Tysacy ludźi su sej wčera paradu hórnikow w Annabergu-Buchholzu wobhladali. Dróhi běchu połne přihladowarjow, jako ­towarstwa hórnikow w swojich typiskich drastach po rudnohórskim měsće ćehnjechu. Hórska parada w Annabergu-Buchholzu je najwjetša w hodownym času. Na njej su so wčera něhdźe 1 200 ludźi ze Sakskeje a druhich hórnistwowych kónčin wobdźělili. Tež hosćo z Čěskeje, kaž na přikład z Měděnec, běchu mjez nimi. Foto: Jürgen Männel

Porjedźenka

Montag, 19. Dezember 2022 geschrieben von:
W minjenej přiłoze „Wuměłstwo a wjace“ smy na podaće mjena zhotowjerja titulneho wobraza Christiana Ratajczaka zabyli, za čož so tu zamołwimy. Redakcija SN

Dr. Pawoł Völkel

Freitag, 16. Dezember 2022 geschrieben von:
16. hodownika před 25 lětami zemrě bywši jednaćel Ludoweho nakładnistwa Domowina a lawreat Myta Ćišinskeho dr. Pawoł Völkel z Hodźija. Syła žarowacych njeboćičkeho na poslednim puću přewodźeše. Tehdyša jednaćelka LND Ludmila Budarjowa hódnoćeše jeho zasłužby: „Zastojnstwo šeflektora LND je poboku Měrćina Benady swěru wukonjał. Dźakujemy so jemu za njesprócniwe skutkowanje na dobro serbskeho ludu, wosebje na polu našeho pismowstwa.“ Dr. Pawoł Völkel narodźi so 13. požnjenca 1931 w Chrósćicach. Wopyta Kamjenski a po 1945 sewjeročěskej gymnazijej a maturowaše 1951 w Budyšinje. Po studiju slawistiki w Lipsku běše wot 1956 lektor a wot 1965 šeflektor LND. Po smjerći Benady nawjedowaše mjez 1988 a 1992 LND. Jeho najwuznamniše dźěło bě „Serbski duden“ – „Hornjoserbsko-němski prawopisny słownik“ z lěta 1970. Z jeho pjera bě mjez druhim tež woblubowany spěw „Domčk mój luby w serbskim kraju“. Na wurjadnym kongresu Domowiny 13. nalětnika 1990 bě dr. Völkel jedyn z třoch moderatorow. Wot lěta 1993 do 1995 bě zasłužbny narodny a kulturny prócowar předsyda Zwjazka serbskich wuměłcow. Manfred Laduš

Wo knihach a kniharni (16.12.22)

Freitag, 16. Dezember 2022 geschrieben von:

Lěto 2022 měješe za Ludowe nakładnistwo Domowina (LND) při wšěch hoberskich wužadanjach cyle wosebitu překwapjenku: LND je lawreat Sakskeho nakładnistwoweho myta za wysoku kwalitu swojeho profila a za to, zo z mainstreama wusahuje. Tuž móžemy hordźi być, zo wuwiwa team LND produkty, kotrež móža so widźeć dać!

Naš nowotarski duch so tu wupłaći: hłowny wobstatk powabjenja běše awtobiografija Měrćina Weclicha „Sonić – to tla z hrěchom njej’“. Z njej přeswědčichmy mytowansku jury, zo hodźa so tradicionalne čitanske formaty wužiwać a z nowymi, digitalnymi elementami splesć a wočerstwić, štož da čitarstwu plus na informacijach. Tak hodźa so do přichoda hranicy mjez knihu a druhimi medijemi přewinyć, a kaž tule z pomocu QR-codow přidatne informacije a samo historiske žórła zapřijeć. Dźakowano crossmedialnosći, hodźi so komunikacija přez wšelake mjez sobu zwjazane medije wjesć. Tak móžemy so na inowaciskim polu tež z druhimi nakładnistwami runać a nowe puće kročić – to je wažny impuls za dalše dźěło.

Što je foto, hdyž je bjez stawiznow?

Donnerstag, 15. Dezember 2022 geschrieben von:

W rjedźe přednoškow „Kofej w třoch“ Serbskeho muzeja předstaji wědomostna wolontarka Daniela Heckowa fotografku Gudrun Kubenz. Dźensa 91lětna bě tři lětdźesatki dołho jako wobrazowa reporterka za Wojerowske a Grodkowske wudaće dźenika Lausitzer Rundschau dźěłała a hdys a hdys tež fota za tehdyšu Nowu dobu dodawała.

„Imišowe mjeno a skutki wostanu njezapomnite“

Dienstag, 13. Dezember 2022 geschrieben von:

12. hodownika 1897 zemrě w Hodźiju štyri dny do swojich 78. narodnin farar Jaroměr Hendrich Imiš. „Duchowny wjednik serbskeho luda, naš Imiš, je nas wopušćił. Mužojo jeho runjeća so žadnje narodźa, wón bě powołany chabłace serbstwo zdźeržeć. Imišowe mjeno a skutki wostanu mjez serbskim ludom njezapomnite!“ Tak pisachu tehdy Serbske Nowiny.

Wón bě z Janom Arnoštom Smolerjom, Michałom Hórnikom a Jakubom Bartom-Ćišinskim najmarkantniša wodźaca wosobina narodneho hibanja ­Serbow w druhej połojcy 19. lětstotka. Wuchodnje Hodźijskeho Božeho domu na kěrchowje stejitej čornej narownej pomnikaj z křižomaj za Imiša a jeho mandźelsku Milu. Zady kamjenja za Imiša čitamy: „Štož je wón był za Bože kralestwo. Štož tebi běše, moje drohe Serbstwo, to nihdy njehiny přez smjerć a row. To budźe jeho, naše swjate herbstwo.“ ­Farar a basnik Jan Wałtar je tute rymowane wěnowanje a te na zadnjej stronje pomnika Mile Imišoweje, rodźeneje Pfulec, pěsnił. Wjace hač tysac Serbow, mjez nimi tójšto ewangelskich hamtskich bratrow a někotři katolscy duchowni so na jeho pohrjebje wobdźělichu.

Hudźba a poezija na Jana Buka

Montag, 12. Dezember 2022 geschrieben von:
Budyski Serbski muzej a Rozhlad běštej zašły pjatk na zhromadny hudźbno-literarny wječor přeprosyłoj, hdźež su Róža Domašcyna, Ingrid Hustetowa, Měrana Cušcyna, Měrćin Wjenk (srjedźa) a Měrka Mětowa něhdźe 50 zajimcam swoje literarne twórby přednjesli, kotrež běchu za lětušu Rozhladowu seriju „Kóždy wobraz je nowy započatk“ k wuměłskim twórbam Jana Buka napisali. Wo wuběrny hudźbny přewod staraše so jazzowe trijo z Pólskeje, wobstejace z Jaceka Szreniawy (klawěr), Jakuba Olejnika­ (kontrabas) a Mateusza Maniaka (bijadła). K tomu recitowaše Szreniawa poeziju Kazimira­ Pichlaka. Foto: Serbski muzej/Monika Ošikowa

Adwentny kalender raz hinak

Freitag, 09. Dezember 2022 geschrieben von:
Wot spočatka tutoho měsaca poskićujetej Serbskej kulturnej informaciji w Budyšinje a Choćebuzu swojim kupcam wosebity adwentny dar. Kaž pola adwentneho kalendra „wotewru“ kóždy dźeń woknješko. Tak maja hač do 24. decembra wšědnje jedyn produkt ze šěrokeho poskitka, kotryž je wo 25 procentow potuńšeny. Sobudźěłaćer Stani Wowčer wabi za wosebitu akciju a kupcy smědźa so wšědnje znowa na woknješko wjeselić. Poskitk płaći tež za onlineshop. Foto: SN/Hanka Šěnec

Z konjenca do ćopłeje stwy

Mittwoch, 07. Dezember 2022 geschrieben von:
Něhdźe 40 zajimowanych dźěći je wčera na premjernym čitanju wo dyrdomdejach na Jurkec statoku z noweje knihi „Chaos w konjencu“ awtorki Lubiny Hajduk-Vejlkovićoweje zhoniło. Wokolina zdaše so być prawje wupytana, wšako wotmě so čitanje na Smolic jěchanskim statoku w Hórkach. A tuž smědźachu dźěći do toho samo hišće na prawym konje sedźeć a so po tym do stawizny zanurić. Druhi dźěl dźěćaceje knihi je awtorka, kotraž wčera z knihi čitaše, jako kriminalku napisała. Foto: SN/Hanka Šěnec

Inter- a transkulturny projekt

Dienstag, 06. Dezember 2022 geschrieben von:

„Naš kraj“ je titul projekta tak mjenowaneho wobydlerskeho dźiwadła, kotryž chce serbsko-němske poćahi we Łužicy wobswětlić. We wobłuku informaciskeho zarjadowanja móžachu so zajimcy wčera w foyeru Budyskeho Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła wo nim wobhonić.

Budyšin (SN/bn). Iniciator projekta je nawoda festiwala šesćiměstow „Přińć a woteńć“ Hans Narva. Zhromadnje z režiserku Julianu Meckert a z hudźbnicu Sofiju Cyžec zdźěła wón koncept na zakładźe prašenjow, kaž na přikład „Što charakterizuje identitu w napjatnišću mjez mjeńšinu a wjetšinu?“, „Připóznawa Němska Serbow jako indigeny lud?“, „W kotrej měrje je wjetšina za indigene ludy zamołwita a začuwaja so Serbja scyła jako tajki?“. Tónle naćisk tworješe wuchadźišćo dweju sympozijow w Kamjencu a Choćebuzu, hdźež „chcychmy so z wobydlerjemi wuměnić, kotřiž so takrjec wuznaja“, Meckert rozłoži. Kooperaciskej partneraj projekta stej NSLDź a Statne dźiwadło Choćebuz, kotrejž „podpěrujetej nas nastupajo wabjenje a rumnosće“.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND