Berlin (dpa/SN). Z poł wysoko wisacymi chorhojemi, wopominanskimi stražemi a wustajeńcami su w Němskej dźensa wopory nadpada Hamas na Israel před lětomaj wopominali. W Lipsku je so zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier ze zastupnikami židowskeje wosady zetkał. Prezidentka zwjazkoweho sejma Juila Klöckner (CDU) je w Berlinje wustajeńcu wotewrěła, kotraž nadpad islamistiskich teroristow na hudźbny festiwal Nova zwobraznja. Před Braniborskimi wrotami w Berlinje su mjena wšěch woporow předčitali. Na naměsće Bebela w stolicy zarjaduja dźensa wječor wopomnjensku stražu.
7. oktobra 2023 běchu terorisća radikalno-islamistiskeje Hamas najhórši masaker na Židach po Druhej swětowej wójnje skućili. Něhdźe 1 200 ludźi su při tym morili a wjace hač 250 do Gazaskeho pasma zawlekli. Jeničce na festiwalu Nova morichu wjace hač 400 wopytowarjow. Stat Israel reagowaše z masiwnym wojerskimi nadpadami na Gazaske pasmo a je tam 60 000 Palestinjanow morił.
Tel Aviv (dpa/SN). Wonkowny minister Johann Wadephul poskićuje Israelej a Palestinjanam wobšěrnu pomoc Němskeje při přesadźenju měroweho plana za Gazaske pasmo. Tute bě prezident USA Donald Trump namjetował. „Jako mjezynarodnje prašany partner w naležnosćach humanitarneje pomocy, stabilizowanja a noweho natwara móžemy něštožkuli poskićić“, rjekny politikar CDU w Tel Avivje po zetkanju ze swojim kolegu w zastojnstwje Gideonom Saarom a po rozmołwje z přiwuznymi israelskich zastajencow w rukach Hamas.
Israelscy a arabscy rozmołwni partnerojo kładu wulku wažnosć na to, zo so Němska „w tutej hodźinje diplomatije“ sylnje zasadźuje, Wadephul rjekny. Němska je „samozrozumliwje zwólniwa, a chce so angažować a swój podźěl přinošować“. Saar bě Wadephula do swojeho priwatneho domu njedaloko Tel Aviva přeprosył.
Zhorjelc (AK/SN). Gerharta Hauptmannowe dźiwadło w Zhorjelcu dospołnje ponowja. Tole su radźićeljo Zhorjelskeho wokrjesneho sejmika minjeny tydźeń wobzamknyli. Nimo toho ponowja centrum za dźiwadłowu pedagogiku Apollo w Zhorjelcu. Stare nakładne dwórnišćo słuži dźiwadłu nachwilnje jako přechodne hrajnišćo.
Dźiwadło dyrbja po wjele lětach dźěła modernizować, krajny rada dr. Stephan Meyer (CDU) rozłoži. Mjez druhim trjebaja modernu techniku, wohnjoškit a bjezbarjernosć. Diskusija wo ponowjenju saha hač do časa do katastrofy zapławjenja wróćo, Meyer rozłoži. W nowembru 2022 bě defekt wěstotneho systema awtomatiski hašenski system aktiwizował. Na to wukidny so 18 000 litrow wody na jewišćowu techniku, swětłomjetaki, zwukowu připrawu a elektriku. Wšo to dyrbja nětko ponowić. Historisku techniku za zběhanje zawěška z lěta 1925 dyrbja tohorunja modernizować – wšitko pod krutym dohladom škitarjow pomnika.
„Apollo“ – wažne městno dźěćaceho a młodźinskeho dźěła, je tohorunja dodźeržane. Tam ponowja jewišćowu techniku. Nimo toho zhotowja probowej rumnosći a bydlenje za hosći.
Zaměnjenej ćěšenkaj staj swojeju woprawdźiteju staršeju namakałoj – po nimale 35 lětach. Mjeztym dorosćenej žonje stej so zeznałoj a rodźićelow zetkałoj. Holčce stej so 1990 w chorowni w awstriskim Grazu dočasnje narodźiłoj a dyrbještej najprjedy raz w tepjenym kašćiku přebywać. Tam su jej přistajeni chorownje zaměnili. Při darjenju kreje so pola jedneje z holcow wukopa, zo bydli pola wopačneju staršeju. Tamna žona zhoni samodruhosće dla wo zaměnjenju. Skónčnje stej so namakałoj a „čujetej so kaž sotře“.
Započatk měrniweje rewolucije w NDR před 36 lětami su w Plauenje wopominali. Tam běchu 7. oktobra składnostnje 40. róčnicy załoženja NDR prěnju protestnu demonstraciju přewjedli. Tehdy žadachu sej swobodne wólby, swobodu měnjenja a prawo na pućowanje. 9. oktobra 1989 bě rozsudna masowa demonstraciji w Lipsku.
Bonn (B/SN). Claudius Kroker je nowinski rěčnik, awtor narěčow wusahowacych agenturow a prědowanjow. Po studiju prawa, politiskich a dźiwadłowych wědomosćow je wón přeswědčeny, zo „ma prědowanje krótke a jadriwe być, čłowjeka wobohaćić a nima jeho z moraliskim pokazowakom powučować. Nic cyrkej, ale čłowjek ma w srjedźišću stać, a prědar ma awtentisce wustupować.“
Ekumena w Sakskej
Drježdźany (B/SN). Wuchadźejo z aktualnych debatow přihotuje so ewangelsko-lutherska krajna cyrkej hromadźe z katolskimi wěriwymi na ekumenisku měrowu dekadu wot 9. do 19. nowembra. Lětsa steji měrowa dekada pod hesłom „Pój měr budźić“. Ewangelski krajny biskop Tobias Bilz a katolski biskop Heinrich Timmerevers so běžnje wo zhromadnym wustupowanju we wobłuku cyrkwjow a na politiskej runinje wuměnjataj.
Klimowa sprawnosć