Swjedźeń prěni raz samostatnje

Dienstag, 28. August 2018 geschrieben von:

Budyšin (CS/SN). Tójšto lět wotměwaše so Budyski klankodźiwadłowy swjedźeń paralelnje k swjedźenjej Stareje wodarnje. Tón pak Tilo Rosjat po 25 lětach w tej formje hižo organizować nochcyše. Město toho wotměje so přichodny kónc tydźenja nowy staroměšćanski festiwal.

Klankodźiwadźelnik Ekkehart Heute a Stefan Lehmann z Kamjentneho domu, organizatoraj klankodźiwadłoweho swjedźenja, chcyštaj pak jón znowa posledni kónc tydźenja w awgusće přewjesć. Rozsud wopokaza so minjenu so­bo­tu a njedźelu jako prawy. Přetož wo­pytowarjo přichadźachu kaž zwučene na teren pod Karasekowej wěžu. Wulcy a mali lubowarjo klankodźiwadła móžachu so wot kašpora a jeho přećelow wobkuzłać dać. Hosćićel Ekkehart Heute předstaji znate Budyske powědki w cyle nowym šaće. Wón so wjeseleše, zo klankodźiwa­dło tež dźensa hišće młodu generaciju fascinuje, byrnjež elektroniska konkurenca wulka była.

„Krjudowana Łužica“

Dienstag, 28. August 2018 geschrieben von:
W Jabkenicach pola Mladeje Boleslavy wotmě so 27. awgusta 1933 swjedźeń k prawam narodnych mjeńšin. Na zarjadowanju porěčeštaj tež čěskosłowakski zakitowanski minister Bohumír Bradáč a starosta župy čěskeho sokoła Josef Maštál­ko. Tón bě organizator prózdninskich lěhwow ze serbskimi dźěćimi wot lěta­ 1920. W lětach 1930, 1931 a 1932 běch­u požadane lěhwa w Jabkenicach. Po nastupje nacijow w Němskej pak wuńdźe wot ministerstwa kubłanja z Berlina w meji 1933 wukaz, zo njesmědźa serbske dźěći hižo do Čěškeje. Přećiwo tomu 27. awgusta w Jabkenicach protestowachu. Na fotografiji je widźeć, kak dźerži serbska młodostna w katolskej drasće plakat z tekstom „Mučená Lužice“ („Krjudowana Łužica“). Nošerka bě prawdźepodobnje Monika Bjeńšec z Chrósćic. Wona bě so hižo do toho nimo Jurja Měrćinka a Česława Lěski jako kubłarka w lěhwje přizjewiła. Po Druhej swětowej wójnje běštej 1945 a 1946 znowa wjetšej lěhwje w Jabkenicach, zarjadowanej wot Towarstwa přećelow Serbow, statnych organow čěskeho Sokoła. (Přisp.: Awtor spomnjeća ma mjena wšěch wobdźělnikow 1931, 1932 a 1946). Mikławš Krawc

Kóždemu swoju šansu

Dienstag, 28. August 2018 geschrieben von:
Hižo zaso Njebjelčicy, tajke běchu reakcije na připowědź, zo tam filmowy team nahrawa. Ja pak praju, derje tak. Kóžda komuna ma prawo na to, swoje ideje z wobydlerjemi a na jich dobro – wosebje za při­chodne generacije – zwoprawdźić a je zjawnje šěrić. Je trjeba, zo wjesnjanosta a gmejnska rada nitki hromadźe wjedu. To so w Njebjelčicach radźi. A to móže zjaw­nosć wědźeć. Medijowy projekt Sukuma Arts šěri mysle wo tym, kak kedźbliwje zamóže čłowjek z přirodu wobchadźeć. Tema­­ to, kotruž w tamnišej gmejnje zwoprawdźeja a kotraž nas wšitkich nastupa. Tři minuty filma maja na kóncu wo tym powědać. Za to je team městnosće a ludźi, kotřiž jón tam přewodźachu, dokładnje zapopadnył. Silvio Reinecke a mnozy dalši to začuwachu. Kameraludźo su nawodu twarskeho zawoda Reinecku filmowali, kiž jim roz­ło­ži, što ze starymi woknami a cyhe­lemi činja. Jenož jedyn přikład to na dobro wšěch a přichoda. Milenka Rječcyna

Chór Budyšin na Čornoboze spěwał

Montag, 27. August 2018 geschrieben von:
Njewšědne zynki skićachu so wčera pućowarjam na Čornoboze. Elmar Laduš, kiž zhromadnje ze swójbnymi tamniši hórski hosćenc wobhospodarja, bě sej chór Budy­šin přeprosył. A tak sćěhowachu hosćo spodobny program ze serbskimi a mje­zy­na­rodnymi spěwami a zhonichu připódla tu abo tamnu zajimawostku dokoła­wokoło Čornoboha. Tak njebě pućowanje na horu wčera jenož wočerstwjace, ale toho­runja powučne. Koncert chóra zarjadowaše so do poskitkow kołowokoło Dnja Hornjeje Łužicy, na kotrymž ma so na załoženje zwjazka šesćiměstow 21. awgusta 1345 spominać. Foto: Jurij Helgest

Budyšin (SN/JaW). „Doma we wućekach 1“ je prěni dźěl noweje knihi basnika, spisowaćela, publicista a žurnalista Benedikta Dyrlicha, kotruž je wčera wječor w Budyskej Smolerjec kniharni za­jimowanemu publikumej předstajił.

Lektor Pětr Thiemann wuzběhny publikaciju jako „wosebitu knihu“. Jednaćelka Ludoweho nakładnistwa Domowina, kotrež knihu wuda, Marka Maćijowa dźakowaše so Dyrlichej předewšěm za to, zo „je zmužitosć měł zjawnosć do swojeho žiwjenja hladać dać“. Zdobom zwurazni jednaćelka LND wjeselo nad tym, zo je prěni dźěl awtobiografije po dlěšim času přihota wušoł. Nimo toho móžeše wozjewić, zo předleži nowostka paralelnje tež hižo jako e-book, kotryž móža sej zajimcy kupić a na mobilnych nastrojach abo kompjuteru čitać.

Pokłady časoweje kapsle

Donnerstag, 23. August 2018 geschrieben von:

Wobsah kule Bukečanskeje cyrkwineje wěže nachwilnje widźeć był

Wot apryla wobnowjeja wěžu Bukečanskeje cyrkwje. Wosebje třěcha trjebaše nuznje nowu koporowu hawbu. Zo móhli ju připrawić, su twarjenje hač do kónca meje dospołnje zaróštowali, stare pokryće kaž tež na wjeršku wěže montowanu kulu a wjertawku wotewzali. Tajka tež knefl mjenowana kula – w Bukecach je to skerje sudźik – je zwjetša zdobom časowa kapsla. Twarcy běchu w zašłosći z toho wuchadźeli, zo je tradicionelnje najwyši dypk wsy resp. města idealny, zachować a składować historiske dokumenty a artefakty. Na te wašnje škitane je zrědka wuhladaš, chibazo jón zaso raz saněruja. Tak mějachu zajimcy lětsa dwaj měsacaj přiležnosć, sej w cyrkwi wustajene potajnstwa kule wobhladać. Bukečanski farar Thomas Haenchen bě wšitko, štož je w njej namakał, rjadował a zjawnosći we witrinach spřistupnił.

Film wo Gundermannje w kinje

Donnerstag, 23. August 2018 geschrieben von:
Film wo łužiskim spěwytwórcu Gerhardźe Gundermannje w režiji Andreasa Dresena je wot dźensnišeho tež w Budyskim a we Wojerowskim kinje widźeć. Takrjec premjeru w domiznje dožiwi nimale 160 zajimcow minjenu njedźelu we Wojerecach, hdźež předstajichu pask w Kulturnej fabrice. Jara prašana partnerka za interviewy bě wudowa Conny Gundermann (na foće srjedźa). Wo filmje powědachu publikumej nimo njeje tež za hudźbu zamołwity Jens Quandt, znaty filmowy kritikar Knut Elstermann, dźiwadźelnica Anna Unterberger, kotraž bě rólu Gundermannoweje mandźelskeje Conny přewzała. Foto: Gernot Menzel

W Byrgarskim domje trjebaja lift

Mittwoch, 22. August 2018 geschrieben von:

Lětni serial SN9. dźěl

Byrgarski dom w Niskej na Mužakowskej je woblubowana adresa tym, kotřiž dobru jědź lubuja, na zajimawe přednoški słuchaja abo so rady směja. Přetož za wšo to maja tam wotpowědne poskitki. Wulka žurla na prěnim poschodźe móža dźělić. Połsta hač do 450 ludźi móžeš w njej derje zaměstnić. W njej wotměwaja kóždolětny bal jěcharjow abo sporta, wotchadnički šulerjow abo karnewal. Tež rejwanska šula tam zarjadowanja pře­wjeduje. W přizemju wabitej towaršnostnej rumnosći mjeńše skupiny so zetkać. Jedna ma mjeno Sprjewja, dalša Niska, hosćenc rěka Mostowy restawrant a žurla „Łužiska žurla“.

Jubilejny festiwal twjerdeje hudźby z překwapjenku

Mittwoch, 22. August 2018 geschrieben von:

Nuknica (sw/SN). Lětsa zarjaduje towarstwo Barakka mjeztym hižo 20. Nukstock-openair při Nukničanskej skale. Wot 24. do 26. awgusta wustupi na z přestrjencami wukładźenym jewišću dohromady dźewjeć skupin z tu- a wukraja. Z cyłkom Night Viper ze Šwedskeje, ruskej band Cist a šwicarskim trijom Matterhorn wopytaja prěni raz kapały z tychle krajow łužiski underground-festiwal.

Zjězd brigadow

Mittwoch, 22. August 2018 geschrieben von:

Wot 19. do 22. awgusta 1948 wotmě so w Delnim Wujězdźe Zjězd dźěłowych ­brigadow Serbskeje młodźiny (SM). Prěni dźeń bě studentska schadźowanka, na třećim dnju bilancowachu brigady swoje skutkowanje. Wjeršk zlěta bě njedźelu, 22. awgusta. Něhdźe 10 000 ludźi do wsy přichwata. Na čole swjedźenskeho ćaha kročeše brigada „Alojs Andricki“, kotraž bě w Juhosłowjanskej dźěłała. 220 młodych Serbow předstaji masowu rejwansku scenu, z kotrejž běchu na Wšo­sokołskim zlěće w Praze wustupili. Delni Wujězd dožiwi tež prěnju mjezynarodnu kopańcu w Serbach: Radworska Slawija přewiny mustwo pólskeho konsulata w Złym Komorowje z 2:1. Na Zjězdźe brigadow chcychu zdobom samostatnu organizaciju z mjenom Serbska ludowa młodźina (SLM) załožić. Dźěłowy wuběrk ­bě šěsćstronski naćisk wustawkow z kan­didatnej lisćinu do Drježdźan krajnemu wjednistwu SED pósłał. Wottam, wosebje pak ze sowjetskeje strony załoženje SLM wotpokazachu. Wotpowědny přikaz bě maršal Sokolowski z Berli­na-Karlshorsta majorej Kownerej do Budyšina pósłał.

Mikławš Krawc

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND