AfD přeprošuje CDU a BSW

wutora, 03. septembera 2024 spisane wot:
Erfurt (dpa/SN). Durinska AfD chce po swojim wuspěchu při wólbach krajneho sejma rozmołwy wo móžnym wobdźělenju na knježerstwje zahajić. Krajne předsydstwo strony je jednohłósnje wobzamknyło, nawodnistwo CDU a Zwjazka Sahry Wagenknecht (BSW) na rozmołwy přeprosyć, zdźěli městopředsyda Torben Braga w Erfurće. Dźe wo to „pruwować, hač wobsteji zakład zhromadneho dźěła“. Dotal CDU kaž tež BSW dźěło z AfD wuzamkujetej. W rjadach CDU so někotři za to wupraja, z AfD znajmjeńša rěčeć. AfD je w Durinskej prěni króć po swojim załoženju před jědnaće lětami wólby krajneho sejma dobyła. Wona je tam ze 32,8 procentami z wotstawkom najsylniša strona. W Sakskej je wona za CDU druha ­najsylniša móc. We woběmaj krajomaj chcyła AfD nětko sobu knježić.

Młodźi ludźo AfD wolili

wutora, 03. septembera 2024 spisane wot:
Erfurt (dpa/SN). Dobre wuslědki AfD mjez młodymi wolerjemi je z wida fachowca wuraz normalizowanja strony. „AfD njewobhladuja jako prawicarsko-ekstremnu“, rjekny generaciski slědźer Rüdiger Maas powěsćerni dpa. „Mnozy młodźi ludźo widźa so sami w politiskej srjedźiznje, wola pak na kóncu AfD“, rjekny Maas, kiž je njedawno studiju k tutej temje wozjewił. Při wólbach krajneju sejmow w Durinskej a Sakskej bu AfD mjez młodymi wolerjemi z wotstawkom najsylniša móc. W Durinskej je 36 procentow ludźi mjez 18 a 29 lětami AfD nakřižowało, w Sakskej 30 procentow. CDU dósta tam 13 respektiwnje 15 procentow.

Wuradźuja wo prašenjach migracije

wutora, 03. septembera 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zastupnicy amploweje koalicije SPD, Zelenych a FDP kaž tež CDU/CSU a zwjazkowych krajow su so dźensa w Berlinje zetkali, zo bychu wo konsekwencach smjertneho nadpada w Solingenje wuradźowali. Zakład je po informacijach zwjazkoweho nutřkowneho ministerstwa „wěstotny paket“ zwjazkoweho knježerstwa, kotryž běchu minjene tydźenja zdźěłali. W nim běchu rozmołwy mjez Zwjazkom a zwjazkowym knježerstwom připowědźili. Namjety politiskich stron knježerstwo wita.

Předsyda CDU Friedrich Merz je sej do zahajenja rozmołwow zasadne změny žadał. Najwažniša tema měło wobmjezowanje připućowanja być. Tole dźe jenož z wotpokazanjemi migrantow při mjezach Němskeje. Njeje-li koalicija zwólniwa wo tym rěčeć, „potom dalše posedźenja hižo njetrjebamy“, Merz rjekny.

Rěčnica knježerstwa Christiane Hoffmann hladajo na wuslědki warnuje: „Namjetuju, najprjedy raz wočaknyć. Hižo zwoprědka wulke wočakowanja formulować, njeje radźomne“, wona rjekny.

Volkswagen planuje pušćenja

wutora, 03. septembera 2024 spisane wot:

Najwjetši awtotwarc Europy dyrbi lutować – dźěławi chcedźa wojować

Wolfsburg (dpa/SN). Połoženje pola najwjetšeho europskeho awtotwarca Volks-wagen so přiwótřa. We wobłuku lutowanskeho programa zamołwići centralneje marki VW nětko tež wjace njewuzamkuja, cyłe zawody zawrěć a ludźi pušćić, nawodnistwo koncerna zdźěla. Ze zawodnej radu wotzamknjene dojednanje wo zaručenju dźěłowych městnow su wu­powědźili. Dojednanje je pušćenja ze ­zawodnych přičin hač do lěta 2029 ­wuzamknyło. Zastupnistwa dźěławych a dźěłarnistwa su zludani.

Z wida nawodnistwa dyrbja žro awto­twarca nuznje přetwarić, kaž rěkaše. ­„Tež zawrjenja zawodow awta produkowacych wobłukow njemóžemy w aktualnym połoženju hižo wuzamknyć.“ Nimo toho dotal planowany wottwar dźěłowych městnow přez starobne dźělne dźěło a wotnamakanja njedosaha, zo móhli planowane zaměry docpěć.

Słowa kaž worjech?

wutora, 03. septembera 2024 spisane wot:
Wuslědk wólbow njeje intendantow NSLDź a SLA překwapił; na njón nastupajo program reagować nimataj za trěbne. Wobě instituciji wobhladujetej so nadal jako poskićerjej dialoga ze zasadu, wotbłyšćować wjelorakosć, zakitować swobodu wuměłstwa a nic naposledk reprezentować serbsku kulturu. Přiwšěm nastajitaj so na konsekwency, kotrež móhli z nowowobsadźenjow za financowanje zamołwitych gremijow wurosć. Spěchowanje Budyskeho Thespis-centruma je jenož hišće hač do kónca lěta zaručene, a hižo do wólbow bě dramaturgowka NSLDź wo hroženjach rozprawiła, „srědki jenož přizwolić, spodobaja-li so wobsahi zjawnym pjenjezydawarjam“. Po Hillmannu bě drje dale knježacy sakski premier „stajnje spušćomny a kompetentny partner“; Budyski krajny rada je wospjet přilubił, „skrótšenjam na polu sporta a kultury“ zadźěwać. Dotal wšak bě kultura často prěni adresat „čerwjeneho pisaka“, ručež ma so něhdźe lutować. Na da: Bóh dał. Bosćan Nawka

To a tamne (03.09.24)

wutora, 03. septembera 2024 spisane wot:

Powostanki sławneje łódźe „Titanic“ rozpaduja. Tole dokumentuja wobrazy najnowšeje ekspedicije slědźerjow k podnurjenej łódźi w Atlantiskim oceanje. Tak je dźěl prědnjeho kónca łódźe wotpadnył. Dopokaz to přiběraceho rozpadowanja wocla w „njepřećelskej mórskej wokolinje“. „Titanic“ bě so 1912 po zražce z lodowcom podnuriła. Po dołhim pytanju běchu wrak 1985 něhdźe 3 800 metrow hłuboko w morju namakali.

Swój dotalny swětowy rekord při póžěranju hotdogow přetrjechił je Joey Chestnut z USA. Na wšěch 83 kołbaskow w całće je 40lětny w běhu dźesać mjeńšin w Las Vegasu zjědł. Dotalny rekord wučinješe 76 hotdogow. Jeho konkurent Takeru ­Kobayashi z Japanskeje je swój dotalny rekord tohorunja polěpšił, docpě pak ­„jenož“ 66 kołbaskow. Dobyćer móžeše myto 100 000 dolarow sobu domoj wzać.

Wola naslědnika Weselskeho

póndźela, 02. septembera 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Najwyši organ Dźěłarnistwa lokomotiwnikow Němskeje GdL, tak mjenowana generalna zhromadźizna, je so dźensa w Drježdźanach zešła, zo by naslědnika wjelelětneho předsydy dźěłarnistwa Clausa Weselskeho wuzwoliła. Po 16 lětach na čole zastupnistwa lokomotiwnikow a mnohich dołhich tarifowych rozestajenjach woteńdźe 65lětny na wuměnk. Móžny naslědnik je dotalny městopředsyda Mario Reiß. Tón pochadźe runje tak kaž Weselsky ze Sakskeje.

Bamž na dołhu jězbu so podał

Rom (dpa/SN). Na najdlěšu wukrajnu jězbu swojeho zastojnstwa je so bamž Franciskus dźensa podał. 87lětna hłowa katolskeje cyrkwje chce přichodnych dwanaće dnjow štyri kraje juhowuchodneje Aziskeje a Oceaniskeje wopytać. K za­hajenju wočakuja jeho w Indoneziskej, z wjace hač 240 milionami muslimow na wobydlerjach najbohatši muslimski kraj swěta. Dalše stacije su Papua-Nowa Guinea, Wuchodny Timor a Singapur.

Tež druhim popłatki skrótšić

Protestowacy sej dojednanjez Hamas žadaja

póndźela, 02. septembera 2024 spisane wot:

Tel Aviv/Gaza (dpa/SN). W Israelu statysacy ludźi protestowachu a sej žadachu, zo ma knježerstwo hnydom zrěčenje z islamistiskej Hamas wobzamknyć. Protesty su wot zahajenja wójny w Gazaskim pasmje drje najwjetše. Přičina toho su namakane ćěła šěsć zastajencow. Třěšny zwjazk dźěłarnistwow je dźensa ludźi ke generalnemu stawkej namołwjał, zo ­móhli wjace ćišća na šefa israelskeho knježerstwa Benjamina Netanjahuwa wukonjeć.

Při protestach w Tel Avivje a druhich městach kraja su wobdźělnicy z policistami wojowali. Kaž medije w Israelu rozprawjeja, su zastojnicy wjele ludźi zajeli. Dale organizatorojo zdźěla, je so jeničce w Tel Avivje 300 000 ludźi zešło. Oficialnych ­ličbow tuchwilu žanych njeje.

Zranjeni po ruskich nadpadach

póndźela, 02. septembera 2024 spisane wot:

Kijew/Moskwa (dpa/SN). Ruska je minjenu nóc znowa susodnu Ukrainu z trutami a raketami nadběhowała. W stolicy Kijewje staj so wobydlerjej zraniłoj, měšćanosta Witalij Kličko zdźěli. Na zapadźe města su wjacore wohenje wudyrili. Rakety su mjez druhim staciju podzemskeje železnicy wobškodźili.

Hórje trjechiło je město Sumy njedaloko ruskeje mjezy. Tam zličichu 18 zranjenych po ruskim raketowym nadpadźe. Rakety su wjacore bydlenske domy kaž tež kubłanišćo trjechili.

Mjeztym Ruska ze swojej ofensiwu w kónčinje wuchodneho ukrainskeho Donjecka dale pokročuje. Po informacijach ruskeho zakitowanskeho ministerstwa w Moskwje su ruske jednotki wjes Wyjimka na sewjeru Donbasa zdobyli. Ukrainski generalny stab wojowanja wokoło wsy wobkrući. Nadběhi su pak pječa wotwobarali. Wyši rozkazowar ukrainskeho wójska Olexander Syrskyj přizna, zo je połoženje na fronće wobćežne, dokelž su ruske jednotki po ličbje wojakow a po mnóstwje wojerskeho materiala sylniše.

Strony amploweje koalicije słabe

póndźela, 02. septembera 2024 spisane wot:

Wólby krajneju sejmow w Sakskej a Durinskej nowe połoženje wunjesli

Drježdźany (dpa/SN). Po wólbach kraj­neho sejma pytaja w Sakskej nětko nowe nošne knježerstwo za přichodnych pjeć ­lět. Ministerski prezident Michael Kretsch­mer, ze swojej CDU najsylniša móc w kraju, při tym koaliciju ze Zwjazkom Sahry Wagenknecht (BSW) njewuzamkuje. „Njejsym sej to přał, ale dyrbju realitu na wědomje brać“, rjekny politikar CDU dźensa rano w rozhłosu.

Sobupředsydka BSW, Amira Mohamed Ali, widźi samo zhromadnosće ze sakskej CDU z Michaelom Kretschmerom. Nastupajo prašenje dodawanja brónjow za Ukrainu a wotpokazanja nastajenja nowych raketow USA w Němskej je wona „podobne signale Kretschmera słyšała“.

Kretschmer so jej znajmjeńša w tutym prašenju spřećiwja, pokazujo na wěstotne zajimy Europy.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND