Dźak za disciplinu
To a tamne (06.04.21)
Dokelž su wosebite zwučowanišća wohnjowych wobornikow koronapandemije dla zawrjene, su sej čłonojo z šwabskeho Wemdinga swójsku připrawu do stareje bróžnje twarili. Nimale 100 wobornikow tam prawidłownje trenuje. Ideju za to měješe sobustaw Thomas Hönle. Blisko jeho staršiskeho domu stejace twarjenje bě hižo dlěši čas njewužiwane. Tak je so nawodnistwo wobory wo dowolnosć za přetwar postarało. Kaž čłonojo zdźěla, je jim jónu aspekt zwučowanja wažny. Na tamnym boku pak je čara jara zabawna.
Młody Mnichowski elefant, kiž je po komikarju Otto Waalkesu pomjenowany, lubuje wustupy. Po tym zo bě coologiska zahroda měsacy dołho zawrjena, smědźachu tam nětko wopytowarjow witać. Za pjeć měsacow stareho elefanta bě to nowostka. Spěšnje pak je Otto spóznał, zo ludźo show lubuja, štož jim rady poskića.
„Na Serbow skedźbnić a dialog zahajić“
Drježdźany (SN/bn). „Wysokoněmsce, saksce – serbsce? Rěč a identita we Łužicy“ rěka štyridźělny rjad Politiskeho kubłanskeho foruma Sakskeje, z kotrymž chce Konrada Adenauerowa załožba zajimcam dohlady „do bohateje kultury kaž tež do wšědneho dnja w Němskej poměrnje njeznateje mjeńšiny“ zmóžnić. „Chcemy z rjadom na Serbow skedźbnić, dialog zmóžnić a jón zdobom hnydom zahajić“, rjekny Benedikt Bierbaum, hosćićel wčerawšeho prěnjeho zarjadowanja pod hesłom „Serbja we Łužicy – Drěmacy pokład w Sakskej?“ Za zazběh běchu sej zarjadowarjo sobudźěłaćerku Serbskeho instituta a docentku Instituta za sorabistiku Uniwersity Lipsk dr. Janu Šołćinu kaž tež nawodu Serbskeho gymnazija Budyšin (SGB) Renéja Wjacławka jako fachowcow přeprosyli. Z tak mjenowanymaj impulsowymaj referatomaj podaštaj wonaj informacije, kotrež tworjachu zakład slědowaceje rozmołwy.
Rozsud najprjedy přestorčeny
Stuttgart (dpa/SN). Rozsud wo přichodnej knježerstwowej koaliciji w Badensko-Württembergskej su dźensa připołdnju po raznych debatach w krajnym předsydstwje Zelenych najprjedy raz přestorčili. Kaž powěsćernja dpa z kruha wobdźělnikow zhoni, chce ministerski prezident Winfried Kretschmann dale z CDU knježić, w předsydstwje pak su žadanja za amplowym zwjazkarstwom z SPD a FDP.
Za čerstwu infrastrukturu USA
Washington (dpa/SN). US-prezident Joe Biden chce „najsylniše, najbóle spřećiwjenjakmane a najinowatiwniše ludowe hospodarstwo swěta wutworić“. Wo skromnosći jeho najnowši namjet runjewon njeswědči. Z wudawkami nimale dweju bilionow US-dolarow (1,7 bilionow eurow) chce Biden přichodne wosom lět infrastrukturu kraja wobnowić a tak miliony dźěłowych městnow wutworić. Hoberske inwesticije bychu dźesaćinje lětneho hospodarskeho wukona USA wotpowědowali.
Zwjazkowa wobora ma strukturnu změnu w sakskim dźělu łužiskeho ...
Chce přez jutry rozmyslować
Berlin/Düsseldorf (dpa/SN). Předsyda CDU Armin Laschet chce přez jutry wo tym rozmyslować, kotre naprawy móhli třeću žołmu koronapandemije skutkownje wobmjezować. Zhromadnje wobzamknjeny jutrowny měr njeje fungował, rjekny politikar wčera wječor we wusyłanju telewizije ZDF „heute journal“.
