Na kwas prošeni

póndźela, 30. oktobera 2017 spisane wot:
Wospjet su Serbja tema přinoška w internetnym magacinje SPON. Tam zaběra so fotografowka Christina Czybik z historiskej kwasnej drastu wšelakich kónčin Němskeje pod hesłom „Kwasować kaž před sto lětami“. We wozjewjenym rjedźe 15 fotow stej tež serbskej. Jedne tajke pokazuje kwasnu drastu w Zaspach, dźěla města­ Choćebuza. Fotografowka piše, zo so w tajkej njewjesćinskej drasće tež dźensa hišće žony wudawaja. „Njewjesta nosy jednoru čornu a běłu barbu, z čimž na to skedźbnja, zo njeje hižo swobodna. Čestna družka pokazuje so trochu barbniša a wona napadnje z najwjetšej lapu, pokazowacej na to, zo je hišće swobodna.“ Christina Czybik pućuje wot awgusta 2016 po Němskej, zo by dopomnjeće na historisku­ kwasnu drastu žiwe zdźeržała. Milenka Rječcyna

Zapósłane (27.10.17)

pjatk, 27. oktobera 2017 spisane wot:

Křesćan Buk z Drježdźan wupraja so k wuslědkam wólbow w Čěskej:

Wólby w susodnej Čěskej republice skónčichu so z přemóžacym dobyćom strony Hibanja njespokojnych wobydlerjow (ANO) z wjac hač 29,7 procentami. Druha strona, ODS, je so zaso zhrabała. Je nětko samo móžno, zo so po wólbnym prawje w Čěskej stanje z koaliciskim partnerom ANO. SPD, strona japanskeho předewzaćela Tomija Okamury, nima žane wuhlady. Jeje radikalnosć a politika přećiwo požadarjam azyla samo stronu ANO, kiž je sama dosć eurokritiska, wottrašatej. SPD chce islam zakazać, wšěch migrantow, samo Vietnamjanow, wupokazać. Statny prezident Miloš Zeman je hižo krótko po wólbach Andreja Babiša namołwił, po zakonju wutworić nowe knježerstwo. ANO je eurokritiska strona, ODS pak konserwatiwna a narodnopolitiska – spodźiwna to měšeńca.

Zapósłane (25.10.17)

srjeda, 25. oktobera 2017 spisane wot:

„Tilich demisionuje, Kretschmer slěduje“ piše Křesćan Buk z Drježdźan nad swojimi myslemi po připowědźenym wotstupje sakskeho ministerskeho prezidenta:

Nošer kulturneho pomjatka ludu

srjeda, 25. oktobera 2017 spisane wot:

Sto zwjazujeće ze Serbskim institutom? To chcychu Serbske Nowiny wědźeć.

Prof. dr. Winfried Müller (Drježdźany), předsyda wědomostneje přirady Serbskeho Instituta (SI): Serbski institut zwjazuje kulturne a rěčne wědomosće, narodnu biblioteku a archiw a je tak wurjadnje wažny nošer kulturneho pomjatka serbskeho ludu. Slědźenišćo zaruča trajne daledawanje, njewobmjezuje so pak jenož na to, tradiciju zawěsćić, ale podawa zdobom wažne impulsy, aktualne problemy při hajenju serbskeje rěče a kultury rozrisać. A přinošuje k tomu, Serbow w mjezynarodnej wědomostnej zhromadnosći widźomnišich činić. Ins­titut tajkeho razu je njeparujomny.

Dr. Leńka Šołćic (Zürich), Maćica Serbska: SI je jako slědźerska institucija tež za slawistow zwonka Łužicy, kotřiž so ze sorabistiskimi temami zaběraja, jara wažny. Wón je jedyn z najwuznamnišich centrow sorabistiki na swěće. Wědomostne rozestajenje z rěču, kulturu a stawiznami našeho ludu njesmě so zhubić a je tež baza za zdźerženje serbskeho žiwjenja a dweju serbskeju rěčow.

Serbsku literaturu předstajili

wutora, 24. oktobera 2017 spisane wot:

Sćelak Radío Devín zjawnoprawniskeho słowakskeho rozhłosa je zašły měsac wěnował­ hodźinske wusyłanje serbskej literaturje. Přełožowarjej Ján Zambor a Peter Čačko předstajištaj słowakskim připosłucharjam znatych serbskich basnikow a prozaistow.

Bratislavski dźiwadźelnik Ján Mistrík čitaše tekst „Wusonjeny kóń“ a „List wnučkam“ Jurja Brězana kaž tež wurězk z powědančka Jurja Kocha „Ruski pacient“. Přednjesli su basnje Kita Lorenca, Benedikta Dyrlicha a Róže Domašcyneje. Wonaj rozprawještaj wo swojim dźěle a mjez druhim tež wo wobdźělenju na Swjedźenjach serbskeje poezije.

Wusyłanje Ars litera słowakskeho rozhłosa, wot póndźele do pjatka stajnje wot 17 do 18 hodź., zaběra so ze swětowej a z domizniskej literaturu. Tak předstajeja awtorojo mjez druhim knižnu kulturu. Runje tak analyzuja a reflektuja literarne tworjenje předstajenych awtorow. Ingrid Juršikowa

Zapósłane (19.10.17)

štwórtk, 19. oktobera 2017 spisane wot:

Jan Nuk z Radworja měni:

Kajki to paradoksum!­

Wólby do Zwjazkoweho sejma Němskeje w septembrje su wosebje nastupajo wuspěchow strony AfD skutkowali kaž zemjerženje, předewšěm hladajo na wólbne wuslědki w Sakskej. Byrnjež wobydlerjo serbskich gmejnow w přirunanju z druhimi kónčinami Sakskeje mjenje stronu AfD wolili, tak tola absolutne ličby tež pola nas w Serbach zadźiwanje zbudźichu.

Zawěsće so mnozy wolerjo AfD njejsu zaměrnje zaběrali z programom tejele strony abo z plakatami, z kotrymiž je strona we wólbnym boju wabiła. Na jednym z tychle plakatow bě widźeć samodruha žona a pod wobrazom steješe: „Neue Deutsche? Machen wir selber.“ Margot Käßmann, pósłanča Ewangelskeje cyrkwje w Němskej zwurazni, zo zrozumi tónle plakat tak, zo ma so němski lud definować na zakładźe krejneho potomnistwa, a zo so wšitcy wuzamknu, kotřiž tomu njesłušeja.

Kak strašne tajke rozmyslowanja su, wěmy z časa nacionalsocializma w Němskej a wěmy tež, kajke wuskutki je to za nas Serbow měło. Nichtó z nas drje sebi tónle čas wróćo přeje.

Někotre měnjenja wopytowarjow premjery inscenacije „Muzej Němcow“:

Hannes Bulank z Kopšina: „Muzej Němcow“ je so mi wulkotnje lubił. To bě dźiwadło jónu cyle hinašeho razu. Sy wěcy widźał, kotrež njemóhł sej sam wumyslić. Bě lóštne a ženje wostudłe, wotměna bě bombastiska! Bě to eksperiment, za mnje pak je so na kóždy pad wupłaćiło do Budyskeho dźiwadła přijěć. A za nas Serbow bě to wězo něšto wosebite – smy přežiwili!

Lise Endler ze šwabskeho Holbacha (Ellwangen): Kruch mam wšelakorišich přičin dla za dobry. Sprěnja bě cyłkowny zaćišć rjany. Njebě to jenož jednory dźiwadłowy kruch, ale wšo wopřijaca wuměłska twórba – potajkim měšeńca ze zwuka, teksta a wobraza. Sy cyły čas z połnej koncentraciju pódla był, to so dźensa lědma hišće w dźiwadle stawa. Kak sym inscenaciju jako potrjechena „zhubjena Němka“ dožiwiła? Bě na jednym boku lóštne, ironisce, zdobom pak tež chutne a tróšku zatrašace.

Zapósłane (11.10.17)

srjeda, 11. oktobera 2017 spisane wot:

Křesćan Buk z Drježdźan piše:

W sakskej CDU je po wólbach wulki njeměr. Informacije njejsu połtajne abo pozadkowe. Ně, nimale wšě medije so ze sakskej CDU zaběraja. Tak zhubi jeje generalny sekretar Michael Kretschmer swój mandat jako zapósłanc Zwjazko­weho sejma w Zhorjelcu, tež někotři druzy kaž zapósłanc Zwjazkoweho sejma z wólbneho wokrjesa Sakska Šwica Klaus Brähmig, kotrehož wobydlerjo směšnje „Herbskeho bura“ mjenowachu, swój mandat zhubi. Wón bě wot 1990 w Zwjazkowym sejmje a njeje so ani jónu słowa jimał. Dopokaz to, zo naši wolerjo politiscy analfabeća njejsu.

Krótko po wólbach zapoda sakska kultusowa ministerka Brunhild Kurth swoju demisiju. Jej wulki njedostatk wučerjow runje w Sakskej raznje wumjetowachu. Wězo je wona wšón čas demokratiske wuwiće wopačnje posudźowała, ale hač je njedostatk wučerjow jenož jeje wina, je prašace. Mamy wšak tež hišće ministra za financy, a tón lutuje hdźež jenož dźe.

Zapósłane (06.10.17)

pjatk, 06. oktobera 2017 spisane wot:

Křesćan Krawc z Hrubjelčic piše:

Njebudu sam mjez čitarjemi Serbskich Nowin, kiž je sej po prěnim čitanju „Ducy po Tolkienowym Oxfordźe“ prajił: To je napisane na runinje Měrćina Nowaka, Mikławša Andrickeho, wězo tež Herberta Nowaka a wšěch tych, kotřiž wotwěraja ći ze swojimi wočemi a wobkedźbowanjemi wrota do njeznateho swěta. Tónle nastawk telko informacijow do zrozumliweje linije zrjaduje a je po rěči tak wufilowany, zo so ani raz při čitanju njezakopnješ. Přizamknu so sadźe, wot awtora připódla wuprajenej: „Snano by to tež Koło serbskich spisowaćelow wožiwiło ...“ A wjedu sadu dale: ... to smy našemu ludej dołžni.

Wjele wopyta w Serbskim seminarje

štwórtk, 05. oktobera 2017 spisane wot:

Časopis Česko-lužický věstník pisa w najnowšim čisle 6/2017 wo wopyće biskopa Drježdźansko-Mišnjanskeje diecezy Heinricha Timmereversa w Praskim Serbskim seminarje. Tam zhoni cyrkwinski dostojnik wo stawiznach domu, wo jeho wuznamje za Serbow. Biskop wobhlada sej ze zajimom Hórnikowu knihownju. Do hóstneje knihi zapisa tele dźakne słowa: „Z radosću a wulkim respektom sym w tychle rumnosćach spóznał a začuwał, kak buchu duchowni našeho biskopstwa kubłani a na swoju słužbu přihotowani.“

W Serbskim seminarje přebywaše w meji tež delegacija sakskeho knježerstwa pod nawodom ministerskeho prezidenta Stanisława Tilicha. Dom dźě je městno sakskeje kontaktoweje kenclije a wobsteji mjeztym dwaceći lět. W Hórnikowej knihowni so sta, zo Tilich předsydźe Towarstwa přećelow Serbow (SPL) Lukášej Novosadej na spočatku toho wuwjedźenjow k stawiznam domu a jeho wuznama za Serbow přiwoła: „Rěčće serbsce, ja jim přełožu.“ To wubudźi bjezradnosć mjez přitomnymi tołmačerjemi.

nowostki LND