Berlin/Choćebuz (dpa/SN). Zwjazk a kraje chcedźa při planowanym skónčenju zmilinjenja brunicy spěšnje koncept za strukturnu změnu nastajić, kotraž płaći tójšto miliardow. Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) chcyła hač do meje zakoń wo naprawach w potrjechenych regionach zdźěłać. K tomu je so zwjaz­kowe knježerstwo zawjazało, rjekny wona wčera po konferency ze 16 ministerskimi prezidentami zwjazkowych krajow w Berlinje. Kraje chcedźa nimo toho zakoń, zo móhli planowanja pospěšić.

Zakoń wo naprawach wobsahuje mjez druhim inwesticije do infrastruktury, inwesticiske powabki za předewzaća a zasydlenje zwjazkowych zarjadow w brunicowych kónčinach.

To a tamne (01.02.19)

pjatk, 01. februara 2019 spisane wot:

Z pisomnym zamołwjenjom su želnosćiwi paduši žonje w Kölnje awto wróćili, kotrež běchu jej minjeny tydźeń pokradnyli. Za to ćisnychu jej klučik awta a papjerku z informaciju před durje, hdźe awto steji. Na cedlce steješe „sory“. Njeznaći běchu so minjeny tydźeń do domu žony zadobyli a tysac eurow pokradnyli. Nětko tu awto znajmjeńša zaso je. Pjenjezy wostanu zhubjene. Tež slědy paduchow policija dotal žanych nima.

Ćěkajo před policiju je so muž w Pforzheimje we wopłokowanskej mašinje schował. 26lětny bě k wjacelětnej jatbje zasudźeny, njebě pak so w jastwje přizjewił. Policisća za nim w bydlenju jeho přećelki pytachu. Dokelž žona prěješe, zo je muž při njej, wobstarachu sej zastojnicy wukaz přepytowanja. Na to muža w ma­šinje namakachu a do jastwa dowjezechu.

Mnohe pozbudźace namjety

štwórtk, 31. januara 2019 spisane wot:

Ze strukturnej změnu straty nastupajo rěč a identitu našeho ludu zarunać

Komisija za rozrost, strukturnu změnu a dźěło – tež wuhlowa komisija mjenowana – je minjenu sobotu swoju kónčnu rozprawu před­stajiła. W njej wopisuje wona, móžny kónc wudobywanja brunicy w rewěrach Sewjerorynsko-Westfalskeje, Saksko-Anhaltskeje, Braniborskeje a Sakskeje. Z widom na Łužiski rewěr „měli proces strukturneho wuwića z krutej organizaciskej strukturu z jasnym dźělenjom zamoł­witosće mjez Zwjazkom, krajomaj a komunami institucionalizować. K nadawkam, kotrež maja so koordinować, tež słuša, wšitkich akterow zapřijeć (socialnych partnerow a z ciwilneje towaršnosće) a strukturnu změnu wobkedźbować“, kaž w kónčnej rozprawje rěka.

Steinmeier přizemić dyrbjał

štwórtk, 31. januara 2019 spisane wot:

Addis Abeba (dpa/SN). Serija hawarijow w lětadłach knježerstwa traje dale. Techniskeho defekta dla dyrbješe zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier wčera w Etiopiskej přizemić. Z kruhow delegacije rěkaše, zo měješe lětadło „Theodor Heuss“ problemy ze sćišćanym powětrom, štož pak móža na lětanišću w Addis Abebje sporjedźeć. Steinmeierej njebě to ničo noweho: Lěta 2014 dyrbješe tam jako wonkowny minister skóncowaneho lětadła dla hižo raz přizemić.

Juncker: Dojednanje móžne

Brüssel (dpa/SN). Najebać skepsane połoženje brexita dla ma prezident komi­sije EU Jean-Claude Juncker dojednanje z Wulkej Britaniskej přeco hišće za móžne. „Dźěłamy wodnjo a w nocy za to“, rjekny wón nowinarjam w Brüsselu. Zdobom wón potwjerdźi, zo njebudźe EU z britiskej premierministerku Theresu May wujednane zrěčenje do prašenja stajeć a znowa wo tym jednać. To potrjechi wosebje mjezu mjez Irskej a Sewjernej Irskej.

Poskićujetej posrědkowanje

Zapósłancy wšitkich frakcijow su dźensa stawiznarjej Saulej Friedländerej po jeho narěči na wopominanskim zarjadowanju zwjazkoweho sejma za wopory nacionalsocializma stejo přikleskowali. Hłowna přičina bě róčnica wuswobodźenja němskeho koncentraciskeho a zaničowanskeho lěhwa Auschwitz dnja 27. januara 1945 přez sowjetskich wojakow. Němscy nacional­socialisća běchu staršeju Friedländera morili. Wón holocaust přežiwi, dokelž móžeše so schować. Foto: dpa/Michael Kappeler

Z předwólbami k wjetšej legitimaciji

štwórtk, 31. januara 2019 spisane wot:

Budyšin (SN/at). Nowe puću za pomjenowanje serbskeho kandidata, kotryž měł na krajnej lisćinje Lěwicy za wólby Sakskeho krajneho sejma 1. septembra wjele lubjace městno docpěć, kroči krajne dźěłowe zjednoćenstwo Serbska Lě­wica. Wone je woteběracu akceptancu wobdźělnikow nominowanskeju zjězdow w lětomaj 2009 a 2014 sakskeje Lěwicy­ za swójski personalny namjet zwěsćiło. To wuwjercholi w tym, zo bě frakcija Lěwicy w sakskim sejmje prěni raz po lěće 1990 za jedne lěto bjez serbskeho zapósłanca.

Telko idejow podali

štwórtk, 31. januara 2019 spisane wot:
Bjezdwěla stej krajej Sakska a Braniborska do kónčneje rozprawy komisije za rozrost, strukturnu změnu a dźěło mnohe zajimawe namjety nastupajo serbsku rěč, kulturu a identitu zapřijałoj. Jasnje z tych pokazkow dwoje wuchadźa: Hdźe wočakujemy jako mały lud podpěru za swoje prócowanja a hdźe móhli ze swojimi specifiskimi nazhonjenjemi łužiskej towaršnosći takrjec něšto wróćić. To jedne kaž to tamne swědči wo tym, zo su sej najwšelakoriši akterojo serbskeho žiwjenja hłójčku łamali. Nastał je mozaik, kiž budźe zamoł­witych w Drježdźanach a Podstupimje naročnje wužadać, dyrbja-li wo tym rozsudźić, što so hdy zwoprawdźa abo scyła nic. Kotre z namjetowanych pro­jektow potajkim budu přizwolić? Dosaha zapodate hesło, kaž w padźe „Serbskeho kompetencneho centruma za hospodarstwo a strukturnu změnu“, abo su pohłubšace wudospołnjenja trěbne? Snadź je to tež druhorjadne. Za wažniše mam, zo su Serbja telko idejow podali. Axel Arlt

Sakska so brexita dla starosća

štwórtk, 31. januara 2019 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). W Sakskej so přiběrajcy starosćeja, zo Wulka Britaniska bjez zrěčenja z Europskeje unije wustupi. Tole je wuslědk wčerawšeho wuradźowanja w Sakskim krajnym sejmje. Zdobom sej zastupnicy wjacorych frakcijow wot EU reformy žadachu. Zapósłanča Zelenych Claudia Maicher, sakskemu knježerstwu wumjetowaše, zo njeje na brexit přihotowane. Šef statneje kenclije Oliver Schenk (CDU) připowědźi přechodny zakoń, kiž ma předewzaćam a wobydlerjam prawnisku wěstotu skićić.

W debaće porěča tež serbski zapósłanc CDU w krajnym sejmje Marko Šiman. „Zhladujemy z wulkimi starosćemi na bližacy so brexit Wulkeje Britaniskeje“, Šiman rjekny. Wón je sej wěsty, zo so wustup kraja sylnje na EU wuskutkuje a zo změje to direktne sćěhi za Saksku a za jeje­ wobydlerjow. Swobodnemu statej je Wulka Britaniska ze 2,66 miliardami eurow­ třeći najwažniši wikowanski partner. Nimo toho wobsteja wjelelětne wědomostne, kulturne a turistiske styki. Tole­ měli dale wobchować, tak Šiman.

Přistajenych LEAG informowali

štwórtk, 31. januara 2019 spisane wot:

Zawodna zhromadźizna skónčenja zmilinjenja brunicy dla

Choćebuz (dpa/SN). Na internej zawodnej zhromadźiznje su dźensa dopołdnja něhdźe 1 700 přistajenych łužiskeho hórniskeho a energijoweho předewzaća LEAG wo najnowšich namjetach k skónčenju zmilinjenja brunicy informowali. Na zarjadowanju w Choćebuzu wobdźělištaj so tež ministerskej prezidentaj Sakskeje a Braniborskeje Michael Kretsch­mer (CDU) a Dietmar Woidke (SPD). Při tym dźěše wo poručenja wot knježerstwa zasadźeneje wuhloweje komisije. Ta bě minjeny kónc tydźenja namjetowała, zmilinjenje brunicy najpozdźišo w lěće 2038 skónčić. Brunicowe kónčiny měli za to cyłkownje 40 miliardow eurow dóstać. Na zhromadźiznu přizjewiłoj staj so tež předsyda industrijneho dźěłarnistwa hórnistwo, chemija, energija, Michael Vassiliadis a šef předsydstwa LEAG Helmar­ Rendez. LEAG je po swójskich informacijach najwjetši energijowy za­staraćel wuchodneje Němskeje. We Łužiskim brunicowym hospodarstwje dźěła po informacijach braniborskeho hospodarskeho ministerstwa 8 000 ludźi.

Choćebuz hotspot prawicarjow

štwórtk, 31. januara 2019 spisane wot:

Choćebuz (dpa/SN). Město Choćebuz je z wida wustawoškita „hotspot“, potajkim centrum prawicarskeho ekstremizma w Braniborskej. „Za nas jako wustawoškit je tole toksiske stworjenje“, rjekny referatny nawoda zjawnostneho dźěła braniborskeho wustawoškita Heiko Homburg sćelakej rbb. Při tym jedna so wo wjelestronsku scenu ze zwiskami do rockeroweho miljeja, do sceny stražnikow při durjach a k wěstotnym předewzaćam. „Woni chcedźa pak tule subkulturu wopušćić.“ Čłonojo sceny zaměrnje na tym dźěłaja, so w měsće kruće zadomić a tam dźeń a bóle postajować. Miljej so dale a bóle zhusća. W centrumje prawicarskich ekstremistow steja po rešeršach sćelaka „wodźacy čłonojo prawicarskeho zeskupjenja Inferno Choćebuz“. Tole běchu sćelakej wjacori fachowcy potwjerdźili.

Koparski ligist FC Energija Choćebuz bě wčera posedźenje kulojteho blida ze zastupnikami wustawoškita a policije za spočatk měrca připowědźił. Tam chcedźa problem, kiž so přiběrajcy w stadionach jewi, tematizować. „Wokomiknje njejsmy sej za to transferneje doby dla hišće chwile brać móhli“, club zdźěli.

nowostki LND