Prěni wustup Sokoła

Freitag, 22. Juli 2022 geschrieben von:
Składnostnje 60. róčnicy załoženja čěskeho Sokoła zarjadowa jeho Fügnerowa župa (pomjenowana po sobuzałožerju Jindřichu Fügneru) 22. a 23. julija 1922 w Mladej Boleslavje wulki sportowy swjedźeń. Na njón bě sej čłonow Budyskeje a Bukečanskeje jednoty Serbskeho Sokoła přeprosyła. 46 muži a žonow poda so toho­dla na jězbu do susodneho kraja. Na prěnim dnju swjedźenja wustupichu mužojo z gymnastiskimi zwučowanjemi – prost(n)e mjenowane. To bě w stawiznach Serbskeho Sokoła prěni zjawny wustup. (Přispomnjenje: Doma w Serbach měješe Sokoł prěni zjawny wustup hakle w lěće 1924 w Chwaćicach). A po mužach so na iniciatiwu Alicy Smolerjec samo Sokołki zwažichu a prěni dźeń a potom přichodny dźeń hišće raz „w sokołskich drastach same wšelake wuhibanja“ předstajichu, kaž Serbske Nowiny 29. julija pisachu. Hosćo z Łužicy wobdźělichu so njedźelu, 23. julija, tež na swjedźenskim ćahu po měsće. Přitomna běše tohorunja skupina serbskich dźěći, kiž přebywaše w tutym času w prózdninskim lěhwje čěskeho Sokoła w bliskim městačku Bělé pod Bezdězem.

Socialne syće šansa za wuměłstwo

Freitag, 22. Juli 2022 geschrieben von:

We wobłuku akciskeho tydźenja „Farbtonale 2022“, kotryž towarstwo Kamjentny dom z wjacorymi partnerami hišće hač do njedźele w Budyšinje wuhotuje, wotměchu wčera přednošk a dis­kusiju „Instakunst – Kak socialne syće produkciju wuměłstwa wobwliwuja“ w dźěłarni Dźěłań dźeń. Referent bě Drježdźanski tworjacy wuměłc Jens Besser.

Budyšin (SN/bn). „Tworićelski proces so samo na sebi hladajo na socialne medije změnił njeje“, zahaji Besser přednošk, wotmołwjejo tak na w nadpismu zarjadowanja chowace so prašenje. „Štož pak je hinak, je wašnje komunicěrowanja wuměłstwa. Socialne syće su z wažnym distributorom a skićeja wuměłcam najwšelakoriše móžnosće, swoje twórby zjawnje a bjezposrědnje prezentować“, wón zjima.

Program w programje a prapremjerje

Donnerstag, 21. Juli 2022 geschrieben von:

„Čěske nocy“ woprawdźity wjeršk pod hołym njebjom na „Smochčanskim hudźbnym swjedźenju“

„Smochčanski hudźbny swjedźeń“ je zarjadowarjomaj kubłanišću swj. Bena a Serbskemu ludowemu ansamblej kóždolětnje wusahowacy wjeršk, přiwabjacy publikum bjezmała po tysacach. Po dwulětnej přestawce znatych přičin dla móžachu spočatk pražnika wopytowarjow znowa na dworje bywšeho ryćerskeho kubła witać. Telko hosći kaž hewak wšak tónraz powitać njemóžachu – mnozy drje dyrbja so hakle na to zwučić, zo so koncerty a předstajenja woprawdźe zaso wotměwaja; a znajmjeńša pjatk so snano tón abo tamna hrožaceho dešća dla spektakla pod hołym njebjom wzda –, přiwšěm woznamjenja cyłkownje něhdźe 850 ludźi dosć šwarnu ličbu.

Budyšin (SN/bn). Dohromady štyri króć je elewka Činohrajneho studija při Němsko-Serbski ludowym dźiwadle Sarah Cyžec 16lětnu Sunny jako hłownu a jeničku rólu w inscenaciji „Pink Guerilla“ na jewišću małeje žurle Budyskeho Dźiwadła na hrodźe předstajiła. Cyłkownje je sej hru z pjera Choćebuskeho awtora Daniela Rattheija w dźělnym přełožku Lubiny Hajduk-Veljkovićoweje – wědomje běchu so za „awtentiskosć přisporjacu serbsko-němsku wersiju rozsudźili – něhdźe 200 wopytowarjow wobhladało, wjetšina z nich šulerjo. Režiju běše nawoda studija Ralph Hensel wukonjał. Tuchwilu wo tym rozmysluja, hru tež w přichodnej hrajnej dobje pokazać, štož je w stawiznach ćělesa skerje rědki zjaw. Dokelž pak je Cyžec mjeztym připrajiła, dalše lěto jako elewka na Budyskim jewišću skutkować chcyć, su wuhlady na wospjetne předstajenja „dosć dobre“.

Jan Suchi

Donnerstag, 21. Juli 2022 geschrieben von:
Pozdźiši serbski wučer, redaktor a zaho­rity dźiwadźelnik Jan Suchi narodźi so 18. julija 1922 blisko Rólanow (Ruhland) serbskimaj staršimaj. Wón bě w Delanach wotrostł. W powójnskich lětach bě z brigadnikom Serbskeje młodźiny, nowowučer w Konjecach, Budyšinje a Rakecach. W Sulšecach namaka sej swoju mandźelsku, kotraž jemu šěsć dźěći porodźi. Syn Marko bě pozdźišo prěni direktor Załožby za serbski lud. Rady je Jan Suchi jako lajski dźiwadźelnik hrał. 1957 powołachu jeho za načol­nika redakcije časopisa „Serbska šula“ a wón je sobu jako prěni so z njedosahacymi rezultatami we wučbje B-serbšćiny roze­stajał. 1960 přistajichu jeho w Serbskim ludowym dźiwadle. Jeho wusahowaca róla bě ta knježeho pohonča ­Jana w hrě Jurja Brězana „Stara Jančowa“. Intendantka Berlinskeho ansambla Helene Weigel je jeho w tutej róli widźała a jako dźiwadźelnika přistajiła. W mnohich inscenacijach Brechtowych kruchow je wón wuběrnje sobu hrał. 1965 wróći so swójba zaso do domizny. Jan ­wučerješe w Sulšecach, je wuspěšnje Domowinskej skupinje předsydarił a bě župan Wo­jerowskeje župy. 2. nowembra 1983 Jan Suchi přezahe zemrě.

Wosebite dožiwjenje wo znatym njeznatym

Mittwoch, 20. Juli 2022 geschrieben von:

Wustajeńca the „The Mystery of Banksy – A Genius Mind“ we wuměłstwowej miliarni w Lipsku

Prašeš-li so za mjenom „Banksy“ – ći wjetšina z wěstosću z „haj“ wotmołwi. Hdyž pak so prašeš za tym, kak wuměłc wupada, tak rěka wotmołwa zwjetša: „Njewěm“. To zaleži na tym, zo wón swoju identitu chowa. A runje to wučinja mysterioznosć wokoło woneho britiskeho superstara street-artoweje sceny. Pućowansku wustajeńcu pod titulom „The mystery of Banksy – A Genius mind“, móža sej zajimcy tučasnje we wuměłstwowej milinarni w Lipsku wobhladać.

Mnohostronske dźěła

Akciski tydźeń fasetow wuměłstwa

Mittwoch, 20. Juli 2022 geschrieben von:

Budyšin (SN/bn). „Farbtonale 2022“ je hesło akciskeho tydźenja Budyskeho wuměłstwoweho towarstwa a Kamjentneho domu, w kotrehož wobłuku wot minjeneje póndźele hač do njedźele „najwšelakoriše kreatiwne činitosće hromadu zrostu“, kaž w brošurce zarjadowanja rěka.

Fascinowacy potencial

Mittwoch, 20. Juli 2022 geschrieben von:
Akciski tydźeń „Farbtonale 2022“ – lětsa prěni raz wuhotowany – chce wopytowarjam wjelorakosć wuměłstwa zbližić, dialog mjez akterami a recipientami šěrić a kulturne žiwjenje w Budyšinje wobohaćić. Tónle koncept ma wulki potencial. Wosebje zajimawa je wustajeńca „Pedagogojo w trojozynku“. Štó z bywšich šulerjow drje njeje wćipny, što něhdyši wučerjo takrjec priwatnje wukonjeja? A kak wuskutkuje so wučba, wopřijimaca dźě techniki a estetiku bjezmała wšitkich wuměłskich dobow, na tworjenje tych, kotřiž su tule wědu lětdźesatki dołho sposrědko­wali? Wotmołwu sej njech kóždy sam sformuluje, čemuž wopyt přehladki zawěsće polěkuje. Tola tež tamne wjerški lubja abo dowolachu hižo fascinowace dohlady. Wčerawši koncert na přikład bě lajkam najskerje potajnstwo: Kak nož so wuměłči zešlachći, paralelnje na instrumentomaj hrać a wjacehłósnje spěwać? Naspomnjeny dialog je někotremužkuli wopytowarjej mysterij wuswětlił. Bosćan Nawka

Chowanje słónca ze soulom a popom

Mittwoch, 20. Juli 2022 geschrieben von:
Bara Sundowner pod Röhrscheidtowej baštu w Budyšinje njeje jenož woblubowane zetkanišćo lubowarjow cocktailow a spektakularnych chowanjow słónca, ale prawidłownje tež najwšelakorišim wuměłcam jewišćo skićace zarjadnišćo. Tak koncertowaše na přikład minjenu sobotu trijo Trojozynk a capella, zdźěla podpěrane wot Tadeja Donata na gitarje. Woni zamóchu w bohatej ličbje přitomnych wopyto­warjow ze swojej melanžu popa a soula putać a zasłužichu sej sylny přiklesk. Přichodnu wutoru změja zajimcy składnosć, pod hesłom „Budyšin zhromadnje – Open stage“ spontanje sami a/abo hromadu hudźić. Foto: Carmen Schumann

Słódki tróšt a małe myto

Mittwoch, 20. Juli 2022 geschrieben von:
Krótko do kónca šulskeho lěta poby Měškankec lodowy mobil w mjenje Płomjenja na Chróšćanskej zakładnej (na wobrazu) a na Radworskej wyšej šuli. Někotre rjadownje wobeju kubłanišćow su so z narodninskim widejom na wubědźowanju dźěćaceho časopisa wobdźělili. Jako mały dźak za jich prócu a słódki tróšt za to, zo njejsu hłowne myto dobyli, sydaše za hólcow a holcy lód a małe myto. Foto: Pětr Šołta

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND