Telefonso žehlił

wutora, 28. apryla 2020 spisane wot:

Minjeny kónc tydźenja bě po dlěšim času prěni raz, zo smědźachu wobydlerjo Chróšćanskeho Domu swj. Ludmile zaso wopyt přijimać. Kak su to organizowali a kajki bě wothłós, wo tym je so Marian Wjeńka z nawodnicu starownje Móniku Wenclowej rozmołwjał.

Knjeni Wenclowa, kak to bě, jako smědźachu ludźo zaso swojich přiwuznych w starowni wopytać?

M. Wenclowa: Jako bu znate, zo budźe to we wobmjezowanej měrje zaso móžno, smy so najprjedy raz z našim nošerjom dorěčeli, kak to najlěpje organizować. Po dorěčenju z hamtskej lěkarku móža ludźo nětko našich wobydlerjow wot farskeje zahrody na terasy widźeć a z nimi we wěstym wotstawku rěčeć. Za to njetrjebaja woni na našu ležownosć, tež naše sotry njetrjebaja stajnje pódla stać a na wotstawk kedźbować.

Štwórtk a pjatk rano bu to w zjawnosći wozjewjene. Kajki bě wothłós na to?

Kóždy šuler ma swoje městno

štwórtk, 23. apryla 2020 spisane wot:

Njedawno su wuknjacy do noweho šulskeho kompleksa w Slepom zaćahnyli. Njecyłej měsacaj je Jan Hrjehor nětko nawoda tamnišeje wyšeje šule „Dr. ­Marja Grólmusec“. Milenka Rječcyna ma tule někotre prašenja na njeho.

Hladajo na to, zo na sakskich šulach wot srjedź měrca hač do wutory žana wučba njebě, sće tež Wy měr měł?

J. Hrjehor: Njemějach scyła žadyn měrny, ale skerje cyle wosebity započatk. Mějach tójšto dźěła, dyrbjach dźě wobstajnje na nowe wuwića reagować.

Šulerjo 9. a 10. lětnika wot wčerawšeje srjedy zaso do šule přichadźeja. Kak su na nowu situaciju přihotowani?

Pokročowanje předwidźane

srjeda, 22. apryla 2020 spisane wot:

Šćěpan Hanuš a Budyski Sakski wukubłanski a wupruwowanski kanal (SAEK) staj webinar přewjedłoj. Milenka Rječcyna je so z Berlinskim ilustratorom rozmołwjała.

Kotry wobsah měješe wčerawši internetny seminar (webinar)?

Š. Hanuš: Tam dźěše wo „kreatiwne taflowe wobrazy“. Rěčach wo idejach, kak móhli zajimcy, kotřiž so na referat přihotuja, swój přednošk zajimawši wuhotować, zwiski z grafiskej pomocu lěpje wopisać a problemy rozjimać. Druhdy dźe tež jenož wo to, z małkim grafiskim směškom suchu maćiznu trochu wožiwić.

Na koho so poskitk měri?

Š. Hanuš: Poprawom na wšěch, kotřiž chcedźa, dyrbja abo smědźa přednošk dźeržeć hač wučer, referendar, studowacy abo šuler. Druzy so snano jeno za grafikdesign zajimuja, ći su wězo tež witani.

Kak je scyła k tomu dóšło, zo poskićeće po tymle puću pomoc wučerjam při zestajenju taflowych wobrazow?

Zmužity krokdo samostatnosće

wutora, 21. apryla 2020 spisane wot:

Mjeztym zo so mnohe předewzaća wo swójsku eksistencu starosća, je lubowar awtow Maximilian Sperling 1. apryla na Wojerowskim přemysłownišću firmu HY Garage wotewrěł. Silke Richter je z 22lětnym bywšim wojakom Zwjazkoweje wobory porěčała.

Awto je Wam wjele wjace hač jenož jězdźidło, abo?

M. Sperling: Mnohim je wone často jeno srědk, z kotrymž so dale pohibuja, takrjec potrjebowy předmjet. Za někotrych a tak tež za mnje pak je awto wo wjele wjace. Njeje jenož hobby, ale mjeztym hižo filozofija z jara wulkej lubosću k detailam. Loni kónc lěta zrodźich tuž ideju, swoju filozofiju k powołanju sčinić.

Tuchwilu je jara zmužite swójsku firmu załožić. Maće plan B, jeli so wam přede­wzaće njeradźi?

M. Sperling: Mi je wědome, zo so wjacorym zawodam nětko w času koronakrizy derje njeńdźe. Přiwšěm chcu do přichoda zhladować a nochcu swój zaměr z wočow zhubić. Plan B žadyn nimam. Wěrju do swojeje wizije a do jeje wuspěcha.

Zawěsće sće dotal do zwoprawdźenja projekta wjele prócy a mocy inwestował.

Dźěłowu skupinu korona załožili

wutora, 21. apryla 2020 spisane wot:

Posedźenja gmejnskich a měšćanskich radow su tuchwilu jenož we wuwzaćnych padach dowolene. Přiwšěm su so Njebjelčanscy radźićeljo tele dny schadźowali. Marian Wjeńka je so z wjesnjanostu Tomašom Čornakom (CDU) rozmołwjał.

Knježe Čornako, kotre temy běchu tak wažne, zo sće wo nich rěčeć dyrbjeli?

T. Čornak: Najprjedy raz běchu to wjacore twarske naležnosće. To njezda so ničo wosebite być. Za twarsku dowolnosć pak je přihłosowanje gmejny trěbne, hewak potrjecheni twarić njesmědźa. Mi bě wažne, zo to jako wjesnjanosta sam njerozsudźu. Mjez druhim ma Njebjelčanska plahowarnja rancow wjetšu inwesticiju předwidźanu, wo kotrejž smy tohorunja rěčeli.

W kotrej měrje je was koronakriza zaběrała?

Mamy sej kóždy film wuwojować

póndźela, 20. apryla 2020 spisane wot:

W lěće 2006 wusyłaše ZDF prěnju „Błótowsku kriminalku“, dźens za tydźeń, dnja 27. apryla, běži 12. film rjadu pod titulom „Čas wjelkow“. Cordula Rataj­czakowa je so z producentom Wolfgangom Esserom rozmołwjała.

Kak sće ideju kriminalki zrodźił?

W. Esser: Před něhdźe 15 lětami su wšitke němske telewizijne kriminalki w měšćanskej wokolinje hrali. W srjedźišću steješe prašenje, štó je skućićel. Struktura bě stajnje samsna: wopor, komisar a skućićel. To bě nam přewostudłe. Tehdy zaběžachu skandinawiske kriminalki. Wone běchu do krajiny zaplećene a hłowni akterojo su z krajinu činić měli, samo z njej wojowali. To bě nam inspiracija. Zo su so na kóncu Błóta z krajinu našeje kriminalki stali, bě ryzy připad.

Błóta su tež kulturna krajina.

Start sezonypři jězoru so dliji

štwórtk, 16. apryla 2020 spisane wot:

Njezwučene měrnje je lětsa w aprylu při najwjetšim nutřkokrajnym jězorje Sakskeje. Bjerwałdski jězor ze swojimi 13,6 kwadratnymi kilometrami wodoweje płoniny a 23 kilometrami přibrjoha je koronapandemije dla jako turistiski cil potrjecheny. Wo aktualnym ­połoženju na městnje je so Andreas Kirschke z projektnym koordinatorom Hamorskeje gmejny Romanom ­Krautzom rozmołwjał.

W kotrej měrje wobwliwuje pandemija přihoty na lětušu sezonu?

R. Krautz: Wukazow dla je wužiwanje krajinoweho parka při Bjerwałdskim jězorje jenož z wozbmjezowanjemi móžne. Naše komunalne infrastrukturelne připrawy kaž na přikład płuwace šćežki na wodźe, zjawne nuzniki a turistiska informacija při Bjerwałdskim jězorje su nětko za wopytowarjow zawrjene. Oficialny start wodosportoweje a kupanskeje sezony měri so po wozjewjenych přikazach swobodneho stata.

Kak Hamorska gmejna tele dny na městnje dźěła? Kotre naprawy so tuchwilu zwoprawdźeja?

Domanic zawodej pomhali a ludźi překwapili

štwórtk, 16. apryla 2020 spisane wot:

Wojerowske zastaranske zawody (VBH) su do jutrow z Domanic ratarskim zawodom w Hózku zhromadny pomocny projekt za seniorow na nohi stajili. ­Silke Richter je so wo tym ze sobudźěłaćerku VBH Tinu Schubert rozmołwjała.

Kak hodźitej so milinowy zastaraćel a ratarski zawod hromadźe?

T. Schubert: Naš šef Wolf-Thomas Hendrich je słyšał, zo Domanicy w Hózku koronoweje krizy dla swoje ratarske wudźěłki tak předawać njemóža, kaž do toho. Dokelž je nam regionalna zhromadnosć firmow wažna, chcychmy rady pomhać. Tak zrodźichmy ideju, kombinować zeleninowy pakćik a pomoc staršim ludźom w ćežkim času. Seniorojo dźě dyrbja so wosebje škitać a su přidatnym stracham wustajeni, hdyž na přikład w kupnicy nakupuja. Našim wjelelětnym woteběrarjam miliny su zeleninowe pakćiki tež mały dźak za jich swěru. Nimo toho bě to za nich takrjec dojutrowna překwapjenka.

Kak je projekt wotběžał?

Znamjo žiwjenja, wjace to njeje

srjeda, 15. apryla 2020 spisane wot:

Na jutry a zawrjene hosćency za čas krizy koronapandemije dla zhladuje Axel Arlt w rozmołwje z Tobiasom Hajdanom, towaršnikom wjesneho hotela „K dobremu zawitanju“ a restawranta „Sprjewiny doł“ w Hrubjelčicach.

Jutry pod njezwučenymi wuměnjenjemi, kak je pola Was běžało?

T. Hajdan: Smy w swójskim serwisu jědź za wotewzaće poskićili, mjez druhim pleco jutrowneho jehnjatka za pjeć do šěsć wosobow. Docpěty wobrot z regularnym, kajkiž bychmy hewak z přenocowanjemi a w restawranće měli, scyła přirunować njemóžeš. To pak sym wočakował.

To docpěte je „kapka na horcy kamjeń“?

T. Hajdan: Wuslědk móžemy akceptować. Ći stajni hosćo běchu zawołali, su sej dwě jědźi wotewzali, druhdy něchtó pleco jehnjatka. To je w porjadku. To je mała gesta, my jako swójba móžemy něšto činić. Sobudźěłaćerjo pak su doma, na krótkodźěło sadźeni. Z tym pak njemóžemy předewzaće dale financować.

Ale tajke něšto kaž žiwjenske znamjo?

T. Hajdan: Pod hesłom „žiwjenske znamjo, my tu hišće smy“. Njetrjebaće so nětko našich jědźow wzdać. Wjace nic.

Zakaz křižerjow přećiwo prawu

štwórtk, 09. apryla 2020 spisane wot:

Koronakriza nas wšitkich chětro wobćežuje. Zdźěla prawje njewěmy, što směmy a što nic. Wo tajkich njewěstosćach, mjez druhim, hač směm mać a nana w přichodnej wsy wopytać, je so Janek Wowčer z prawiznikom Hajkom Kozelom rozmołwjał.

Na čo dyrbju dźiwać, hdyž dom abo bydlenje wopušću a na přikład na dźěło du. Trjebam dokumenty?

H. Kozel: Zo předleži njewobeńdźomna přičina, dom abo bydlenje wopušćić, nje­trjeba kontrolowany/kontrolowana w krutym zmysle dopokazać, wěrypo­dobna pak dyrbi być. Wobkrućenje dźěłodawarja, zawodny abo słužbny a personalny dokument wěrypodobnosć po­twjerdźa.

Sportować a wuchodźować so je dale dowolene, ale „předewšěm“ blisko bydlenja. Što to konkretnje rěka?

H. Kozel: Jasne postajenje po metrach abo kilometrach njepředleži. Na kóždy pad pak měli z toho wuchadźeć, zo dźe při tym wo zdalenosće, kotrež móžemy w normalnym padźe nóžkujo abo kolesujo přeprěčić. Budyske wyše zarjadniske sudnistwo je wutoru postajiło, zo je to něhdźe hač do 15 kilometrow. Słowo „předewšěm“ pak woznamjenja, zo su wuwzaća móžne.

Serbska debata

nowostki LND