Wo knihach a kniharni (12.05.23)
Wiki, wosebje knižne wiki, su přeco pisane torhošćo a špihel aktualnych trendow w towaršnosći. Tuž běchu wočakowanja nakładnistwow, awtorow a tež hosći na lětuše knižne wiki w Lipsku po třilětnej přestawce wotpowědnje hoberske. Wosebje wabjachu nowe formy a formaty posrědkowanja literatury, kaž #buchbar dla bjesady ze znatymi awtor(k)ami abo rjad „Knihi mojeho žiwjenja“ z diskusijemi wo wliwje knihow na žiwjenjoběh.
Serbske styki do Čech skrućili
Ludowe nakładnistwo Domowina wustaja na knižnych wikach w Praze
Praha (SN/MiR). Na Praskich knižnych wikach w měšćanskim dźělu Holešovice poručeja sobudźěłaćerjo Ludoweho nakładnistwa Domowina wot dźensnišeho swoje serbske medialne wudźěłki. Hač do njedźele móža sej zajimcy z Čěskeje abo wukraja serbske dźěćace a šulske knihi, beletriju, słowniki, wěcnu a wědomostnu literaturu, słuchoknihi, CDje abo DVDje wotkryć. Jednaćel LND Syman Pětr Cyž ma hladajo na zarjadowanje krute přeće: „Nadźijam so wyšeje ličby wopytowarjow porno loni. Korony dla so tehdy mnozy bojachu, wiki wopytać.“ Wón zwjazuje swoje přeće tež z wočakowanjemi: „Chcemy w Praze naše styki k čěskim a druhim partneram skrućić a nowe styki nawjazać. Sym optimistiski, zo so nam to poradźi, dokelž smy lětsa zaso – hinak hač loni – pod krutej třěchu zaměstnjeni.“ Nimo jednaćela LND budu na stejnišću z čisłom „KD 108“ nawodnica za marketing, Patricia Róblowa, koordinator za rozšěrjenje a digitalizaciju, Domenico Gruhn a lektorka Weronika Žurowa serbske knihi poručeć a wo łužiskich Serbach informować.
Wotewru znowa „Kulturnu zahrodu“
Budyšin (SN/bn). Po premjerje loni z dohromady něhdźe 1 200 wopytowarjemi chce Serbski ludowy ansambl tež lětsa pod hesłom „Kulturna zahroda“ sep zarjadowanjow pod hołym njebjom wuhotować. Na „najrjeńšim balkonje Budyšina“, kaž intendant SLA Tomas Kreibich-Nawka zahrodu pod Röhrscheditowej baštu we wobłuku składnostneje nowinarskeje rozmołwy mjenowaše, poskića wot 1. do 25. junija stajnje wot štwórtka do njedźele dohromady 16 programow. Zazběh twori koncert „Ladies Night“ z Weroniku Kalinučcynej, Hanku Wowčerjowej a Helenu Hejduškec, kotrež připowědźi SLA jako „měšeńcu znatych serbskich, jendźelskich a němskich spěwow kaž tež swójskich kompozicijow“. Dźeń po tym chce Drježdźanski trijo „Placebo Flamingo“ swój loni dešća dla wotprajeny wustup nachwatać a publikum „z wysokoenergetiskej syntezu funka, hiphopa, ludoweje hudźbny, rocka a jazza zahorić“.
Młodźina přehladku sobu wuhotuje
Nóc kulturyz muzejoma ansamblom
Po třilětnej přestawce koronapandemije dla, wotměwa so lětsa zaso cyłoněmska „Dołha nóc kultury“. W Budyšinje maja nowostce: noweho wobdźělnika a wyše płaćizny za zastup.
Filmowcy na festiwalu nad Nysy zaso witani
Zhorjelc (AK/SN). Mjeztym 20. króć wotměwa so w třikrajowym róžku Pólska/Čěska/Němska mjezynarodny filmowy festiwal „Neiße-Nysa-Nisa“. Wot 23. do 27. meje maja so na jubilejnym festiwalu sto filmow na 140 zarjadowanjach w 150 městach a wsach pokazać. To zdźěli nawodnica festiwala Ola Staszel nowinarjam předwčerawšim w Zhorjelskim programowym kinje Camillo. Lětsa maja organizatorojo 26 000 eurow k dispoziciji, zo móhli najlěpše filmy mytować.
Cosima Strackojc-Nawka ze syće Łužiskich filmowcow potwjerdźi we wabjenskim filmje jónkrótnosć tohole festiwala a mnohotnosć jeho wobsahow. Referentka za medijowy škit młodźiny pola Sakskeho medijoweho stawa rjekny: „Nysowy filmowy festiwal je drje po swěće jenički, kiž zwaži so přez mjezy do třoch krajow. Festiwal je pokład za cyły region.“ Ola Staszel zwurazni, zo su „serbscy filmowcy witani partnerojo festiwala.“ W blogu za krótkofilmy „Serbske zwuki“ předstajene produkcije zaběraja so mjez druhim z tradiciju, hudźbnymi pućowanjemi a ćichej poeziju. „Wjeselimy so, zo pokazuje Budyski Kamjentny dom wospjet serbski program“, wona rjekny.
Z Měranu Cušcynej na „trakTare“
Budyšin (SN/MiR). Jěwa-Marja Čornakec, čłonka předsydstwa Zwjazka serbskich wuměłcow, (ZSW) witaše zašły pjatk šwarnu ličbu hosći na zarjadowanje w rjedźe „trakTare“ do towarstwoweje rumnosće Budyskeje piwarnje. W literarnej rozmołwje zaběrachu so zajimcy tónkróć ze zběrku „Stop a stup“ z pjera Měrany Cušcyneje. Sylwija Šěnowa hódnoćeše z wulkej zahoritosću a sympatiju tworjenje awtorki, kotraž wjedźe čitarjow do rozmyslowanja, sćěhujo situacije, kajkež je žiwjenje rysuje. Kniha je nazymu lěta 2021 wušła. Koronapandemije dla pak njeměješe ZSW składnosć, lubowarjow tekstow wosebje w Serbach znateje Budyšanki na rozjimanje poskitka, kotryž je Ludowe nakładnistwo wudało, přeprosyć. 47 tekstow, kotrež je Cušcyna zhromadnje z lektorku Marku Maćijowej do powědkow, miniaturow a esejow zarjadowała, „njepřeswědča jenož wobsahowje, ale wosebje jich wusahowaceje rěče dla“, rjekny Sylwija Šěnowa. Wona zwurazni, zo awtorka a basnica čitaceho hnydom w prěnich sadach do jednanja sobu bjerje.
Kulturne herbstwo po puću do digitalneho registra
Budyšin (SN/MG). Kak wobchadźeja Serbja ze swojim kulturnym herbstwom? Kak posylnja jeho widźomnosć? Štó ma nadawk, tute herbstwo zběrać a wot koho dóstanje nadawk za to? – To běchu najwažniše prašenja, kotrež spyta wčera wječor digitalne rozmołwne koło z temu „Register za daty serbskeho kulturneho herbstwa“ wotmołwić. Přeprošenju projekta załožby Digiserb, Serbskeho instituta a kulturneho wuběrka Domowiny bě někak 20 wosobow sćěhowało.
Po witanju přez kulturneho referenta Domowiny, Clemensa Škodu, předstaji dr. Robert Lorenc, jedyn ze zamołwitych za digitalny register, dotalny staw planowanja kaž tež fazy přewjedźenja. Po jeho informacijach je projekt tuchwilu hišće w pilotowej fazy. Zaměr je, w jutrowniku 2024 prěni prototyp registra wozjewić. W nim chcedźa wobstejace zběrki kulturneho herbstwa Serbow mjez sobu zwjazać, nic a je na centralnym městnje składować. To su zamołwići jako to najwažniše wuzběhowali.
„Njestanje-li so ničo, dyrbju lětsa insolwencu přizjewić“
Čehodla Zhorjelske dźiwadło w krizy tči, čehodla pak je tak wažne za region
Cyłych 1,6 milionow eurow wulki je problem, před kotrymž intendant Zhorjelsko-Žitawskeho dźiwadła Gerharda Hauptmanna lětsa steji. „Telko pjenjez w běžnym lěće zalutować – to nichtó njezamóže“, je Daniel Morgenroth w interviewje ze sćelakom MDR spočatk apryla prajił. „Njestanje-li so ničo, dyrbju lětsa insolwencu přizjewić.“ Runje zaběra so z naćiskami za lutowanske scenarije – „scenarije horora“, kaž přiznawa. 30 do 40 sobudźěłaćerjow pušćić, chiba rejwanski ansambl abo chór rozpušćić ani dosahało njeby, finančnu dźěru zatykać. „Lutowanske naprawy, wo kotrychž tu rěčimy su: pak dźiwadłowu spartu, pak hudźbne dźiwadło, pak cyły orchester wotstronić“, nam na naše naprašowanje wujasni.
