Wjac wulkomyslnosće
Cyrkej a cyrkwinske žiwjenje je wažny wobłuk, w kotrymž so serbuje a hdźež ludźo – kěrluše spěwajo a so modlo – z prawidłownosću spodobnu serbšćinu „do huby bjeru“ a we wutrobje składuja. Cyrkej je wupruwowany „rěčny rum“. Jako Serbja so přez kóždeho čłowjeka wjeselimy, kotryž sej našu rěč přiswoji. Što pak, hdyž kemše a křesćanska nabožina jeho swět njejstej? Dokal móhł so podać, zo by zwonka rěčneho kursa, prosće w swojim „normalnym žiwjenju“, našu rěč nałožował? Mjez nimale 200 wobdźělnikami kursow Mareka Krawca je někotryžkuli, kotryž tajki wobłuk pyta.
Wčerawši ritual wuhnawanja zymy běše jenož jedyn přikład za pluralitu rěčnych rumow. Wězo njeje kóždy njewěriwy „pohan“. Tak kaž móže njewěriwy z respektom cyrkej wopytować, móže křesćan ze zajimom pohanski ritual na wědomje brać. Přećelna mjezsobna toleranca a wulkomyslnosć stej fundament towaršnosće z přichodom. Marcel Brauman
Dadaizm w Lessingowym měsće
Serbscy muzejownicy we Waršawje po puću
Njedawno přebywaše kruh wědomostnych a fachowych sobudźěłaćerjow Serbskeho muzeja na swójsku iniciatiwu we Waršawje. Zaměr wuprawy bě, sej na městnje we wospjet wuznamjenjenym muzeju POLIN, kotryž wěnuje so europskim stawiznam pólskich Židow, nowe impulsy a nazhonjenja za koncipowanje noweje trajneje wustajeńcy spřistupnić.
Aktiwny Domowinjan, mnohostronski ludowy wuměłc zemrěł
Zrudźaca powěsć je so po Serbach rozšěriła, zo zemrě wutoru, 14. měrca, we Wojerowskej chorowni w 89. žiwjenskim lěće Helmut Kurjo z Blunja. 6. januara 1935 bě so wón do ratarskeje swójby narodźił. Jeho mać a wowka chodźeštej čas žiwjenja we Wojerowskej ewangelskej narodnej drasće, abo burskej, kaž tam praja. Helmut Kurjo je w staršiskim ratarstwje, pozdźišo w prodrustwje w kruwjacej hródźi dźěłał.
Na zwjazkowym kongresu 1961 Helmuta Kurja prěni raz zetkach. Sedźachmoj jako delegataj Wojerowskeje župje „Handrij Zejler“ napřećo za blidom. Wobdźiwach tehdy jeho swojoraznu Blunjansku serbšćinu, kotruž bě wot staršeju nawuknył a čas žiwjenja rady wužiwał.
„Wogeń, wóda a wjele mólowanych jajow“ je nadpismo ...
Stagnacija je za nju „smjerć“
Na mjezynarodnym dnju maćeršćiny njebě hornjoserbšćina jenož w sćelaku MDR słyšeć, ale tež w moderaciji powěsćow w Sewjeroněmskim rozhłosu NDR – a to dźakowano serbskej moderatorce Bibianje Bartowej.
36lětna wotrosće w Budyšinje, hdźež chodźeše na serbski gymnazij. Po přebytku šulskeho lěta w Južnej Africe maturowaše na Biskopičanskim gymnaziju. Swětej wotewrjena dźowka dźiwadłoweje pedagogowki Heide-Simone Bartoweje a dźiwadźelnika Křesćana Barta poda so na to na praktikum do čěskeho Brna, na tamniše „Městské divadlo“. Na to studowaše „Europske medijowe wědomosće“ w Podstupimje. Připódla dźěłaše we hłownym studiju sćelaka ARD w Berlinje. Po swojim studiju skutkowaše Bartowa při sćelaku MDR za wšelakore formaty. Serbskim přihladowarjam je zawěsće tež znata jako žurnalistka-moderatorka wusyłanja „Wuhladko“. Po dalšim studiju na hospodarskej wyšej šuli a mjezystaciji bě Bartowej jasne, zo „słuša“ do žurnalizma.
Nowiny a syće štwórta a pjata móc towaršnosće
Socialne medije wobwliwuja kulturu diskutowanja, poćah mjez knježacymi a wobydlerjemi kaž tež klasiski žurnalizm
„Internet je komunikaciske procesy bjezdwěla změnił. Najpozdźišo ‚web 2.0‘, zmóžnjacy tak mjenowanu many-to-many-komunikaciju, je tomu polěkował, towaršnosće přetworić, a to tež na dobre wašnje.“ Z tymle słowami zahaji Daniel Lehmann, žurnalist a docent za medijowu kompetencu, medijowu etiku a medijowe stawizny mjez druhim na Berlinskej Humboldtowej uniwersiće, swój impulsowy přednošk „Social media w konteksće protestowych hibanjow“ předwčerawšim w Budyskim młodźinskim klubje Kurti. Jako „pozitiwne přikłady“ předstaji wón „MeToo-kampanju, rewolucionarne ‚Arabske nalěćo‘ kaž tež hibani ‚Fridays for future‘ a ‚Black lives matter‘. Bjez socialnych medijow njebychu tele protesty – tež na globalnej runinje – dawno telko kedźbnosće zbudźili a towaršnosć bytostnje wobwliwowali.“ Druhi bok medalje w tym zwisku po słowach Lehmanna je, zo „hodźa so z pomocu socialnych medijow aktiwistki a aktiwisća nańć, jich profile a aktiwity sćěhować a naposledk online difamować“.
