Spodźiwny zaćišć

Donnerstag, 28. April 2022 geschrieben von:
Posedźenja Budyskeje měšćanskeje rady su často napjelnjene z wobšěrnymi diskusijemi. Tak su wčera chětro wjele wo wyšim centralnym měšćanskim zwjazku Budyšin-Wojerecy-Zhorjelc rěčeli a što sprjewine město z njeho ma. Hišće dlěje diskutowachu radźićeljo wo tym, hač móhli prózdnu pěstowarnju w měsće jako zetkanišćo za ukrainskich wójnskich ćěkancow wužiwać, što přećiwo tomu rěči a kotre argumenty za to. Wo rozprawje dźěłoweho kruha za serbske naležnosće města so porno tomu žana diskusija wuwiła njeje, žane prašenje, žadyn rěčny přinošk, ničo. Jenož wyši měšćanosta Alexander Ahrens (SPD) so Benjaminej Wirthej skrótka za dobre dźěło kruha dźakowaše. Njewumjetuju žanomu radźićelej, zo jeho ryzy serbske temy snano njezajimuja. Bych pak sej přał, zo parlament tež raz wo tym wobšěrnje diskutuje, kak móhli docpěć, zo je serbšćina w měsće bóle prezentna. Wčera znajmjeńša mějach zaćišć, zo to trochu pod blido padnje. Marian Wjeńka

UNO warnuje před zapusćenjom

Donnerstag, 28. April 2022 geschrieben von:
Bonn (dpa/SN). Bjez spěšneho jednanja drje tak mjenowane zastepowanje přichodne lěta w mnohich kónčinach zemje raznje přiběra a płódne kónčiny do pusćiny přeměnja. To je wuslědk najnowšeho přepytowanja pusćinoweho sekretariata UNO, kotrež su wčera w Bonnje předstajili. „Jeli ze swojimi resursami tak wobchadźamy kaž dotal, móhło to hač do lěta 2050 k přidatnemu zapusćenju kónčiny we wulkosći Južneje Ameriki wjesć“, rjekny rěčnica sekretariata Miriam Medel powěsćerni dpa. Zapusćenje je ničenje něhdy płódnych a na družinach bohatych kónčin. Na wulkich płoninach plahowane monokultury, industrijne plahowanje skotu a z tym zwisowace zničenje lěsow zawinuja 29 procentow wšěch za wobswět škódnych płunow. Wot zapusćenja wohrožene su přede­wšěm kónčiny Južneje Ameriki, Aziskeje a Afriki ale tež europske kraje kaž Španiska. Zastepowanje mjez druhim nastanje, hdyž ludźo štomy, kerki a trawu zniča abo wotpala. Te pak su trěbne, zo móhła póda wodu składować. Bjez rostlinow móže wětřik hornje woršty pódy wotnjesć. Potom nastanje stepa abo pusćina.

FUEN noweho partnera za pomoc Ukrainje zdobyła

Donnerstag, 28. April 2022 geschrieben von:

Flensburg (SN/JaW). Wo dramatiskich powěsćach z Ukrainy rozprawja tele dny Federalistiska unija europskich narodnych skupin FUEN. Zjednoćenstwo europskich narodnych mjeńšin je próstwa wo pomoc čłonskeje skupiny Medžlic krimtatarskeho naroda w Ukrainje dosćahnyła. „Widźimy, kelko swójbow tule humanitarnu pomoc trjebaja, dokelž wšak njejsu jenož dźěło, ale tež swoje doma a přiwuznych wójny dla zhubili. Starosćimy so wo nich“, wozjewi FUEN na swojej internetnej stronje.

Apel pochadźa direktnje z koordinaciskeho centruma Medžlica w Kijewje. „Tam koncentrujemy so nětko přede­wšěm na zastarowanje a podpěru bjezdomnych ze žiwidłami, hygienowymi artiklemi a medikamentami“, rěka w lisće narodneje mjeńšiny FUEN. Zdobom namołwjeja čłonojo Medžlica „wšěch wobydlerjow Ukrainy a wšitkich na teritoriju kraja bydlace narodnosće ke kóždužkuli pomocy“. Kaž FUEN dale rozprawja staraja so tež w Lwiwje wo Ukrainjanow a Krimskich Tatarow, kotrež buchu z wuchodneje Ukrainy wuhnate.

To a tamne (28.04.22)

Donnerstag, 28. April 2022 geschrieben von:

Hołb je w Berlinje na konjacym wubědźowanišću Mariendorf do wubědźowanja zasahnył a konja porazył. Kaž zamołwići zdźěleja, bě so wustróžany hołb „kaž worjoł do konja dał“ a jeho w mjezwoču nadběhował. Kóń Royenne, kiž měješe kołsać, zhubi rytmus a bu diskwalifikowany. Mjez sydom wobdźělnikami wubědźowanja bě Royenne absolutny faworit. Dobyćerjej kiwaše 10 000 eurow.

Cyłu hodźinu 25 metrow wysoko wutrać dyrbješe 24 wopytowarjow ludo­weho swjedźenja w Aachenje, po tym zo bě so rjećazowy karusel wjerćeć přestał a horjeka stejo wostał. Wohnjowa wobora hosći, mjez nimi štyri dźěći, z wjerćatymi rěblemi wuswobodźi. Po tym jich do přikrywow zawalichu, dokelž běchu chětro přemjerznjeni. Nichtó pak so njezrani. Přičina hawarije bě drje techniski defekt, zarjadowar zdźěli.

Zelenskyj: Ruska chce wjace

Mittwoch, 27. April 2022 geschrieben von:

Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je sej wěsty, zo chce Ruska wjace hač jenož Ukrainu. „Ultimatiwny zaměr ruskeho nawodnistwa njeje jenož zdobyće Ukrainy, ale zničenje wšeho centruma a wuchoda Europy“, rjekny Zelenskyj w swojim wšědnym wječornym widejowym poselstwje. K tomu słuša po jeho słowach tež „globalny dyr přećiwo demokratiji“. W „swobodnym swěće“ mjeztym kóždy widźi, zo je wójna přećiwo Ukrainje jenož započatk, wón rjekny.

Ruska pječa kontrolu přewzała

Moskwa (dpa/SN). Ruske wójsko je po swójskich informacijach kontrolu nad wulkimi kónčinami wuchodneje a južneje Ukrainy přewzało. Kaž generalny połkownik Michail Mizincjew ze zakitowanskeho ministerstwa zdźěli, w zdobytych kónčinach poněčim zaso měrniwe žiwjenje zaćehnje. Po jeho słowach ukrainska strona wšitke humanitarne koridory blokuje, kiž bě Ruska zarjadowała. Ruske rakety su pječa transporty zapadnych bróni a municije zničili.

Dalšich hórnikow našli

W Budyskim Kamjentnym domje je dźensa sakska ministerka za demokratiju Katja Meier (Zeleni) wopisma za spěchowanske srědki za „Městnosće demokratije“ za wokrjesy Budyšin, Zhorjelc a Sakska Šwica-wuchodne Rudne horiny přepodała. Mjez ­spěchowanymi su nimo Kamjentneho domu tež Wojerowska Brigitte-Reimanowa knihownja. Foto: Werner Lindner

Přirada załožby so zešła

Mittwoch, 27. April 2022 geschrieben von:

Berlin (SN). Na mjeztym 68. posedźenju parlamentariskeje přirady Załožby za serbski lud móžeše jeje předsyda Marko Šiman (CDU) póndźelu nowych wot zwjazkoweho sejma wuzwolenych čłonow Simonu Koß (SPD), dr. Christianu Schenderlein (CDU) kaž tež jeje zastupnicu Sylviu Lehmann (SPD) a Knuta Abrahama (CDU) witać. Simonu Koß wuzwolichu za městopředsydku přirady. Wona naslěduje Klausa-Petera Schulzeho (CDU), kiž njebě při lońšich wólbach zwjazkoweho sejma wjace nastupił.

Čłonojo přirady dorozumichu so na swojim posedźenju w zwjazkowym sejmje na ćežišća dźěła. Tak ma zachowanje a wuwiće serbskeje rěče w srjedźišću stać. Čłonojo přirady žadachu sej spěšniše zwoprawdźenje projektow w zwisku ze strukturnej změnu. Wosebje w Delnjej Łužicy maja hižo konkretne předstawy, čakaja pak dale na přilubjene srědki.

Wo prawym puću wuradźowali

Mittwoch, 27. April 2022 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Wójna Ruskeje přećiwo Ukrainje steješe w srjedźišću dźensnišich wuradźowanjow zwjazkoweho sejma. Při tym dźěše w prěnim rjedźe wo prašenje, kak měła Němska hladajo na dodawanje ćežkich bróni reagować. Frakcija CDU/CSU bě k tomu naćisk zapodała, w kotrymž wupraja so jasnje za dodawanje ćežkich bróni kaž tankow a kanonow. Měnjenja wo tym w sejmje su dosć rozdźělne. W běhu dnja chcychu wo nałožowanju planowanych sto miliardow eurow wuradźować, z kotrymiž planuja zwjazkowu woboru modernizować.

Žadyn płun do Pólskeje a Bołharskeje

Mittwoch, 27. April 2022 geschrieben von:

Kijew (dpa/SN). Ruska wot dźensnišeho Pólskej a Bołharskej žadyn zemski płun wjace njedodawa a tak napjatosće ze zapadom dale přiwótřa. Z Waršawy rěkaše, zo je so kraj na tute połoženje přihotował a zo su wuskutki za pólske hospodarstwo a za wobydlerjow skerje snadne. Pólska bě so wot ruskeho nadpada na Ukrainu wo njewotwisnosć wot ruskeho płuna prócowała. Zwjazkowe ministerstwo za hospodarstwo zdźěli, zo je zastaranje Němskeje ze zemskim płunom dale zaručene. Pólska ministerka za klimu Anna Moskwa bě připowědźiła, zo wot dźensnišeho ranja 8 hodź. žadyn ruski płun přez płunowód Jamal wjace njedochadźa. Tež Bołharska bě so minjeny čas wo njewotwisnosć wot ruskeho płuna prócowała. Ruska bě rozsud nastupajo zemski płun do Pólskeje a Bołharskeje z tym wopodstatniła, zo so krajej spjećujetej, zemski płun w rublach zapłaćić.

Ruska inwazija w Ukrainje móhła po měnjenju poradźowarja ukrainskeho prezidenta Oleksija Arestowyča hišće wjele měsacow dale trać. Rozsudne tež budźe, hdy nowe brónje zapadnych krajow do Ukrainy dochadźeja.

Honač hižo njespěwa

Mittwoch, 27. April 2022 geschrieben von:
... znajmjeńša nic w Bołharskej a Pólskej. Ruska je krajomaj honač na připrawje k dodawanju zemskeho płuna zawjertnyła. Přičina je, zo njejstej krajej płun w ruskim rublu zapłaćiłoj, štož sej Ruska, kotraž je tuchwilu po wjetšinje ze swětoweho wikowanja wuzamknjena, žada. Mi ­jako lajkej na polu mjezynarodneje hospodarskeje politiki tež za spěwanjom njeje. Prašam so, hač su sej w Ruskej knježacy toho wědomi, zo změje jich postupowanje na Ukrainje swět přesahowace sćěhi. Su da scyła na tych pomyslili, kotřiž móhli přewzać po nimi zamołwitosć za swój kraj a w nim bydlacych ludźi. Su sej přichod čłowjestwa zbližili, znajmjeńša tych krajow, kotřiž su wudźeržowali přećelske styki do Ruskeje? W tym wokomiku njehraje rólu, hač płun po rołach šuska aboćeće. Přetož staty, kotrymž płun hižo njedodawaja, rozrisanje namakaja. Mje přiwšěm wozyba! Nic pak, dokelž rumy tepjacy płun pobrachuje, ale ćopłota, hrějaca wutrobu a dušu. Milenka Rječcyna

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND