Hižo w prěnim koncepće k załoženju Budyskeho wopomnišća z lěta 1997 bě předwidźane, zo nima so stajna wustajeńca jeno specialnemu lěhwu a stasi-stawiznam, ale tež stawiznam Budyskeju jastwow za čas nacionalsocializma (NS) wěnować. Mjeztym přihotuja wotpowědnu přehladku. Tež serbski aspekt chcedźa při tym wobkedźbować.