„Swoboda kiwa!“ w Podstupimje

Mittwoch, 11. Januar 2023 geschrieben von:
Prezidentka Krajneho sejma Braniborskeje prof. dr. Ulrike Liedtke je we wobłuku wernisaže pućowaceje wustajeńcy Serbskeho instituta (SI) „Swoboda kiwa! Serbja a mjeńšinowe prašenje po 1918“ wčera na Podstupimskim měšćanskim hrodźe podšmórnyła, zo „móžetej mjeńšina a wjetšina jedyn wot druheho wuknyć: tolerancu, mjezsobny respekt, tež wobchadźenje z rozdźělemi a wšelakimi tradicijemi. To je tež tohodla wažne, dokelž dźě je w globalizowanym swěće kóžda a kóždy někak z přisłušnikom mjeńšiny.“ Direktor SI dr. Hauke Bartels wuzběhny „charakter Łužicy jako srjedźoeuropska mostowa a zwjazowaca krajina“ posrědkowacy raz přehladki, kotraž je hač do 9. měrca přistupna. Foto: Krajny sejm Braniborskeje/ Anja Hebold

Festiwal Łužica zaso kaž prjedy

Mittwoch, 11. Januar 2023 geschrieben von:

Budyšin/Chrósćicy/Hochoza (SN/mb). Za 14. mjezynarodny folklorny festiwal Łužica 6. do 9. julija liča z 20 000 přihladowarjemi a cyłkownym etatom 300 000 eurow. Wot 50 skupin z wukraja, kotrež bychu so rady wobdźělili, chcedźa organizatorojo dźesać přeprosyć. Při tym hraje „spektrum temperamentow“ a zakótwjenje w etniskej mjeńšinje rozsudźacu rólu, praješe předsyda přihotowanskeho wuběrka Marko Kowar Serbskim Nowinam. Kaž w času do pandemije budźe znajmjeńša 600 sobuskutkowacych, połojca z wukraja. Woni wočakuja serbske ansamble ze wšěch regionow Łužicy. Program so w Budyšinje a na třoch statokach w Hochozy a na šěsć dworach w Chrósćicach wotměje. Zajimcy móža so běžnje pod informować.

Wo financowanje etata staraja so Załožba za serbski lud, kulturny rum, komuny a wopytowarjo ze zastupnym lisćikom. Lětuši festiwal je wosebite wužadanje: „Dyrbjachmy po pandemiji zaso pola­ nule započeć“, rozłoži Marko Kowar, a na přikład zwěsćić, hač wšitcy partnerojo z hospodarstwa hišće eksistuja.

Sporjedźeja a wurjedźa cyrkej

Mittwoch, 11. Januar 2023 geschrieben von:
W Drježdźanskej cyrkwi Našeje knjenje maja tutón tydźeń rjemjeslnikow: charakteristiske znamjo města wostanje hač do soboty zawrjene. Přičina toho su lětne rjedźenske a hladanske dźěła, kaž załožba Cyrkej Našeje knjenje zdźěli. Mjez druhim chcedźa elektriske připrawy hladać a drjewjane stoły předźěłać. Tež durjowe a sćěnowe přestrjenje maja so sporjedźeć. Na dźěłach je lětsa něhdźe 40 wosobow z 15 přemysłow wobdźělenych. Zo bychu spěšnje a we wuskim taktowanju dźěłać móhli, wostanje cyrkej za to dospołnje zawrjena. Njedźelu, 15. januara, swjeća zaso ­regularnje kemše. Foto: Jürgen Männel

Za kulturu nowe koordinowanišćo

Dienstag, 10. Januar 2023 geschrieben von:

Choćebuz (SN/at). Kraj Braniborska wotewrje jutře w Choćebuzu Łužiske kulturne koordinowanišćo. Nowe zarjadnišćo je wotnožka ministerstwa za wědomosć, slědźenje a kulturu. Jako bytostny wobstatk při zwoprawdźenju Kulturneho plana Łužica skutkuje wone jako šarněr mjez zjawnje spěchowanej kulturu a kulturnym a kreatiwnym hospodarstwom. Zdobom ma tworjenju syćow mjez kulturnymi akterami dopomhać.

Wotpohladane zhromadne dźěło je šěroko zapołožene. Wuske maja styki z Łužiskim hospodarskim regionom WRL, z akterami Łužiskeho festiwala, ze za kulturu zamołwitymi w Choćebuzu a wokolnych wokrjesach kaž tež z kulturnym rumom Hornja Łužica-Delnja Šleska w Sakskej być. Nowe koordinowanišćo ma podpěrać, zo Łužicu jako europsku kulturnu krajinu zaznawaja a wuwiwaja.

Braniborska ma kulturu za centralny motor strukturneho wuwića we Łužicy. Wona ma přinošować, regionalnu identitu a atraktiwitu tudyšeje krajiny wuměłstwa a kultury skrućić, nastorki posrědkować mjez druhim za wjace wobydlerskeho angažementa w regionje.

Prěnje zarjadowanje Zwjazka serbskich wuměłcow (ZSW) w nowym lěće bě zdobom zakónčenje wjace hač 24 měsacow trajaceje přestawki. We wobłuku mjeztym hižo sedmy raz wuhotowaneje literariskeje rozmołwy rjadu „tracTare“ diskutowachu minjeny pjatk ně­hdźe dźesać zajimcow w Budyskej Röhrscheidtowej bašće wo antologiji „Paternoster 9“.

Budyšin (SN/bn). Jako zazběh do diskusije poda Dietrich Šołta kompaktnu recensiju, wuzběhnywši wosebje „elegantne wuhotowanje“ knihi, wo kotrež bě so Isa Bryccyna postarała, a chwalo na přikład „žortne limericki w bjezporočnej serbšćinje z pjera Damiana Dyrlicha“, poetiske přinoški Źil-Francis Ketlicojc, Pětra Dźisławka a Maksa Bagańca kaž tež „derje pisanu“ prozu Patricije Kralec. Přitomnymaj awtoromaj Clemensej Bobce a Annamarje Zahonowej wobswědči wón „emocionalnje hnujace ekspresiwne sady“ resp. wurjadne „wopisowanje žiwjenskich wobstejnosćow z optimistiskim widom na woprawdźitosć“.

Ze swingom lěto zahajili

Montag, 09. Januar 2023 geschrieben von:
Na njewšědne městno přeprosy band „Conni Island“ wokoło mnohostronskeje hudźbnicy a wučerki hudźby na Budyskim serbskim gymnaziju Conni Wolf (nalěwo) minjenu sobotu, zo bychu lěto z koncertom zahajili. Na domowym koncerće pola saksofonistki Jany Šołćic (2. wotprawa), kotraž bydli blisko Radeberga, zahrachu ze hudźbnicomaj Torsten Schubert, Terence Lohr a Paul Kanig (wotlěwa) kompozicije z pjera Conni Wolf, kaž tež jeje w swing-stilu překomponowane sadźby znatych hodownych spěwow. Mjez přichwatanymi přećelemi a swójbnymi běchu tež bywši něhdyši šulerjo hudźbneje wučerki. Koncert da nadźiju na dalše hudźbne překwapjenki tute lěto. Foto: SN/Božena Šimanec

Akustiski portret

Freitag, 06. Januar 2023 geschrieben von:
Budyšin (SN). Měrćin Weclich předstaja z nowej CDju „Klawěr & brewěr“ wuběr spěwow a baladow z minjenych 30 lět. Wona wopřijima znate a woblubowane title, kotrež wjelorakosć žanra zabawjaceje hudźby we wšej pisanosći wotbłyšćuja. Nastał je tak portret mnohostronskeho spěwarja-komponista, kiž zamóže swój publikum tež dźensa hišće wot młodeje hač do stareje generacije pohnuwać a zahorić. Leporelo k CDji wopřijima pokazki na fotowe instalacije Maćija Bulanka k wuzwolenym spěwam, kotrež hodźa so z pomocu QR-koda na šmóratku wobhladać. Zynkonošak je mjez druhim w Budyskej Serbskej kulturnej informaciji a w Smolerjec kniharni na předań.

Ansambl zaso z rozmachom

Freitag, 06. Januar 2023 geschrieben von:

Budyšin (SN/bn). Serbski ludowy ansambl je w lěće 2022 cyłkownje něhdźe 37 000 přihladowarjow na 188 předstajenjach powitał, štož je po słowach za zjawnostne dźěło domu zamołwiteho Stefana Cuški „wo tójšto mjenje hač w lětach do korony“. 128 předstajenjow dyrbjachu wotprajić. Potrjechene běchu „na přikład rjadaj ptačokwasnych programow za dźěći a dorosćenych abo rjad nowolětnych koncertow“. Z dohromady 5 000 přihladowarjemi wukopachu so „Błótowske powěsćowe nocy“ jako lětsa najwjetši publikumowy magnet.

Proby za prapremjeru zahajili

Freitag, 06. Januar 2023 geschrieben von:
Tak mjenowana koncepciska proba ze wšěmi wobdźělenymi, potajkim na přikład z hrajerkami a hrajerjemi, dramaturgowku, wuhotowarku, inspicientom a režiserom, twori tež w Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle zazběh fazy nazwučowanja noweje inscenacije. Předwčerawšim zetka so w tym zwisku prěni raz mustwo, kotrež chce spočatk měrca hru „Widerstand“ prapremjernje na hłownym jewišću w Budyšinje předstajić – dotal bu drama jeničce jako „dźiwadłowy film“ wirtuelnje pokazana. Z wosebitym hosćom proby bě awtor krucha, nošer Sakskeho literarneho myta 2022 Lukaš Ričel (srjedźa). Foto: Mirosław Nowotny

Wabjace wustajeńcy a dźěłarnički

Donnerstag, 05. Januar 2023 geschrieben von:

Budyšin (SN/bn). Serbski muzej w Budyšinje zhladuje na „dosć wuspěšne lěto 2022“. Na dohromady 172 zarjadowanjach inkluziwnje wernisažow a finisažow zličichu cyłkownje wjace hač 12 000 wopytowarjow, z čimž su po słowach kuratorki Andreje Pawlikoweje „jara spokojom“, byrnjež přerěznu ličbu do pandemije cyle njedocpěli. Mjez wjerškami běchu tři wosebite wustajeńcy. Wot oktobra 2021 do lońšeho apryla pokazachu zhromadnje z Goethowym institutom přehladku „5 x Němska po wšěm swěće – W špihelu migracije“ wo němskich wupućowarjach na pjeć kontinentach. Wot meje do septembra bě Budyšin z hosćićelom mjezynarodneje wustajeńcy „Party w 21. lětstotku“, prezentowaceje narodnu drastu Słowakow něhdy a dźensa. Hišće hač do kónca lětušeho februara pokazaja ekspoziciju „Wšo je krajina – Alles ist Landschaft – Wšykno jo krajina – Wszystko jest pejzażem – Serbski moler Jan Buk“ pod zhromadnym patronatstwom Sakskeje a Braniborskeje kaž tež pólskeju wojewódstwow Delnja Šleska a Lubuš.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND