To a tamne (12.07.22)
Při skomolenej rubježniskej turje bu paduch w sewjerorynsko-westfalskim Windecku pod wrotami zatłusnjeny a dyrbješe bjezpomocny na policiju a wohnjowu woboru čakać. Pomocnicy jeho wuswobodźichu a policiji přepodachu. 24lětny bě so zhromadnje z kumpanom do hale składźišća zadobyć chcył. Mužojo stłóčichu wrota tak wysoko, zo móžeše so jedyn z njeju předrěć. W tym wokomiku pak so wrota začinichu a muža zatłusnychu. Kumpan so zminy. Susod słyšeše spodźiwne zwuki a zazwoni policiju.
Dospołnje pjany a po seklojtej čarje je šofer taksija w Kölnje swojich pasažěrow po měsće wozył. 64lětny bě policistam napadnył, dokelž měješe wočiwidnje ćeže, runjewon jěć. Při kontroli alkohola zwěsćichu skónčnje 2,5 promilow. Jězbnu dowolnosć a licencu za woženje hosći zastojnicy nablaku sćazachu.
Nowa nowina z Vatikana
Vatikan (B/SN) „L’Osservatore di strada“ („wobkedźbowar dróhi“) rěka nowa dróhowa nowina, na kotrejž skutkuja potrěbni sobu a ju tež rozšěrjeja. „Wulkotne dźěło“, kaž je bamž nowinu mjenował, su před tydźenjom na Pětrowym naměsće prěni raz rozdawali. Hižo na titulnym wobrazu zwuraznjeja wudawaćeljo wo čo jim dźe. Chcedźa awtentisce rozprawjeć wo žiwjenju tych, kotřiž su na kromje eksistency na dróhach Roma žiwi. Koncept nowiny předwidźi zetkanja bjezdomnych z wosobinami kultury. „Wobě stronje na samsnej runinje, kóždy abo kóžda ma samsnu dostojnosć a samsny respekt“, wujasnja koordinator Piero Di Domenicantonio. Zhromadnje zdźěłuja woni potom přinoški. Bamž chwaleše 12stronski měsačnik, kotryž přińdźe z bazy, wot chudych, wot tych, kotřiž su na kromu towaršnosće stłóčeni.
Zrěčenje ze Chinu wuběži
China „wulke wužadanje“
Tokio (dpa/SN). Wonkowna ministerka Annalena Baerbock ma Chinu wustupowanja napřećo Taiwanej kaž tež we wuchodo- a juhochinskim morju dla za wužadanje swětoweho měroweho porjada. Sebjewědome a robustne wustupowanje „je wulke globalne wužadanje“, rjekny politikarka Zelenych dźensa po zetkanju z jeje kolegu w zastojnstwje Yoshimasaom Hayashijom w Tokiju. Wosebje teritorialne žadanja Chiny wohrožuja „zakład zhromadneho měrniweho žiwjenja“.
Mjenje płuna do Italskeje
Mailand (dpa/SN). Ruska je mnóstwo dodawaneho zemskeho płuna do Italskeje wo něhdźe třećinu znižiła. Wo tym je ruski statny płunowy koncern Gazprom informował, zdźěla italski energijowy zastaraćel Italians Eni. Město dotalnych 32 milionow kubiknych metrow wšědnje dóstawa Italska jenož hišće 21 milionow kubiknych metrow wob dźeń. Po nadpadźe Ruskeje na Ukrainu so Italska prócuje, druhich dodawarjow płuna zdobyć, kaž Azerbajdźan, Katar a Algerisku.
Inflacija najwjetša starosć
Zadwělowani spytaja wobydlerjo městačka Canecas njedaloko ...
Habeck w Praze a Wienje
Melnyk dźez ćežkej wutrobu
Berlin (dpa/SN). So z Němskej rozžohnować, njeje wotwołanemu ukrainskemu wulkopósłancej Andrijej Melnykej lochko. „Němska wostanje nam bliska“, rjekny Melnyk Frankfurtskim nowinarjam. Tuž padnje jemu ćežko, božemje prajić. „Běch dwójce na słužbje w Němskej a mam jara wuski poćah k tutomu krajej.“ Čas zastojnstwa so „prawdźepodobnje za něšto tydźenjow skónči“, wón rjekny.
Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj bě wčera zdźělił, zo so Melnyk a toho kolegojo z Norwegskeje, Čěskeje, Madźarskeje a Indiskeje do domizny nawróća. Melnyk bě sej po spočatku ruskeho nadpada stajnje zaso dosć njediplomatisce lěpšu podpěru Němskeje žadał.
Zelenskyj připowědźa ofensiwu
Kijew (dpa/SN). Ukrainske nawodnistwo je ciwilistow we wot ruskeho wójska wobsadźenych kónčinach na juhu kraja k ćěkańcy namołwjało. Wobydlerjo kónčiny wokoło Chersona a Saporiššje dyrbjeli swoje domy nuznje wopušćić, w nuzy tež do směra na čornomórsku połkupu Krim, kiž bě sej Ruska hižo 2014 přiswojiła. Ewakuowanje je trěbne, zo njebychu ludźo planowaneje ukrainskeje napřećiwneje ofensiwy dla wohroženi byli, zdźěli wčera zastupowaca ukrainska ministerska prezidentka Irina Wereščuk.
Zakitowanski minister Oleksij Resnikow rjekny w rozmołwje z britiskimi nowinarjemi, zo je prezident Wolodymyr Zelenskyj ukrainskemu wójsku přikazał, z pomocu zapadnych bróni wobsadźene kónčiny na juhu kraja wróćo zdobyć. Wosebje pobrjóžne kónčiny su za ukrainske hospodarstwo jara wuznamne. Zelenskyj bě minjeny čas wospjet připowědźił, zo chcył sej kraj wot Ruskeje kontrolowane kónčicy wróćo zdobyć.
Při ruskich raketowych nadpadach w Donjecku je wčera 15 ciwilistow zahinyło.
Pólska za atomowe milinarnje
Směrodajny rozsud na energetiskim kongresu we Waršawje zdźělili
Waršawa/Gdańsk (RD/SN). Pólska planuje hač do lěta 2043 cyłkownje šěsć jadrowych milinarnjow w kraju. Prěnja ma 2033 dźěłać započeć. Lěta 2026 chcedźa twarske dźěła zahajić. Wo městnosći za prěnju pólsku atomowu milinarnju su po lěta trajacych přepytowanjach mjeztym rozsudźili: Wona ma we wulkogmejnje Choczewo nad Baltiskim morjom njedaloko Gdańska nastać. Tole su minjeny tydźeń na kongresu we Waršawje zdźělili, hdźež rěčachu wo politiskim a energetiskim zawěsćenju kraja.
Porjedźeja płunowód
To a tamne (11.07.22)
Papagaj je minjeny kónc tydźenja w münsterlandskim Werne prawdźepodobnje paduchow wućěrił. Kaž policija zdźěla, běchu skućićeljo hižo škleńcu chěžinych duri jednoswójbneho domu rozbili, jako so něšto njewočakowaneho sta. Wočiwidnje běchu papagaja budźili, kiž móže „halo“ a „na ty“ prajić. Po dotalnym stawje su so paduši bjez rubizny zaso zminyli. Papagaj dźeń po tym policistow, kiž chcychu pad dokumentować, tohorunja z „halo“ a „na ty“ witaše.
Hłódny paduch, kotrehož běchu w badensko-württembergskim Stimpfachu w cuzym domje při pječenju kołbasy lepili (SN rozprawjachu) je so dźeń po tym na městno njeskutka nawróćił, hdźež móžachu jeho zajeć. Wobydlerka bě policiju informowała, zo w jeje zahrodźe cuzy muž spi. Zastojnicy zwěsćichu, zo jedna so wo paducha z cuzeho domu.
