Berlin (dpa/SN). Němski zwjazk wohnjoweje wobory žada sej krute postupowanje přećiwo ludźom, kotřiž zasadźenske mocy nadběhuja. „Stat dyrbi so wo to postarać, zo so wohnjowi wobornicy, ale tež přistajeni wuchowanskeje słužby a policisća jako zastupjerjo stata njenadpadnu. Trjebamy krute chłostanje“, podšmórny prezident zwjazka Karl-Heinz Banse w Berlinje.
Ćeže maja zasadźenske mocy tež w Sakskej. „Naši kolegojo z wuchowanskich słužbow wobkedźbuja pola zasadźenjow wjace agresijow“, rěčnik Johanitow Sebastian Späthe wujasni. Zwjetša jedna so wo werbalne ataki. Po statistice nutřkowneho ministerstwa je pak ličba zapisanych padow, w kotrychž so wuchowarjo z woporom njeskutka stanu, hižo lěta dołho poměrnje konstantna. Po přehledźe nutřkowneho ministerstwa bu wot lěta 2015 do 2021 stajnje wjace hač 100 přisłušnikow wohnjoweje wobory a wuchowanskich słužbow wopor njeskutka.
Drježdźany (dpa/SN). W Sakskej je lětsa nadpřerěznje wjele lěsnych přestrjenjow paliło. Po informacijach ratarskeho a wobswětoweho ministerstwa swobodneho stata su hač do oktobra 179 wohenjow registrowali. Mjez nimi stej wulkowohenjej – lěsny woheń w Gohrischheidźe kónc julija na płoninje 553 hektarow a w awgusće w narodnym parku Sakska Šwica na něhdźe 113 hektarach. Cyłkownje bě wot wohenjow přestrjeń wjace hač 1 000 hektarow potrjechena.
Po słowach prezidenta krajneho lěsnistwa Utza Hempflinga je změna klimy z trajacej suchotu na tym wina, zo lěsne wohenje wudyrja. Na lěsnych přestrjenjach, hdźež je so paliło, so póda poměrnje spěšnje zaso regenerěruje. Zdźěla je hižo tydźeń po hašenju na potrjechenych płoninach zaso prěnje „zelene“ widźeć. Přičina toho je zawěsće tež wulke mnóstwo hašenskeje wody.
Frankfurt nad Mohanom (dpa/SN). Poměrnje miłych temperaturow dla płaćizna za europski zemski płun spaduje. Wčera rano bu nižozemski płun na kontrakće TFF sčasami za 80 eurow na megawattowu hodźinu wikowany. Tajku přihódnu płaćiznu měješe europski płun naposledk w juniju. Kontrakt TTF płaći jako směrnica za niwow europskich płaćiznow.
Wot srjedź decembra płaćizny hižo spaduja. Rekordna suma bu w lěću z 345 eurami registrowana.
Přičina za nětko spadowace płaćizny płuna su miłe temperatury. Tuchwilu so wjele płuna njepřetrjeba. Na hodownych swjatych dnjach běchu temperatury jasnje wyše hač hišće srjedź decembra, jako po cyłej Němskej něšto dnjow za sobu mjerznješe.
Dźakowano wjedru so tež zaso płun składuje. Po datach europskeho składowanskeho zwjazka GIE wučinješe staw pjelnjenja po wšěch němskich składach prěni dźeń hód 88,22 procentow. To bě 0,38 dypkow wjace hač dnjej do toho. Najebać najnowše wuwiće je płaćizna za europski płun přeco hišće na poměrnje wysokim niwowje.
Mitrovica (dpa/SN). Militantni Južni Serbja su prěni raz w zwisku z tučasnymi napjatosćemi w Kosowje barikady na sewjeru dźěleneho města Mitrovica připrawili. Wjacore nakładne awta, kotrež su z kamjenjemi a pěskom nakładźene, wot wčera rano jedyn z přistupow k wot Bosnjakow wobydlenej štwórći zaraćeja, w měsće zasydleny powěsćowy portal „kossev.info“ rozprawješe. Serbiski prezident Aleksandar Vučić w zwisku z napjatosćemi zawčerawšim wječor přikaza serbiskim wobrónjenym mocam znowa alarmowu hotowosć.
Dźensa nimale bjezwuwzaćnje wot Albanjanow wobydlene Kosowo je prjedy k Serbiskej słušało a w lěće 2008 swoju njewotwisnosć wozjewiło. Serbiska nochce to akceptować a chce teritorij kraja wróćo měć. W kónčinje sewjerneje Mitrovicy nimale bjez wuwzaća etniscy Južni Serbja bydla. Region mjezuje direktnje ze Serbiskej. W tutej kónčinje pak su tež Albanjenjo a Bosnjacy zasydleni.
Vatikan (B/SN). Na naprašowanje španiskeho žurnalista, što sej swjtay wótc Franciskus k hodam přeje, wotmołwi wón: „Měr na swěće.“ Wón pokaza na połoženje w Ukrainje, kotrež nas najbóle trapi a mjenowaše dalše wójny, kotrež njesteja tak w fokusu, kaž na přikład w Myanmarje, Jemenje, Syriskej, hdźež hižo 12 lět wojuja. Tomu so bamž w swojim měrowym poselstwje za januar 2023 wobšěrnje wěnuje.
Europa je solidariska
Vatikan (B/SN). Po měnjenju předsydy Rady europskich biskopskich konferencow (CCEE), arcybiskopa Gintaras Linas Grusas, je najebać wustupy z cyrkwjow Europa křesćanska. Hladajo na nuzowe połoženje we wójnskej Ukrainje je so Europa jako zhromadnosć ludow wopokazała. „Wěrimy do Europy, kiž je solidariska swójba, kotraž z rozdźělnymi krajemi respektnje wobchadźa.“
Hody dale popularne
Kamjenica (dpa/SN). Sakska dyrbi so klětu na to nastajić, zo bjezdźěłnosć přiběra. „Přerězna kwota bjezdźěłnosće budźe trochu wyša hač lětsa, tola nic wyša hač 6,5 procentow“, měni šef regionalneje direkcije Zwjazkoweje agentury za dźěło Klaus-Peter Hansen w rozmołwje z powěsćernju dpa. Za najwjetše riziko ma wón wuwiće płaćiznow. To trjechi tež předewzaća. Na druhej stronje ma to wuskutki na kupnu móc ludźi. Naposledk bě w Sakskej wjace hač 120 100 ludźi jako bjezdźěłni přizjewjene.
Strašny zymski wichor w USA
Washington (dpa/SN). Ličba woporow w USA zymy dla dale přiběra. Kaž tamniše medije rozprawja, je jasnje wjace hač 30 ludźi zemrěło. Wuchowanske mocy a zastupjerjo zarjadow liča z dale stupacej ličbu woporow. Hody je sylny zymski wichor po USA ćahnył, kotryž so we wjele statach wo chaos postara. Temperatury ležachu w mnohich regionach w dwucyfrowym minusowym wobłuku. Połoženje bě z městnami žiwjenjastrašne. Statysacy domjacnosćow běchu bjez miliny.
Ukraina: Miliony bjez miliny
Drježdźany/Mnichow (dpa/SN). Lětsa je w Sakskej porno 2021 wjace ludźi z cyrkwje wustupiło. Hač do 15. decembra bě jich 2 730 w Drježdźanach, 690 wjace hač před lětom. W Lipsku mějachu 3 273 wustupow, 2021 bě jich 374 mjenje. Komuny wustupy drje registruja. Za přičinami pak so njeprašeja, tež mjez katolskej a ewangelskej cyrkwju njerozeznawaja.
Za cyłu Němsku je katolska cyrkej negatiwny rekord přizjewiła. Telko katolikow kaž ženje do toho je so lětsa wot swojeje cyrkwje wotwobroćiło. Powěsćernja dpa je so we wulkoměstach wobhoniła. Wuslědk je wostrózbjacy: W lěće 2022 hišće bóle dezastrozne wupada. W Mnichowje mějachu hač do 15. decembra 26 008 wustupow, nimale 4 000 wjace hač loni. Po rěčnicy Berlinskich ciwilnych sudnistwow je w stolicy Němskeje w prěnich třoch kwartalach 18 018 wosobow – 9 466 protestantow a 8 442 katolikow, zbywacy mějachu hinašu konfesiju – přisłušnosć k cyrkwi wupowědźiło.