Poměr mjez gmejnami a wosadami rozjimali

pjatk, 17. meje 2019 spisane wot:

Z wuzwolenymi zarjadowanjemi ­swjeći ewangelska Budyska Michałska wosada lětsa 400. róčnicu wobstaća. Wosadni a hosćo su wčera w Michałskej cyrkwi podi­jowu diskusiju na temu „Cyrkej, město, wsy“ dožiwili.

Budyšin (SN/at). Michałska wosada njeje na město Budyšin wobmjezowana, jej přisłušeja tež wsy w gmejnach Dobru­ša-Huska, Kubšicy a Radwor. A tak bě samo­zrozumliwe, zo z wjesnjanostami a Budyskim měšćanostu prašenja w poměrje mjez cyrkwju a komunami rozjimaja. Za moderatora bě wosada bywšeho katolskeho fararja a wojowarja za wo­bydlerske prawa Franka Richtera zdobyła. Tak sedźeše z třomi katolikami a jednym protestantom tež jedna wosoba – na podiju, kotraž žanej cyrkwi njepřisłuša.

Tróšku prowokatorisce Frank Richter rozmołwu zahaji, mjenujo „zapowědźene znapřećiwjenje pobrachowacu lubosć k blišemu“. Moderator ma „znapřećiwjenje za znamjo respekta“.

Ruska drje w radźe wostanje

pjatk, 17. meje 2019 spisane wot:

Helsinki (dpa/SN). Hrožacy wustup Ruskeje z Rady Europy je drje wotwobroćeny. 47 čłonskich statow dojedna so dźensa na zetkanju wonkownych ministrow w Helsinkach na kompromis, kotryž zmóžnja Ruskej nawrót do parlamentariskeje zhromadźizny rady z połnym prawom hłosowanja. Zdobom chcedźa nowy system sankcijow nastupajo ranjenje zasadow wažneje institucije za škit čłowjeskich prawow w Europje zdźěłać. Po sankcijach přiswojenja Krimy dla bě Ruska čłonstwo w Radźe Europy wusadźiła.

Homomandźelstwa móžne

Taipeh (dpa/SN). Jako prěni aziski kraj zmóžnja Taiwan jenakosplažne mandźelstwa. Parlament kupoweho stata je dźensa wotpowědny zakoń schwalił. Homoseksualne pory móža so wot 24. meje za mandźelstwo­ přizjewić. Dotal njeběchu tam jenakosplažne mandźelstwa móžne. Po wobzamknjenju su dźensa dźesaćitysacy na dróhach nowy zakoń witali.

Lětadła policistow morili

Wobsadka korwety „Ludwigshafen am Rhein“ je so dźensa na zepěranišću mariny we Warnemündźe rozžohnowała a so na puć do Srjedźneho morja nastajiła. Před pobrjohom Libyskeje ma so wójnska łódź na misiji UNIFIL wobdźělić, hdźež steji potom­ pod brazilskim rozkaznistwom. Foto: dpa/Bernd Wüstneck

Brüssel/Mainz (dpa/SN). Křesćanskodemokratiski načolny kandidat Manfred Weber je so do wólbow Europskeho parlamenta jasnje za natwar europskeho wójska wuprajił. „Ja je chcu“, rjekny politikar CSU wčera wječor w telewizijnym duelu ze socialdemokratiskim kontrahentom Fransom Timmermansom. Tón wšak zwurazni, zo nima europsku armeju na wotwidźomny čas za realistisku. Němc Weber, wicešef CSU a frakciski předsyda Europskeje ludoweje strony w parlamenće EU, a Nižozemjan Timmermans, dotalny wiceprezident komisije EU, prócujetaj so wobaj wo naslědnistwo prezidenta komisije EU Jeana-Claudea Junckera. Němska woli Europski parlament 26. meje.

Brüssel (dpa/SN). Němska je zwjazkej NATO zdźěliła, zo za zakitowanje wjele wjace wudawa hač minjene lětdźesatki. Po informacijach powěsćernje dpa liči zwjazkowe knježerstwo lětsa z NATO po­trjechjacymi wudawkami we wobjimje 47,32 miliardow eurow. To je pjeć miliardow wjace hač loni a wotpowěduje podźělej 1,35 procentow nutřkokrajneho bruttoprodukta. Zwyšenje w tajkim wob­jimje njebě sej Němska po kóncu zymneje wójny hižo dowoliła. Z ličbami nadźija so nětko skónčenja zwady nastupajo swoje brónjenske wudawki. Prezident USA Donald Trump Němskej stajnje zaso wumjetuje, „zo dosć za wójsko njewudawa, štož je njefairne napřećo druhim“.

Lipsk (dpa/SN). Prezidentka Zwjazka prawiznikow Němskeje Edith Kindermann žada sej wjace prawniskeje wučby w šulach. „Wědomje za prawniski stat so pozhubja“, rjekny wona powěsćerni dpa. Tójšto ludźi sudniske wusudy hižo njerozumi, populistiske prudy na prawnostatnosći dwěluja. Tež Forum prawa, kaž jón w Lipsku a Karlsruhe planuja, móhł tomu po posudku prezidentki zwjazka prawiznikow Kindermann wotpomhać.

Tema „Prawnostatnosć praktikować“ steji centralnje na programje wčera zahajeneho 70. zjězda prawiznikow w Lipsku. Na nim diskutuje 1 800 ludźi wo dźěle prawiznikow. Mjez wobdźělnikami stej tež wiceprezidentka zwjazkoweho sejma Claudia Roth a prezident Zwjazkoweho zarjadniskeho sudnistwa Klaus Rennert.

Jazz na wšelakich městnach

pjatk, 17. meje 2019 spisane wot:
Zhorjelc (dpa/SN). Jazz na njezwučenych městnach: Pod tutym hesłom steja Zhorjelske jazzowe dny, kotrež dźensa w měsće nad Nysu zahaja. „Zarjadujemy koncerty we wjelbowanych pincach, na starej žurli uniwersity, w renesansowych a fabrikskich halach a jónu samo pod mostom“, rjekny organizator Friedemann Dreßler. Ze sobuwojowarjemi wabi wón hač do 25. meje na šěsć koncertow z dźesać mjezynarodnymi hudźbnymi skupinami na „njesłyšanych městnach“ podłu Nysy. Zhorjelske jazzowe dny su mjezu přesahowace zarjadowanje. Wjeršk budu wulke jazzowe nocy w Tivoliju. Tak móža wopytowarjo kóždy wječor tři skupiny na jewišću dožiwić.

To a tamne (17.05.19)

pjatk, 17. meje 2019 spisane wot:

Swojeju staršeju „zajała“ je třilětna holca w sewjerorynsko-westfalskim Viersenje. Jako běštaj mać a nan w spanskej stwě, jeju dźowčička wotwonka durje zamkny. Dokelž je bydlenje na štwórtym poschodźe a holčka durje wjace wotamknyć nje­móžeše, zawołaštaj staršej policiju. Jako ta přijědźe, wonaj kluče bydlenja a domu z wo­knom ćisnyštaj. Tak mó­žachu policisća „jateju“ wuswobodźić a zadwělowanu holčku tróštować.

Z wotłamanej piwowej blešu w ruce je muž w Berlinje-Lichtenbergu spytał dwě awće pokradnyć. Tak wočini na přikład durje awta, kotrež při čerwjenej ampli čakaše, a hrožeše šoferej z blešu. Tón pak při zelenej swěcy dale jědźeše a tak paducha wotby. Do toho bě sej muž na samsne wašnje wot sobudźěłaćerja firmy kluče­ słužbneho awta žadał. Jako so tón spjećowaše, dźěše paduch dale.

Zakładny zakoń hódnoćili

štwórtk, 16. meje 2019 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Tydźeń do 70. róčnicy Zakładneho zakonja su w zwjazkowym sejmje jeho wuznam za wuwiće Němskeje wuběhnyli. Předsyda frakcije CDU/CSU Ralph Brinkhaus (CDU) namołwješe přiwšěm ke kedźbliwosći. „DNA, kotraž je tutón zakoń tak wuspěšny sčiniła, dyrbimy zachować“, pominaše sej Brinkhaus, zamołwitosće Zwjazka a zwjazkowych krajow znowa rjadować. Předsydka SPD Andrea Nahles namołwi, žadanju Zakładneho zakonja wotpowědować a skónčnje po wšej Němskej jenake žiwjenske wuměnjenja wutworić.

Merkel tola do Brüssela?

Berlin (dpa/SN). Němska zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je ze swojimi wuprajenjemi nastupajo zamołwitosć za Europu spekulacije nastorčiła, hač nochcyła wažne zastojnstwo EU w Brüsselu přewzać. W rozmołwje z nowinarjemi wona připowědźi so přichodnje sylnišo za přichod Europy zasadźeć. „Mnozy so wo Europu starosća, tež ja. To zesylnja we mni začuće zamołwitosće, so zhromadnje z druhimi wo dóńt tuteje Europy starać.“

USA přećiwo chinskej firmje

Při namócnosćach mjez Palestinjanami a israelskimi wojakami na mjezy mjez Gazaskim pasmom a Israelom je so wčera po palestinskich informacijach 65 ludźi zraniło. Něhdźe 10 000 Palestinjanow bě składnostnje 71. róčnicy załoženja israelskeho stata protestowało. 15. meju mjenuja tam wuhnaća a ćěkanja Palestinjanow dla „dźeń katastrofy“. Foto: dpa/Yasser Qudih

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND