New York (dpa/SN). USA su rezoluciji k změrowanju Gazaskeje wójny ze swojim wetom we Wěstotnej radźe UNO zadźěwali. Amtěrowaca ameriska wulkopósłanča w UNO Dorothy Shea blokowaše po tutym puću ludoprawnisce zawjazowace wobzamknjenje najmócnišeho gremija UNO. Wšě tamne 14 čłonskich statow rady hłosowaše za wobzamknjenje. Z wot dźesać čłonow rady zapodatym tekstom žadaja sej mjez druhim hnydomny přiměr w Gazaskim pasmje, pušćenje wšěch israelskich zastajencow z rukow Hamas kaž tež hnydomne humanitarne zastaranje wjace hač dweju milionow nuzu ćerpjacych Palestinjanow Gazaskeho pasma.
USA wopodstatnichu swoje wotpokazanje w njewšědnje raznej formje, rěčo wo „njeserioznej rezoluciji“, kotraž je w času přiběracych prašenjow wo wužitku a financowanju UNO „wohańbjaca“. Rezolucija UNO by Hamas zesylniła, Shea argumentowaše. Zastaranje ciwilneje ludnosće w Gazaskim pasmje je po informacijach pomocnych organizacijow katastrofalne.
Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump njewidźi po dalšim telefonaće z ruskim prezidentom Wladimirom Putinom žane šansy za hnydomne rozrisanje wójnskeho konflikta w Ukrainje. „Dobra to rozmołwa, ale žana rozmołwa, kotraž by hnydomny měr přinjesła“, piše Trump po telefonaće na swojej internetnej platformje Truth Social.
Rozmołwa z Putinom je hodźinu a 15 mjeńšin trała, Trump rozprawja. Při tym dźěše wo najnowše nadpady Ukrainy na wojerske lětanišća daloko w Ruskej kaž tež wo druhe wojerske akcije. Putin bě Trumpej „jara jasnje“ rjekł, zo dyrbi wón na nadpady Ukrainy reagować.
Běła Woda/Żary (JR/SN). Dźesać holcow a hólcow 7. lětnika gymnazija Lewa Landauwa w Běłe Wodźe a dźesać šulerjow a šulerkow 8. lětnika zakładneje šule w pólskich Żarach su so tele dny w Běłej Wodźe zetkali. Zaměr němsko-pólskeje šulerskeje wuměny bě, předsudki wottwarić, přećelstwa nawjazać a z nazhonjenjow druheho wuknyć.
„Što woni tam za mjezu poprawom hinak činja hač my“, so Marta wćipna praša. Zhromadnje z Elisu a Lenu wobdźěli so wona na projektowym dnju w Běłowodźanskim škleńčerskim muzeju. Dopołdnja mějachu składnosć, so kreatiwnje wuspytać a z jednoreje škleńčaneje wazy mały wuměłski objekt stworić. Popołdnju wopytachu muzej škleńčerstwa. Pedagogiska sobudźěłaćerka muzeja Steffi Loos chwaleše sej wotewrjenosć chowancow. „Woni su wšitcy njesměrnje zajimowani. To wšědnje nimamy.“ Z ćim wjetšim lóštom sobudźěłaćerjo muzeja wo stawiznach škleńčerjenja powědachu. Šulerjo sej tójšto zapisowachu a so noweje wědy nasrěbachu.
Podstupim (dpa/SN). Nutřkowny minister Braniborskeje René Wilke (bjezstronski) pruwuje tuchwilu móžne změny zakonja za škit wustawy. Přičina za to je zwada dla pušćenja nawody krajneho wustawoškita. Njejasne je, hač wostanje wustawoškit přichodnje dale wotrjad nutřkowneho ministerstwa abo hač je swójski krajny zarjad snano zmysłapołniši, rjekny Wilke na posedźenju wuběrka krajneho sejma za nutřkowne naležnosće.
Zakoń z lěta 1991/92 zdawa so jemu mjeztym zestarjeny, Wilke rjekny. Trěbne su dźensa „wěste kontrolne mechanizmy“. Za konkretny posudk pak wón po runje třoch tydźenjach w zastojnstwje hišće žadyn fachowy zakład nima.
