Što chce Lipsk być?

Montag, 23. Mai 2022 geschrieben von:
Njeje runje z wašnjom w Serbach, zjawnje so zakrytych problemow dótkać. Direktor Załožby za serbski lud Jan Budar je pak na jubilejnej konferency Lipšćanskeho Instituta za sorabistiku do rany přimnył. Problemy su, a zamołwići njejsu jenož, kaž w padźe zhubjeneju profesurow za literaturu a stawizny, tamni. Tak mjenowaše Budar njespokojnosć studentow z jeničkej instituciju, na kotrejž móžeš so na wučerja za serbšćinu wukubłać dać a hinak wokoło wočakowanja docentow na rěčne kompetency studowacych. Wón tež zwurazni zakładnu njespokojnosć mnohich z wuwićom institucije, kotraž so hižo na hornjo- a delnjoserbšćinu njekoncentruje, ale so tamnym europskim mjeńšinowym rěčam wotewrěje. Jan Budar ma prawje: Diskusija je trěbna! Što chce institut w Lipsku być a što ma być? Zo na Drježdźanskej uniwersiće nětko sorabistiku wutworja, móžeš tež tak zrozumić, zo 300lětna tradicija w Lipsku garantija za wěčnosć njeje. Cordula Ratajczakowa

Wjace pjenjez za wodźik

Montag, 23. Mai 2022 geschrieben von:

Kamjenca (dpa/SN). Planowany narodny wodźikowy centrum w Kamjenicy dóstanje lětsa 12,5 milionow eurow spěchowanskich srědkow wjace hač dotal předwidźane. Etatowy wuběrk zwjazkoweho sejma je zwyšenje schwalił, sakske hospodarske ministerstwo minjeny pjatk zdźěli. Zwyšenje srědkow je wuslědk intensiwneho naprašowanja, rjekny hospodarski minister Martin Dulig (SPD) w zdźělence. „Nětko mamy 72,5 milionow eurow k dispoziciji, to je hoberski wuspěch za Saksku jako centrum wodźika. Tak móžemy wšitke pola nas planowane projekty w narodnym wodźikowym centrumje zwoprawdźić“, Dulig rjekny. Wuraznje dźakowaše so wón społnomócnjenemu zwjazkoweho knježerstwa za wuchodne kraje Carstenej Schneiderej a Kamjeničanskemu zapósłancej zwjazkoweho sejma Detlefej ­Müllerej (wobaj SPD), kotrajž běštaj so spochi za Kamjenicu zasadźałoj.

W Kamjenicy ma nimo bayerskeho Pfeffenhausena a Duisburga wodźikowy centrum nastać. Ćežišćo slědźenja je nałožowanje wodźika na dróhach a kolijach a natwar wotpowědneje industrije.

To a tamne (23.05.22)

Montag, 23. Mai 2022 geschrieben von:

Z jězbu na starej seklowej čarje je danska kralowna Margrethe II jubilej poł ­lětstotka na trónje woswjećiła. Zhromadnje ze šefinu wólnočasneho parka Tivoli w Kopenhagenje Susanne Mørch Koch a tamnymi hosćimi je wona z wulkej spěšnosću křiwicy zmištrowała. Do toho su kralownu z chorhojemi a balonami w parku witali.

Wulke dźiwje swinjo je zawčerawšim klientow w kosmetiskim salonje pólskeho města Kraków wustróžiło. Skoćo bě so do salona zadobyło, při čimž personal a klienća strachoćiwje z wobchoda ćeknychu a durje zawrěchu. Na to dźiwje swinjo w salonje chětro zachadźeše. Hakle wohnjowym wobornikam, zwěrjećim wuchowarjam a skótnemu lěkarjej so poradźi je popadnyć. Skónčnje dowjezechu swinjo zaso na wěste město zwonka ­Krakowa.

56 lět žiwjenja swojim pacientam wěnował

Freitag, 20. Mai 2022 geschrieben von:

Zrudźaca powěsć je so spočatk tydźenja w Hornjej Łužicy rozšěriła, zo je woblubowany fachowy lěkar za nutřkownu medicinu, wyši medicinalny rada dr. Beno Bulank w žohnowanej starobje, w 98. lěće žiwjenja, 13. meje, w Budyšinje na prawdu Božu wotešoł. 22. wulkeho róžka 1925 bě so wón jako sedme z dźesać dźěći do swójby pjekarskeho mištra we Wotrowje narodźił.

Katarski emir pola Scholza

Freitag, 20. Mai 2022 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) je dźensa Katarskeho emira, šajcha Tamima Bin Hamada Al Thanija na rozmołwu witał. Po tym chcyštaj zjawnosć na nowinarskej konferency informować. Emir kraja nad Persiskim zaliwom je na wjace dny trajacej jězbje po europskich krajach. Němska so nadźija, so z pomocu židkeho płuna z Katara w dalokej měrje z wotwisnosće wot ruskeho zemskeho płuna wuswobodźić móc.

Za spěšniše dowolnosće

Berlin (dpa/SN). Plany amploweje koalicije nastupajo wutwar připrawow za židki zemski płun su dalši zadźěwk přewinyli. Zwjazkowy sejm je wčera zakoń wobzamknył, z kotrymž hodźa so wšelake zarjadniske kročele nastupajo dowolnosć za tajke připrawy wobeńć. Zwjazkowa rada dyrbi hišće přihłosować. Z nowym zakonjom njetrjebaja zamołwići wjace „wobswětoškitnu znjesliwosć“ tajkeho terminala pruwować. Wobswětoškitarjo noworjadowanje raznje kritizuja.

Wolóženja wobjednawali

Ratarski roboter typa „Dino“ su wčera w kubłanskim a slědźenskim wudworje Sakskeho krajneho zarjada za wobswět, ratarstwo a geologiju w sewjerosakskim Köllitzschu předstajili. Nastroj francoskeho twarca móže mjez druhim njerodź plěć a pódu wobdźěłać. Zarjadowanje bě wobstatk slědźenskeho projekta „Autonomne ratarstwo“. Foto: dpa/Sebastian Willnow

Zelenskyj: Donbas zničeny

Freitag, 20. Mai 2022 geschrieben von:

Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je połoženje w Donbasu hladajo na ruske wojerske nadpady „helu“ mjenował. Ukrainska armeja wojuje dale wo wuswobodźenje Charkiwskeje kónčiny, rjekny Zelenskyj w swojim widejowym poselstwje minjenu nóc. „W Donbasu wobsadnicy spytaja, ćišć zwyšić.“ Donbas je po jeho słowach „kompletnje zničeny“.

Wojowanja mjez ruskimi a ukrainskimi jednotkami koncentruja so přede­wšěm na wuchodny Donbas. Komando ukrainskich mocow rozprawja, zo su 14 njepřećelskich nadpadow wotwobarali. Přepruwować tute informacije nichtó njemóže. Ukrainska strona rěči wo mnohich ciwilnych woporach. Ruske zakitowanske ministerstwo porno tomu zdźěli, zo su ruske wojerske jednotki dalše dźěle Donbasa „wuswobodźili“.

Zwjazkowy etat 2022 hotowy

Freitag, 20. Mai 2022 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Amplowa koalicija chce w prěnim połnym lěće knježenja nimale 140 miliardow eurow nowych kreditow brać. To je wuslědk kónčnych wuradźowanjow etatoweho wuběrka dźensa rano w Berlinje. Zwjazkowy etat za lěto 2022 předwidźi wudawki něhdźe 495,79 miliardow eurow, wo něšto wjace hač bě to financny minister Christian Lindner (FDP) naćisnył. Zwjazkowy sejm chce naćisk etata w tydźenju mjez 30. meju a 3. junijom schwalić. Přičina zapozdźeneho wobzamknjenja su lońše wólby zwjazkoweho sejma. Ministerstwa dźěłaja wot spočatka lěta z nachwilnym etatom.

Von der Leyen: Pomoc a reformy

Freitag, 20. Mai 2022 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen je namjetowała, přichodne pomocy za nowonatwar kraja hladajo na přeće Ukrainy za čłonstwom w EU na reformy wjazać. „Budźemy tak a tak nowonatwar w Ukrainje sobu financować dyrbjeć“, rjekny von der Leyen wčera wječor w sćelaku ZDF. Potom je po jeje měnjenju zmysłapołne rjec: „Haj, inwestujemy, ale hnydom z trěbnymi reformami na přikład přećiwo korupciji abo při natwarje prawostatnosće. Tole tež Ukraina chce, to smój rano hišće raz z prezidentom Wolodymyrom Zelenskim wotrěčałoj.“

Ukraina chce na kóždy pad do Europskeje unije a je k wotpowědnym rozmołwam zwólniwa. Naposledk pak běštaj francoski prezident Emmanuel Macron a tež zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) před přewulkimi wočakowanjemi warnowałoj. Wažne je, kak so Ukraina wuwije, von der Leyen rjekny, „kak oligarchow wotbudźe a so hospodarsce wuwije“.

Pólska wadźi so z Brüsselom wudawkow za ukrainskich ćěkancow dla

Waršawa. Pólska ma z Europskej uniju nowe mjerzanja – pjenjez dla. Hłowna přičina je najnowše připowědźenje z Brüssela, pjeć krajam, kotrež su najwjace ukrainskich wójnskich ćěkancow přiwzali – Pólskej, Čěskej, Słowakskej, Madźarskej a Rumunskej – dohromady 248 milionow eurow přepokazać, zo móhli wudawki ćěkancow dla wurunać. Minister za infrastrukturu Andrzej Adamczyk je raznje reagował, rěčo wo „fatalnje snadnej sumje“. Wón na to skedźbni, zo je Pólska dotal 3,4 miliony ukrainskich ćěkancow na mjezy kraja zličiła. Někotři su dale na zapad jěli, dalši so tež do Ukrainy wróćili. Minister trochuje, zo stej něhdźe dwaj milionaj ludźi w kraju wostałoj.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND