Zawjedźenje němskeje hriwny w bywšej NDR dźensa před 30 lětami drje zwjazuje kóždy, kiž je čas tehdy wědomje dožiwił, z cyle wosobinskimi dopomnjenkami. Mi je so razne dopóznaće do pomjatka zaryło, jako stejach prěni króć ze zapadnymi pjenjezami w zaku we wobchodźe: Nětko dyrbimy za wšitke banalne wěcy kaž chlěb, mloko a butru z wonej zapadnej hriwnu płaćić, kotraž bě runje hišće złoto hódna, hdyž jako dar wowki z poslednjeje jězby do zapada w kamorje ležeše.

Delegacija towarstwa Societas Amicuum Liberec (SAL), kotrež organizuje Serbske kulturne lěto w čěskim měsće, bě wčera z hosćom w Budyšinje, mjez druhim pola Domowiny. Cordula Ratajczakowa je so z čłonku SAL, zamołwitej za program lěta Janu Vančatovej a z intendantku SLA Judith Kubicec rozmołwjała.

Po přestawce koronakrizy dla nětko Serbske lěto SAL – što planujeće?

J. Vančatová: Smy za nalěto plano­wane zarjadowanja w Liberecu na nazymu přesunyli. To bohužel za procesiony křižerjow, kotrež chcychmy sej wobhladać, móžno njebě. Zakładnje nimamy jenož­ wotpohlad, našim ludźom serbsku kulturu zbližić, ale chcemy ju tež na městnje we Łužicy dožiwić. Dwě ekskursiji mamy lětsa planowanej. Za meju předwidźanu třidnjowsku do Hornjeje a Delnjeje Łu­žicy chcemy w septembru nachwatać, a srjedź awgusta po­damy so tři dny do Delnjeje Łužicy, do Choćebuza, Grodka, Bórkow a Raduša. Tam dotal scyła hišće byli njejsmy. Lětušej wjerškaj budźetej w Liberecu přehladka Maje Nage­loweje 9. oktobra a 11. nowembra wustajeńca wo stawiznach Serbow. Tajki wupada hruby koncept.

Kak wobdźěli so SLA?

W Serbach je tuchwilu rěč wo „Astronawtach“ – nowych serbskich spěwach a widejach. Měrćin Weclich je so wo tym z jednym z hłownych iniciatorow, Matejom Dźisławkom, rozmołwjał.

Wo čim so při „Astronawtach“ jedna?

M. Dźisławk: To je skupina serbskich hudźbnikow. Žro su Jurij Hantuš, Matej Dźisławk a němski bubnar Oliver Böhm, kiž bydli blisko Wittenberga. My třo w Lipsku najwjace spěwow přihotujemy a našej skupinje Astronawt z dalšimi hudźbnikami posrědkujemy. Prěni króć smy so wokoło swjatkow zetkali a prěnje pjeć spěwow natočili. Jurij a ja je zwjetša komponujemoj. Chcemoj načasnu hudźbu tworić. To je funk, to su balady a rocko­we zynki runje tak kaž lubosćinske a poetiske štučki. A to zwjetša ze swójskimi tekstami, mjez druhim z pjera studenta Pětra Dźisławka.

Su to serbske spěwy „w nowym šaće“?

M. Dźisławk: To njejsu spěwy w nowym šaće, ale nowe spěwy, zwjazane z widejemi. Statisća we widejach sobu skutkuja. To ma w přirodźe być a tróšku z domiznu zwjazane. Swjatkowny kónc tydźenja smy widejo za naš prěni titl nato­čili.

Hdy a kak móžemy to widźeć-słyšeć?

Někak so minjene dny zdaše, jako by koronowa pandemija w našim kraju nimo była. Z wolóženjemi w mnohich wobłukach smědźa so zaso wjetše swójbne swjedźenje wotměwać, kina a muzeje su zaso přistupne, samo přednoški a koncerty so zaso po nimale zwučenym wašnju poskićuja. Wězo wšitko wotpowědnje hygieniskim a wotstawkowym předpisam. Hišće mału chwilku a potom smy wšo zmištrowali a takrjec z jednym módrym wóčkom wotešli, tak zawěsće hižo tón abo tamny mysleše. Ale nadobo nam jednotliwe tak mjenowane hotspoty bolostnje wuwědomichu, zo hišće ničo nimo­ njeje. Mjaso předźěłacy zawod Tönies je při tym bjezdwěla najzrudniši přikład, kak spěšnje móže so wirus rozšěrić. Porno tomu bě Ischgl mała hwězda.