Protesty přećiwo prezidentej USA Donaldej Trumpej a toho postupowanju so w USA dale rozšěrjeja. Kaž tule w Chicagu w staće Illinois wobaraja so ludźo swojowólnosći prezidenta: Na jednym boku přesćěhuje wón ludźi, kotřiž bjez płaćiwych dokumentow w kraju přebywaja. Na druhim boku zarjaduje wojersku paradu k swojim narodninam – cyle kaž kral. Foto: Dylan Martinez

Na Mallorce znowa protestowali

Montag, 16. Juni 2025 geschrieben von:
Palma (dpa/SN). ). Tysacy ludźi su znowa na kupje Mallorca přećiwo masowemu turizmej protestowali. Něhdźe 8 000 demonstrantow ćehnješe po informacijach policije wčera wječor po centrumje sto­licy kupy Palma. Demonstranća, mjez nimi rentnarjo a swójby z małymi dźěćimi, wołachu hesła kaž: „Štóž Mallorcu lu­buje, tón ju njezniči“. Organizatorojo protestow sej žadaja, turizm wobmjezować. K tomu słuša hornja mjeza wopytowarjow, zakaz wulětniskich łódźow a kónc turistiskeho přenajeća bydlenjow. Runje tole wuskutkuje so katastrofalnje na podruže. Lětsa wočakuja na kupje z runje milionom wobydlerjemi znowa wjace hač 13 milionow turistow. Protesty přećiwo tomu njejsu dotal ničo wunjesli.

Płaćizny energije wobmjezować

Montag, 16. Juni 2025 geschrieben von:
Kananaskis (dpa/SN). Europska unija chce zhromadnje z USA horendnym płaćiznam energije jako sćěh wójny mjez ­Israelom a Iranom zadźěwać. Prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen je wo tym z prezidentom USA Donaldom Trumpom rěčała, rjekny wona do zaha­jeja wjerška G7 w Kanadźe. Konkretne naprawy k wobmjezowanju płaćiznow wona njemjenowaše. W tankownjach Němskeje běchu wuskutki wójny na Bliskim wuchodźe hižo čujomne. Wčera rano płaćeštej liter bencina přerěznje 1,75 eurow a liter diesela 1,64 eurow. Tež tepjenski wolij bě jasnje dróši. Fachowcy wočakuja, zo płaćizny přichodne dny zaso woteběraja. Wolij bě so na swětowych wikach wójny dla chětro podróšił.

Israel hrozy wobydlerjam Teherana

Montag, 16. Juni 2025 geschrieben von:

Tel Aviv (dpa/SN). Po nowych smjertnych raketowych nadpadach Irana na israelske města je zakitowanski minister Israel Katz wjećbu připowědźił. „Hubaty diktator z Teherana je so k mordarjej wuwił, kotryž zaměrnje na israelskich ciwilistow třěla“, piše Katz internetnje. „Wobydlerjo Teherana tole zapłaća – a to bórze.“ Israel nadběhuje wot minjeneho pjatka objekty w Iranje, mjez nimi atomowe připrawy, zepěranišća wójska a wolijowe zawody. Mjez woporami su wodźacy zastupnicy wójska a atomowi wědomostnicy.

Při nowych raketowych nadběhach ­Irana na israelske města je znajmjeńša wosom wobydlerjow žiwjenje přisadźiło. 92 ludźi so zrani. Z tym je ličba morjenych ludźi w Israelu wot pjatka na 23 rozrostła. Po informacijach pomocnikow su štyri iranske rakety w Tel Avivje rozbuchnyli. Detonacije načinichu wěcnu škodu. W Petach Tikava pola Tel Aviva su třo woby­dlerjo zemrěli, jako raketa do škitneje rumnosće zrazy, do kotrejež běchu sej wućeknyli. Ludźo su namołwjeni, w bunkrach škit pytać.

Wočakowanja na wjeršk snadne

Montag, 16. Juni 2025 geschrieben von:

Zetkanje sydom wodźacych industrijnych krajow G7 w Kanadźe

Kananaskis (dpa/SN). Pod wliwom noweje wójny na Bliskim wuchodźe zahaja dźensa w Kanadźe prěnje wjerškowe zetkanje skupiny sydom wodźacych industrijnych krajow swěta G7 po nawróće Donalda Trumpa do Běłeho domu. Wčera wječor je Trump jako posledni z wobdźělnikow w Calgary přizemił. Dźensa měješe wón na dźěłowym posedźenju w hórskim městačku Kananaskis wo swětowej hospodarskej politice přednošować.

Zetkanja G7 maja poprawom zaměr, jednotnu liniju mjez wobdźělnikami ­nańć. Njewěstosć a konfliktny potencial mjez wobdźělnikami pak stej tak wulkej – wosebje hladajo na wójnu w Ukrainje a na eskalaciju w Bliskim wuchodźe – zo zwoprědka žane dojednanje njewočakowachu. Tuž tež žanu zhromadnu kónčnu deklaraciju zetkanja přihotowali njejsu. Wo wažnych temach chcedźa najebać ­to rěčeć. Za zwjazkoweho kanclera Friedricha Merza (CDU) je to prěnje wulke mjezynarodne wužadanje. Wón chce tohorunja k přitomnym porěčeć.

Wšitcy wobdźěleni byli

Montag, 16. Juni 2025 geschrieben von:

Hoberske napinanja a wulka próca Chróšćanow při přihotach wulkeho jubileja k 800. róčnicy prěnjeho naspomnjenja wsy su so zadanili. Wosebje wočiwidne bě zasadźenje wjesnjanow za „swój jubilej“ wčera na swjedźenskim ćahu po wsy. Cyłe swójby běchu do jednotliwych wobrazow zapřijate a swoju rólu ze samozrozum­liwej hordosću wupjelnichu. Wulka ličba towarstwow w ćahu bě wuraz žiweje wjesneje zhromadnosće. Haj, samo rjadniske sotry klóštra Marija hwězda nje­běchu sej přeškoda, w ćahu sobu běžeć. Někotryžkuli wopytowar je so zawěsće prašał, hač drje by tajki bohaty přećah tež w jeho wsy móžny był.

Dobru naladu wuprudźachu Chrósćicy hižo sobotu na dworach, hdźež so bohatosć wjesneho žiwjenja nazornje wotbłyšćowaše. Rjany swjedźenski stan wosrjedź wsy bě dostojny symbol wjerška. Swjatočnosće 800. jubileja wsy njech zańdu jako wusahowacy podawk do Chróšćanskich stawiznow. Marko Wjeńka

Wosebity kulturny wjeršk zahajeny

Montag, 16. Juni 2025 geschrieben von:
Na Nowym torhošću w Drježdźanach su minjenu sobotu lětuše Palaissowe lěćo ­zahajili. Hač do 24. awgusta zarjaduja tam koncerty, čitanja, rejwanske kursy a klawěrne nocy. Wobydlerjo a hosćo sakskeje krajneje stolicy wědźa sej wosebity kul­turny wjeršk na tutym historiskim městnje wažić, kiž ma stajnje tež wurjadny ­spektakularny raz. Zastup na zarjadowanja je darmotny. Foto: Jürgen Männel

To a tamne (16.06.25)

Montag, 16. Juni 2025 geschrieben von:

Ćopłu kołbasku sej skazawši je so pjany šofer wosoboweho awta w Eilenburgu na sewjeru Sakskeje sam přeradźił. Swědkej w tankowni bě napadnyło, zo so 46lětnemu mužej jazyk chětro ćežko wjerći. Jako muž z kołbasku w ruce ze swojim awtom dale jědźeše, zawoła swědk policiju. Zastojnicy muža zadźeržachu a 1,8 promilow alkohola naměrichu. Jězbnu dowolnosć na městnje sćazachu.

Jendźelski narodny kopar David Beck­ham budźe na ryćerja powyšeny. Po wjelelětnym čakanju jemu kralowski dwór wysoku česć spožči. 50lětnemu koparskemu idolej je tole wulke wuznamjenjenje, wo kotrymž je dołho sonił a kiž je tež za jeho swójbu wulki „emocionalny wokomik“, Beckham nowinarjam přeradźi. Za jeho zasłužby za Wulku Britanisku spožča jemu titul ryćerja wosebiteho rjadu „Knight Bachelor“.

Přećiwo Trumpej rozsudźili

Freitag, 13. Juni 2025 geschrieben von:

Los Angeles (dpa/SN). Wukaz prezidenta USA nastupajo zasadźenje narodneje gardy w Kaliforniskej rani zakonje kraja. Tole je sudnik Charles Breyer na wobwodnym sudnistwje w San Franciscu rozsudźił a tak skóržbje Kaliforniskeje wotpowědował. Trump je swoje kompetency překročił a dyrbi kontrolu nad narodnej gardu kaliforniskemu knježerstwu wróćić, Breyer zdźěli. Wukaz sudnistwa je hnydom płaćiwy. Knježerstwo Trumpa je připowědźiło, zo chce so wobarać.

Studentow mediciny wjazać

Berlin (dpa/SN). W boju wo lěpše lěkarske zastaranje w Němskej chce CDU wukrajnym studentam mediciny za studij zličbowanku pósłać, hdyž so woni bjezposrědnje po studiju zaso do swojeje domizny nawróća. „Štóž tule studuje, dyrbjał znajmjeńša pjeć lět w Němskej praktikować. Štóž to nochce, njech kóšty wurjadneho wukubłanja wróći“, rjekny městopředsyda frakcije unije w zwjazkowym sejmje Sepp Müller nowinarjam.

Pistorius kritizuje žadanja

Dźensa dopołdnja w Zwjazkowej radźe w Berlinje: ­Dietmar Woidke (SPD, nalěwo) a Michael Kretschmer (CDU, naprawo), ministerskaj ­prezidentaj Braniborskeje a Sakskeje, podpisataj list zwjazkowemu kanclerej Friedrichej Merzej (CDU), w kotrymž so ­za spěchowanje Załožby za serbski lud zasadźujetaj. Přitomny bě zdobom předsyda Domowiny Dawid Statnik. Foto: Milan Pawlik

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND