Hrajerki a hrajerjo kaž tež čłonki a čłonojo orchestra a baleta Statneho dźiwadła Choćebuz su minjenu sobotu ze sceniskimi a hudźbnymi wurězkami z aktualneho programa hrajnu dobu 2022/2023 zahajili. Jako wosebići hosćo běchu jim spěwarki a spěwarjo chóra Łužyca, husler a akordeonist (na foće) kaž tež skupina Serbska reja poboku. Foto: Horst Adam

Improwizacije, ale tež serbske ludowe pěsnje, někotražkuli štučka skupinow Berlinska dróha a Köterkacke kaž tež wjacore titule z aktualneje tačele „Zeitstrahl“ spěwytwórca Geigerzähler zahorichu wčera publikum w połnje wobsadźenej „dobrej jstwě“ ­Budyskeho towarstwa Dźěłań dźeń. Koncert bě lětsa poslednje zarjadowanje rjadu „Kleinkunstwerk“. Foto: SN/Hanka Šěnec

Jan Wawer

Freitag, 02. September 2022 geschrieben von:
Farar Jan Wawer bě so 28. žnjenca před 350 lětami jako syn roboćanskeje swójby w Mješicach narodźił. Wobdarjenemu hólcej zmóžni so, Budyski gymnazij wopytać a potom w Lipsku teologiju studować. 1702 bě w Bukečanskej wosadźe prědar a šěsć lět po tym bu za fararja w Bukecach ordiněrowany. Dwaceći lět fararješe we wsy pod Čornobohom. W tutym času bu tule nowy Boži dom natwarjeny. Jan Wawer je so jara za serbsku kulturu, pismowstwo a nabožinu w maćeršćinje, tež zwonka wosady, zasadźował. Prěnje serbske ewangelske spěwarske je 1710 jako jedyn ze štyrjoch duchownych zestajił. 1716 bě wón druhi nakład spěwarskich z přidatnymi kěrlušemi wudał. Tohorunja je kěrluše přełožił. W najnowšich ewangelskich spěwarskich z lěta 2010 steji jeho přełožk „So Bohu přeco dźakujće“. Wawerowa najwjetša zasłužba bě, zo je zhromadnje z Janom Langu, Janom Běmarjom a Matejom Jokušom 1728 cyłu ćišćanu bibliju zeserbšćił. „Augsburgske wěrywuznaće“ je přełožił, basnił je hłownje we łaćonšćinje. Wón zemrě 6. meje 1728. Jemu postajichu narowny pomnik při Bukečanskej cyrkwi. Jeho syn Jan Křesćan bě tohorunja farar w Bukecach. Manfred Laduš

Z nowej app delnjoserbšćinu wuknyć

Donnerstag, 01. September 2022 geschrieben von:

Nětko steji runje tak app za šmóratko k dispoziciji, z kotrejž móža zajimowani delnjoserbsku rěč wuknyć. Institut za sorabistiku Lipšćanskeje uniwersity je hromadźe z Rěčnym centrumom WITAJ na aplikaciji dźěłał.

Lipsk (SN/at). Wo nowym wudobyću za wužiwarki a wužiwarjow šmóratka je Till Wojto z Instituta za sorabistiku w Lipsku informował. Kaž wón zdźěli, je app komercielny wudźěłk předewzaća Simya Solutions z Thailanda. App hodźi so wot webstrony instalować, runje tak namakaš ju w App Store za Apple-nastroje abo w Google Play Store za androidne smartfony.

Zakładny kamjeń połoženy

Donnerstag, 01. September 2022 geschrieben von:

Kónc žnjenca 1947 woswjeći po zakazu nacijow 1937 wožiwjena Maćica Serbska swoje 100. narodniny. Wjeršk jubileja bě swjatočne połoženje zakładneho kamjenja 24. awgusta za nowy Serbski dom při Póstowym naměsće, kotryž měješe na městnje kónc wójny zničeneje Lessin­goweje šule nastać. Dźěłowe bri­gady Serbskeje młodźiny – prěnja bě Serbskopazličanska – běchu w dobrowólnym njepłaćenym dźěle za to rozpadanki bywšeje Lessingoweje šule zrumowali a wotwjezli.

24. žnjenca 1947 zhromadźichu so Serbja na nowym twarnišću. Te­hdyši předsyda Maćicy Serbskeje, 62lětny slawist a wědomostny bibliotekar dr. Jan Wjacsławk, porěča runje tak kaž prěni předsyda Domowiny, jeje sobuzałožer 1912 Arnošt Bart-Brězynčanski a tehdyši předsyda Serbskeje młodźiny Jurij Brězan. Prof. dr. Ota Wićaz rysowaše sta­wizny stareho Serbskeho domu na Lawskich hrjebjach. Wšitcy rěčnicy dźakowachu so Čerwjenej armeji za wuswobo­dźenje wot nacistiskeho nadknjejstwa. W nadawku Sowjetskeje wojerskeje administracije wupraji podpołkownik Fermatowič dobre přeća za natwar a wu­žiwanje noweho Serbskeho domu.

