Kamjenica (dpa/SN) Po informacijach Klausa-Petera Hansena, šefa Sakskeje agentury za dźěło, faluje w branši hladanja najwjace fachowcow. Wosebje w Sakskej je nuza w chorownjach, starownjach kaž tež w posłužbach za mo­bilne hladanje wulka. W lěće 2024 su něhdźe 1 160 swobodnych dźěłowych městnow za hladarjow přizjewili. A to byrnjež dochody na polu hladanja w poslednich lětach stajnje stupali. Tak wučinješe přerězna mzda hladarjow w lěće 2019 něhdźe 3 000 eurow wob měsac, w lěće 2023 hižo 3 800 eurow. Nadpadne tohorunja je, su 83 procentow wšěch hladarjow w starownjach a hladarnjach žony a zo dźěła wjetšina z nich jenož podźělnje.

Zwjazk Sahry Wagenknecht chce tutomu zjawej zadźěwać. Situacija njesměła so po jich měnjenju dale pohubjeńšić. Woni warnuja před „stupacym přestarjenjom a před sćěhami hladarskeje nuzy dla ­wosebje we wjesnych kónčinach Sakskeje“. BSW žada sej nowy hladarski zakoń. ­Tutón wobsahuje jasne zniženje podźěla, kotryž dyrbi pacient sam płaćić. Z tym chcedźa městna w starowni wjace ludźom spřistupnić.

Zhorjelc (AK/SN). Serbsku rěč chcedźa w Zhorjelskim wokrjesu w přichodźe samozrozumliwišo a wočiwidnišo pěstować. Wo to ma so w měrcu wolena Serbska rada postarać. „Serbska rada ma impulsy sadźić za zdźerženje a spěchowanje serbskeje rěče a jeje nałožkow“, podšmórnje Kathi Strukowa, społnomócnjena za Serbske naležnosće we wokrjesu Zhorjelc. Dale wona rozkładźe, zo su „hłowne temy zhromadne dźěło ze serbskimi sydlišćemi, podpěra serbskich institucijow a dwurěčne popisanja na dróhowych značkach, twarjenjach a zasta­nišćach.“ Tohorunja ma Serbska rada ­dopomnjeće a pěstowanje serbskich nałožkow a stawiznow spěchować. Na prěnim posedźenju rady, dnja 6. meje předstajichu jich motiwacije a cile za přichod. Jako předsydku su regionalnu rěčnicu župy „Jakub Lorenc-Zalěski“ Dianu ­Maticu wolili. Dalši sobustawojo Serbskeje rady su Lutz Jankus, Sebastian ­Bertko a Marek Krawc. Nimo toho wobdźěleše so tež krajny radźićel Stephan Meyer (CDU) na posedźenju. „Serbska ­rada je njeparujomna. Budu wusku wuměnu z njej pěstować a jeje rozsudy tak spěšnje kaž móžno zawjazać a přesadźić.

Europski zwjazk dźenikow mjeńšinowych a regionalnych rěčow (MIDAS) su w lěće 2001 załožili. 28 nowinow z dwanaće krajow jemu dźensa přisłuša. Jich cil je wuwiće zhromadnych strategijow a polěpšenje zhromadneho dźěła při wuměnje informacijow a marketingu. Žurnalistki a žurnalisća ze wšelakorych krajow wuměnjeja sej w prawidłownych wotstawkach nastawki, kotrež zaběraja so z temami, kotrež jich narodne mjeńšiny, ale tež jich kraje zajimuja. Hatto Schmidt přewodźuje za MIDAS dźěło interfrakcionelneje dźěłoweje skupiny EU-parlamenta, kotraž so z mjeńšinami a narodnymi skupinami zaběra. Rozprawje wo druhim a třećim zetkanju skupiny je Maximilian Gruber do serbšćiny přełožił. W jendźelskej rěči wozjewja zwjazk MIDAS­ tute přinoški stajnje tež na swojim blogu w interneće.

Na druhim posedźenju interfrakcionelneje dźěłoweje skupiny mějachu spěchowarjo valencianišćiny móžnosć, situaciju swojeje maćeršćiny bliže rozkładować.

Valencianišćina je w awtonomnej zhromadnosći Valencia hamtsce připó­znata warieta katalanšćiny. Ličba tych, kiž rěč wobknježa, je zakaza rěče za čas režima Francisca Franca a mnohich připućowarjow dla w 20. lětstotku sylnje woteběrała.

Alexandra Uso Cariñena, prezidentka organizacije „Escola Valenciana“ předstaji na posedźenju zaměry 1990 załoženeje institucije. Tuta wobsteji z dohromady 26 jednotliwych organizacijow, kotrež rěč spěchuja a jeje wužiwanje we wšěch wobłukach žiwjenja normalizuja. Valencianišćinu připóznachu w statuće awtonomije lěta 1982 jako hamtsku rěč. Wot spočatka 1990tych lět schwali knježerstwo wjacore zakonje za spěchowanje rěče­. Wot toho časa maja dwurěčnu wučbu na wšelakich niwowach, wot dospołneje imersije hač k podźělnej wučbje.