Za jasne prawidła

póndźela, 29. měrca 2021 spisane wot:
Mnichow (dpa/SN). Bayerski ministerski prezident Markus Söder (CSU) žada sej w boju přećiwo koronawirusej wjace kompetencow w rukach Zwjazka. „Sym jara za to a wotewrjeny“, rjekny Söder wčera w telewiziji ARD. Zdobom zwurazni wón, zo je jara njespokojom hladajo na to, kak naprawy přećiwo koronje w jednotliwych zwjazkowych krajach zwoprawdźeja. Söder apelowaše na zwjazkowe kraje, přez jutry ludźom zakazać w nocy dom wopušćić. To njeje zakonsce po cyłej Němskej móžno. „By-li pak zwjazkowa kanclerka wotpowědnu cyłoněmsku iniciatiwu zahajiła, prawo změnić a jasne předpisy wukazać, by wona moju podpěru měła“, Markus Söder podšmórny.

Ludźom něšto skićić

póndźela, 29. měrca 2021 spisane wot:
Wuprajenja zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU) a bayerskeho ministerskeho prezidenta Markusa Södera (CSU) hladajo na kedźbliwe pospyty zwjazkowych krajow nastupajo wolóženja w koronakrizy su jasne poselstwo: Štóž wo wolóženjach rozmysluje, přehrěši so na našich wobzamknjenjach. Dalši, kaž strowotniski fachowc Karl Lauterbach (SPD), so za to wuprajeja naprawy hišće dale přiwótřić a ludźom přez jutry zakazać, w nocy dom wopušćić. Njejsmy to wšitko hižo raz słyšeli: Nětko wšitcy zhromadnje hišće dwaj tydźenjej bjez kontaktow, potom je kriza přetrata! Tajke parole pak dawno wjace njeskutkuja. To chwalu sej tych, kotřiž sej kreatiwnje hłójčku łamaja, zo móhli ludźom něšto skićić: Štóž ma negatiwny koronatest, smě zaso do wobchodow, zwěrjenca, kina, dźiwadła a hosćenca. Z taj­kimi namjetami ludźi skerje zdobudźeš, město toho zo jim prosće hrozyš. Najnowše naprašowanja wšak pokazuja, što hroženja wuskutkuja ... Marko Wjeńka

Znowa z awtami protestowali

póndźela, 29. měrca 2021 spisane wot:
We wjacorych městach Němskeje, tak tež w Sakskej, su kónc tydźenja znowa z awtami přećiwo wobmjezowanjam koronawirusa dla demonstrowali. Akcije wotměchu so mjez druhim w Drježdźanach, Kamjenicy a Zwickauwje. Hłowny zaměr wuchodosakskich demonstrantow bě Großschönau w Žitawskich horinach, hdźež ma sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) swój dom. Něhdźe 130 wosobow ze 70 awtami sej tam wčera ze Zhorjelca dojědźe. Něhdźe 250 ludźi z 90 awtami je so samsny čas w Budyšinje zhromadźiło (hlej wobraz). Korso poda so po zwjazkowej dróze 96 do Großschönauwa na zakónčace zarjadowanje. Foto: Matthias Wehnert

To a tamne (29.03.21)

póndźela, 29. měrca 2021 spisane wot:

Mylnje z přepytowanskeho jastwa pušćili su w Londonje pozdatneho seksualneho skućićela. Policija nětko intensiwnje za 24lětnym pyta, rěčnik zdźěli. Prawdźepodobnje běchu jeho zaměnili. Muža běchu w aprylu 2020 splažneho nadpada, zbudźenja zjawneho hněwa a wobsydstwa drogow dla zajeli. Wot toho časa sedźeše wón w přepytowanskej jatbje. Zamołwitym je wěc „njesměrnje fatalna“.

Při přestajenju 2 000 časnikow britiskeho parlamenta na lětni čas su časnikarjo domu prominentnu pomoc dóstali: Předsyda Delnjeje komory Lindsay Hoyle je jim wosobinsce pod pažu přimnył a časniki z ruku na nowy čas nastajił. Wšako nochce, zo so zapósłancy na wopak nastajene časniki powołuja, hdyž přepozdźe na posedźenja přińdu. Třo domowi časnikarjo trjebaja normalnje 24 hodźin, časniki po cyłym domje přestajić.

Klětu ma rěčny koncept předležeć

pjatk, 26. měrca 2021 spisane wot:

Podstupim (SN/JaW). Braniborska chce wjacerěčnosć w kraju zesylnić. Za to ma tamniše knježerstwo koncept wo wjacerěčnosći zdźěłać. To je Krajny sejm Braniborskeje wčera z někotrymi hłosazwdaćemi wobzamknył.

W EU spěšnišo šćěpić

pjatk, 26. měrca 2021 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Čłonske staty Europskeje unije chcedźa tempo šćěpjenja přećiwo koronawirusej skónčnje pospěšić. Za to wočakuja přichodne tři měsacy widźomnje wjace šćěpiwa, kaž je prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen wčera na widejowym wjeršku připo­wědźiła. Na wirtuelnym schadźowanju ­wuradźowachu nimo toho wo stykach EU k Turkowskej a porěčachu z prezi­dentom USA Joewom Bidenom, kiž bě nachwilnje internetnje připinjeny.