Na prašenje, hač je hladajo na raznje stupace ličby natyknjenjow hišće chwile, sej někotre dny hłowu łamać, skedźbni sewjerorynsko-westfalski ministerski prezident na přechwatany rozsud jutrowneho pokoja. Tohodla je derje sej dokładnje wuwědomić, „što je skutkowne, z čim docpějemy, zo tule třeću žołmu přetorhnjemy. Połoženje je jara chutne, wšitcy su wokomiknje z tym zaběrani wšitke móžnosće pruwować.“
Podpěra swójbam za swójski dom
Wjelka a skót na pastwje škitać
Biesenthal/Eberswalde (dpa/SN) Zhromadne žiwjenje wjelkow a skotu na pastwje ma so polěpšić a předewšěm wěsćiše stać. Na tónle zaměr je skutkowanje noweho zwjazkoweho centruma wusměrjene, kotryž započa wčera w Eberswaldźe sewjerowuchodnje Berlina dźěłać. „Njeje to jenož wjelk, kotryž sej škit zasłuža, runje tak maja skoćata na pastwje škitane być“, rjekny zwjazkowa ministerka za ratarstwo Julia Klöckner (CDU) na wotewrjenju centruma. Pastwy njeměli wjelkam dlěje „kryte blida“ być.
W „centrumje za namakanje rozrisanjow“, kaž jón Klöckner wčera mjenowaše, dźěłaja tři połnje přistajene mocy. Wone maja w zwjazkowych krajach wužiwane stadłowe škitne naprawy – su to na přikład płoty a psy – zwěsćić a posudźować. Zarjad zaběra so z tym, kak hodźeli so škitne metody polěpšić a financować, a rozestaja so z prawniskim zastopnjowanjom wjelka. Předewšěm pak ma nowy centrum dialog mjez plahowarjemi pastwoweho skotu, přirodoškitnymi zwjazkami a zjawnosću spěchować.
Namołwjeja staty G7 k jednanju
Berlin (dpa/SN). Akademije wědomosćow skupiny sydom najwjetšich industrijnych statow swěta (G7) namołwjeja swoje kraje k wjetšim napinanjam na polach klimoweje změny, mnohotnosće družin a strowotniskich datow. W hnydom třoch zhromadnych deklaracijach, kotrež su wčera wozjewili, akademije staty napominaja hladajo na wjeršk G7 w juniju w britiskim Cornwallu jednać. Za Němsku je Narodna akademija wědomosćow Leopoldina wobdźělena.
„Akademije měnja, zo dyrbjeli so kraje přez změnu klimy nastatym škoda wěnować, trěbne změny zahajić a naprawy přihotować a zwoprawdźić, zo móhli hač do lěta 2050 planowany zaměr docpěć, bjez wustorka škódnych maćiznow wuńć“, rěka w jednym z třoch dokumentow. W dalšim akademije warnuja, zo je mnohotnosć družin na swěće „chutnje wuhrožena“. Staty G7 měli tele negatiwne wuwiće hač do lěta 2030 skónčić a přewobroćić. W třećej deklaraciji žadaja sej wědomostnicy nimo toho lěpše zhromadne dźěło na polu strowotniskich datow, zo bychu kraje na „přichodne strowotniske rizika přihotowane byli“.
To a tamne (01.04.21)
Tři Torgauske mjedwjedźe maja nowy domicil blisko hrodu Hartenfels. Wčera smědźachu Bea, Benno a Jette dospołnje ponowjeny areal přeslědźić. Objekt běchu za čas jich zymskeho spara přetwarili. Nětko maja wone wjace móžnosćow, so wróćo sćahnyć a so zabawjeć. K tomu słušeja štomy a pjenki za šudrowanje. Přetwar je 70 000 eurow płaćił. Tradicija, mjedwjedźe dźeržeć, saha w Torgauwje hač do 15. lětstotka.
Swjedźenski šat z ryzy škleńčnych nićow wustajeja w Němskim muzeju Mnichow. Rědki eksponat bě španiska princesna Eulalia 1893 na swětowej wustajeńcy w Chicagu woblečena. Minjene lěta su jón fachowcy ponowili. Šat wužiwać bě zawěsće wšo druhe hač přijomne: Kóždy pohib žadaše sej njesměrnu kedźbnosć, a sydnyć so scyła móžno njebě, hewak bychu so niće złamali.
