Schröderdo Moskwy dojěł
To a tamne (27.07.22)
Garažu susoda z piłu rozrězał je muž w Bayerskej, dokelž je wona jemu pječa wid na Starnbergski jězor brała. 52lětny je do toho hišće spytał, awtomatisku kameru manipulować, štož pak je so nimo kuliło. Tuž je kamera njeskutk filmowała. Škoda wučinja wjacore sta eurow. Garaža bu minjene lěta wospjet wobškodźena. Tehdy nasta škoda 10 000 eurow. Nětko pruwuja, hač je muž tež za to zamołwity.
Pozdatne ćěło je policiju w Sewjerorynsko-Westfalskej zaběrało. Swědk bě zastojnikow informował, zo leži na skłoninje při dróze njedaloko Ascheberga ćěło žony bjez hłowy. Jako zastojnicy městno namakanki docpěchu, dyrbjachu zwěsćić, zo jedna so wo wulku gumijowu klanku. Čehodla je něchtó nahu klanku do kerkow ćisnył, „drje nihdy njezhonimy“, policija piše. Sobudźěłaćerjo twarskeho zawoda gmejny su klanku zrumowali.
Bamž: Prošu wo wodaće!
Franciskus w Kanadźe wopory nanuzowaneje asimilacije wopytał
Maskwacis (dpa/SN). Bamž Franciskus je prawobydlerjow Kanady wo wodaće za wot zastupnikow cyrkwje skućene njeskutki přećiwo indigenym dźěćom prosył. Čłonojo katolskeje cyrkwje a rjadniskich zjednoćenstwow su so na „projektach kulturneho zničenja a nanuzowanja asimilacije“ prawobydlerjow wobdźělili, rjekny hłowa katolskeje cyrkwje wčera. To je swój wjeršk „w systemje internatnych šulow“ namakało, rjekny wón w małym městačku Maskwacis njedaloko Edmontona a prowincy Alberta. Tam je so bamž ze zastupnikami prawobydlerjow kmjenow Inuitow a Metisow zetkał.
Wot lěta 1880 su w Kanadźe lětdźesatki dołho něhdźe 150 000 indigenych dźěći swojim swójbam wutorhnyli a do wot cyrkwje nawjedowanych internatow tyknyli. W tutych šulach dožiwichu dźěći namóc, splažne znjewužiwanje, hłód a chorosće. Sta dźěći zemrěchu. Poslednje internaty zawrěchu lěta 1996. Wot stata nastorčeny a wot cyrkwje zwoprawdźeny program měješe dźěći indigenych ludow na zapadne křesćanske žiwjenske wašnje zwučić.
Wučerjo za dalšu izolaciju
Berlin (dpa/SN). Wjacore zwjazki wučerjow su so přećiwo skónčenju nanuzowaneje izolacije w padźe natyknjenja z koronawirusom wuprajili. Kónc izolacije by wosebje we wučerskich stwach strach natyknjenja zwyšił a tak a tak hižo napjate połoženje pobrachowacych wučerjow dla přiwótřił, rjekny rěčnik dźěłarnistwa kubłanje a wědomosć. Dalše zwjazki su podobneho měnjenja. Wčera bě sej zwjazk kasowych lěkarjow kónc izolacije žadał, dokelž nima to hižo za trěbne.
Energija je prašenje solidarity
Berlin (dpa/SN). Frakciski šef FDP w zwjazkowym sejmje Christian Dürr ma podlěšenje dźěłoweho časa třoch hišće zbywacych němskich jadrowych milinarnjow tež za prašenje europskeje solidarity. Energijowa kriza njehrozy jenož Němskej ale wšej Europje, rjekny Dürr powěsćerni dpa. Wón pokaza w tym zwisku předewšěm na Francosku. Tam połojca wšěch jadrowych milinarjow hižo njedźěła, dokelž su defektne. Tuž Němska jadrowu milinu do Francoskeje sćele.
Połoženje snadnje polěpšene
Přepytuja złóstnistwa
Kijew (dpa/SN). Němska chce zhromadne dźěło z Ukrainu při přeslědźenju ruskich wójnskich złóstnistwow zesylnić. Hižo wobstejacu kooperaciju ze Zwjazkowym kriminalnym zarjadom dale rozšěrja, rjekny zwjazkowa nutřkowna ministerka Nancy Faeser wčera na wopyće w Hostomelu pola Kijewa. Politikarka SPD je tuchwilu hromadźe ze zwjazkowym ministrom za dźěło Hubertusom Heilom (tohorunja SPD) na wopyće w Ukrainje. Dodawanje němskich bróni njebě hłowna tema rozmołwow, rjekny Faeser. „Chcemy pak wězo, a to wšak smy hižo činili, Ukrainje tež z brónjemi pomhać.“
Heil je w tym zwisku „administratiwne poradźowanje a pomoc“ poskićił, na přikład za Ukrainjanow, kotřiž su wójny dla dźěło zhubili. „Tuta wójna njeje jenož humanitarna kriza a wojerske rozestajenje, ale tež hospodarska kriza.“ Němska chcyła Ukrainje po puću do EU pomhać.
