Prěnja sudniska poražka
Washington (dpa/SN). Sudnistwo w USA je prezidentej Donaldej Trumpej juristisku poražku wobradźiło. Sudnik w zwjazkowym staće Washington je pospyt republikana zadźeržał, prawo na staćanstwo USA přez porod w tutym kraju za wšelake skupiny wobmjezować. Wotpowědny wukaz Trumpa je „eklatantne ranjenje wustawy“, rjekny sudnik John C. Coughenour po informacijach medijow. Do toho běchu wjacore zwjazkowe kraje skóržbu přećiwo dekretej Trumpa zapodali, kiž bě wón bjezposrědnje po zapokazanju do zastojnstwa w Běłym domje we Washingtonje podpisał. Mjeztym je wón připowědźił, zo chcył so rozsudej sudnika juristisce spjećować. Fachowcy wočakuja, zo póńdźe pad přez wjacore instancy a zo dyrbi na kóncu najwyše sudnistwo USA rozsudźić.
Wustawa USA postaja, zo su wšitcy ludźo, kotřiž so w zjednoćenych statach narodźa, awtomatisce staćenjo kraja. Trump argumentuje, zo tole njepłaći, hdyž je mać dźěsća při porodźe ilegalnje abo jenož nachwilnje w USA.
To a tamne (24.01.25)
Cuzy muž we łožu je mějićela bydlenja w sewjerorynsko-westfalskim Iserlohnje překwapił. 50lětny podružnik njebě wjacory dny w bydlenju a 30lětneho čornje zdrasćeneho njeznateho we łožu wuhlada. Wón ćisny jeho z bydlenja a zawoła policiju. Jako zastojnicy přijědźechu, so wukopa, zo maja wukaz zajeća přećiwo 50lětnemu, dokelž njebě pokutu zapłaćił. Jeho dowjezechu do jastwa. Cuzy muž we łožu bě so mjeztym dawno zminył.
Kompletny 500 kilogramow ćežki pjenježny awtomat su njeznaći w Mainzu pokradnyli. Kaž policija zdźěli, běchu skućićeljo swětły dźeń wokoło 8 hodź. z ćežkej techniku přijěli a awtomat sobu wzali, štož je tež swój čas trało. Nimo toho wužiwachu małe nakładne awto za transport nastroja. Policija prosy swědkow, kotřiž su něšto podhladneho wobkedźbowali, so přizjewić.
W duchu rozswětlerstwa mytowali
Nowy woheń w Los Angelesu
Los Angeles (dpa/SN). Nowy lěsny woheń, kotryž so spěšnje rozpřestrěwa, je na juhu Kaliforniskeje tysacy ludźi wućěrił. Tak mjenowany „Hughes“-woheń je něhdźe 70 kilometrow sewjernje Los Angelesa wudyrił. Po informacijach wohnjoweje wobory su so płomjenja w běhu někotrych hodźin na płoninje 38 kwadratnych kilometrow wupřestrěli. W potrjechenej kónčinje namołwichu 30 000 ludźi, swoje domy wopušćić.
Huthi nětko zaso terorisća
Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump chce wot Irana podpěranu milicu Huthijow w Jemenje znowa jako wukrajnu terorowu organizaciju zastopnjować. Wón wopodstatni tole mjez druhim z dale trajacymi nadpadami milicy na wójsko USA a na wikowanske łódźe w Čerwjenym morju. Wo tym informowaše wozjewjenje Běłeho domu. Ze zastopnjowanjom jako terorowa organizacija su razne sankcije zwjazane. W Jemenje knježi wot lět 2014 wobydlerska wójna.
Muža w Gazy zatřělili
Připowědź noweho prezidenta USA Donalda Trumpa, ilegalnych ...
Sakska dyrbi wšudźe lutować
Syriska planuje wustawu za wšěch
Aschaffenburg: Scholz ma prašenja
Berlin (dpa/SN). Po krawnym njeskutku w Aschaffenburgu je zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) nawodow wustawoškita, zwjazkoweho kriminalneho zarjada a zwjazkoweje policije do kanclerskeho zarjada skazał. „Po surowym podawku w Aschaffenburgu sym so dźensa wječor hnydom po swojim nawróće z Parisa ze šefami wěstotnych institucijow a ze zwjazkowej ministerku Nancy Faeser zetkał. Podawk spěšnje wujasnimy a sćehnjemy z njeho trěbne konsekwency. Nětko!“, piše Scholz internetnje. Bjezposrědnje do toho bě so wón ze swojeho wopyta w Parisu do Němskeje nawróćił.
Po prěnich informacijach wo nadpadźe bě sej Scholz wot zamołwitych zarjadow wotmołwu na prašenje žadał, čehodla skućićel scyła hišće w Němskej je. „Mam toho dosć, zo so pola nas w Němskej po někotrych tydźenjach tajke njeskutki stajnje zaso stawaja“, wón rjekny.
Podhladny je 28lětny z Afghanistana, kotrehož su zajeli. Wón bě 41lětneho muža a dwě lěće stareho hólca z kuchinskim nožom zakłół kaž tež třoch ludźi zranił.
Trump hrozy Ruskej wójny dla
Nowy prezident USA chce Moskwu k jednanjam z Ukrainu nuzować
Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump hrozy Ruskej wójny w Ukrainje dla ze sankcijemi. Na internetnej platformje Truth Social, kotruž bě Trump sobu załožił, sej wón wot Putina žada: „Skónčće tutu błudnu wójnu. Wšitko budźe jenož hišće hórše.“ Njedyrbjało-li so bórze rozrisanje namakać, jemu ničo druhe njezwostanje, hač wysoke cła, dawki a sankcije na wšo wukazać, štož Ruska USA a druhim wobdźělenym krajam předawa. Koho wón z druhimi wobdźělenymi statami měni, z powěsće njewuchadźa.
Herbstwo zachować
Bohužel je so w zašłosći wjele starych rjemjesłow abo nastrojow zhubiło. Tak je so něštožkuli wotstroniło a z nowym narunało, kotrež aktualnemu stawej techniki wotpowěduje. Ćim wažniše su dźěłarnički kaž je Błótowske towarstwo organizuje. Zaměr tuteje je stare rjemjesło – twar drjewjanych čołmow – zachować. To je přikładne! W tajkich projektach wotbłyšćuje so rjemjeslniska wušiknosć, z kotrejž su naši dźědojo a nanojo swoje dźěło wukonjeli. Zdobom pokazuja tam, kak su prjedownicy graty, mašiny abo nastroje wužiwali. To su naposledk wopisma zašłosće, kotrež stawizny powědaja. Tajke dyrbimy sej zachować. Nimo toho swědča drjewjane čołmy w Błótach wo zašłym žiwjenju na groblach. Tradicionalne rjemjesła a kmanosće su wažny dźěl našeho kulturneho herbstwa. Wone su so wot generacije k generaciji dale dawali a reprezentuja stawizny kaž tež identitu wobydlerjow kónčiny.
Bianka Šeferowa