Awstriska dóstanje wjace seruma

Brüssel (dpa/SN). Awstriska je ze swojim žadanjom, serum přećiwo koronawirusej w Europskej uniji přerjadować, najprjedy raz zwrěšćiła. Statni a knježerstwowi šefojo EU na swojim wčerawšim widejowym wjeršku potwjerdźichu, zo chcedźa dotalny system rozdźělowanja wotpowědnje ličbje wobydlerjow wobchować. Po hodźiny trajacym rozestajenju so skónčnje dojednachu, Awstriskej „w duchu solidarity“ dźesać milionow dozow šćěpiwa přidatnje přewostajić.

Juristiske wobmyslenja

Próstwu na cyrkwje cofnył

pjatk, 26. měrca 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo je swoju próstwu na cyrkwje, so jutrownych prezencnych Božich słužbow wzdać, cofnyło. Zwjazkowy nowinarski zarjad je wčera nowu wersiju wobzamknjenjow Zwjazka a zwjazkowych krajow rozesłał, w kotrymž kompletny wotrězk k dotal planowanemu „jutrownemu měrej“ pobrachuje. Tak wotpadnje tež dotalna sada: „Zwjazk a kraje proša nabožne zjednoćenstwa, zhromadźowanja jenož hišće wirtuelnje přewjesć.“

Namołwa, so prezencnych Božich słužbow wzdać, bě w katolskej kaž tež ewangelskej cyrkwi zadźiwanje a nje­zrozumjenje zbudźiła. Zwjazkowy nutřkowny minister Horst Seehofer (CSU) bě próstwu kritizował. Wón bě so dźiwał, zo runje strona z „C“ w swojim mjenje tajke žadanje staja.

Unija woteběra

pjatk, 26. měrca 2021 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Tež w najnowšim naprašowanju mjez wolerjemi nahladnosć CDU/CSU dale woteběra. Kaž z dźensa wozjewjeneho „Politbarometra“ sćelaka ZDF wuchadźa, by unija w padźe wólbow zwjazkoweho sejma zajutřišim, njedźelu, jenož hišće 28 procentow hłosow dóstała, sydom procentow mjenje hač před měsacom. Zeleni bychu so wo štyri procenty na 23 polěpšili. Dwaj procentaj ­přidobyłoj byštej AfD (dwanaće) a FDP (dźewjeć). SPD by so wo jedyn procent na 15 po­hubjeńšiła. Lěwica žněje dale sydom ­procentow. Po tymle stawje by jenož ­koalicija CDU/CSU a Zelenych wjet­šinu měła, tuchwilna wulka koalicija ­unije a SPD pak runje tak mało kaž wšitke druhe.

Wjace transparency w pozadku

pjatk, 26. měrca 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Po lěta trajacej diskusiji je zwjazkowy sejm wobzamknył lobbyjowy register zawjesć. Zakoń, kiž su wčera wječor schwalili, zawjazuje profesionalnych zastupjerjow zajimow, do zjawnje přistupneho registra so zapisać a podać, za koho dźěłaja. Tak chcedźa přichodnje jasnišo dokumentować, štó je politiske rozsudy a zakonjedawstwo wobwliwował. Zapósłanc CDU Patrick Schneider rjekny, zo njeje zastupnistwo zajimow zasadnje špatne, zo pak měło transparentnje dokumentowane być. Štóž prawidła njedodźerži, dyrbi hač do 50 000 eurow pokuty płaćić. Register ma digitalnje předležeć.

Opozicija nima wot wulkeje koalicije wujednane prawidła za dosahace. Tež organizacija Transparency International widźi wulke njedostatki. „Njezmějemy tež dale žanu transparencu wo konkretnym lobbyjowym dźěle abo jenož jara snadnu“, praji šef němskeje wotnožki organizacije Hartmut Bäumer.

Dobry započatk

pjatk, 26. měrca 2021 spisane wot:
Braniborska zda so znowa doprědkarska być. Tamniši krajny sejm je wčera wobzamknył, zo ma knježerstwo koncept za wjacerěčnosć zdźěłać. Chwalu sej iniciatiwu. Wšako chcedźa z konceptom regionalne a mjeńšinowe rěče sylnić. A k nim njesłuša w Braniborskej jenož delnjoserbšćina, ale tež delnjoněmčina, kotruž mjez druhim w Prignitzy rěča. Za Saksku tajki koncept nimamy. Ale snano sej tudyši parlamentownicy w naležnosći něšto wothladaja a tohorunja zwoprawdźa. Zajimawa bě tež wčerawša debata w parlamenće wo koncepće. Wjetšina rěčnikow wupraji so za njón, a mnozy su w swojich přinoškach k debaće tež delnjoserbšćinu abo pólšćinu wužiwali. Wusłyšeć z nich zas a zaso bě, zo rěče wobohaćeja a zo dyrbi stat je škitać a sylnić. W praksy pak wo tym wjele njepytnješ. A jeničce ze spisanym konceptom rěče nješkitaš. Tak móže wón jenož dobry započatk być, a zamołwići dyrbja koncept prjedy abo pozdźišo z konkretnymi naprawami zwoprawdźić. Janek Wowčer

nowostki LND