Wobkedźbowanje zwěrjatow w přirodźe je mnohim ludźom wočerstwjenje. Wosebite dožiwjenja pak maja potom, hdyž přiroda jim takrjec „do bydlenja hlada“.

Na balkonje mandźelskeju Pawoła a Borbory Šołćic w Budyskim starym měsće je so 1. meje wosom pilatkow z jejkow wudypało, kotrež běše tam dźiwja kačka 29. měrca znjesła. Po wozjewjenju fota w našim wječorniku pod titulom „Njepowalna kačka“ dnja 26. měrca, zazwonichu mnozy čitarjo na Šołćicy, mjez druhim z Chróšćanskeje starownje. Druzy so pola něhdyšeje wučerki, jón w měsće zetkawši, wobhonichu, što kačka čini. Tež dobre rady jej dawachu, kaž apotekarka w Měšćanskej apotece na Hłownym ­torhošću. Mjez druhim jej wěsćachu, zo móhła so kačka tež klětu zaso na hnězdźenje na balkon, z kotrehož Šołćicy přez móst Měra do směra Wojerec, Drježdźan a Łužiskich horow hladaja, nawróćić.

Pokład w Lancken-Granitz na kupje ­Rujanach bu loni wotkryty. Mjez ­twjerdymi pjenjezami (Münzen), kotrež rozbrojene na polu ležachu, běchu tež tajke ­ze słowjanskeho sydlenskeho ­ruma – z Mišna a z Hornjeje Łužicy. Milenka Rječcyna je so z krajnym archeologu Mecklenburgsko-Předpomorskeje, dr. Detlefom Jantzenom, z krajneho zarjada za kulturu a pomnikoškit w Schwerinje rozmołwjała.

Loni w nowembrje běchu wšelake medije wo namakance rozprawjeli. Hdy bu pokład dokładnje namakany?

D. Jantzen: Hladar zemskich pomnikow (Bodendenkmalpfleger) je loni w juliju prěnje twjerde pjenjezy našoł. Chowanje cyłeho pokłada běše dlěši proces – naši čestnohamtscy hladarjo a hladarki zemskich pomnikow su přewšo starosćiwje a swědomiće dźěłali. Naš muzej je kónčne přepytowanje přewjedł, zo bychmy zhromadnje z čestnohamtskimi sobudźěłaćerjemi na městnje zwěsćili, kak a hdy bu pokład prěnjotnje zaryty. Wjetši dźěl twjerdych pjenjez ležeše w hornjej woršće pódy. Přez woranje su so chětro rozbrojili – njeležachu potajkim hižo na originalnym městnje.

Po chódbach hotela Olšanka na wuchodźe Prahi howrja dźěći. Wšitcy su jara napjeći. Je sobotu připołdnju. Wšitke rumnosće schadźowanskeho centruma hotela su połne maćerjow, nanow a rejowarjow. Woni su sej wšitcy do złoteho města dojěli, dokelž chcedźa dobyć. Myta mjezynarodneho wubědźowanja reje a spěwa „Ave Bohemia“ su žadne, mnozy pojědu bjez jednoho z nich zaso dom. Ale to njewadźi. Dźensa su wšitcy cyle jednorje napjeći.

Mjez napjatymi je tež skupina serbskich młodostnych. Něšto dlěje hač lěto rejuja zhromadnje jako młodźinska rejowanska skupina „Łužičanska rapsodija“. Tež woni chcedźa dźensa dobyć. Zhonić pak budu tole hakle njedźelu, hdyž spožča so myta wubědźowanja. To jedne pak su hižo nazhonili: Wubědźowanje, to rěka wosebje čakać. Dołhe hodźiny so ničo prawje njestawa. Potom proba na jewišću, spěšnje wšitke pozicije rozrisać. To dźensa, to je wažne. Wažne za skupinu, wšako chcedźa rejowarki a rejowarjo wědźeć, hač móža so ze swojim niwowom z druhimi skupinami měrić.

ankownja na jewišću ma swój najlěpši čas za sobu. Wšo je stare, wšo někak zerzawe. ­Sudy za wolij a bencin su ze­zer­zawjene. Wšelaki čapor so wšu­dźe wala: šalki, graty ... Nade wšěm: ­cunje swětło ranja, słónčko schadźa. Setting lětušeho krucha činohrajneho studija Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła skutkuje kaž apokalypsa ­moderny. Mjez zańdźenosću a přicho­dom bydli Erla. Wona je wjesoła, na prěni pohlad znajmjeńša. W pozdat­nje ženje pochmurjenej holcy, ko­truž Bernadet Šnajdrec předsta­ja, pak tči ćmowši charakter. W ži­wjenju je hižo někotružkuli traw­mu dožiwiła. Najwjetša bě, zo je ju mać wopušćiła. Nětko bydli Erla w něhdyšej tankowni; sama, wosamotnjena, tola na­dźi­ju njespušćejo. Do Italskeje, do Nea­pela by chcyła, to je jeje són.