Premjera prěnjeho live-wodźenja online
Tež w Budyskim wopomnišću koronakriza digitalizaciju pohonja. Tak njedźěłaja tam jenož na tym, swoje poskitki wužiwajo nowe techniske móžnosće rozšěrić. Wone maja přichodnje kaž na internetnej stronje tež w socialnych medijach a na Youtube přistupne być.
Budyšin (SN/CoR). Dohromady 23 filmowych clipow je kónc minjeneho lěta w zhromadnym dźěle z renoměrowanym filmowcom Gerom Breloerom nastało. Na komprimowane wašnje předstajeja wone Budyske wopomnišćo a jeho wustajenske wobłuki. Wone powědaja wo dóńće Waltera Rosenheima, kiž bě w nacistiskim času w Budyšinje jaty, wo jatym w Budyskim sowjetskim specialnym lěhwje Hansu Corbaće a wo Hosseinje Yazdim, kiž bě w stasijastwje Budyšin II zajaty. W dalšich krótkofilmach rozprawjeja politiscy jeći wo swojim času tam w 1970- a 1980tych lětach. Časowi swědkojo Thomas Raufeisen, Sigurd Weber, Manfred Matthies, Sigrid Grünewald a Gerhard Vahldiek powědaja wo swojich nazhonjenjach a dožiwjenjach.
Jutry budu wšudźe hinaše
W Sakskej a Braniborskej budu jutry lětsa hinaše. Nałožki njebudu ludźo móc po zwučenym wašnju pěstować. Zrudni su tuž nimo mnohich dalšich tež Sylwija Panošina ze Slepjanskeho Serbskeho kulturneho centruma (SKC) a jeje sobudźěłaćerjo.
Sta hosći na „super-zapusće“
Hochoza (SN/bn). „Witam was na prěni a nadźijomnje zdobom posledni ryzy digitalny zapust. Poprawom měli samo wo ‚super-zapusće‘ rěčeć, wšako njeswjeći lětsa kóžda wjes za sebje, ale radujemy so wšitcy zhromadnje.“ Z tajkimi słowami zahaji hłowny organizator a moderator Tobias Unger minjenu sobotu nimale pjećhodźinski program, kotryž je něhdźe 1 300 zajimcow online sćěhowało. Dohromady 16 młodźinskich a póstniskich zjednoćenstwow bě za njón filmowe nahrawanja zapodało. Z „hoberskeho mnóstwa VHS-kasetow“ kaž tež nowšich digitalnych natočenjow zestaja Unger wjacore widejowe kolaže, kotrež swjedźenske ćahi, reje a spěwy na přikład we Wjerbnje, w Bórkowach a Drjenowje něhdy a dźensa pokazuja. Mjez filmowymi přinoškami staraštej so Hochožanska Zmijowa kapała z dujerskej hudźbu a Choćebuska partyband Neo ze šlagrami a mjezynarodnymi hitami wo prawu póstnisku naladu.
Alena Čermáková burske byće do poezije pozběhnyła
Hdyž wuměłča praji: „Njejsym před dołhimi lětami wustajeńcy dla molowała, ale zo bych słowjanske zynki, kotrež su tam klinčeli, zapopadnyła. Wjeselu so, zo su mi wobrazy zmóžnili, swoje wuprajenje ludźom sposrědkować.“ Z tajkich słowow rěči hłuboka lubosć k Łužicy, k regionej, kotryž běše čěskej molerce Alenje Čermákovej serbski kraj. Wčera před 95 lětami, 28. februara 1926, so wona w Praze narodźi, w lěće 2009 wona zemrě.
Mjez mnohimi słowjanskimi wuměłcam, hač běchu to Čech Ludvík Kuba, Słowjenc Ante Trstenjak, Polak Jerzy Cieslak – mužojo –, je wona swojorazna wusahowaca wosobina. 1976 bu na Zasłužbnu wuměłču ČSSR pomjenowana.
Klasiski format
Festiwal z fokusom na Europu
„Mać Europa“ je hesło lětušeho 18. filmoweho festiwala Nysa (FFN). Jeli wobstejnosće to dowola, chce jón wuhotowace towarstwo Kunstbauerkino wot 18. do 22. meje jako prezencne zarjadowanje přewjesć.
Wulke Hendrichecy (SN/bn). Festiwalne hesło wotbłyšćuje lětsa jasnje politiske wusměrjenje NFF. „Fokusěrujemy so na to, štož Europjanow zwjazuje – na korjenje europskeje ideje, što Europu dźensa wučinja a kak móhł jeje přichod wupadać. NFF steji jako trojonarodne zarjadowanje wot wšeho spočatka za wotewrjenu, socialnje sprawnu a tolerantnu Europu. Rozdźělne bohatstwo, demokratiske deficity a nacionalistiske zmyslenje pak tule wiziju wohrožeja. Chcemy so z festiwalom mjenowanym aspektam zbližić a tak zesrjedź Europy towaršnostnemu diskursej polěkować“, w zdźělence Kunstbauerkino rěka.
Hendrich Jordan
„Ignoranca wobydlerjow je nas zludała“
Studija wo widźomnosći serbšćiny w Budyšinje zwěsća jednorěčne němske nastajenje w stolicy Serbow
„Jednorěčny habitus němskeje towaršnosće zajimy awtochtoneje mjeńšinoweje rěče do prašenja staja – Linguistic landscapes w ,stolicy‘ Serbow Budyšinje“ („The monolingual habitus of German society challenging the interests of an autochthonous minority language: Linguistic landscapes in the Sorbian ,capital‘ of Bautzen/Budyšin“, – tak rěka titul jendźelskorěčneho nastawka dr. Heika F. Martena, kotryž bě wušoł we wědomostnym časopisu Apples – Journal of Applied Language Studies 2019. W artiklu awtor wuslědki studije w sprjewinym měsće předstaja.
Marten je w Berlinje wotrostł a studował, wo gelšćinje w Šotiskej a samišćinje w Norwegskej promowował a w lěće 2016 knihu wo rěčnej politice „Sprach(en)politik“ pisał. Tučasnje nawjeduje informaciski center Němskeje akademiskeje słužby za wukraj (DAAD) za Estisku, Letisku a Litawsku w Rize. Cordula Ratajczkowa je so z Heikom F. Martenom wo jeho přepytowanju w Budyšinje rozmołwjała.
Čińmy to z chorhojčkami
Wšitko hinak po lockdownje
Serbski folklorny ansambl Wudwor ma hižo přez lěta wustojneho wuměłskeho nawodu Kornela Kolembusa. Milenka Rječcyna je so z choreografom, rejwarjom a rejwanskim wučerjom rozmołwjała.
Móžeće rejwarjam a rejwarkam Wudworskeho ansambla (SFAW) tuchwilu scyła někajki trening poskićić, snadź digitalnje?
K. Kolembus: Smój z mandźelskej, kotraž ze mnu zhromadnje Wudworčanow trenuje wo tym rozmyslowałoj, ale so přećiwo zwučowanju z pomocu widejow rozsudźiłoj. Přičina toho je zawěsćenje. Štó zaruča chorobny pjenjez, hdyž rejwarki a rejwarjo doma trenuja a so při tym zranja?
Kotre pokiwy dawaće čłonam, zo bychu w treningu wostali?
K. Kolembus: Wěm, zo woni wěste zwučowanja sami činja. Poručam pak jim, tež wjele so wonka hibać, trochu běhać abo ... drjewo kałać. To spožča wutrajnosć a myški.
Poprawom chcychu Wudworčenjo loni 40. jubilej wobstaća swojeho ansambla woswjećić. Kajke su aktualne plany?
K. Kolembus: Loni njejsmy swjećić móhli a lětsa njebudźemy swjećić, ale orientujemy so na lěćo 2022. Hač tomu potom tak budźe, pokaza wuwiće koronapandemije.