Znaty a njeznaćiši Jurij Winar

Mittwoch, 31. August 2022 geschrieben von:
Tworjenje Jurja Winarja – hudźbne runje tak kaž dźensa trochu pozabyte literariske – staj Jakub Wowčer a instrumentalny kwintet wčera we wobłuku rjadu Serbskeho ludoweho ansambla „Zynki a linki“ něhdźe 20 wopytowarjam w Radworskim ­„Słodenku“ předstajiłoj. Dźensa změja zajimcy w Budyšinje składnosć, sej program w Röhrscheidtowej bašće wobhladać, a to w 19.30 hodź. Foto: Feliks Haza

Chórowy spěwnik wušoł

Dienstag, 30. August 2022 geschrieben von:
Budyšin (SN). Chórowy spěwnik nawjazuje na prěni zběrnik Bjarnata Krawcowych spěwow, kotryž wuda Ludowe nakładnistwo Domowina 1994. Wobsahuje rjad dotal hišće njewozjewjenych originalnych kompozicijow kaž tež wobdźěłanjow serbskich ludowych spěwow w dwu- do pjeć­hłósnych sadźbach za dźěćace, žónske, muske a měšane chóry. Wosebitosć je zběrka 25 serbskich ludowych spěwow, kiž bě Krawc tři- a štyrihłósnje za žónski chór wobdźěłał. Tutym sadźbam poda nimo serbskeho tež čěski a zwjetša němski tekst.

Pod hesłom „Spěwy klinča – bórze zas“ je so minjeny pjatk w Budyskim Serbskim domje dalša literarna dźěłarnička wotměła, nawjazujo na prěnju w měrcu. Lubina a Dušan Hajduk-Veljković ju znowa nawjeduještaj. Zajimcy mějachu w předpolu spěwne teksty zapodać, swobodny swójski tekst a dalši na hižo eksistowacu melodiju. Teksty tworja na dźěłarničce zakład za dalše rozjimanje, diskusiju a pokiwy. Na městnje wobdźělištaj so tónraz Michał Donat (nal.) a Katja Liznarjec (napr.). W běhu zašłych měsacow běchu tež indiwiduelne zetkanja z Hajdukecami online. Ze zašłych dźěłarničkow wušli su spěwy, kotrež Serbski rozhłós wužiwa. Foto: SN/Hanka Šěnec

Michał Kokla

Dienstag, 30. August 2022 geschrieben von:
Wjelelětny zapósłanc Sakskeho krajneho sejma Michał Kokla zemrě 29. žnjenca 1922 w Chrósćicach. „Bě Serb z dušu. Kokla njeje so bojał tež krute a razne słowa rěčeć.“ Tak wuchwaleše farar Jurij Delan jeho w nekrologu. Kokla narodźi so 25. winowca 1840 we Worklecach jako syn wulkobura a bě wot lěta 1847 w Chrósćicach doma. Kokla-Lisak bě kubler a zastupnik serbskich wulkoburow, předewšěm katolskich, a 33 lět zapósłanc konserwatiwneje frakcije krajneho sejma. W lěće 1909 doby we wólbnym boju z podpěru tež jednorych Serbow přećiwo kandidatej ry­ćerkublerjow Brühlej. Kokla bě předsyda konserwa­tiwneho Wjesneho wólbneho towarstwa a wot njeho sobuzałoženeju towarstwow „Serbosław“ a „Jednota“. 17 lět bě jeho předsyda. Za dźiwadło Jasčanskeje „Bje­sady“ je přihotował kruchaj „Dźěd Jakub“ a „Nowe korč­marstwo“. Hižo 1875 porěča wón sobu na 1. schadźowance serbskich studentow w Chrósćicach. Wot lěta 1881 bě z Maćicarjom. 1913 pak wustupi přećiwo młodej Domowinje. W nowembru 1918 podpěraše a podpisa žadanje swo­jeho kolegi-zapósłanca Arnošta Barta za statnym zawěsćenjom narodnych prawow Serbow. Manfred Laduš

Pjeć wustupow w Strakonicach

Montag, 29. August 2022 geschrieben von:
Rejowarki a rejowarjo Smjerdźečanskeje rejwanskeje skupiny kaž tež hudźbnicy wokoło dudakow Steffena Kostorža a Tomasza Nawki su so w minjenej nocy z mjezynarodneho dudakoweho festiwala w Strakonicach nawróćili. Z pjeć wustupami su wot pjatka hač do njedźele přihladowarjam postrow z Łužicy sposrědkowali. Zdobom kročachu w přećahu po měsće před wjacorymi tysacymi přihladowarjemi. ­15 mjezynarodnych skupin bě na štyridnjowskim festiwalu wobdźělene, tak ze Španiskeje, Francoskeje, Běłoruskeje a Šotiskeje. Přichodny wustup Smjerdźećanow budźe 10. sepembera na wikach přirody w Stróži. Foto: Katka Pöpelec

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND