Wien (SN/at). Diskriminacija, njetoleranca a hida su po cyłej Europskej uniji dale chětro rozšěrjene. To hrozy mnohich přisłušnikow mjeńšin na kromu stłóčić a wocuzbnić, byrnjež so woni hewak z krajom, w kotrymž bydla, w dalokej měrje zwjazani čuli a jeho institucijam dowěrjeli, warnowaše Agentura Europskeje unije za zakładne prawa (FRA) tele dny we Wienje. „Z kóždym padom diskriminacije a hidy socialnu zwjazanosć dale podrywamy a tworimy njerunosće, kotrež generacije kaža“, wuzběhny direktor FRA Michael O‘Flaherty. To wocuzbnjenje dale zesylnja, zjima wón wuslědki noweje studije wo mjeńšinach a diskriminaciji w Europskej uniji.
Rukopisnej cedlce z lěta 1777 su eksperća při restawrowanskich dźěłach na Jězusowej postawje w španiskim Sotillu de la Ribera (prowinca Burgos) našli. Storčili běchu na njej w prózdnicy skulptury, jeje zadku. Kapłan katedrale w bliskim Borgu de Osma Joaquín Mínguez bě tehdy informacije ze swojeho časa wo hospodarstwje, nabožinje, politice a kulturje zawostajił, kaž medije rozprawjeja. Rukopisne dokumenty w prózdnicach skulpturow namakać je jara njewšědne.
Dokelž je młody muž na wuznamnym Panoramahighwayju 1 swoje awto wopušćił, byrnjež poprawom wohnjowemu infernu wućeknyć dyrbjał, je wón małeho nukla z palaceho kerka před smjerću wuchował, maja jeho w interneće za rjeka. Kaž rěkaše, bě wot fotografa lokalneho powěsćoweho sćelaka KABC filmowane widejo připadnje nastało.
Brüssel (dpa/SN). Po dźensa rano docpětym přełamje w prěnich prašenjach rozeńdźenja poskića Europska unija Wulkej Britaniskej jednanja wo přechodnej fazy po brexiće. Kaž prezident rady EU Donald Tusk rjekny, měła Wulka Britaniska w tej dobje dale wšitke wuměnjenja čłonstwa EU kaž dotal spjelnjeć, nima pak prawo soburěčenja při rozsudach. Po zetkanju z britiskej premierku Theresu May bě prezident komisije EU Jean-Claude Juncker na zhromadnej nowinarskej konferency zelenu swěcu za druhu fazu jednanjow za brexit dał.
Nowa intifada wuwołana
Jerusalem (dpa/SN). Po dwělomnym rozsudźe prezidenta USA Donalda Trumpa, Jerusalem jako stolicu Israela připóznać, je radikalnoislamska Hamas dźensa k nowemu zběžkej Palestinjanow – intifadźe – namołwiła. Šef Hamas Ismail Hanija pomina sej „wuswobodźenje Jerusalema“. Israel je za swoje wěstotne mocy zwyšenu alarmowu hotowosć postajił, dokelž liča po pjatkownych modlitwach z nowym njeměrom.
Madźarska blokuje zakonja dla
Berlin (dpa/SN). Delegaća stronskeho zjězda SPD su so wčera w Berlinje přewinyli a namjetej nawodnistwa přihłosowali, z uniju „wotewrjenje“ wo móžnym nowym zwjazkowym knježerstwje rěčeć. Nimo toho su předsydu Martina Schulza z 81,9 procentami hłosow w zastojnstwje wobkrućili.
Naležnje je Schulz wo podpěru swojeho kursa wabił, so samo zamołwił za iritacije nastupajo kurs strony, kotrež so na wólbnym wječoru 24. septembra z připowědźu striktneje opozicije zahajichu. Hišće po zwrěšćenju jamaiskich sonděrowanjow bě Schulz wulku koaliciju wuzamknył, po rozmołwje ze zwjazkowym prezidentom Frankom-Walterom Steinmeierom so pak dospołnje wobroćił.
Jeničce młodźi socialisća wobarachu so přećiwo liniji předsydstwa SPD. Woni maja knježerstwowe zwjazkarstwo z uniju za „politiske samomordarstwo“ a warnuja před „zapalčikowanjom“ SPD.
Sakska statna ministerka za wědomosć a wuměłstwo dr. Eva-Maria Stange (SPD) je zdobom zamołwita ministerka za serbske naležnosće w swobodnym staće Sakska. Naležnosće mjeńšin jej tuž cuze njejsu a wona zasadźuje so widźomnje za skrućenje serbskosće w Sakskej. Serbske Nowiny su so z njej wo wobydlerskej iniciatiwje Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) Minority SafePack rozmołwjeli.
Sće iniciatiwu hižo podpisała?
Dr. E.-M. Stange: Ně.
Serbja w Němskej maja porno tamnym mjeńšinam w Europje hižo dosć dobry škit. Čehodla měli woni wobydlersku iniciatiwu FUEN podpěrać?
Dr. E.-M. Stange: Ludźo, kotřiž mjeńšinowe a regionalne rěče nałožuja, w Sakskej wězo specielnje serbšćinu, su runočasnje wobydlerjo Europy, a Europska unija a jeje wobydlerjo maja so za solidarne zhromadźenstwo. Zesylnić situaciju kóždeje jednotliweje narodneje mjeńšiny w Europje je w zajimje wšitkich dalšich mjeńšin a cyłeje towaršnosće.
Móža jednotliwe žadanja iniciatiwy Minority SafePack, zwoprawdźa-li so wone, tež woprawdźe pomoc mjeńšinam być?
Rumpodichej list pisać je mnohim dźěćom wulke wjeselo – nic pak šěsćlětnemu skeptikarjej z USA, kiž měješe w šuli „Santa Clausej“ pisać. Jeho list je nětko w syći wulki zajim zbudźił. Hólčec wot rumpodicha wjele njedźerži, a cyłej hołk a tołk wokoło tohole muža jemu na čuwy dźetej. Wón wě, zo nima Santa we woprawdźitosći žadyn register hrěchow. Nimo toho pachoł zwěsća: „Wo mjerzanjach, kotrež sym ja w žiwjenju hižo měł, ty scyła ničo njewěš!“
Eventowe předewzaće smě zarjadowanja za firmy z titlom „olympiada na burskim statoku“ zwičnjeć. To je Mnichowske wyše krajne sudnistwo w powołanskim jednanju skóržby Němskeho olympiskeho sportoweho zwjazka dla rozsu- dźiło. Zwjazk je skoržił, dokelž bě předewzaće bjez dowolnosće mjeno olympiskich hrow za sebje wužiwało a tak pječa zakoń wo škiće olympije raniło.
Berlin (dpa/SN). Do zjězda SPD, kotryž je so dźensa w Berlinje zahajił, je stronske čoło před tym warnowało wulku koaliciju z uniju dočasnje wotprajić. Předležace namjety, tajku koaliciju kategorisce wuzamknyć, ma předsydka frakcije w zwjazkowym sejmje Andrea Nahles za wopačne. W předsydstwje trochuja šansu za přihłosowanje delegatow k namjetej wo „we wuslědku wotewrjenych rozmołwach“ z CDU a CSU na 60:40 do 70:30. Dorostowa organizacija jusosow pak tajku koaliciju najraznišo wotpokazuje.
Wuznawataj so ke koaliciji
Drježdźany (dpa/SN). Čorno-čerwjene knježerstwowe zwjazkarstwo w Sakskej chcedźa tež z nowym ministerskim prezidentom dale wjesć. Designowany knježerstwowy šef Michael Kretschmer (CDU) a SPD staj so wčera po zetkanju w frakciji SPD k tomu wuznałoj a dotalne zhromadne dźěło chwaliłoj. Po słowach krajneho předsydy SPD a hospodarskeho ministra Martina Duliga bě předewšěm wo tym rěč, hdźe su korektury trěbne. Dulig měješe zetkanje z Kretschmerom za „dowěru tworjacu naprawu“.
Wójna njewobeńdźomna?
Lubij/Budyšin (SN/at). Sakska CDU woli na zjězdźe sobotu w Lubiju noweho krajneho předsydu. Jako dotalny je ministerski prezident Stanisław Tilich Michaela Kretschmera ze Zhorjelca jako swojeho naslědnika namjetował. Po tuchwilnym stawje njeje dalša kandidatura znata.
„Dźe wo nowozapočatk w Sakskej“, potwjerdźi delegatka Petra Kockert z Kulowa swoje wočakowanja na zjězd. K tomu je krajne předsydstwo CDU namjet „Z wěstotu za Saksku“ zapodało, kotryž formuluje w dwanaće wotrězkach nadawki přichoda wot nutřkowneje wěstoty přez digitalizaciju hač k lěkarskemu zastaranju. Bywša Kamjenska krajna radźićelka nadźija so sprawneje diskusije.