Heibo-aktiwistka zasudźena

wutora, 19. decembera 2023 spisane wot:
Budyšin (SN). Po dohromady pjeć procesowych dnjach je Budyske hamtske sudnistwo wčera Felinu D., klima-aktiwistku z Drježdźanskeje hole, ze šěsć měsacami chłostanja z pruwowanskim časom zasudźiło. Tři dny trjebaše sudnistwo jeničce za to, identitu wobskorženeje ­zwěsćić. Statna rěčnica Esther Aenderl wuzběhny, zo njewoprawnja klimowa ­nuza wohrožowanje druhich, w tutym padźe policistow. Jeje aktiwne spjećowanje přećiwo rumowanju, hromadźe z aktiwistom „Heibo 13“ (Heidebogen), je sudnistwo jako „wosebje ćežki pad“ posudźowało. Zakitowar, prawiznik Mark Feilitsch, chce přećiwo zasudźenju juristisce postupować. „To běše politiski wusud“, wón praji. Po jeho měnjenju je sudnistwo tu aktiwizm z wosebje krutym ­sudźenjom pochłostało.

Inwesticije nětko zaručene

wutora, 19. decembera 2023 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Sakski hospodarski minister Marin Dulig (SPD) je wjesoły, zo je rozkora wokoło etata zwjazkoweho etata z blida. Z tym hodźa so hospodarske projekty w zwisku z programom GRW spěchować. „To je wažny signal, wšako trjebaja ludźo a hospodarstwo wěstotu“, wón zwurazni. Sakske hospodarstwo chce inwestować. Tak zapodawaja předewzaća tuchwilu wjele próstwow wo spěchowanje z programa GRW. Program ma zaměr regionalnu hospodarsku strukturu spěchować. Pjenježne srědki za program sej Zwjazk a Sakska stajnje po połojcy dźělitej. W zwisku ze zwjazkowym etatom steješe 52 milionow eurow na hračkach.

Ćežke zemjerženje z wjele woporami

wutora, 19. decembera 2023 spisane wot:

Peking (dpa/SN). Při ćežkim zemjerženju na sewjerozapadźe Chiny je znajmjeńša 118 wosobow zemrěło. Kaž statna powěsćernja Xinhua rozprawja, bu wjace hač 500 ludźi zranjenych. Statny a stronski šef Chiny Xi Jinping namołwi, wšitko za to činić, wjele ludźi wuchować.

Swědcy mjeztym rozprawjachu, zo je zemjerženje škody na domach a infrastrukturje zawiniło. We wjacorych wjeskach nimaja žanu milinu. Tež ludźi z wodu zastarać, móžno njeje. Dale tam tuchwilu ćahi njejězdźa.

Po informacijach lokalneho zarjada za wjedro docpěja temperatury w potrjechenym regionje minus dźesać stopnjow celsiusa. Wohnjowoborny a wuchowanski zarjad su tuž pomocnikow do kónčiny pósłali.

Chinske statne medije pokazachu fota ludźi, kotřiž po zemjerženju ze swojich domow ćeknychu a při zymskich temperaturach na přikrywach zawaleni pod hołym njebjom wutrachu. Statna telewizija pokaza wuchowanske mocy, kotrež pytachu w rozpadankach za přežiwjenymi.

Němska brigada do Litawskeje

wutora, 19. decembera 2023 spisane wot:

Zakitowanski minister Pistorius a baltiski kolega sej přezjednaj

Vilnius (dpa/SN). Němska a Litawska, wobaj partneraj w NATO, chcetej hač do lěta 2027 dospołnje do boja kmanu němsku bojowu brigadu w baltiskej republice nastajić. Za robustnu a na wójnu přihotowanu brigadu zwjazkoweje wobory chcedźa wobšěrnu infrastrukturu w Rūdninkai njedaloko stolicy Vilniusa kaž tež w Rukla pola Kaunasa natwarić. Na to staj so zakitowanski minister Boris Pistorius (SPD) a jeho litawski kolega w zastojnstwje Arvydas Anusauskas wčera dojednałoj. Na woběmaj wojerskimaj stejnišćomaj maja kaserny a bydlenja po němskej potrjebje nastać, w zdźělence rěka. Wobaj ministraj staj w swojim we Vilniusu podpisanym „jězbnym planje“ potwjerdźiłoj, zo chcetej wobaj krajej „mjezsobnje kóždy kwadratny centimeter zwjazkarskeho teritorija w kóždym času zakitować a swobodu a demokratiju wotpowědujo artiklej 5 Washingtonskeho zrěčenja škitać“. Ruska nad­padniska wójna přećiwo Ukrainje je wěstotne połoženje radikalnje změniła.

Połoženje lěsow dale špatne

wutora, 19. decembera 2023 spisane wot:
Moritzburg (dpa/SN). Lěsy w Sakskej wostanu po měnjenju krajneho knježerstwa dale pacient. „Njeje žanoho polěpšenja: Lěsy su dale w špatnym stawje a přičina wulkich starosćow. Klimowa kriza a skórnik zawostajeja hłuboke rany“, ­rjekny minister za lěsnistwo Wolfram Günther (Zeleni) wčera w Moritzburgu při předstajenju noweje rozprawy wo połoženju lěsow. Cyłkownje je so situacija w lěsach swobodneho stata wot lěta 2018 jara kritisce wuwiła. Po najnowšim přepytowanju wučinja podźěl škodowanych štomow kaž hižo 2022 dale 35 procentow. Jenož 23 procentow štomow je bjez škodow. Straty jehlinowcow a lisćowcow wučinjeja 26 procentow. To je jenož procent mjenje hač w najhóršim lěće 2022. „Jako sćěh klimoweje krizy je přesucho a přehorco. Štomy ćerpja, škódniki maja wjace móžnosćow. Lěsna póda wuschnyje. Naša wotmołwa je přetwar lěsow.“ Ze swojim dźěłom su zamołwići lětsa tójšto tomu přinošowali, škody w lěsach wobmjezować, minister chwaleše. Najebać to su škody skórnika dla na historisce wysokim niwowje. Jasnje widźomne su prózdne městna w něhdy hustych lěsach.

Žadaja sej měritka reformy

wutora, 19. decembera 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Zajimowy zwjazk „Alianca za kolije“ je Zwjazk znowa namołwjał, we wobłuku strukturneje reforma železnicy jasne měritka a zaměry postajić. „Zwjazkowy sejm měł měritka z płaćiwosću wjacorych lět wobzamknyć“, rjekny hłowny jednaćel Dirk Flege wčera w Berlinje. Němska železnica chce 1. januara strukturnu reformu zwoprawdźić. Při tym załoža nowu towaršnosć, kotraž ma za wobhospodarjenje, ponowjenje a wutwar kolijoweje syće zamołwita być. Alianca za kolije žada sej jasne měritka dźěła noweje towaršnosće. Dypkownosć njesměł jenički kriterij być. Tole móhło k tomu wjesć, zo mjeńše twarnišća zanjechaja, bjez kotrychž pak dotrjebanu syć ponowić njemóža. Runje tak njejasne je prašenje, što so z dobytkami noweje towaršnosće stanje. W najhóršim padźe wjele pjenjez do systema klumpaja, bjeztoho zo su polěpšenja woprawdźe widźomne. Nimo toho zwjazk skorži, zo nimaja w Němskej žadyn wobchadopolitiski koncept, kiž ­wšitkich nošerjow wobchada wobkedź­buje. „Wšitcy spytaja, to zachować, štož maja. Woprawdźity rozmach njeje widźeć – najebać wšě lubjenja.“

To a tamne (19.12.23)

wutora, 19. decembera 2023 spisane wot:

Jenož z kupanskim płašćom zdrasćeny spytaše paduch handyja w Hammje policiji wućeknyć. 37lětny přebywaše wčera w sawnje dožiwjenskeje kupjele, byrnjež tuta na tymle dnju jeno žonam přistupna była, policija zdźěli. Sobudźěłaćerjo spytachu podhladneho zadźeržeć, jako zwěsćichu, zo je šmóratko pokradnył. Tón pak skónčnje nahi ćekny a sej po puću kupanski płašć zwoblěka. Za kerkami schowaneho 37lětneho policija lepi.

Po dźesać dnjach pytanja su ludźo na juhu Indiskeje tigra popadnyli, kotryž je bura morił. Něhdźe 13 lět stare zwěrjo su na kofejowej plantaži w distrikće Wayanad našli, medije wozjewichu. Rubježne zwěrjo chcychu nětko do tigroweje stacije dowjezć. Tola wobydlerjo protestowachu přećiwo rozsudej a sej žadachu, zo měł so tiger morić. Woni so boja, zo jeho po něšto času zaso do wokoliny pušća.

Kompromis wobchować

póndźela, 18. decembera 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za hospodarstwo Robert Habeck (Zeleni) je před tym warnował, kompromis wodźacych zastupnikow koalicije nastupajo lutowanski paket wupowědźić. Wicekancler dopominaše amplowu koaliciju na jeje zamołwitosć. Habeck rjekny powěsćerni dpa: „Hdyž nětko jednotliwe hrjady wućehnjemy, bjeztoho zo nowe zasadźimy, so cyły twar sypnje.“ Změny na jednej stronje žadaja sej pjenježne wurunanje na tamnej, minister rjekny.

Chorobny lisćik telefonisce

Berlin (dpa/SN). Starši móža lěkarske wobkrućenje, zo dyrbja chore dźěćo hladać, wot dźensnišeho tež telefonisce bjez wopyta praksy dóstać. Móžny je tajki atest a z tym zwjazane prawo na chorobny pjenjez, na najwjace pjeć dnjow, zakonske chorobne zawěsćernje po dorěči ze zjednoćenstwom kasowych lěkarjow zdźěleja. Wuměnjenje je, zo lěkar dźěćo wosobinsce znaje a zo maja telefoniski atest za woprawnjeny.

Faeser jedna w Georgiskej

Ze swojimi traktorami su ratarjo dźensa před Braniborskimi wrotami w Berlinje pod hesłom „Přewjele je přewjele“ demonstrowali. Zwjazk ratarjow bě do akcije namołwjał. Burja protestuja přećiwo planam amploweje koalicije, w zwisku z lutowanjemi ­dotalne lěpšiny nastupajo potuńšeny diesel abo dawkowe lěpšiny za ratarske jězdźidła šmórnyć. Foto: dpa/Fabian Sommer

Kandidat AfD wólby dobył

póndźela, 18. decembera 2023 spisane wot:
Pirna (dpa/SN). Po wólbnym dobyću swojeho kandidata při wólbach wyšeho měšćanosty w Pirnje zhladuje AfD sebjewědomje na wólbne lěto 2024. „Chcemy w Sakskej jasnje dobyć a so 40 procentam přibližić“, rjekny sakski šef AfD Jörg Urban. Wólbny wuslědk w měsće je stronje dobry zakład a dopokaz, zo móže so AfD tež přećiwo CDU a Swobodnym wolerjam přesadźić, Urban rjekny. Z Timom Lochnerom je sej wčera prěni króć kandidat AfD zastojnstwo wyšeho měšćanosty w Němskej zdobył. 53lětny blidarski ­mišter je so w druhim wólbnym kole přećiwo kandidatomaj CDU a Swobodnych wolerjow přesadźił. Po informacijach města dósta wón 38,5 procentow hłosow. Po nim přińdźe Kathrin Dollinger-Knuth (CDU) z 31,4 procentami a kandidat swobodnych wolerjow Ralf Thiele ze 30,1 procentom.

nowostki LND