Přemyslować a potom jednać!

pjatk, 27. januara 2017 spisane wot:
Bianka Šeferowa

Ludźo maja so po zakonjach a prawi-dłach měć. To je samozrozumliwe a njemóže tež nichtó prěć. Po cyłej Němskej eksistuje 1 681 zwjazkowych zakonjow. K tomu přińdu zakonje zwjazkowych krajow. Dale mamy hišće 2 711 zwjazkowych směrnicow a přidatnje směrnicy šěsnaće krajow. Tak je na přikład w jednym zwjazkowym zakonju zrjadowane, zo smědźa slepi z awtom we wobłuku zakaza zastaća parkować. Dwěluju na tym, zo bychu tajcy ludźo scyła dowolnosć dóstali z awtom jězdźić. Hač zmysłapołne abo nic, wšitko změje swoju přičinu. Wuchadźam­ dźě z toho, zo bjez porady fachowcow žane zakonje njenastawaja.

Nimale wšitke žiwjenske wobłuki maja swoje zakonitosće. Tak je na přikład tež twarski wobłuk dokładnje zrjadowany. Hižo dołho wobsteji na přikład ćopłotnoškitne postajenje, nastajene wot architektow abo inženjerow, kotřiž su eksperća na tym polu. Bjez tajkeho postajenja njedóstanu twarscy knježa dźensa žanu twarsku dowolnosć. Směrnicy su so lěto wob lěto přiwótřeli. Bjez ćopłotneho škita třěchow a fasadow chěžow postajene hódnoty ćopłotoškita njedocpěješ.

Cordula Ratajczakowa

Na „dejmantny kwas“ prosy Serbski ludowy ansambl hosći składnostnje jubilejneho 60. ptačokwasneho programa w swojej režiji. We wěstym nastupanju je to tež dejmantny kwas za ansambl a jeho publikum, zwjazany z kóždolětnym profesionelnym wuměłsko-zabawnym poskitkom, kotryž je tak kruće kaž lědma što w kulturnej protyce wjacorych łužiskich generacijow zakótwjeny.

Dejmantny kwas je znamjo, zo njeje mandźelstwo jeno zbožowne wokomiki dožiwiło, ale tež ćežke časy zhromadnje zmištrowało, zo je k dalewuwiću žiwjenja přinošowało a wšo to jeno z lubosću, swěru a wutrajnosću docpěło.

Putin zły – Obama dobry?

pjatk, 13. januara 2017 spisane wot:
Marko Wjeńka

Jako bě loni w nowembru doskónčnje wěste, zo budźe Donald Trump nowy prezident USA, mi znata powědaše, zo je so jeje dźesaćlětny syn doma prašał: „Mama, budźe nětko wójna?

Dopominaće so hišće, kak zahoriće smy před wosom lětami noweho prezidenta Baracka Obamu witali? Prěni čorny prezident! Mudry, modernje myslacy čłowjek z naročnymi předewzaćemi. Nětko budźe wšitko lěpje, sej myslachmy.

Dźensa, na kóncu jeho zastojnstwa, wěmy, zo je Obama ze swojej politiku tež sobuzamołwity za nowe krizy, za wójny a wjele mortwych. Myslu na wonu „rewoluciju“ na Ukrainje, kotruž su USA financowali a kotraž je zakład dźensnišeho politiskeho chaosa w kraju. A wójna w Syriskej z wobdźělenjom USA je sej mjeztym statysacy woporow žadała.

Ze sobu rěčeć a na so słuchać

pjatk, 06. januara 2017 spisane wot:
Milenka Rječcyna

Iniciatiwa Serbski sejm přeproša na kubłanski wjeršk. Za to su so iniciatiwnicy z mejlku mjez druhim na zastupjerjow Domowiny a Załožby za serbski lud, Serbskeho šulskeho towarstwa, Rěčneho centruma WITAJ kaž tež sakskeho regionalneho šulskeho zarjada Budyšin wobroćili. Wo kubłanju w Serbach rěčeć bjez mjenowanych institucijow a zarjadow njeje dźensa móžno. Wšako skutkuja w nich připóznaći partnerojo statnych instancow. Přiwšěm ma kóždy prawo wo naležnosći rozmyslować. Kak so wotmysł sejmikarjow poradźi, z mnohimi wo perspektiwach serbskeho kubłanja jenož njerozmyslować, ale tež rěčeć – so pokaza. Poradźić pak so wón poprawom dyrbi. Přičina je jednora: Dźe wo naležnosć, kotraž cyły lud nastupa a zaběra, mjenujcy wo přichod Serbow.

Pódla być pomha sobu rozsudźeć

pjatk, 30. decembera 2016 spisane wot:
Jan Kral

Posedźenja gmejnskich radow su přewažnje zjawne, a kóždy smě so na nich wobdźělić. Wobsahi wuradźowanjow gmejny sčasom wozjewjeja, zo móža so zajimcy informować a tam snano pódla być. Na posedźenjach maja zdobom móžnosć, swoje naležnosće zjawnje wuprajić, a to w přitomnosći tych, kotřiž su w gmejnje za naležnosće wobydlerjow zamołwići.

Mějach lětsa składnosć, so na wjacorych posedźenjach gmejnskich radow wobdźělić. Nimo radźićelow bě na nich zrědka hdy dalši wobydler gmejny přitomny. Napadnyło mi je, zo so wobydlerjo wosebje potom wobdźěleja, maja-li něšto k skorženju abo hdyž jim rozsud gmejny prawje njesłodźi. Něšto wjac zajimcow přińdźe, dźe-li wo twarske naležnosće abo dróhotwar we wsy. Po wobjednanju jich naležnosće posedźenje zwjetša zaso wopušća, pokazujo tak, zo je wěc za nich wotbyta, ale zdobom tež, zo nimaja zajim na dalšich rozsudach a na jednanju gmejnskeje rady. Wjesnjanosća hižo dlěje wobkedźbuja, zo zajim za komunalnu politiku wot toho wotwisuje, w kotrej měrje je wobydler bjezposrědnje potrjecheny.

Dawać je zbóžniše hač brać

pjatk, 23. decembera 2016 spisane wot:
Janek Wowčer

Na čim hody kóžde lěto znowa pytnu, je, zo dóstawam w tym času njeličomne mejlki, whatsappy a listy z postrowami a samo małe hodowne dariki. Druhdy wšak je mi to sprawnje prajene trochu napinace, ale lěto wot lěta ćěri mje někaja potajna móc, sej wšitke tele dopisy a přeća tola dokładnje přečitać. Při tym sej zas a zaso wuwědomjam, kelko wěrnosće w napisanych mudrosćach, basnjach kaž tež přisłowach k hodam tči. Předewšěm wuprajenje „měrliwe hody“ ma znajmjeńša za mnje tónraz hinašu wahu hač wšě lěta dotal. Zhladuju wosebje na njedawne podawki na swěće a w njedalokim Berlinje, hdźež žaruja wo wopory atentata, a na syły ćěkancow. Časćišo sym mjeztym prašenje słyšał, hač drje pola nas přez swjate dny wšitko měrne wostanje. Wotmołwu na to žanu nimam, mam pak wulku nadźiju, zo budu hodowne swjate dny we Łužicy a po wšěm swěće měrliwe a pokojne.

Pozicija skrućena

pjatk, 16. decembera 2016 spisane wot:
Axel Arlt

„Dlěje traje, wjetši wuspěch.“ Tele stare praji­dmo na lětušu rozprawu wo zwoprawdźenju wustawkow wo zachowanju, spěchowanju a wuwiću serbskeje rěče a kultury w Budyskim wokrjesu jenož zdźěla přitrjechi. Na nju je zjawnosć po prěnim přizjewjenju něhdźe pjeć měsacow čakać dyrbjała. Za dlijenje hač do kónca lěta njejsu wšudźe w Serbach zrozumjenje měli. Wšako złožuje so tale winowatosć na wobzamknjenje sejmika. Wokrjesnym radźićelam minjenu póndźelu dwě rozprawje předpołožić resp. podać, to wopokaza so pod wobsahowym aspektom jako wuspěch.

Nós začuwa, ličby rozsudźeja

srjeda, 14. decembera 2016 spisane wot:
Marian Wjeńka

Za wobydlerjow Ralbic njeje so tónle tydźeń přederje započał. Rozjimanje znapřećiwjenjow k planowanemu powjetšenju tamnišeje kormjernje swini bě za nich wšo druhe hač spomóžne. K terminej w Kamjenskej wotnožce krajnoradneho zarjada bě nimale 200 znapřećiwjenjow dóšło. Zwjetša měrjachu so wone přećiwo poćežowanju přez smjerd a přidatny wobchad nakładnych awtow. Ale kóždyžkuli argument Ralbičanow mějićeljo kormjernje z pokazku na zakonje, na dowolene ličby nakładnych awtow, na wočakowane dny smjerda atd. wotwo­barachu. Mějach zaćišć, zo Dawid přećiwo Goliatej wojuje: delanska gmejna z dwěmaj zastupjerjomaj na jednym a po wšěm zdaću financnje sylny předewzaćel z prawiznikomaj a wěcywustojnymi na tamnym boku.

Diplomatisce wušiknje jednać

pjatk, 09. decembera 2016 spisane wot:
Janek Wowčer

Koncern Łužiska energija hórnistwo a milinarnje AG (LEAG) je so k zamołwitosći napřećo serbskej ludnosći we Łužicy wuznał. To je derje tak. Što pak to konkretnje rěka, zamołwići njerozłožichu.

Jasne je, zo płaći zrěčenje wo spěchowanju, kotrež je Domowina lěta 2007 z Vattenfallom wujednała, jenož hišće hač do kónca lěta 2017. Nadźija, zo LEAG „serbske wobydlerstwo w brunicowym regionje při zachowanju a wuwiwanju socialneje a etniskeje identity“ dale podpěruje, je wulka, přede­wšěm mjez serbskimi zamołwitymi. Wšako móža na mnohe wuspěchi skedźbnjeć, kotrež je spěchowanje hižo wunjesło. Bjez nich njeby serbskosć w brunicowych kónčinach hižo tajka była, kajkaž dźensa je. Za klětu je hižo jasne, štó něšto z fondsa dóstanje. 38 próstwow wo spěchowanje su přiwzali. Z kelko pjenjezami je spěchuja a kelko LEAG župje za spěchowanje serbskeje rěče a kultury lětnje přewostaji, je wšak hač do dźensnišeho wulke potajnstwo. Fakt pak je, zo su runje z tymile pjenjezami tójšto na dobro serbskosće zeskutkownili.

Trjebamy wěcownu debatu wo wjelkach

pjatk, 02. decembera 2016 spisane wot:
Marko Wjeńka

Debata wo wjelkach je dobry přikład, kak móža emocije čłowjeka putać a wodźić a kak ćežko potom je, někoho z wěcownymi argumentami přeswědčić. Tež w našim wječorniku tajku diskusiju stajnje zaso mamy. Tydźenja wotmě so Budyšinje samo demonstracija z něhdźe 200 wobdźělnikami přećiwo wjelčemu managementej. Zas a zaso pisaja wjes­nja­nosća listy zamołwitym ministerstwam a žadaja sej hinašu politiku nastupajo wjelki.

Spytam sej předstajić, kak bych sam reagował, bych-li jako wowčer rano na pastwu přišoł a zwěsćić dyrbjał, zo su wjelki w nocy moje wowcy zakusali a zdźě­la zežrali. A što drje bych rjekł, bychu-li mi potom we wjelčim běrowje rozkładli, zo wjelk tajke něšto ze złeje wole nječini, ale zo jedna po swojim instinkće, kotryž jemu kaza swoje młodźata zežiwić. A naposledk bychu mi snano hišće wumjetowali, zo njejsym wowcy dosahajcy z płotom škitał.

Serbska debata

nowostki LND