Lěsny woheń so rozšěrił
EU chce zemski płun lutować
Brüssel (dpa/SN). Zastupnicy čłonskich krajow EU su so po informacijach powěsćernje dpa na nuzowy plan k zniženju přetrjeby płuna dojednali. Plan chcychu dźensa w běhu dnja w Brüsselu oficialnje wobkrućić. Z nim chcedźa zamołwići strachi znižić, kotrež móhli nastać, dyrbjała-li Ruska dodawanje płuna dospołnje přetorhnyć. Po informacijach medijow měli so wšitke kraje EU dobrowólnje zawjazać, 15 procentow płuna mjenje přetrjebać. Kritiku zbudźiło je připowědźenje prezidentki komisije EU Ursule von der Leyen, kraje k lutowanju nuzować. Italska, Španiska a Portugal so planam dotal spjećuja, wumjetujo wulkim industrijnym krajam, zo energiju broja.
Porno tomu žada sej zwjazkowy minister za hospodarstwo Robert Habeck (Zeleni) solidaritu druhich krajow. Wón na to pokaza, zo by hospodarska kriza Němskeje wuskutki na wšitke kraje EU měła.
Mjeztym je ruski płunowy koncern Gazprom připowědźił, mnóstwo dodawaneho płuna w płunowodźe Nord Stream I na 20 procentow znižić.
To a tamne (26.07.22)
Pola kriminelnych sćazany Ferrari chce čěska policija zasadźić, zo by wobchadnych hrěšnikow přesćěhowała. Hač do 325 km/h spěšny wóz chcedźa přećiwo „najagresiwnišim šoferam“ na awtodróhach wužiwać, rěčnik policije zdźěli. Za to su awto wotpowědnje přetwarili. Ferrari tutoho typa płaći nimale 200 000 eurow. Wodźić smědźa jón jenož wosebje wukubłani zastojnicy.
Hnydom dwójce je so bjezdomny do domow zadobył, zo by tam jědł a spał. 33lětny bě so minjeny pjatk do jednoswójbneho domu w braniborskim Hennigsdorfje zadobył, so najědł a so do łoža wobsedźerja lehnył. Policija jeho zaja a sobotu zaso pušći. Samsny dźeń zadoby so muž do domu w Oranienburgu, hdźež so wukupa a ćekny. Policija pak móžeše jeho znowa zajeć. Tónkróć dyrbi wón dlěje w jastwje wostać, policija zdźěli.
Swjaty Wótc wopyta Kanadu
Vatikan (B/SN). Wot 24. do 30. julija wopyta bamž Franciskus kanadske města Edmonton, Quebec a Iqaluit při Sewjernym polarnym morju. Nimo toho wopyta wón wosadu Maskwacis a chce so na putniskej jězbje k swjatej Hanje pola Lac Sainte Anne wobdźělić. W srjedźišću jězby steja rozmołwy ze zastupjerjemi indigenych ludow First Nations, Metis a Inuits, zo by swjaty Wótc dokładnišo zhonił wo wosudach dźěći w tamnišich šulach Residential Schools a so za wobdźělenje katolskeje cyrkwje, wosebje w katolskich internatach, na nastatej škodźe zamołwił. W tutych šulach su dźěćom w 19. a 20. lětstotku swójsku rěč a kulturu rubili.
Teologija w dalokostudiju
Wočakuja zamołwjenje bamža
Edmonton (dpa/SN). Bamž Franciskus chcyše so dźensa na swojej jězbje po Kanadźe z prawobydlerjemi kraja zetkać. Zastupnicy Metisow a Inuitow wočakowachu 85lětneho w měsće Maskwacis něhdźe sto kilometrow južnje Edmontona w tamnišej farskej wosadźe. Tam chcyše so bamž na kěrchowje modlić. Prawobydlerjo wočakuja zamołwjenje bamža za křiwdu, kiž je jim cyrkej načiniła, mjez druhim w domach k namócnemu překubłanju dźěći.
Žadaja sej kónc izolacije
Berlin (dpa/SN). Wjacori politikarjo FDP su so za to wuprajili, nanuzowanu izolaciju w padźe infekcije z koronawirusom skónčić. Diskusija wo tym je prawa, rjekny městopředsyda strony Wolfgang Kubicki. Z jeho wida je na času, ludźom rozsud wo swójskej izolaciji přewostajić. To je prašenje mediciniskeje trěbnosće a swójskeje zamołwitosće. Kónc tydźenja bě so hižo předsyda wšoněmskeho zwjazka kasowych lěkarjow Andreas Gassen za to wuprajił, wšitke dotalne postajenja izolacije a karanteny dla zběhnyć.
Migrantow wuchowali
