Z wudaća: štwórtk, 21 februara 2019

Na Mjezynarodnym dnju maćeršćiny sej žadaja serbšćinu bóle podpěrać

Göttingen (SN/BŠe). Hižo wot lěta 2000 swjećimy 21. februara Mjezynarodny dźeń maćeršćiny. Znajmjeńša je to po woli gremijow organizacije UNESCO tak, kotraž je tónle dźeń załožiła, zo by na zhubjenje wjac hač 6 000 rěčow po cyłym swěće skedźbniła.

Towaršnosć za wohrožene ludy je składnostnje dźensnišeho Mjezynarodneho dnja maćeršćiny apel nastupajo „spad kulturneje wjelorakosće w Němskej“ wozjewiła. Eksplicitnje serbsku rěč wuzběhujo w dosć drastisce sformulowanej namołwje mjez druhim rěka, zo je „za bohaty kraj kaž Němsku wulka hańba, tomu fenomenej tak snadnje so spřećiwjeć. Je zrudźace, zo so stat jako njekmany wopokazuje swoju wšelakorosć škitać.“ Wosebje na polu kubłanja měło so nuznje jednać, zo by rěčny niwow němčinje runohódny staw docpěł. Kóždyžkuli cent wjace pěstowarnjam, šulam a uniwersitam tu zawěsće nješkodźi a je witany. Přiwšěm měli zamołwići na europskej runinje zasadnje wo tym rozmyslować, hač bě woprawdźe tak mudre, studij we wobłuku tak mjenowaneho Bologna-procesa na wašnje komprimować, zo je wuslědk „njedosa­haca kwalifikacija wotchadnikow“. Kwa­lita sej swój čas žada! Bosćan Nawka

Pödelwitz (dpa/SN). Přećiwnicy brunicy su wčera znowa bager we wuhlowej jamje wobsadźili. Tónkróć su štyri wosoby na tajki w jamje Zjednoćeny Schleenhain zalězli a transparent připrawili, zdźěli rěčnik energijoweho koncerna Mibrag. Dwě žonje a dwaj mužej sej žadachu, wudobywanje brunicy zakónčić a sydlišća blisko jamy zachować. Po wjacorych pospytach je so policiji poradźiło, wobswětowych aktiwistow z bagra dóstać.

Žitawa (dpa/SN). Město Žitawa chce so zhromadnje z třikrajowym róžkom Němska-Pólska-Čěska wo titul Europska kulturna stolica 2025 požadać. „Europa ludźi je zakład – njewěm, štó z požadarjow móhł to lěpje předstajić hač my“, měni Žitawski wyši měšćanosta Thomas Zenker (Zittau kann mehr).

Z dźěłarničkami a idejowymi konferencami wobydlerjow do projekta zapřijimaja. Paralelnje ke komunalnym wólbam w meji změja Žitawčenjo we wobłuku wobydlerskeho rozsuda wo požadanju rozsudźić. „Jeli so nam hač do meje njeporadźi wobydlerjam rozkłasć, što to za naš region woznamjenja, njemóžemy to hač do septembra tež zastupjerjam Europskeje unije“, Zenker wujasnja.

Nimo sakskich městow Žitawy, Drježdźan a Kamjenicy wojuja tež Magdeburg, Hannover, Hildesheim, Koblenz a Nürnberg wo titul europskeje kulturneje sto­licy 2025 a maja hač do septembra swoje ­požadanje zapodać.

Měsačk skutkuje tele dny jara bliski a wulki, kaž tu nad Biskopicami. Zaćišć je woprawnjeny, wšako je nam trabant tak bliski kaž cyłe lěto nic. Přičina toho je elyptiska čara. Nimo toho je hišće połny měsačk, tak zo kula sydom procentow wjetša a 30 procentow swětliša skutkuje. Najbliže bě nam tak mjenowany superměsačk zawčerawšim dopołdnja. To bě zdalenosć mjez nim a zemju jeno 356 761 kilometrow město­ přerěznje 382 900 kilometrow.­ Wokoło měsačka eksistuje tež tójšto přiwěrkow. Tak dadźa sej někotři po měsačkowym kalendru włosy třihać. Foto: Rocci Klein

Erfurt (dpa/SN). Cyrkwinscy dźěłodawarjo maja přichodnje kedźbliwiši być, kotre žadanja loyality na sobudźěłaćerjow stajeja. To pokazuje wčerawši wusud Zwjazkoweho dźěłoweho sudnistwa w Erfurće, złožowacy so na europske prawo wosebiteho statusa cyrkwjow jako dźěłodawarja. Wone nimaja žane prawo, na swojich při­stajenych na zakładźe přisłušnosće k nabožinje rozdźělne žadanja stajeć.

Pozadk wusuda je skóržba katolskeho šeflěkarja, kotremuž bě katolska chorownja w Düsseldorfje wupowědźiła, dokelž bě so druhi raz stawnisce zmandźelił. To měješe dźěłodawar za přeńdźenje přećiwo katolskej wěrje a přećiwo zamołwitosći loyality napřećo dźěłodawarjej.

Potrjecheny měješe wupowědźenje za wopačne hladajo na runoprawnosć před zakonjom. Druhi stawniski kwas njekatolskich lěkarjow njeby žadyn problem był. Tak je najprjedy raz wuspěšnje přećiwo bywšemu dźěłodawarjej skoržił, kiž pak rewiziju zapoda. Zwjazkowe dźěłowe sudnistwo ju wčera wotpokaza, z čimž poziciju šeflěkarja wobkrući.

Hač do tysac kórkow wot dźensnišeho w Hamorskej rostlinarni žněja. Angelika (na wobrazu) słuša k wosom pomocnikam, kotřiž­ so wšědnje wo rostliny na 1,2 hektaraj wulkim arealu staraja. Při tym je jara wažne wijace so rostliny přiwjazać. Wot přichodneje­ póndźele chcedźa kórki na dworje rostlinarnje předawać. Foto: Joachim Rjela

Najwažniši dypk na wutornym posedźenju Radworskeje gmejnskeje rady bě wobzamknjenje lětušeho etata. Nimo­ toho bě dosć dalšich temow, z kotrymiž­ su so rozestajeli.

Radwor (SN/BŠe). Wjesnjanosta Radworskeje gmejny Wincenc Baberška (CDU) klětu 21. apryla zastojnstwo złoži a chce so na wuměnk podać. To připowědźi wón zawčerawšim na gmejnskej radźe. Wot februara 2020 móhli tuž proces wólbow noweho wjesnjanosty přewjesć. „Nadźijam so dosć kandidatow a dźakuju so hižo nětko za prócowanje“, Baberška podšmórny. Hladajo na lětuše komunalne wólby a europske wólby maja dosć pomocnikow. Za přewjedźenje wólbow Sakskeho krajneho sejma w septembru móža so dobrowólnicy hišće přizjewić.

Chór 1. serbskeje kulturneje brigady přebywaše wot póndźele hač do dźensni­šeho w probowym lěhwje w čěskich Hejnicach. Tamniši klóšter z putniskej cyr­kwju Marije wopytanja je dźensa mje­zynarodny duchowny ­centrum. Wulkot­- nje hodźeše so tam wšitko to nazwučować, štož budźe słyšeć na přichodnych koncertach chóristow Budyskeho Serbskeho gymnazija. Tam su woni pod nawodom Friedemanna ­Böhmy nazwučowali nowy repertoire, mjez druhim oratorij­ „Hrodźišćo“ Měrćina­ Weclicha a Madleny Nasticcyneje. Tale twórba změje kónc septembra prapremjeru a je ­zdobom swójski dar k 70. róčnicy 1. serbskeje kulturneje brigady.

Dale dźěłachu brigadnicy na nowych twórbach. Zdobom su hižo znate „Podlěćo“ Korle ­Awgusta Kocora a Handrija Zejlerja­ pohłubšili.

Wobtwarjenski plan za Lindach žada sej wot plahowarnje krute normy

Njebjelčicy (JK/SN). Jako předstaji wjesny planowar Jules Buitel na minjenym posedźenju­ Njebjelčanskeje gmejnskeje rady stejišća zastupjerjow zjawnych za­jimow k wobtwarjenskemu planej za Lindach,­ trjebachu přitomni tójšto wutrajnosće a sćerpnosće. Jules Buitel wědźeše wo wažnosći tohole plana, wšako tón tamnišu plahowarnju rancow wosebje wobkedźbuje. Ta ma hladajo na bliskosć ke wsy wjele parametrow dodźeržeć a kopicu normow spjelnić. Wosebje stejišćo Budyskeho wobswětoweho zarjada měri so z cyle konkretnymi woča­kowanjemi na ratarski zawod.