To a tamne (04.08.20)
Z wjace hač 3,5 promilemi alkohola w kreji je sej wodźer wosoboweho awta při tankowni w bayerskim Regensburgu wusnył. W awće bě hišće dźewjećlětny syn šofera. Přistajeny bě policiju wołał, dokelž so boješe, zo chce muž po tankowanju bjez zapłaćenja wotjěć. Jako zastojnicy přijědźechu, tón za wodźidłom sedźo spaše. Jězbnu dowolnosć alkohola dla žanu njeměješe. Muža dowjezechu do chorownje, hólca domoj k maćeri.
Dźakowano hoberskemu SOS-znamjenju w pěsku su třoch zhubjenych płachtakowarjow na móličkej kupje w zapadnym Pacifiku našli. Wobsadka awstralskeho wojerskeho lětadła bě pismo wuhladała. Za mužemi běchu hižo tři dny pytali. Prawdźepodobnje su so ze swojim sydom metrow dołhim čołmom zabłudźili. Pozdźišo jim bencin wuńdźe. Z helikoptera su jich mjeztym zastarali.
Namołwja swět k přewrótej
Vatikan (B/SN). K towaršnostnemu přewrótej namołwja kardinal Gualtiero Bassetti, předsyda italskeje biskopskeje konferency, hladajo na koronakrizu. Na Božej mši w Romje wón rjekny: „Pak docpějemy nětko sprawniši swět, abo dožiwimy jako njewuznamni statisća mrěće našeje ciwilizacije.“ Katolskich wěriwych napomina Bassetti „k wjetšemu angažementej. W krizy trjebamy ludźi, kiž stanu so z posołom Chrysta.“
Biografiju Scheipersa wudał
Essen (B/SN). Joachim Seeger, teologa a historikar z Poruhrskeje, je na Bratislavskej Universiće swj. Hilžbjety spisał doktorske dźěło wo biografiji fararja Herrmanna Scheipersa (1913–2016). Wědomostnik rysuje žiwjenje a skutk něhdyšeho měšnika w biskopstwje Drježdźany-Mišno jako přisłušnika „mjeńšiny tych Němcow, kotřiž nacionalsocialistiski a po tym komunistiski režim cyle jednorje njewotpokazachu, ale so jemu aktiwnje wobarachu“. Hromadźe ze zbóžnym Alojsom Andrickim tradaše Scheipers wot lěta 1941 w koncentraciskim lěhwje Dachau.
Za swobodu měnjenja
Kongres FUEN přestorčeny
Flensburg/Berlin (SN/JaW). Federalistiska unija europskich narodnych mjeńšin (FUEN) je swój lětuši kongres wotprajiła. To wobkrući na naprašowanje projektowy koordinator w Berlinskim běrowje FUEN Arvid Martens.
Kaž koordinator Martens dale rozłoži, chcychu kongres pola Słowjencow w italskim měsće Gorizia wot 15. do 17. oktobra přewjesć. „Trajaceje koronapandemije dla pak je so FUEN rozsudźiła jón wo lěto přestorčić. Nětko planujemy zarjadowanje klětu w Goriziji.“
Jako narunanje přewjedu lětsa delegatnu zhromadźiznu w Berlinje. Wšako maja čłonske towarstwa FUEN „dźěławosć zwjazka bilancować, a dyrbja tež dalše nadawki spjelnić, kotrež su bytostne za towarstwo, zo by dźěłakmane wostało“, Arvid Martens rozjasni. Tak chcedźa na kóždy pad dźěłowe rozprawy swojich wuběrkow wo skutkowanju minjeneho lěta słyšeć. Planowane tež je najwažniše dokumenty a rezolucije schwalić. „Wulkich rozmołwnych a diskusijnych kołow, kajkež hewak z kongresow FUEN znajemy, wšak so pandemije dla lětsa wzdamy.“
Demonstracije zakazać?
Berlin (dpa/SN). Masowe ranjenja prawidłow koronapandemije dla na wčerawšich demonstracijach w Berlinje su debatu wo swobodźe zhromadźowanja zbudźili. „Prawo na demonstracije je drohotne kubło“, rjekny zwjazkowa ministerka za justicu Christine Lambrecht (SPD) nowinarjam. Při tym pak dyrbjeli wobdźělnicy předpisy korony dla dodźeržeć. Ze stron CDU su mjeztym žadanja słyšeć, tajke zarjadowanja raznje wobmjezować abo cyle zakazać.
Lěsny woheń so rozpřestrěwa
Los Angeles (dpa/SN). Prěni wulki lěsny woheń lěta w Kaliforniskej w USA so dale rozpřestrěwa. Płomjenja cychnuja mjeztym na płoninje 83 kwadratnych kilometrow, kaž kaliforniske lěsne zarjadnistwo zdźěla. Policija je 8 000 wobydlerjow namołwiła kónčinu wopušćić. Něhdźe 2 000 wohnjowych wobornikow z podpěru hašenskich lětadłow a helikopterow přećiwo płomjenjam wojuje. Horcota a sylne wětry wohenjej polěkuja.
Nowe koronatesty móžne
Na wčerawšim dnju wopominanja holocausta su w bywšim nacistiskim ...
Městna w hladarnjach dźeń a dróše
Berlin/Drježdźany (dpa/SN). Hladanja potrěbni dyrbja w Sakskej za městno w starowni mjeztym wjace hač 1 600 eurow ze swójskeje kapsy připłaćić. Na dnju zwěsćenja 1. julija wučinješe swójski podźěl 1 621 eurow, kaž z pjatk wozjewjenych datow zwjazka narunanskich kasow Vdek w Berlinje wuchadźa. Přirunujo ze spočatkom lěta je so mjenowany podźěl wo 200 eurow zwyšił. Suma zestaja so z připłatkow za ryzy hladanje a wobstaranje, z přebywanskich a zastaranskich kaž tež z kóštow podźělneho připłatka wobydlerjow za inwesticiske kóšty domu.
Wot spočatka lěta 2018 je swójski podźěl wobydlerjow starownjow w swobodnym staće tuž wo 472 eurow rozrostł. Z 2 405 eurami najdróše su městna w hladarnjach přeco hišće w Sewjerorynsko-Westfalskej, mjeztym zo su hladanja potrěbni w Saksko-Anhaltskej z 1 436 eurami najmjenje poćeženi.
Winowatostny test tutón tydźeń
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za strowotnistwo Jens Spahn je potwjerdźił, zo maja winowatostne testy korony dla za dowolnikow z rizikowych kónčin hišće w běhu tydźenja płaćiwe być. Dokładny termin wón w dźensnišim rańšim magacinje telewizije ARD hišće mjenować njemóžeše. „Mamy prěnje naćiski“, rjekny politikar CDU. „Chcemy to ze zwjazkowymi krajemi derje wothłosować, dokelž dźě maja wone to na lětanišćach a dwórnišćach zwoprawdźić. Tohodla mam za wažne to porjadnje činić.“
Kaž Jens Spahn rjekny, dyrbja hač do toho wšitcy dowolnicy, kotřiž nawróća so z rizikowych kónčin do Němskeje, najprjedy raz do dwaj tydźenjej trajaceje karanteny. Zdobom wón na to skedźbni, zo maja wšitcy składnosć, so w běhu 72 hodźin po nawróće na koronawirus testować dać, tež hdyž žane symptomy chorosće nimaja.
Prašany za kapacitami testow Spahn praji, zo móža tuchwilu w Němskej 1,2 milionow testow wob tydźeń zmištrować. Połojcu toho dotal wužiwaja.
Prěnje dźěći zaso w šuli
Dźěłarnistwo wučerjow zhladuje starosćiwje na nowe kubłanske lěto
Schwerin (dpa/SN). Jako prěnje w Němskej je Mecklenburgsko-Předpomorska dźensa nowe šulske lěto zahajiła. Po zawrjenju šulow srjedź měrca koronakrizy dla 152 700 šulerkow a šulerjow wot dźensnišeho zaso wšědnje do šule chodźi. Kubłanske ministerstwo garantuje kóždemu wuknjacemu zakładneje šule štyri hodźiny wučby wob dźeń. We wyšich schodźenkach je jich pjeć hodźin. Kubłanska ministerka Bettina Martin (SPD) je sej wěsta, zo tójšto kubłanišćow dźěćom a młodostnym wjace prezencneje wučby poskići.
Z cyłkownje 13 000 wučerjow w kraju něhdźe 400 za wučbu wupadnje, dokelž maja přewulke riziko, so z koronawirusom natyknyć. Chcedźa tuž dźěl wučby dale internetnje přewjesć.
Zo bychu riziko natyknjenja pomjeńšili, rozrjadowachu šulerjow do skupin, kotrež nimaja so w šuli zetkawać. W skupinach samych su prawidła dodźerženja wotstawka zběhnjene. W šulskich busach trjebaja dźěći škitny nahubnik.
To a tamne (03.08.20)
Z wohenjom w železnej škli wo ruku młodeje žony prosył je w porynsko-pfalcskim Neustadće muž a zawini tak zasadźenje wohnjoweje wobory. Swědcy na to wohnjowu woboru informowachu. Jako wobornicy přijědźechu, woni płomjenja hnydom zhašachu a powučichu porik, zo je woheń tuchwilneje suchoty dla wokomiknje wosebje strašny.
Wot błyskača dospołnje nastróžany je 26lětny wodźer wosoboweho awta do njeho zajěł. Nětko dóstanje nimo chłostanki tež hišće zličbowanku wjacorych dźesaćtysac eurow za skóncowany błyskač do domu. Prawdźepodobnje bě so šofer błyska dla tak nastróžił, zo je wodźidło wokoło storhnył a do błyskača zrazył. Alkohol abo drogi pola njeho zwěsćili njejsu.
Rekordny spad hospodarstwa
Paris/Madrid (dpa/SN). Koronakrizy dla wukonitosć hospodarstwa w Francoskej a Španiskej raznje woteběra. Francoske hospodarstwo je w druhim kwartalu lěta wo 13,8 procentow spadnyło, španiske samo wo 18,5 proc. To je we woběmaj krajomaj negatiwny rekord, kaž statistiskej zarjadaj w Parisu a Madridźe informujetej. Wobaj krajej stej wot koronapandemije wosebje potrjechenej
Tež Esken hroženja dóstała
Berlin (dpa/SN). Předsydka SPD Saskia Esken je po swójskich informacijach tohorunja prawicarskoekstremnu hrožacu mejlku dostała, kotraž bě z „NSU 2.0“ podpisana. „Wobsah je tak grawoćiwy, zo njemóžeš to ani wopisać“, rjekny socialdemokratka nowinarjam. W mejlce hroža jej ze smjerću. Esken je njeznatych mjeztym wobskoržiła. Minjeny čas bu znate, zo běchu tež wjacori politikarjo Lěwicy hižo tajke mejlki dóstali.
Opozicija hotuje so na wólby
