Koncert w sćinje cyrkwički

Montag, 02. Juli 2018 geschrieben von:

Žorty, dudlawa a kopańca hudźbne popołdnjo chóra Meja wudospołnili

Radwor (CRM/SN). Rady běchu wjesnjenjo kaž tež dalši hosćo wčera zaso lětuše přeprošenje chóra Meja na kóždolětny koncert při Starej cyrkwičce sćěhowali. Wšako je historiske a zdobom nadobne městno wosrjedź Radworja zdobom wosebita idylka, kotraž dobru naladu přisporja. A Mejenjo běchu znowa spodobny program přihotowali a tak wulke wočakowanja wopytowarjow spjelnili. Z Pětrom Cyžom ma najstarše spěwne ćěleso regiona tež dirigenta, kiž wě chóristow k wustojnym wukonam wjesć. Přetož wčera wospjet napadny, zo spyta tež wón charakter kóždeje jednotliweje serbskeje pěsnje wudodnić a tak to, štož su naši hudźbni klasikarjo zašłosće nadčasneho zawostajili, w dźensa płaćiwej interpretaciji předstajić.

Kniha dopomnjenkow z dźěćatstwa

Freitag, 29. Juni 2018 geschrieben von:
Z Hornjeje Hórki pochadźacy awtor Hagen P. Kaden je wčera w Budyskej Smolerjec kniharni swoju w swójskim nakładźe wudatu knihu „Katta – Łužiske stawiznički z dźěćatstwa“ předstajił. Čitanka wopřijima cyłkownje 13 chronologisce zestajenych powědančkow, kotrež maja po słowach Kadena awtobiografiski raz. W zdźěla anekdotiskim stilu wotbłyšćuja wone wobraz powójnskeho resp. NDRskeho časa hłownje wokoło Mnišonca. Něhdźe 30 zajimcow, z kotrychž mnozy k stajnemu publi­kumej zarjadowanjow kniharnje njesłušachu, je čitacemu spisowaćelej ze zajimom při­posłuchało a składnosć wužiło sej knihu signować dać. Foto: SN/Maćij Bulank

Čitajće w nowym rozhledźe (29.06.18)

Freitag, 29. Juni 2018 geschrieben von:

Nadźijam so, zo změjeće w lěćnym času lóšt na čitanje, wšako je wudaće Rozhlada za julij/awgust zaso trochu wobšěrniše hač tamne čisła a ma zajimawe temy.

W Lipsku studowacym a wšěm, kotřiž město nad Plesnu rady wopytuja, poručam přinošk Hynca Rychtarja wo tamnišich mjenach serbskeho pochada. Mjez jeho­ překwapjacymi namakankami je mjez druhim tafla ze serbskimi pomje­nowanjemi zwěrjatow a rostlin w hatnej krajinje blisko Lipska.

W awgusće swjeća w Nuknicy 20. wudaće alternatiwneho metalfestiwala Nuk­­stock.­ Słušeće-li k tym, kiž so prašeja, što ludźi tam ćehnje, přečitajće sej, što orga­nizatorojo wo festiwalu powědaja. Snadź was „originelnosć, swójske kompozicije a swójski raz“ tam wustupowacych skupin tohorunja k wopytej festiwala po­hnu­ja. W přinošku wo kulturje wotdeleka za­bě­ra so tež Marlena Nowak – wona hižo­ někotre lěta z Waršawy na festiwal jězdźi – z Nukstockom a přirunuje jón z běło­ruskim festiwalom Basovišča.

Serbske a němske štučki zaklinčachu zawčerawšim na mjeztym hižo 32. spěwanju pod měrowym dubom w Židźinom. Tamniši chór pod nawodom Kerstin Lieder bě sej k tomu Łazowski muski chór z jeho dirigentku Yvette Michael přeprosył. Hosćo zanjesechu mjez druhim spěw Jana Pawoła Nagela. Tež z něhdźe 200 wopytowarjemi sej akterojo zaspěwachu. Foto: Ulrike Herzger

Praski manifest 1968

Freitag, 29. Juni 2018 geschrieben von:

27. junija 1968 wozjewi Praski časopis ­Literární listy manifest „Dva tisíce slov“. A tón płaći sobu jako najwažniši program Praskeho nalěća. Wón nasta na ­nastork organizowanych angažowanych njestronjanow – wědomostnikow, kultur­nikow a spisowaćelow. Jara kritisce wobswětleše dokument reformowu politiku komunistiskeje strony kraja (KSČS) a jeho 1. sekre­tara Alexandera Dubčeka. Awtor manifesta, spisowaćel Ludvík Vaculík, zajimowaše so za Serbow a wopyta po přewróće tež lětni prózdninski kurs serbšćiny w Budy­šinje. Podpisarjo manifesta su politiku wjednistwa KSČS a „mylenja socializma“ wótrje kritizowali, žadajo sej wot reformarjow strony „spěšniše a krućiše dalewjedźenje změnow w kraju“. Ma­nifest namołwješe „dźěłaćerjow, ratarjow, wuměłcow“ stawkować, njebychu-li so reformy spěšnje w namjetowanym směrje dale wjedli.

Wobswětleja poměr mjez wjelkom a čłowjekom

Donnerstag, 28. Juni 2018 geschrieben von:

Budyšin (JK/SN). Wčera popołdnju zahaji so na žurli Serbskeho domu w Budyšinje mjezynarodna wědomostna konferenca na temu „Zetkanje z wjelkami: Dyna­mi­ka a přichod“. W běhu konferency, kotruž­ zarjaduje Budyski Serbski institut zhromadnje z Katedru za europsku etnolo­­giju a ludowědu Würzburgskeje uniwersity a z Institutom za socialnu antropo­logiju a empiriske kulturne wědomosće Uniwersity Zürich, rozestajeja so wědomostnicy z nazhonjenjemi na mje­zy­na­rod­nej a interdisciplinarnej runinje nastupajo kulturnoantropologiske slědźenja wo wjel­ku. Rozjimać a přirunać chcedźa mjez druhim wuwiće a dy­na­miku w mjezsobnym zetkanju wjelka a čłowjeka w europskich krajach.

W našej lětušej lěćnej seriji předsta­jamy łužiske zetkanišća, kotrež drje njejsu po wulkosći najwjetše, ale hdźež ludźo­ wšěch starobow prawidłownje rady za­łožeja. Wšako su w nich přeco zaso nowe wustajeńcy k najwšelako­rišim temam­ zaměstnjene, přeprošuja tam na bjesadu z małym programom. Pod hesłom „na małych deskach wulke jewišćo“ wopytachu naši redaktorojo lokality, hdźež před poměrnje małej kulisu wulke dźiwadło hraja, hdźež móžeš­ tež w prowincy swojich wulkich šlagro­wych starow dožiwić, hdźež maja w lěćnej sezonje a přez cyłe lěto wotměnjawe programy za kulantnu płaćiznu w poskitku. Na tajke zarjadowanja sej tež rady Serbja do Wojerowskeje, Budyskeje, Biskopičanskeje abo błótowskeje wokoliny dojědu, zo bychu so tam zabawjeli. Tu a tam drje su tež serbske programy, móhło pak jich wjace być.

Lětni serial SN 1. dźěl

Njebjelčanske towarstwo Kamjenjak z.t. chce w Miłočanskej skale wospjet Mjezynarodnu wuměłsku dźěłarničku přewjesć. Andreas Kirschke je so ze 56lětnym předsydu towarstwa Wielandom Schildom rozmołwjał.

Što Was jako noweho předsydu do tohole skutkowanja motiwuje?

W. Schild: Naš zaměr je a wostanje, łuži­ski zornowc wuměłsce wobdźěłać. Rězbarska dźěłarnička so tež lětsa zaso wotměje. To je ćežišćo skutkowanja tohole towarstwa. Sym wot lěta 2009 jeho čłon a stajnje zaso zahorjeny wo krasnej přirodźe při skale. Mje zajimuja stawizny towarstwa kaž tež jeho dźěło z tu- a wukrajnymi wuměłcami. Mam jich za dobrych a trajnych partnerow.

Kak sće přistup k towarstwu namakał?

Worcyn (LTh/SN). W času swětowych mišterstwow kopańcy skorži mnoho organizatorow, zo njezamóža sej za kulturne zarjadowanja dosć ludźi z křesła před telewizorom zwabić. Cyle hinak hibićiwa Róža Pinkawina, předsydka Worcynskeje Domowinskeje skupiny, kotraž kóžde lěto ludźi z bliskeje a dalšeje wokoliny do tamnišeho hrodu na nalětni koncert přeprošuje a hač na poslednje městno žurlu pjelni. Na lětuši koncert minjeny pjatk přijědźechu Rowniske glosy, dźewjeć žonow z Rownoho, kotrež so jako projektny chór znowa zhromadźichu. Woblečene běchu žony „běly šorcuch,cernu jaku a ten pćeslujucny šantk z kwětkami“. Rjany to napohlad.

Stawizny Miłočanskeje skały:

Mittwoch, 27. Juni 2018 geschrieben von:

⋆ Wokoło 1900 bu skała wotkryta. Je to ska­ła granodiorita, dźěl sewjerneho pasma zapadołužiskeho granodiorita.

⋆ Mějachu tam kablowu kranowu připra­wu, kotruž mějachu w lěće 1970 za njedosahacu, dalšu technologiju pak njezatwarichu.

⋆ Geologiski posudk z lěta 1970 rěči­ wo składach 900 000 tonow zornowca, z nich hodźało so 500 000 wu­dobywać.

⋆ Skała wopřiješe dwě jamje, dźěłarnje, składy, připrawy za předźěłanje, pře­bywanišća, rampu za nakładowanje a nuzniki.

⋆ 30. junija 2000 přestachu w skale zornowc­ wudobywać.

⋆ Lěta 2001 je gmejna Njebjelčicy skału kupiła.

⋆ W lěće 2006 ABMnicy něštožkuli zwot­tor­hachu, zawěsćichu wodo- a milino­wody a připrawichu je zaso za dalše wužiwanje.

Dotalni wobsedźerjo skały

hač do lěta 1957 Firma Carsten Claussen, Wojerecy

wot lěta 1957 Firma Granitwerke Opitz und Sohn, Biskopicy

wot 1988 VEB Lausitzer Granit Demitz-Thumitz

potym Haniel-Granitwerke (wot lěta 1994 Boral Granit)

wot lěta 2000 Kamenzer Granitwerke

wot lěta 2001 gmejna Njebjelčicy

Wuměłske a kulturne towarstwo Kamjenjak z.t.

› załožene: lěta 2009

› čłonojo: tuchwilu 20 ludźi w starobje 25 do 60 lět

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND