Mjeztym druhi raz wotmě so njedawno mjezynarodne zetkanje Syće młodych akademikarjow-sorabistow w Budyskim Serbskim instituće. Pjatnaće referentow je tam wo swojich slědźenjach rozprawjało. Někotre z nich w małym serialu (4) předstajamy.
Doba mjez wójnomaj płaći jako najpłódniša faza čěsko-serbskeje wzajomosće. Zwjetša prezentuje so jako „móst mjez Prahu a Budyšinom“, tak tež składnostnje stoteje róčnicy załoženja Towarstwa přećelow Serbow wudata zběrka rěka. W diplomowym dźěle „Lužičtí Srbové a společnost Pojizeří a středního Polabí v době první Československé republiky“, kotrež sym na Praskej uniwersiće zakitował, analyzuju aktiwity na dobro Serbow w regionje Mladá Boleslav.
13. spěwne wubědźowanje europskich mjeńšinowych rěčow „Liet International“ wotměje so klětu 3. a 4. apryla prěni raz w Danskej, a to w měsće Åbenrå 30 kilometrow sewjernje Flensburga.
Ljouwert/Åbenrå (SN/CoR). Liet International 2020 wotměje so njedaloko němsko-danskeje mjezy a budźe wosebite zarjadowanje. Přetož mjeza mjez Němskej a Danskej eksistuje klětu sto lět. Składnostnje tuteje róčnicy kaž tež stolětneho wobstaća němskeje mjeńšiny w Danskej organizuja najwšelakoriše aktiwity w Åbenrå-Apenradźe. Zwjazk Němcow w Danskej, Bund Deutscher Nordschleswiger (BDN), budźe dwaj dnjej z hosćićelom Liet International.
Hórki/Terchová (SN/mwe). 57. króć wotmě so w něhdźe 560 kilometrow wot Hórkow zdalenej Terchovje – 4 084 wobydlerjow wopřijacej słowakskej gmejnje sewjerozapadnje wobwodneje stolicy Žilina – wot 31. julija do 4. awgusta lětuši Mjezynarodny folklorny festiwal „Jánošíkove dni Terchová“. Mjez tysacami zahorjenych wopytowarjow bě tež skupina młódšich a staršich Serbow. 45 lubowarjow słowakskeje folklory bě so z organizatoromaj wulěta, Hórčanomaj Britu a Volkmarom Šołćic, z Hórkow a Chrósćic w nocy na minjeny pjatk z busom do Słowakskeje podało. Mjez nimi běchu tež młodźi hercy, kaž akordeonist Jurij Smoła z Wěteńcy a trubkar a spěwar Chróšćanskich muzikantow Roman Wjesela z Chrósćic. „Naju přeco zaso na festiwal ćehnje, a to lětsa hižo pjatnaty króć. Wšako je tam před lětami tež Wudworska rejwanska skupina wustupiła, wjele přikleska žnjała a přewšo rjane dožiwjenja měła“, Brita Šołćina cyle zahorjena powěda. „Jónkrótnu naladu njemóžeš ze słowami scyła wopisować.“
Před dźesać lětami bě wona hižo w serbskej instituciji dźěłała, hnydom po maturje na Serbskim gymnaziju je so w Rěčnym centrumje WITAJ na překupču za běrowowu komunikaciju wukubłać dała. Po płódnej odyseji po Sakskej – połnej nazhonjenjow, dožiwjenjow a dźeń a lěpšich kmanosćow na polu zličbowanja – je so nětko za Nicole Zimmermannec koło skulojćiło. Wot junija dźěła 30lětna w Załožbje za serbski lud, po połojcy jako projektowa sobudźěłaćerka za srjedźnu Łužicu a po połojcy w hospodarskim wotrjedźe, hdźež ma controlling natwarić.
Stuttgart/Budyšin (SN/bn). Berlinska skupina předewzaćelow logistiki Zeitfracht je wot spočatka měsaca nowa wobsedźerka najwjetšeho wulkowikowarja knihow Němskeje Koch, Neff & Volckmar twzr (KNV). Po zwěsćenju insolwency KNV w februaru (Serbske Nowiny rozprawjachu) pytaše postajeny zarjadnik Tobias Wahl za nowym inwestorom, kotryž dźěławosć wikowarja dale zaruča a něhdźe 1 600 dźěłowych městnow na třoch stejnišćach – w Stuttgartskej centrali kaž tež w logistiskimaj centrumomaj w Erfurće a Lipsku, hdźež bu KNV w lěće 1829 załoženy – zachowa. „Wšitke tele dypki Zeitfracht spjelnja. Smy idealneho inwestora a partnera našli. Na knižnych wikach knježi nětko zaso měr, knižny kołoběh je zawěsćeny“, w zdźělence KNV rěka.
Zeitfracht je po swójskim podaću srjedźostawske, swójbne předewzaće z něhdźe 3 000 sobudźěłaćerjemi. Dotal je hłownje na polu transporta skutkowało a zaběra w tak mjenowanym systemowym wobchadźe „wodźacu rólu“. Knihi rozšěrjeć wobhladuje jako „nowe, naš poskitk wudospołnjace wužadanje“.
Maćica Serbska wopomina dźensa 75. posmjertniny swojeje čłonki, kotraž je serbske narodne hibanje wědomje sćěhowała. Žana biografija wo Mari Grólmusec njehódnoći dotal jeje nahlady wo samostatny serbski stat, kajkež je swojemu dźenikej dowěriła: „Wumolowach sej jónu hranične zawěry, jónu zakaz wupućowanja, přemyslowach wo naležnosćach waluty w nowym staće, wo přesydlenskim prawje zastojnikow atd., widźach před sobu opciju. A čim wjace rozmyslowach, ćim hrózbniša a hórša so mi wěc zdaše. Wěsty čas mějach serbski stat za hotowy fakt, a moja jenička nadźija bě, zo budźe móžnosć, wostać němska staćanka reicha a móc bydlić we Łužicy.“
W lěće 1922 bě Marja Grólmusec přistupiła serbskemu wědomostnemu towarstwu, je tak stupiła do stopow swojeho nana a wuznała swoju zwjazanosć ze serbstwom. Samo z chłostarnje Waldheim wona na Radwor spominajo pisaše: „A štwórty dźeń jutrow chcych do Budyšina.“ To bě přeco termin lětneje hłowneje zhromadźizny Maćicy Serbskeje. Dźenik Marje Grólmusec z lěta 1919 do 1921, kotryž bu 1975 znaty, chowaja w Serbskim kulturnym archiwje w Budyšinje. Marka Cyžowa
Serbski dialekt we Wojerowskej kónčinje wobchować a žiwjensko-stawizniske interviewy z poslednimi maćernorěčnikami nahrawać rěka projekt, kotryž chce medijowa dźěłarnička Wojerowskeje Kulturneje fabriki přewjesć.
Wojerecy/Budyšin (SN/CoR). Wobsahowje schwaliła je projektowa přirada Załožby za serbski lud hižo próstwu, kotruž bě Wojerowska režiserka Angela Schusterowa za Kulturnu fabriku zapodała. Poprawom chcyše wona hižo w juliju započeć, pruwowanska faza załožboweho zarjada pak so tróšku dliji. „Tak móžu hišće wotewrjene žadanje spjelnić, sym z wjacorymi serbskimi institucijemi rěčała“, Angela Schusterowa praji.
Zły Komorow (SN/at). Jedyn z wjerškow 11. dźiwadłowych dnjow wuchod, kotrež so tuchwilu w Złym Komorowje wotměwaja, je „Spektakl 2019: Fontane při ćahu“ abo „Suweněr 1870“. 200. narodninam Theodora Fontany wěnowany kruch hraje we wosebje za to wuhotowanym ćahu a je sobotu swoju premjeru jako zazběh festiwala na tamnišim nakładnym dwórnišću dožiwił. Jednanje zepěra so na Fontanowe rozprawy wo swojej jatbje w němsko-francoskej wójnje.
Kaž braniborska kulturna ministerka Martina Münch (SPD) na zahajenju festiwala wuzběhny, „je Zły Komorow hosćićel festiwala, kotryž ze zhromadnej produkciju wjacorych dźiwadłow přichodne tydźenje cyły region docpěwa“. Po słowach ministerki Münch je so z wobšěrnym programom składnostnje Fontanowych narodnin „wobraz wo spisowaćelu rozšěrił. W srjedźišću njesteji jeničce romancier Fontane, ale tež jako žurnalist abo kritikar a napjate prašenje, kak je k swojim maćiznam přišoł.“
We Łužicy je kruch hišće hač do njedźele w Złym Komorowje, 13. a 14. awgusta potom w Choćebuzu widźeć.