Bywša nutřkowna ministerka Katrin Lange (SPD) bě nawodu wustawoškita Jörga Müllera w meji pušćiła, dokelž bě tón ju pječa přepozdźe wo tym informował, zo so AfD jako zawěsćena prawicarskoekstremistiska strona zastopnjuje. Bórze pak jewjachu so dwěle na jeje wuprajenjach. Na to dyrbješe tež ministerka Lange swoje zastojnstwo złožić. Jeje naslědnistwo přewza René Wilke, bywši wyši měšćanosta Frankfurta nad Wódru.
Pokradnjena wóskowa figura francoskeho prezidenta Emmanuela Macrona steji zaso na swojim městnje w muzeju w Parisu. Aktiwisća wobswět škitaceje organizacije Greenpeace běchu postawu před centralu energijoweho koncerna EDF nastajili, zo bychu přećiwo dale trajacym stykam Macrona k ruskim energijowym koncernam protestowali. Direktor muzeja paducham wobkrući, zo su jara kedźbliwje z wóskowym Macronom wobchadźeli.
Na wšěch 28 000 eurow pokuty nakopił je přistajeny italskeje kupnicy na sewjeru kraja. Šěsć měsacow bě wón wšědnje ducy na dźěło ze swojim awtom přespěšnje jěł a sej při tym do pasli derje schowaneho błyskača zalězł – bjez toho zo by to pytnył. Mjeztym chłostanki běžnje z póštu dochadźeja. Wšitke pospyty přistajeneho, sej w zarjadach smilnosć wuprosyć, su dotal zwrěšćili.
90lětny ratar na wuměnku Michał Domanja z Hózka ma naročny konik: Hižo lětdźesatki hromadźi nowinske přinoški, fota, dokumenty a zwukowe nahrawanja, kotrež znazornjeja stawizny jeho domizny. Hustohdy so tež pjera jima, zo by wo stawizniskich podawkach rozprawjał. Tak tež na tutym městnje, składnostnje lětušeje 80lětneje róčnicy wuswobodźenja wot fašizma.
Běše w zymje lěta 1943. Kołowokoło Stalingrada – dźensnišeho Wolgograda – cychnowaše Druha swětowa wójna. „Ich hat einen Kameraden, einen bessern findst du nicht“ – tak spěwachmy kóždu njedźelu tež w cyrkwi w Kulowje. Něchtóžkuli měješe sylzy we wočomaj – tež ja – wšako na kemšach mjena na fronće padłych młodych pachołow zhonichmy, synow a nanow z našeje wosady.
Zo bychu produkciju zežiwidłow kaž tež za wójnu trěbnych wěcow w kraju dale zaručili, zawlečechu zamołwići nacistiskeho režima wojakow a ciwilnu ludnosć z wobsadźenych krajow na nućenske dźěło tež do našeje kónčiny, mjez druhim z Pólskeje, Ukrainy a Ruskeje. Zbožowni z nich běchu ći, kotrychž zaměstnichu pola jedneje z našich serbskich swójbow.
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) wotleći dźensa wječor na swój prěni wopyt do USA. Tam wočakuje jeho jutře prezident Donald Trump w Běłym domje. Planowane su wosobinske rozmołwy wobeju politikarjow a zhromadny wobjed. Po tym chcetaj so wobaj w běrowje prezidenta prašenjam medijow USA stajeć. W srjedźišću politiskich rozmołwow maja wójna w Ukrainje a cłowne wukazy Trumpa stać.
Nowowólby w Nižozemskej
Den Haag (dpa/SN). Po rozpadnjenju wot prawicarjow nawjedowaneho knježerstwa w Nižozemskej dóńdźe tam k nowowólbam. Tole je ministerski prezident Dick Schoof připowědźił. Wčera bě prawicarski populist Geert Wilders wukazał, zo wšitcy ministrojo prawicarskeje PVV koaliciju wopušća. Do toho bě wón z naćiskom radikalneho azyloweho zakonja zwrěšćił. Nowowólby wotměja so drje hakle nazymu. Tak dołho hrozy Nižozemskej politiska stagnacija.
Wjace pjenjez za brónje