Wo knihach a kniharni (05.08.22)

Freitag, 05. August 2022 geschrieben von:

Za wšitkich přećelow knihow a kupcow nakładnistwa – Smolerjec kniharnja je wot wčerawšeho zaso wšědnje w zwučenych časach wotewrjena. Styskać pak ­so wam za našimi knihami njetrjeba – online­shop Ludoweho nakładnistwa Domowina zastaruje čitarjow přez cyły čas z wulkej paletu produktow. Tučasnje poskićamy kopicu nowych knihow, wšojedne hač za našich najmłódšich abo za lubowarjow powědkow a hrónčkow.

„Sonić – to tola z hrěchom njej‘“ – tak rěka najnowša publikacija nakładnistwa, spisana wot Měrćina Weclicha. W knize rysuje serbski spěwar zajimawje a lóštnje swój žiwjenski puć jako hudźbnik, štož ­podkładuje z mnohimi tež historiskimi fotografijemi Maćija Bulanka. Na wjacorych stronach wuhladaja čitarjo a čitarki prajidma a lóštne rymowančka z pjera awtora a móže so z pomocu wotčišćanych qr-codow zdobom do swěta hu­dźenja a wažnych žiwjenskich stacijow Weclicha zanurić.

Přiwćičanski rjek je rjekł ...

Donnerstag, 04. August 2022 geschrieben von:

Ze serbskim swjedźenjom barjery na wjacorych runinach wotstronić

Dźakne słowa su do wulkeho zarjadowanja a/abo po nim z wašnjom. Zrědka pak wopřijima wotpowědna lisćina telko mjenow kaž wona, z kotrejž so Lucian Kaulfürst minjeny pjatk składnostnje „1. serbskeho lětnjeho swjedźenja“ w Přiwćicach pomocnikam, podpěra­ćelam a sponsoram dźakowaše. Tak mjenowaše wón na přikład zastupjerjow lokalneje politiki runje tak kaž wjacorych Domowinskich ko­legow, dowožowaceju pjekarja a rěznika – samozrozumliwje wobaj z wokoliny –, Radworski młodźinski klub, gmejnu, wohnjowu woboru kaž tež wosadu Malešecy a serbske medije. Dohromady naliči Kaulfürst 19 jednotliwcow resp. cyłkow, kotrež – telko smě so na tym městnje hižo rjec – wuspěšnej premjerje na najwšelakoriše wašnje přinošowachu.

Markantne plakaty a jónkrótna keramika

Donnerstag, 04. August 2022 geschrieben von:

Kamjenc (BG/SN). Njehladajo njesměrneje horcoty bě wčerawša wernisaža wosebiteje wustajeńcy „Plakaty a grafiki Helmuta Bradeho a keramiki Martina Möhwalda“ w Kamjenskim sakralnym muzeju swj. Hany dosć derje wopytana.

Helmut Brade je z Lessingowym městom wusko zwjazany. Najznaćiše w tym zwisku drje su jeho přinoški ke „Kamjenskej narěči“, za kotruž wón wot lěta 2014 markantne a njepřepóznajomne wabjenske materialije wudźěłuje. Jewišćowy wuhotowar, designer a grafikar bě hižo za čas Němskeje demokratiskeje republiki (NDR) prominentna wosobina. Mjeztym dlěje hač poł lětstotka zhotowja wón předewšěm plakaty za dźiwadła, opery, muzeje a filmy. Wjace hač 700 tajkich twórbow je dotal nastało, z kotrychž buchu wubrane na ekspozicijach mjez druhim we Waršawje, w Algieru, Mexiku-měsće a japanskim Toyama wustajane.

We wobłuku Budyskeho pišćeloweho lěća je Berlinski organist Tomaš Žur (nalěwo) wčera w Budyskej cyrkwi swj. Pěrta koncertował. Mjez druhim zanjese z Baćonja pochadźacy wuměłc Jana Cyžowu (naprawo) twórbu „...er Sa(h) tie(f)...“, kotruž bě cyrkwinskohudźbny direktor na wuměnku Friedemann Böhme za „kralownu instrumentow“ wobdźěłał. Foto: SN/Božena Šimanec

Lětni serial SN

3. dźěl

Załožba za serbski lud je loni idejowe wubědźowanje „Rěč wjaza. Rěc zwězujo. Sorbisch verbindet.“ přewjedła. 27 projektow su z pjenježnym dobyćom w pjeć kategorijach 500 do 10 000 eurow mytowali. W našej lětnjej seriji předstajamy wubrane dobyćerske projekty, dźensa „Wuknjenskej widejej wo Zejlerju a Ćišinskim“:

Serbska Murja, to je młodźinska organizacija, kotraž wěnuje so hajenju serbskeje kultury a so předewšěm tež na digitalnym polu angažuje. Tak běchu serbscy młodostni hižo mjez druhim w lěće 2018 znatu aplikaciju „Quizserb“ za šmóratko wuwili. W najnowšim projekće rozestaja so 2016 na swětowym zetkanju młodźiny w Krakowje załožena młodźinska organizacija z produkciju serbskich wuknjenskich widejow. Za tónle ideju dóstachu na lońšim wubědźowanju Załožby za serbski lud „Rěč wjaza“ spěchowanje 1 000 eurow.

Dopomnjeća na křćeńcu widźeć

Mittwoch, 03. August 2022 geschrieben von:

Nowa wosebita wustajeńca w Njeswačanskim domizniskim muzeju

Njeswačidło (ML/SN). Křćeńca je prěni wažny podawk w žiwjenju młodeho přiwisnika nabožinskeho zjednoćenstwa, kotryž pak sam wědomje njedožiwja. Wuwzaća su, jeli da so křćenc hakle jako młodostny abo dorosćeny wukřćić. Křesćanskej konfesiji baptistow a mennonitow wšak swojich młodych přiwisnikow hakle wokoło dwanaće lět we wodźe wukřćija, podobny nałožk z hinašim woznamom je tež w hinduizmje z wašnjom.

„Dopomnjeće na křćeńcu“ rěka nowa 47. wosebita wustajeńca w Njeswačanskim domizniskim muzeju, kotraž pokazuje wot minjeneho kónca tydźenja eksponaty zběraćela Falka Lorenza ze Zemic-Tumic a dalšich dodawarjow. Ofi­cialne wotewrjenje přewšo zajimaweje pokazki je pak hakle njedźelu, 7. awgusta, popołdnju w třoch w Njeswačidle.

Kóžda ideja wobohaća

Mittwoch, 03. August 2022 geschrieben von:
Angažement, kaž tón Serbskeje Murje wuknjenskej widejej zdźěłać, mam za jara chwalobny. Přistup k wědźe je wšak mnohostronski, a tuž je wažne tež digitalne móžnosće wužiwać, a šulerkam a šulerjam, haj wšitkim zajimcam na serbskej rěči a kulturje, wuknjenje wolóžeć. Móžu sej derje předstajić, zo wučerki a wučerjo wideja w šulach hdys a hdys sobu do wučby zapletu, a zo na jich zakładźe diskusijne koła nastawaja. Lěpšina zawěsće tež je, zo móžeš z tajkimi mnohostronskimi widejemi zajim za wěste temy zbudźić a zo móža wuknjacy na zabawne a kreatiwne wašnje wjace wo serbskich dobach a wótčincach nawuknyć. Zdobom móža je přećelkam a přećelam słać – štož wjedźe k pozitiwnemu efektej, zo z tym temy, kiž serbstwo po­trjechja wožiwja a dale dawaja. Z kóždym poskitkom, kaž z tym Serbskeje Murje, njebywa jenož paleta poskitka ­šěrša, ale po swójskich dopóznaćach nastupajo serbskosć tež dźeń a pisaniša. A to je derje tak. Jan Bogusz

Škleńčane wuměłstwo wuspytali

Mittwoch, 03. August 2022 geschrieben von:
Projektowa nawodnica Eva Braun je trochu horda na swoju mału wuměłsku twórbu. Wobdźělnicy lětušeho geoparkoweho campa, zarjadowaneho wot UNESCO Global geopark Mužakowski zahork, přebywachu minjenu wutoru w kulturnym a kubłanskim centrumje geoparka we Łęknicy. Tu zeznajomi so 20 holcow a hólcow ze škleńčanym wuměłstwom. Nawodaj geoparka Mirek a Maria Levicki podawaštaj prěnje ­dohlady k wuměłskemu wuhotowanju z pomocu zeškrěća škleńcy (fusingoweje škleńcy). Tež wopyt jamy Babiny steješe při tym na planje. Foto: Joachim Rjela

Dźenik Měrćinka sej naposkać

Dienstag, 02. August 2022 geschrieben von:

1855 bu w Němskej dźenik Jana ­Awgusta Měrćinka z Hrodźišća ćišćany. W nim piše wón wo swojich nazhonjenjach na ekspediciji do sewjerneho ­čopa. Kniha bu do danšćiny, francošćiny a jendźelšćiny přełožena. Nětko móžeš sej ju digitalnje wotkryć a sej dźenik pod samo naposkać.

Mały Wjelkow (SN/CoR). „Kajke to prašenje, kak je k tomu dóšło, zo sym słuchowu instalaciju zhotowił? Sym wuměłc, a to w sotrowni Mały Wjelkow, a jako tajki zajimuju so wězo za ludźi, kotřiž su tule we wobłuku Ochranowskeje bratrowskeje jednoty skutkowali. Čitach dźenik Měrćinka a dźiwach so, čehodla hišće jako słuchokniha njepředleži. Jako dóstach składnosć to činić, sym to činił“, praji ­Mike Salomon Serbskim Nowinam.

Cirkus, dźiwadło a dźěłarnički

Montag, 01. August 2022 geschrieben von:

Budyšin (SN/bn). Swjedźenski ćah po měsće kaž tež sep dźěłarničkow, klankodźiwadłowych předstajenjow a artistiskich prezentacijow – tak zakónčištej ­Jeleniogórski Centrum kultury a tam­niše dźiwadło Teatr Odnaleziony swoju 15. turneju „Skoki w miasto“ (Skoki po měsće) minjeny kónc tydźenja w Budyšinje. Kooperaciskej partneraj na městnje běštej towarstwo Kamjentny dom a bara Sundowner.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND