Pólsko-ruske poćahi dale napjate – prezident Duda w New Yorku był

Waršawa. Na hłownej zhromadźiznje Zjednoćenych narodow w New Yorku je minjenu póndźelu tež pólski statny prezident Andrzej Duda rěčał. Wšitke pólske medije wo tym wobšěrnje rozprawjachu. Hišće bóle hač słowa Dudy w New Yorku skutkowachu wo­brazy, pokazowace jeho na přijeću, kak sej z prezidentom USA Barackom Obamu a ruskim prezidentom Wladimirom Pu­tinom připiwa.

Dźeń prjedy wopyta Duda pólskich wobydlerjow New Yorka, kotřiž su w towar­stwje Polonia organizowani. Wón čuješe so za to winowaty, wšako běchu ameriscy Polacy jemu při prezidentskich wólbach swój hłós dali. Wotpowědnje wutrobnje jeho witachu. Stajnje zaso wołachu: „Naš prezident, naš prezident.“ W New Yorku bydli 40 000 Polakow, po wšej Americe dwójce telko. Składnostnje wopyta Dudu prošachu, so za naležnosć zasadźić, ko­ttraž wobydlerjow Pólskeje republiki jara boli: Přeco hišće trjebaja woni za USA wizum, hačrunjež smědźa ludźo z 38 krajow swěta bjez tajkeho zapućować. „Staram so wo to“, jim Duda přilubi.

Z dźěći, kotrež běchu loni w Čěskej na swět přišli, je kóžde štyrcete było wu­krajnik, wjac hač tři procenty tuž. Konkretnje nastupa to 3 482 hólčkow a holčkow z cyłkownje 109 860. Tole wupokazuja daty Čěskeho statistiskeho zarjada (ČSÚ). Podźěl nowonarodźenych wukrajnikow je wot lěta 2000 spochi přiběrał. Hdyž měješe tehdy 1 036 dźěćkow (1,1 procent) wukrajnych staršich, bě jich pjeć lět pozdźišo 1 516 (1,5 procentow) a 2010 hižo 3 034 (2,6 proc.). Wukrajnik dźěćko je, hdyž staj to wobaj jeho staršej. W kóždym tajkim padźe dyrbi so za nje próstwa wo wizum resp. dowolnosć na přebytk stajić, kotraž so za tón čas přizwoli, kaž matej jón jeho rodźićelej. „Čěske“ je dźěćko zwoprědka, staj-li nan abo mać čěskeje narodnosće. Najwjace dźěći porodźichu loni vietnamscy starši, mjenujcy 996. Ukrainskeho staćanstwa narodźi so 840 dźěći, słowakskeho 530, ruskeho 202 a chinskeho 60. Přisłušne analyzy přeradźeja, zo porodźeja wukrajne žony wjace dźěći hač čěske. Zdobom bywaja wone z 25 lětami zašo maćerje hač Čechowki z přerěznje 28 lětami.

Peter Čačko rozprawja z Bratislavy za SN

Na wšěch 200 wuznamnych wosobinow, zastupnikow kulturneho swěta z mnohich krajow, bě spočatk septembra do stolicy Słowakskeje přišło, zo bychu so wobdźělili na zarjadowanjach we wobłuku wotewrjenja jubilejneho lětnika Biennale ilustracijow Bratislava (BIB). Tale­ kóždej dwě lěće wotměwaca so mjezy­narodna přehladka ilustracijow dźě­ća­cych a młodźinskich knihow bu 1967 załožena, tak zo dožiwjamy ju hišće hač do oktobra tónkróć mjeztym 25 raz. Hdyž běchu so na prěnjej BIB ilustrato­rojo z dwaceći krajow wobdźělili, je na lětušej­ 355 wuměłcow z połsta krajow wšěch kon­tinentow z 2 426 ilustracijemi zastupjenych.

Praha (ČŽ/K). Zapósłancy opozicionelneho Úsvita (Switanje) su z Blokom přećiwo islamej sejmej namjet zapodali, přewjesć dwě woprašowani ludu. Z jednym měło so wo wustupje z Europskeje unije wothłosować, z druhim wo wotpokazanju kwoty ćěkancow. „Njewěrimy knježerstwu, zo škita nas před migraciju a Brüsselom“, praji předsyda strony Miroslav Lidinský. Zdobom so wón praša: „Kak tomu ma Słowakska zmužitosć, stupić so přećiwo Brüsselej, a my nic? Chcemy z Wulkej Britaniskej Europskej uniji pokazać, zo dyrbi so reformować.“ Referendum wo čłonstwje w EU by po namjeće Úsvita měł prašenje: „Přihłosujeće tomu, zo Čěska republika po artiklu 50 zrěčenja wo Europskej uniji z EU wustupi?“ Nastupajo kwotu ćěkancow namjetujetej so dwě prašeni, měrjacej so na jich wotpokazanje. Z politikarjow parlamentnych stron witataj ideju referenduma šef KSČM Vojtěch Filip a předewzaćel Tomio Okamura. Posledni je hižo započał zběrać podpisma za zwołanje wurjadneho zeńdźenja sejma k wuprajenju njedowěry knježerstwu. Zo k tomu woprawdźe dóńdźe, je pak je lědma wočakować.