Wulke dobyće mjeńšinam

Donnerstag, 30. März 2017 geschrieben von:

Brüssel/Flensburg (SN/JaW). Komisija Europskeje unije je wčera w Brüsselu wobydlersku iniciatiwu Minority Safepack dowoliła. Wo tym informowaše gene­ralny sekretariat Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin FUEN (SN wčera skrótka rozprawjachu).

„Minority Safepack wotwěra nowu a jónkrótnu móžnosć, prawa mjeńšin w Europskej uniji spěchować“, rjekny k tomu prezident FUEN Loránt Vincze. Jedne lěto maja zamołwići nětko chwile, Europu na situaciju narodnych mjeńšin skedźbnjeć. Domowina, kotraž je wot lěta 1990 čłon FUEN, rozsud EU-komisije wita a ma jón za wulke dobyće mjeńšinam. Kaž předsyda Dawid Statnik na naprašowanje SN zdźěli, je to zazběh do noweho kwalitneho stopnja mjeńšinoweho prawa. „Poradźi-li so w běhu lěta jedyn milion podpismow zezběrać, móhli so wobsahi wobydlerskeje iniciatiwy Minority Safepack ze zakonjom Europskeje unije stać. Tak bychmy pokazali, zo – kaž to hesło iniciatiwy hižo praji – njejsmy sami“, Statnik podšmórny.

Wuběrna to karjera!

Donnerstag, 30. März 2017 geschrieben von:
Powěsć, zo dóstanje dźowka noweho prezidenta Donalda Trumpa Ivanka nětko funkciju jeho asistentki, mje hižo njepřekwapja. Nanajpozdźišo njedawny wopyt zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU) we Washingtonje bě hižo pokazka do tohole směra. To sedźeše Ivanka Trump samozrozumliwje pódla kanclerki. Nětko je potajkim cyle oficialnje asistentka prezidenta USA. Što ma tole woznamjenjeć, so přichodnje pokaza. Přiwšěm zbudźa postupowanje Donalda Trumpa we mni hórki přisłód. Dotal měješe Ivanka Trump swójske předewzaće, z kotrymž bě modowu liniju naćisnyła. Nětko ma prawdźepodobnje wažniše zastojnstwo a dyrbi so we wulkej swětowej politice angažować. Mzdu wšak žanu měć nochce. Žona to bjez politiskich nazhonjenjow, kotraž bu jeno w běhu měsacow asistentka prezidenta? Wuběrna karjera, ale hač to derje wuńdźe? Bianka Šeferowa

Synoda wěnuje so kubłanju

Donnerstag, 30. März 2017 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Synoda Sakskeje ewangelsko-lutherskeje krajneje cyrkwje zaběra so na swojim nalětnim schadźowanju wot jutřišeho pjatka hač do póndźele w Drježdźanach z kubłanjom. Cyłkownje 80 sobustawow cyrkwinskeho parlamenta budźe tam předewšěm wo změnach w kubłanskim dźěle w zwisku z ćěkancami rěčeć, kaž zdźěli wčera rěčnik krajneje cyrkwje. Přiměrić chcedźa hižo w lěće 2012 nastajene koncepty k aktualnej situaciji, za čož su přednoški a wšelake dźěłarnički planowane. Zdobom budu synodalojo interne naćiski zakonja­ wo fuziji cyrkwinskeju wobwodow Aue a Plauen (Vogtland) rozjimować a wo přichodnej strukturje gmejnow diskutować.

Synoda je zakonje dawacy organ ewangelskeje krajneje cyrkwje. Jej přisłušeja duchowni, lajkojo kaž tež zastupjerjo cyrkwinskeho nawodnistwa. Dwójce wob lěto so gremij schadźuje. Nalěto wěnuje so wosebitym temam, nazymu steji hospodarski plan krajneje cyrkwje za slědowace lěto na dnjowym porjedźe.

To a tamne (30.03.17)

Donnerstag, 30. März 2017 geschrieben von:

Stracha před žrawcami dla so mnozy ludźo w awstralskim Sydneyju w morju njekupaja, ale radšo w zjawnych poolach blisko přibrjoha. Tola tež tam čakaše na płuwarjow nětko 70 centimetrow dołhi žrawc. Po zdaću bě so tón přez přiliw do swimmingpoola­ dóstał, kaž ze Sydneyja rěkaše. Žrawca pak popadnychu a sadźichu jeho zaso do morja.

Z najlěpšim wotpohladom je 85lětny wuměnkar w bayerskim Bad Brückenauwje spytał postawu swjateje Marije wu­čisćić a ponowić. Postawa z pěskowca na cyrkwinskim­ naměsće bě jemu pře­šěra. Tuž je ju ze seršćowcom a barbu trochu wobdźěłał. Sobudźěłaćer farskeho zarjada to wobkedźbowaše a informowaše policiju. Tej pak muž rozłoži, zo je jenož derje měnił. Přiwšěm nasta škoda něhdźe sto eurow. Fachowa firma chce so nětko­ wo 1,40 metrow wulku figuru starać.

Próstwa wo brexiće přepodata

Mittwoch, 29. März 2017 geschrieben von:

London/Brüssel (dpa/SN). Pjeć měsacow po tym zo běchu wobydlerjo Wulkeje Britaniskeje­ za brexit hłosowali, je kraj dźensa wotpowědnu próstwu w Brüsselu zapodał, směć Europsku uniju wopušćić. Wčera hižo bě premierministerka The­resa May wobkrućenje wustupa podpi­sała. Dźensa je to w Londonskim par­lamenće oficialnje potwjerdźiła. W samsnym času chcyše britiski pósłanc Tim Barrow rozprawu Europskej radźe w Brüsselu zapodać.

Spřećiwja so škitej klimy

Washington (dpa/SN). Radikalny łamk w klimowej politice USA je nowy prezident Donald Trump připowědźił. W přitomnosći hórnikow podpisa wón wčera wotpowědny dekret, z kotrymž so zjawnje za wudobywanje brunicy zasadźa a so z klimoškitnymi zaměrami USA rozžohnuje. Reakcije wobswětoškitnych zwjazkow w USA a Němskej na tajke wuwiće su razne. Tež Europska unija a němske wobswětowe ministerstwo postupowanje Trumpa kritisce wobkedźbujetej.

Třeći pospyt fuzije zwrěšćił

Znatej comicowej postawje Lolek a Bolek dožiwjatej tuchwilu prawdźepodobnje comeback. Berlinske nakładnistwo Eulen­spiegel jeju dožiwjenja w knize zaso wožiwja. Pólskej rysowanej trikowej figurje eksistujetej hižo wot lěta 1964 w telewiziji. Dźesać­ ćišćanych sta­wiznow wo nimaj je hižo w 70tych lětach wušło. Foto: dpa/Britta Pedersen

Za referendum so wuprajili

Mittwoch, 29. März 2017 geschrieben von:
Edinburgh (dpa/K/SN). Šotiska chce dalši referendum njewotwisnosće wot Wulkeje Britaniskeje dla. Z 69 k 59 hłosam je parlament kraja premierku Nicolu Sturgeon społnomócnił, z Londonom wo tym jednać. Woprašowanje luda měło so mjez nazymu 2018 a nalěćom 2019 wotměć, tuž hišće do brexita. „Šotiska je, runja tamnemu zjednoćenemu kralestwu, na rozpuću“, Nicola Sturgeon zwurazni. Brexit změje wuskutki na wikowanje, inwesticije, žiwjenski standard a towaršnosć. Šotiska chcyła znajmjeńša w nutřkownych wikach Europskeje unije wostać, štož britiska premierministerka Theresa May wotpokazuje.

Čušli turkowska MIT w Němskej?

Mittwoch, 29. März 2017 geschrieben von:
Karlsruhe/Berlin (dpa/K/SN). Móžneho čušlenja w Němskej dla wjedźe zwjazkowe statne rěčnistwo přepytowanja přećiwo turkowskej tajnej słužbje MIT. Wobsteji podhlad, zo je wona přiwisnikow Gülenoweho hibanja wobšěrnje wobčušlała. Rěčnica Karlsruheskeje instancy praji, zo přepytuje statne rěčnistwo přećiwo njeznatym přisłušnikam MIT. Při tym dźe wo podhlad tajneho agentstwa. Zwjazkowy nutřkowny minister Thomas de Maizière (CDU) rjekny: „Spionaža na němskim teritoriju je chłostajomna, a my ju njećerpimy. To płaći za kóždy wukrajny stat a kóždu tajnu słužbu.“ Wonkowny minister Sigmar Gabriel (SPD) je za to, naležnosć doslědnje přepytować.

To a tamne (29.03.17)

Mittwoch, 29. März 2017 geschrieben von:

Pod wliwom drogow stejace papagaje indiskich burow chětro wobćežuja a wulke škody na makowych polach zawinjeja. Ptaki su tak wotwisne, zo njemóža je burja samo wjace z bubonami abo praskotakami wućěrić. Tež antilopy so přewšo rady do maka dadźa. W Indiskej je dowolene za medicinu mak plahować, kotryž twori zakład opiuma. Burja so boja, zo zhubja plahowansku licencu. Tak nětko wysoke płoty wokoło swojich polow nastajeja a saki nad nimi připrawjeja.

Wón chcyše jenož łódźe na rěce wobdźiwać, skónčnje pak so z awtom do wody suny. Tole sta so 59lětnemu šoferej, kiž je póndźelu na nachilenej rampje při Rynje blisko města Bonna pozastał. Pušći pak nohu ze spinadła, a awto zajědźe do rěki. Na zbožo móžeše so muž sam wuchować. Awto pak so 60 metrow dale prawdźepodobnje podnuri.

Wjace kedźbnosće katedrali

Dienstag, 28. März 2017 geschrieben von:

Berlin (B/SN). Zwjazkowa ministerka za twarstwo Barbara Hendricks (SPD) chce wjace kedźbnosće za Berlinsku katedralu swj. Jadwigi. Hačrunjež katolska biskopska cyrkej we wutrobje stolicy steji, „je wona tuchwilu kusk schowana. Myslu sej, zo katedralu po přetwarje jeje nutřkowneho ruma wjace ludźi zaznaje.“ Hendricks, čłonka Centralneho komiteja němskich katolikow, wuzběhny, zo jej njepřisteji naćisk renowacije architektonisce hódnoćić. Arcybiskopstwo je proces wothłosowanja přewjedło, a wjetšina je so za přetwar rozsudźiła.

Swět so z reformaciju změnił

Bad Blankenburg (B/SN). Reformacija před 500 lětami je Němsku a swět trajnje změniła, potwjerdźi generalny sekretar Swětoweje ewangelskeje aliancy (WEA) Efraim Tendero na přijeću składnostnje zetkanja nawodow WEA spočatk měsaca w Blankenburgu. Po słowach předsydy WEA Ndaby Mazabany z Južneje Afriki so swět tuchwilu dramatisce přeměnja. Mazabane dźakowaše so Němskej za to, zo je telko ćěkancow přijała, jednajo po bibliskej namoł­wje, „cuzeho“ přećelnje hospodować.

Cyrkej pyta fararjow

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND