Liča z protestom
To a tamne (26.05.17)
Šěsć pilatkow dla je policija při rěce Mosel awtodróhu zawrěła. Młode kački běchu sej wčera w Trieru runje wjele wužiwanu awtodróhu A 602 za swój wulět wupytali, a šoferojo běchu zdźěla k strašnym borzdźenskim manewram nuzowani. Awtodróhowa policija potrjecheny wotrězk tuž zawrě a spłóšiwe pilatka popadny. Při bliskim pobrjohu Mosele je zaso pušći, hdźež wótře kwakotacej staršej na nje hižo čakaštej.
Třěchu swojeho domu mylnje zapalił je muž w Sewjerorynsko-Westfalskej, jako w zahrodce z płunopalakom njerodź zaničowaše. Při tym so kerk zapali, na čož so płomjenja spěšnje na třěchu doma rozpřestrěchu, kotraž so zapali. Wohnjowej woborje so poradźi, wjetšej škodźe zadźěwać. Dom w měsće Schloß Holte-Stukenbrocku pola Gütersloha je na zbožo dale wužiwajomny.
Babiš skorži přećiwo Sobotce
Praha (ČŽ/K). Dźensa popołdnju, po dwunjedźelskim wahanju, wotwoła prezident Miloš Zeman z knježerstwa předsydu strony ANO Andreja Babiša a powoła zapósłanca ANO Ivana Pilneho za noweho financneho ministra. Hłowa stata jedna takle po čěskej wustawje a wotpowěduje namjetej premiera Bohuslava Sobotki. Přećiwo njemu je Babiš skóržbu zapodał, wobarajo so Sobotkowym twjerdźenjam wo jeho dawkowym hrěšenju.
Bamž Trumpa přijał
Rom (dpa/K/SN). Dźensa dopołdnja je bamž Franciskus we Vatikanje prezidenta USA Donalda Trumpa prěni raz na awdiencu přijał. Po połhodźinskej rozmołwje zwurazni swjaty wótc nadźiju, zo stanje so Trump „z gratom měra“. Prezident USA mjenowaše awdiencu „wulku česć“. Zetkanje Trumpa a bamža Franciskusa běchu z wulkej napjatosću wočakowali. Mataj dźě wonaj k mnohim temam rozdźělne nahlady, tak nastupajo škit klimy a migrantstwo.
Dalšich podhladnych zajeli
Trjebamy Pólsku w Europje
Waršawa (dpa/SN). Zwjazkowy wonkowny minister Sigmar Gabriel (SPD) je Pólsku namołwjał, wjace za Europu činić. „Bychmy sej přeli, zo so pólske knježerstwo bóle za Europu angažuje a so jasnje k europskim hódnotam wuznawa“, rjekny Gabriel pólskej nowinje Gazeta Wyborcza. „Chcemy mócnu Europu“, wón podšmórny. Wólbne dobyće noweho francoskeho prezidenta Emmauela Macrona je wulka šansa za „kuru wočerstwjenja“ a za nowe namjety k skrućenju zhromadźenstwa. „To pak sami njezdokonjamy. Za to trjebamy Pólsku w mustwje“, Gabriel rjekny.
Pólska bě so wospjet přećiwo tomu wuprajiła, dźělić Europu do wjacorych skupin, kiž so ze wšelakimi spěšnosćemi wuwiwaja a kotrež Europu na kóncu pača. Gabriel pak wobmyslenjam znapřećiwja a potwjerdźi: „Nochcemy žadyn kraj na kromu stłóčić.“
Wjele wopytowarjow na zajimawym přednošku
Budyšin (CS/SN). Myslička bjezwuměnitych zakładnych dochodow (bedingungsloses Grundeinkommen) wočiwidnje wjele ludźi zaběra: Wjace hač 200 zajimcow je wčera na přednošk załožerja a čłona dohladowanskeje rady drogerijoweho rjećaza dm, prof. Götza W. Wernera, do Budyskeje Ludoweje banki přišło.
Bě to druhe zarjadowanje w rjedźe „Budyskich rozmołwow“. Ze swojim měrnje a powažliwje poskićenym přednoškom móžeše referent drje mnohich zahorić, přiwšěm zby tójšto skeptiskich prašenjow. Bjezwuměnite zakładne dochody su financujomne, rjekny prof. Werner na jedne z najčasćišo stajenych prašenjow. „Wone su hižo financowane“, wón přeswědčeny rjekny. Přetož hdyž ludźo dźěłaja, dawaja sej mjez sobu rukowaćelstwo. Žadyn čłowjek sam za sebje njedźěła. Tole je fundamentalny zmylk w myslenju. Kóždy dźěła za druheho a wočakuje, zo tež tón tamny za njeho dźěła. A to funguje samo w globalnym wobłuku.
To a tamne (24.05.17)
Paducha při swojim łožu dožiwił je wčera rano młodostny w Dortmundźe. Skućićel měješe hižo jeho mobilny telefon w ruce. Ćahaše pak hišće za elektrokablom, štož 17lětneho wubudźi. Tón bě runje tak wustróžany kaž paduch, kiž handy pušći a so z terasowymi durjemi zminy. Do toho wšak so młodostnemu hišće poradźi skućićela fotografować. Policija móžeše 25lětneho, kiž bě jej derje znaty, tuž spěšnje zajeć.
Jara krótki puć k městnu wohenja měješe wohnjowa wobora wčera w Kölnje: Na třěše jeje hišće zaróštowaneje noweje gratownje bě woheń wudyrił. Wobornik jón wuhlada a swojich kolegow alarmowaše. Ći wšak mějachu to spočatnje za žort. Hakle po tym zo bě jich kolega přeswědčił, chwatachu přez dwór. Na třěše gratownje paleše so smołowcowy papjerc (Teerpappe). Płomjenja běchu spěšnje podušene, a nichtó so njezrani.
Schulz: Grawoćiwe to powěsće
Reakcije na bombowy atentat w Manchesteru z 22 mortwymi
Berlin/Brüssel/Moskwa (dpa/SN). Zwja-zkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je poražena na bombowy atentat w Manchesteru z 22 mortwymi reagowała. „Njemóžu wopřimnyć, zo něchtó lóštny popkoncert znjewužiwa, zo by telko ludźi do smjerće storhnył abo jich ćežko zranił“, předsydka CDU dźensa zdźěli. Wona mysli na wopory a potrjechenych kaž tež na přiwuznych w jich zrudobje a zadwělowanosći, Merkel piše. Pozdatny teroristiski nadpad je kanclerce pohon, zhromadnje z britiskimi přećelemi přećiwo tym postupować, kotřiž tajke ludźi zacpěwace njeskutki planuja a přewjeduja. Ludźom we Wulkej Britaniskej wona potwjerdźi: „Němska je wam kruće poboku.“
Znajmjeńša 22 ludźi bě minjenu nóc žiwjenje přisadźiło, jako so sebjemordarski atentatnik po koncerće w foyeru koncertnišća w Manchesteru rozbuchny. Mjez woporami su tež dźěći. Něhdźe 60 wopytowarjow so zdźěla ćežko zrani.
Swoje sobužarowanje je tež kanclerski kandidat SPD Martin Schulz zwuraznił. „Grawoćiwe to powěsće z Manchestera“, Schulz twitterowaše.
Stat njetrjeba miłosćiwy być
Lipsk (B/SN). Křesćan być a politisce jednać stej nahladaj, kotrejž so po słowach zwjazkoweho nutřkowneho ministra Thomasa de Maizièra (CDU) hdys a hdys spřećiwjatej. „Pokazuja so wěste konflikty“, rozłoži de Maizière nowinje Bild, „stat funguje po zakładnym principje sprawnosće, nic po principje miłosće. Wotsunjenja njejsu na přikład miłosćiwe, su pak sćěh prawostatneho jednanja.“ 63lětny politikar so tež w cyrkwi angažuje a je čłon prezidija Němskeho ewangelskeho cyrkwinskeho dnja.
Wjac nabožinskeje swobody
Washington (B/SN). Prezident USA Donald Trump je podpisał dekret wo spěchowanju swobody rěčenja a nabožinskeje swobody. To ma cyrkwjam „hłós wróćić“, wón rjekny. Dekret měri so přećiwo płaćiwemu zakonjej z lěta 1954, po kotrymž njesmědźachu cyrkwje, nabožinske zwjazki a wot dawkow wuswobodźene organizacije stronskopolitisce aktiwne być. Na 80 procentow ewangelskich wěriwych je Trumpa woliło.
Cyrkej posrědkuje přiměr
Personalna změna w FUEN
Cluj-Napoca/Flensburg (SN/BŠe). W sekreteriaće Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) je změna personala předwidźana. Generalna sekretarka Susann Šenkec poda so na hižo dlěje planowane sabatowe lěto. Jeje nadawki přewozmje nětko Éva Adél Pénzes, kotraž dźěła tuchwilu za FUEN w Berlinskim běrowje. Tole wozjewi prezident organizacije Loránt Vincze minjeny kónc tydźenja na kongresu w rumunskim Cluju-Napoce. Dale skedźbni wón na to, zo je dźěło prezidenta dale a wobšěrniše. Runje w zwisku z iniciatiwu Minority SafePack (MSPI) bě Vinzce loni wjele po puću. Tak měła organizacija wo tym rozmyslować, zastojnstwo hłownohamtsce wukonjeć dać. Tole měło so přepruwować. „Tu njeńdźe wo wosobu, ale wo přichod FUEN“, prezident podšmórny.
Tuchwilu ma sekreteriat FUEN tři stejnišća, a to w Flensburgu, Berlinje a Brüsselu z cyłkownje jědnaće sobudźěłaćerjemi. Poslednje mjenowane stejnišćo chcedźa přichodnje dale wutwarić a tam dalše dźěłowe městno zarjadować.
Grjekska dyrbi dale čakać
Brüssel (dpa/K/SN). Byrnjež Grjekska hižo chětro lutowała, dyrbi wona na krute připrajenje noweho kredita dale čakać. Financni ministrojo eurokrajow njemóžachu so wčera w Brüsselu dojednać. Pječa bě Grjekska chcyła wyše spušćenja dołha docpěć, hač běchu je tamne eurokraje namjetowali. K tomu žada sej Mjezynarodny měnowy fonds přidatne přizwolenja, zo by so na pomocnym programje zaso wobdźělił, štož sej předewšěm Němska přeje.
Dialog wo klimje
Berlin (dpa/K/SN). W stolicy Němskeje wotměwa so dźensa a jutře Pětrohródski klimowy dialog, na kotrymž su zastupnicy knježerstwow wjac hač 30 krajow wobdźěleni. Na informelnej wuměnje, słužacej hłownje přihotam nowemberskeho wjerška UNO wo klimje w Bonnje, porěča dźensa tež němska kanclerka Angela Merkel (CDU). Słowa jimał je so tohorunja premier Republiki Fidźi Josaia Voreqe Bainimarama. Republika Fidźi budźe klimowej konferency předsydować, Němska ju jenož wuhotuje.
Pruwuja wólbne wokrjesy
