Lipsk/Erfurt (dpa/SN). Wuchodoněmski mašinotwar začuwa zdźeržliwe inwesticije w dźělach industrije. Mnóstwo nadawkow w prěnim połlěće, kiž bě poprawom spokojace, je w juniju spadnyło, zdźěli zwjazk němskich mašinotwarcow (VDMA) wuchod wčera w Lipsku. Skazanki su w juniju wo pjeć procentow woteběrali – předewšěm popušćaceho nutřkokrajneho naprašowanja za mašinami, připrawami, komponentami a posłužbami dla. Mjeztym zo nadawki z wukraja wo jedyn procent woteběrachu, znižichu so nadawki z Němskeje wo jědnaće procentow.
„Tu wotbłyšćuje so dźeń a bóle zdźeržliwa inwesticiska zwólniwosć kupcow“, rozłoži jednaćel VDMA wuchod Oliver Köhn. Wysoke energijowe płaćizny a debaty wo zastaranskej wěstoće z płunom kaž tež dodawanske dźěle znjeměrnjeja tuchwilu wulke dźěle hospodarstwa. Najebać problemy w juniju je połlětna bilanca cyłkownje pozitiwna, rozłoži zwjazk. Wuchodoněmske mašinotwarske zawody knihowachu w šěsć měsacach cyłkownje nadawkowy plus 16 procentow porno lońšej dobje – z tukraja wučinješe to 13 procentow, z wukraja 17 procentow.
Přehnate wyskanje po wurunanskich wrotach němskeje žónskeje wubranki w kónčnej hrě koparskeje EM je zasadźenje policije zawinowało. Wjeselo so nad wrotami bě w Ambergu 53lětny muž z trašawku do powětra třělał. Na to přijědźechu zastojnicy z wjacorymi awtami. Muž dyrbi nětko z chłostanjom ranjenja zakonja wo brónjach dla ličić.
Pokutu 130 eurow wróćił je bayerski hospodarski minister Hubert Aiwanger (Swobodni wolerjo) w hornjobayerskim Pählu ratarjej, kiž bě tón zapłaćił, dokelž běchu kruwy na dróze přewjele kruwjacych plincow zawostajili. Jedyn z wobydlerjow bě so na to hóršił. Derje widźomnje w plastowej tiće bě Aiwanger pjenjezy – ze swójskeje kapsy – přihotował a medije na přepodaće přeprosył. Wón chcył ratarjow pohonjować, skót dale na pastwach plahować, Aiwanger rjekny.
Edmonton (B/SN). Bamž Franciskus je so na prěnjej wot šěsć stacijow wopyta w Kanadźe ze zastupjerjemi indigeneje ludnosće z First Nations, Inuitow a Metis kaž tež z premierministrom Justinom Trudeauwom zetkał. Swjaty wótc je na hnujace wašnje prawobydlerjow Kanady za přeńdźenja zastupjerjow katolskeje cyrkwje na indigenych dźěćoch wo wodaće prosył. Přisłušnicy katolskeje cyrkwje a rjadniske zhromadźenstwa wobdźělichu so na projektach kulturneho ničenja a wunuzowaneje asimilacije prawobydlerjow. To měješe swój wjeršk w systemje internatnych šulow. Wot lěta 1880 běchu přez lětdźesatki něhdźe 150 000 indigenych dźěći swójbam wutorhnyli a do katolskich internatow zawlekli. W tutych šulach dožiwichu namóc, seksualne znjewužiwanje, tradachu hłód a bědźachu so z chorosćemi. Sta dźěći zemrěchu. Posledni tajki internat bu w lěće 1996 zawrjeny.
Rozestajenja wo sakramentach
Berlin/New York (dpa/SN). Wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) je so dźensa do New Yorka podała, zo móhła so tam na konferency UNO k přepruwowanju zrěčenja wo wobmjezowanju atomoweho brónjenja wobdźělić. Wjace hač 50 lět stare zrěčenje, kiž je 191 statow podpisało, předpisuje, zo smědźa jenož USA, Ruska, China, Francoska a Wulka Britaniska atomowe brónje wobsedźeć. Konferenca je zazběh tři dny trajaceje jězby Baerbock po USA a Kanadźe.
Zelenskyj připowědźa reakciju
Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je najnowši ruski raketowy nadpad na město Mykolajiw zasudźił a reakciju ukrainskeje armeje připowědźił. „Dźensa smy jedyn z najbrutalnišich nadpadow na Mykolajiw a wokolinu dožiwili“, rjekny Zelenskyj w swojim widejowym poselstwje. Namakamy prawu wotmołwu armeje a tajneje słužby.“
Wolf za rentu ze 70
Istanbul (dpa/SN). Po zrěčenju wo skónčenju ukrainskeje žitneje blokady je prěnja z kukuricu nakładowana łódź po informacijach Turkowskeje dźensa rano přistaw Odessy wopušćiła. Pod chorhoju Sierra Leony jěduca wjezwowa łódź „Razoni“ jědźe do směra na Libanon, zdźěla turkowske zakitowanske ministerstwo. Dodawanje žita wotměje so we wobłuku 22. julija wotzamknjeneho zrěčenja, dalše eksporty maja slědować, rěkaše.
Přećiwnikaj wójny, Ukraina a Ruska, běštej pod posrědkowanjom UN a Turkowskeje zrěčenje podpisałoj, zo bychu z třoch přistawow wuwozy z Ukrainy zmóžnili. Wot lońšich žnjow čaka po ukrainskich podaćach hišće wjace hač 20 milionow tonow žita na wuwoz. Přistawy běchu po ruskej inwaziji kónc februara wěstotnych přičin dla zawrěli. Blokowaneho žita dla boja so UNO přiběracych krizow hłodu dla po wšěm swěće.
Schmilka/Arzberg (dpa). Tydźeń po wudyrjenju lěsneho wohenja w Sakskej Šwicy wočakowachu tam dźensa zwjazkowu zakitowansku ministerku Christine Lambrecht. Politikarka SPD chcyše sej po podaćach statneje kenclije w Drježdźanach wobraz wo połoženju činić – zhromadnje ze sakskim ministerskim prezidentom Michaelom Kretschmerom (CDU) a generalom Zwjazkoweje wobory Carstenom Breuerom. Wopyt zahajichu w zasadźenskej centrali wohnjoweje wobory w Bad Schandauwje. Nimo toho steji za ministerku a knježerstwoweho šefa helikopterowy lět na programje.
Woheń bě w narodnym parku Čěska Šwica w Čěskej wudyrił a so póndźelu tydźenja na narodny park Sakska Šwica rozpřestrěł. Woheń drje je wobmjezowany, su pak přeco zaso nowe žehlidła, praji rěčnik wokrjesa Sakska Šwica-Wuchodne Rudne horiny Thomas Kunz.
W zdźělence wokrjesa na pózdnim njedźelnym wječoru rěkaše, perspektiwisce je wotputanje połoženja předewšěm wot wjedra wotwisne.
Drježdźany (SN). Dobra to powěsć za pomjezny region Sakska-Čěska: Europska komisija je přizwoliła interreg-program za mjezy přesahowace zhromadne dźěło mjez Swobodnym statom Sakska a Čěskej republiku za spěchowansku dobu 2021 do 2027.
Z tym je zakładny kamjeń za pokročowanje wuwića połoženy, kotrež je so z přistupom Čěskeje republiki k EU w lěće 2004 započało – wutwar a pohłubšenje mjezy přesahowaceho zhromadneho dźěła susodow, hospodarske a socialne wuwiće zhromadneho pomjezneho ruma kaž tež wotstronjenje zadźěwkow za zetkawanje ludźi z wobeju stron hranicy a za jich zhromadne dźěło na teritorijach a runinach. Barbara Meyer, statna sekretarka statneho ministerstwa za regionalne wuwiwanje, so wjeseli: „Z přizwolenjom programa móžemy wuspěšne dźěło minjenych lět zhromadnje ze swojimi čěskimi partnerami pokročować a z tym namjezne regiony dale hromadu zrosć dać“.