Wulki deficitw etaće Sakskeje
Drježdźany (dpa/SN). Sakska dyrbi w nowym dwójnym etaće za lěće 2027/2028 deficit 2,9 miliardow eurow wurunać. Financny minister Christian Piwarz (CDU) rěči w tym zwisku wo wužadanju, kotrež w tutym rozměrje hišće njemějachu.
Sakske mjeńšinowe knježerstwo CDU a SPD bě so póndźelu a wčera na klawsuru w Smochćicach zešło. Dotal njeje hišće znate, kelko dyrbja jednotliwe ministerstwa zalutować. Poměrnje jasne porno tomu je, zo dyrbja personal wottwarić a hač do lěta 2040 znajmjeńša 6 131 městnow zalutować. Sakska ma tuchwilu 88 466 statnych přistajenych.
Dokelž nima knježerstwo w krajnym sejmje wjetšinu, je na sobudźěło opozicije BSW, Zelenych a Lěwicy pokazane.
Na nowy zaměr klimy so dojednali
Brüssel (dpa/SN). Europska unija ma nowy zaměr nastupajo škit klimy. Čłonske kraje chcedźa emisiju klimje škodźacych płunow hač do lěta 2040 wo 90 procentow přirunujo z lětom 1990 znižić. Na to su so čłonske kraje a Europski parlament dojednali. Kompromis mjez druhim předwidźi, zo bencin a zemski płun hakle wot lěta 2028 w zwisku z certifikatami za parne płuny podróša. Tole bě wurazne žadanje čłonskich krajow.
Wujednany kompromis je wuslědk wobćežnych debatow mjez krajemi EU. Zakład diskusije nastupajo klimowy zaměr 2040 bě w juliju předpołoženy namjet Europskeje komisije, kotryž su nětko widźomnje wosłabili.
Babiš jako premier spřisahany
Praha (dpa/SN). Dwaj měsacaj po wólbach parlamenta ma Čěska z miliardarom Andrejom Babišom noweho prawicarsko-populistiskeho ministerskeho prezidenta. Prezident Petr Pavel je 71lětneho wčera we wobłuku swjatočneje ceremonije na Praskim hrodźe spřisahał. Ze swojej stronu ANO je Babiš ze stronomaj na prawej kromje politiskeho spektruma koaliciju wutworił, a to z Motoristami a z prawicarskej stronu Swoboda a direktna demokratija (SPD).
W krótkej narěči Babiš wobydlerjam swojeho kraja přilubi, zo njebudźe jenož doma za zajimy Čěskeje wojować, ale po wšěm swěće. „Činju wšitko za to, zo stanje so Čěska republika z najlěpšom městnom žiwjenja na tutym planeće“, wón rjekny.
We wólbnym boju bě sej Babiš wotstronjenje Green Deala EU k zniženju prodikcije klimje škodźacych płunow žadał a pomoc Prahi na dobro Ukrainy kritizował. Prezident Petr Pavel rěčeše jemu při spřisahanju do swědomja: Zakótwjenje Čěskeje do NATO a EU njesměło so do prašenja stajeć.
Wšo so dale wjerći
Adwentne wiki pod hoberskim kołom
Kretschmer za wjace „my“
Drježdźany (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer je so w rozmołwje z biskopami katolskeje a ewangelskeje cyrkwje Sakskeje za sylnjenje zhromadnosće zasadźował. „Štož nětko najbóle trjebamy je, stajić ‚my‘ do srjedźišća“, rjekny politikar CDU po zetkanju w Drježdźanach. „Dyrbi wo to hić, zo tworimy zhromadnosć, dokelž jenož potom před nami stejace wulke wužadanja zmištrujemy.“
Ministerski prezident a jeho knježerstwo so w adwenće prawidłownje z cyrkwjemi w Sakskej zetkawaja. Kretschmer rěčeše w tym zwisku wo wažnej rozmołwje, kotruž sej krajne knježerstwo přewšo waži.
Rozmołwni partnerojo su so z tym zaběrali, kak so zhromadnosć w towaršnosći rozpušća, tež w zwisku z indiwidualizaciju, rjekny Tobias Bilz, krajny biskop Ewangelsko-lutherskeje krajneje cyrkwje Sakskeje. Wón pokaza na přiběrace znjeměrnjenje mjez ludźimi.
Biskop Drježdźansko-Mišnjanskeho biskopstwa Heinrich Timmerevers wažeše sej čestnohamtske dźěło ludźi jako „pask, kiž towaršnosć hromadu dźerži“.
To a tamne (10.12.25)
Wužiwanje socialnych medijow wot młodostnych pod 16 lětami je Awstralska zakazała – jako prěni kraj swěta. Potrjecheni njesmědźa žane swójske konta na platformach wulkich socialnych syćow wobsedźeć. Měnjene su wosebje Instagram, Tiktok, Snapchat, Facebook a Youtube. Předewzaća dyrbja starobu wužiwarjow pruwować. Hewak hroža wysoke pokuty. Wuwzate su komunikaciske słužby kaž Whatsapp, mejlki abo internetne hry.
Njepřemyslene wuprajenja Brigitty Macron zbudźa w Francoskej diskusije a so w interneće rozšěrjeja. Mandźelska francoskeho prezidenta bě skupinu feministiskich aktiwistkow „mazane šlimpy“ mjenowała. Zakuklene feministki běchu wustup komikarja Aryja Abittana přetorhnyli, wumjetujo jemu wumocowanje žonow. Macron nětko spyta, wuprajenja jako ryzy kritiku złahodnić.
Witataj rentowy namjet
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) móže sej derje předstajić, zo je rentowa staroba w přichodźe na to wjazana, kelko lět su ludźo přinoški płaćili. „To je bjeze wšeho předstajomne“, rjekny wón w sćelaku ARD. Najebać to pak chce wón wuslědk wuradźowanjow rentoweje komisije wočaknyć, město toho zo hižo nětko wo wšelakich dypkach diskutuje. Tež ministerka za dźěło Bärbel Bas (SPD) namjetej přihłosuje. Dźěłodawarjo jón porno tomu wotpokazuja.
Trump kritizuje Europu
Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je Europu znowa wótrje kritizował. „Europa wuwiwa so do jara špatneho směra.“ Tole je špatnje za ludźi, Trump w Běłym domje rjekny. USA nochcedźa, zo so Europa tak jara změni, tak Trump dale. Wón wupraji so w tym zwisku wo chłostanju EU přećiwo internetnej platformje X we wysokosći wjacorych milionow dolarow. „To je jara zła wěc“, Trump rjekny.
Wjace muži zawostajenych
Mjez Thailandskej a Kambodźu su nowe wojerske rozestajenja wudyrili. ...
67 žurnalistow morjenych
Paris (dpa/SN). 67 žurnalistow je minjene dwanaće měsacow po wšěm swěće při dźěle swoje žiwjenje přisadźiło. Najwjace z nich buchu z woporom wójnow a kriminelnych syćow, zdźěla organizacija za čłowjeske prawa „Reporterojo bjez mjezow“ w swojej kóždolětnej bilancy nastupajo swobodu nowinarstwa.
Najstrašniša kónčina wostanje Gazaske pasmo, w kotrymž je 29 reporterow wo žiwjenje přišło. Druha najstrašniša městnosć bě Mexiko z dźewjeć smjertnymi woporami. Tež zajeća su w mnohich kónčinach riziko za medije. Po aktualnej rozprawje sedźi tuchwilu 503 žurnalistow w 62 krajach w jastwje. Najwjace reporterow je w Chinje (121) a w Ruskej (48) zajatych.
