To a tamne (27.09.22)
Jako policist je so wudawał 16lětny w Kasselu a je w parku młodostnych narěčał. Tući běchu staroby młodeho zastojnika dla hnydom zadźiwani a informowachu policiju, kotraž wopačneho kolegu na to zaja. 16lětny měješe powětrowu pistoli, retl a ručne puta při sebi. Čehodla bě so młodostny w parku jako policist wudawał, njeje dotal znate.
Swětowe mišterstwa w skakanju kamuškow nad wodu su předwčerawšim, njedźelu, na brjoze Baltiskeho morja w schleswigsko-holsteinskim Schönhagenje pola Kappelna přewjedli. Cyłkownje 35 muži, žonow a dźěći so na wubědźowanju wobdźěli, něhdźe 150 ludźi jim přihladowaše. Za titul „Swětowy mišter tysac skokow“ dosahaše, kamjeń jědnaće króć skakać dać. Pola žonow a dźěći zmištrowachu dobyćerjo lětsa wosom skokow pod dohladom sudnikow.
Bamž Srjedźnu Aziju wopytał
Nur-Sultan (B/SN). Prěni raz wobdźěli so bamž Franciskus na kongresu wjednikow swětowych a tradicionelnych nabožinow, zo by wón na mjezy mjez wuchodom a zapadom, mjez Aziskej a Europu posrědkował poselstwo přećiwo hidźe a wójnje, za měr a swobodu nabožinow, za wjace runoprawnosće a za mjezynabožny dialog. Bamž zwurazni, zo „njejsu nabožiny žadyn problem, ale dźěl rozrisanja. Bóh woznamjenja měr a wjedźe stajnje k měrej, ženje k wójnje“. W ludnosći Kazachstana hraje křesćanska nabožina podrjadowanu rólu. 70 procentow wobydlerjow Kazachstana su muslimojo.
Kritika na němskich biskopach
Płunowy popłatk drje njebudźe
Berlin (dpa/SN). Předsyda frakcije SPD w zwjazkowym sejmje Rolf Mützenich z toho wuchadźa, zo planowany popłatk na płun zaso zběhnu. Ludźo móža „z wěstosću“ z toho wuchadźeć, zo njeje popłatk „prawy srědk“. Wón na to pokaza, zo by popłatk wot 1. oktobra płaćiwy był, tola so hakle 31. oktobra zběrał. Tuž je hišće dosć maćizny k diskutowanju. Financny minister Christian Lindner (FDP) popłatk tohorunja wotpokazuje.
Wo ruskich muži njerodźa
Bratislava/Praha (dpa/SN). Mjeztym zo w Němskej hišće wo tym diskutuja, je Słowakska jako susodny kraj Ukrainy připowědźiła, zo nochce ruskich muži přiwzać, kotřiž wójnsku słužbu wotpokazuja. Słowakska spožča dale wizumy z humanitarnych přičin, zapowědźenje wójnskeje słužby pak k tomu njeliči, zdźěli rěčnik wonkowneho ministerstwa. W Čěskej a Pólskej widźa to runje tak. Čěski prezident Miloš Zeman žada sej porno tomu, jich kaž druhich ćěkancow přiwzać.
Lětadłonošak USA dojěł
Kwas obodritskeho zemjanstwa
Italscy prawicarjo wólby dobyli
Rom (dpa/SN). Prěnje wuličenja při wólbach parlamenta w Italskej su jasne dobyće prawicarskeho lěhwa wokoło prawicarsko-radikalneje strony Fratelli d‘Italia wobkrućili. Strona z předsydku Georgiju Meloni dósta po wobličenjach sćelaka Rai 24,6 procentow hłosow do senata a móžeše so porno wólbam 2018 jasnje polěpšić, jako dósta runje 4,3 procenty. Koaliciscy partnerjo pak su w nahladnosći wobydlerjow jasnje popušćili. Prawicarsko-populistiska Lega dósta 8,5 procentow hłosow (2018: 17,6), konserwatiwna Forza Italia přińdźe na wosom procentow (2018: 14,4). Wšitke daty na to pokazuja, zo změje zwjazk prawicarskich stron absolutnu wjetšinu w senaće kaž tež w domje zapósłancow.
Italscy socialdemokraća su swoju wólbnu poražku mjeztym přiznali a chcedźa wotnětka w opoziciji skutkować. Frakciska předsydka Debora Serracchiani rěčeše wo „zrudnym dnju za Italsku“.
Biskopja wuradźuja
Zelenskyj: Mjeńšiny potrjechene
Ludźi k rozmyslowanju pohnuć
Pućowanska wustajeńca wo mjeńšinach w Němskej w Kielu wotewrjena
Kiel (SN). Pućowansku wustajeńcu mjeńšinoweje rady „Was heißt hier Minderheit“ su minjenu srjedu w krajnym sejmje Schleswigsko-Holsteinskeje w Kielu wotewrěli. Předsydka krajneho sejma Kristina Herbst spřistupni ju w přitomnosći wjace hač 120 wobdźělnikow, mjez nimi mnoho zastupjerjow knježerstwa a krajneho sejma. Jednaćelka Domowiny Judit Šołćina zastupowaše w podijowej diskusiji Serbow. Štwórtk na to přewjedźechu posedźenje mjeńšinoweje rady w rumnosćach krajneho sejma Schleswigsko-Holsteinskeje. Mjez druhim mějachu čłonojo rady składnosć so ze społnomócnjenym za mjeńšiny w najsewjernišim kraju Němskeje Johannesom Callsenom rozmołwjeć (SN informowachu). Wón poradźuje mjez druhim tamnišeho ministerskeho prezidenta w prašenjach Danow, Frizow, němskich Sinti a Romow kaž tež Němcow z Danskeje. Z nowej legislaturnej periodu je tuta funkcija hłownohamtska. Społnomócnjeny je njewotwisny a dźěła frakcije přesahujo kaž tež ze wšěmi ministerstwami knježerstwa hromadźe.
To a tamne (26.09.22)
Wotběžana jězbna dowolnosć, pobrachowace warnowanske tafle a lědma zwěstosćene sudobja na awće, takle chcyše šofer nakładneho awta w bayerskim Rosenheimje policajsku stražu z tepjenskim wolijom zastarać. Zastojnikam napadnychu spočatnje pobrachowace tafle nastupajo transport strašnych maćiznow. Při kontroli jězbneje dowolnosće 32lětneho zwěsćichu, zo bě wona wotběžana. Sudobja so za transport wolija njehodźachu. Facit: Žana to dobra ideja.
Cłownicy su w Gottmadingenje blisko Konstanza minjeny tydźeń dwaj kilogramaj złota w kófrowym rumje awta namakali. 73lětny muž a jeho 72lětna mandźelska běštaj ze Šwicarskeje přijěłoj a podałoj, zo nimataj twory abo pjenjezy při sebi, kotrež měli so do toho přizjewić. Jako cłownicy awto přepruwowachu, złoto w hódnoće 106 000 eurow namakachu.
„Klimowy stawk“ planowany
Berlin (dpa/SN). Po wšej Němskej a w druhich krajach chcedźa aktiwisća dźensa za lěpši škit klimy demonstrować. Hibanje Fridays for Future je swojich přiwisnikow k swět wopřijacemu „klimowemu stawkej“ namołwjało. Jeničce w Němskej su protesty w 200 městach planowane. Fridays for Future sej žada, wobnowjomne energije „radikalnje wutwarić“ a wobchadnu změnu konsekwentnje a spěšnje přesadźić. Za to trěbne je wurjadny fonds 100 miliardow eurow.
Mortwi při protestach
Istanbul (dpa/SN). Při protestach we wjacorych iranskich městach je znajmjeńša 17 ludźi žiwjenje přisadźiło. Mjez woporami su policisća runje tak kaž demonstranća, statna telewizija zdźěli. Nastork protestow je smjerć 22lětneje Iranjanki Mahsa Amini. Nabožna policija bě ju zajała, dokelž bě „njeislamsce“ zdrasćena. Što je so na policajskej straži stało, je njejasne. Młoda žona so zwjeze a pozdźišo w chorowni wudycha. Na to běchu protesty přećiwo islamskemu režimej wudyrili.
Bus w Awstriskej znjezbožił
