Buk w srjedźišću

Donnerstag, 12. Oktober 2023 geschrieben von:

Wrócław (SN/bn). Kontaktowy běrow Swobodneho stata Sakska we Wrócławju, Domowina a Budyski Serbski muzej su wčera „Serbski wječor“ w stolicy wojewódstwa Delnja Šleska wuhotowali.

Zazběh zetkawanja tworješe wodźenje po wosebitej wustajeńcy „Wšo je krajina – Serbski moler Jan Buk“, kotraž bu 15. septembra we Wrócławskim Měšćanskim muzeju wotewrjena a je hač do kónca lětušeho decembra přistupna. Kuratorka přehladki, nawodnica Budyskeho Serbskeho muzeja Chrtistina Boguszowa, rozłoži hosćom žiwjenjoběh a tworjenje „najwuznamnišeho serbskeho tworjaceho wuměłca 20. lětstotka“, kiž bě „swoje wukubłanje we Wrócławju zahajił“ a sej „naležnje přał, składnostnje swojich stoćinow personalnu wustajeńcu“ w tymle měsće zwoprawdźić.

Projekt ZARI: Fazy a naprawy

Donnerstag, 12. Oktober 2023 geschrieben von:

Kóždy šesty tydźeń so ZARI-team na wuměnu nazhonjenjow zetkawa zo by wo stawje dźěła, naprawach a problemach diskutował. Slědźerce projekta Nicole Dołowy Rybińska a Cordula Rataj­czakowa podawatej tu rěčnym motiwatoram feedback ze swojeho sociolinguistiskeho wida. Hižo na zahajenskim zetkanju předstajištej teamej katalog naprawow a strategijow ze wšelakich kónčin swěta. Do tutych słušeja mjez druhim:

pućowanja za swójby

spěwne wječorki

wjesne swjedźenje

wjesne radijo

• zhromadne dźiwadźelenje, hudźenje

abo rejowanje

• dźěłarnički za šiće, molowanje,

hornčerjenje, warjenje atd.

• serbske rěčne kursy a konwersaciske

kruhi

„Prawdźepodobnje njebudźe móžno, wšitke tute do Łužicy přenjesć“, wonej wuzběhnyštej. „Wažne je, zo naprawy specifiske wuběramy a přiměrimy.“

Naši rěčni motiwatorojo

Mittwoch, 11. Oktober 2023 geschrieben von:

Lucian Kaulfürst

Foto:

priwatne

Rěčni motiwatorojo su wažny wobstatk rewitalizaciskeho projekta w nošerstwje Domowiny z mjenom ZARI. Je jich dohromady pjećoch. Hłownej nadawkaj, kotrejž maja we wšelakorych regionach Łužicy spjelnić, stej: Informacije wo rěčnej situaciji zběrać a zajim ludźi za serbšćinu budźić. Dźensa a jutře chcemy Wam kóždeho z nich bliže předstajić.

Raphaela Wićazowa

Z gmejnami Wulka Dubrawa, Rakecy, Radwor, Njeswačidło, Bóšicy a Hodźij ma Raphaela Wićazowa poměrnje wulki teritorij na starosći, w kotrymž jako rěčna motiwatorka skutkuje. 42lětna Radworčanka ma kruty wosobinski narok: „Chcu so tak derje kaž móžno do kóždeje gmejny z jeje specifiskimi wobstejnosćemi zanurić a akterow zeznać.“ Z pomocu mejlkow a telefonatow rozšěrjuje za to pospochi swoju syć kontaktow. Za wosebje skutkowne pak ma wopyty najwšelakorišich lokalnych zarjadowanjow, na kotrychž so wobydlerjam tež wosobinsce předstaja.

Konferenca w Praze ze serbskim podźělom

Dienstag, 10. Oktober 2023 geschrieben von:
Krajna zhromadźizna němskich towarstwow w Čěskej republice je zašły kónc tydźenja do Prahi přeprosyła. Konferenca steješe pod patronatstwom čěskeho wonkowneho ministra Jana Lipavskeho a zamołwiteje němskeho zwjazkoweho knježerstwa za prašenja wusydlencow a narodne mjeńšiny Natalie Pawlik. Tema konferency w impozantnym twarjenju wonkowneho ministerstwa „Palais Czernin“ běše: „Identita a jeje wuznam za narodne mjeńšiny“. Młodźinska referentka Domowiny Virginia Hanuzowa je pod tematiskej rubriku „Wupruwowane přikłady z praksy“ serbski lud w Němskej a swoje dźěło z młodźinu prezentowała. Mjez wobdźělnikami běchu mjez druhim Retoromanojo ze Šwicarskeje, Němcy z Danskeje kaž tež Němcy z Pólskeje. W srjedźišću mjezsobneje wuměny steješe dopóznaće: Kóžda mjeńšina je nadhódnota za kraj, w kotrymž je žiwa – toho ma sej wona stajnje wědoma być. „Smy dźakowni za wědomostnu wuměnu a wjeselimy so na přichodnu konferencu, kotraž budźe za dwě lěće“, rjekny Virginia Hanuzowa.

Schadowanka z nowozapočatkom

Dienstag, 10. Oktober 2023 geschrieben von:
Jakny, modernje wusměrjeny a folklory bjezmała so wzdawacy program, wuhotowany na z nimale połdra metra wulkim „digitalnym jutrownym jejom“ wupyšenym jewišću Choćebuskeho kluba Scandale: 39. Schadowanka bě takrjec nowozapočatk. Něhdźe 200 wopytowarjow wobdźiwachu minjenu sobotu modowu přehladku Katje Fietz, kotraž serbsku drastu, design 1980ych lět a europski kaž tež japanski módroćišć kombinuje. Hudźbnej přinoškaj sposrědkowaštaj hornjoserbski rapper Jakub Gruhl (na foće) a delnjoserbske hiphopowe duwo Janko & STOI, Jan Lorenc překwapi publikum z třidimensionalnej kompjuterowej animaciju. Foto: NC/Konstanze Kušcyc

Serbsku literaturu wobohaćił

Montag, 09. Oktober 2023 geschrieben von:

Wutroba spisowaćela Bena Budarja po dołhej ćežkej chorosći bić zastała

Zrudźaca powěsć je so rozšěriła, zo je spisowaćel-basnik, přełožowar, wudawaćel a wot lěta 2013 lawreat Myta Ćišinskeho, Beno Budar, po dołhej ćežkej chorosći a wjacorych operacijach wčera w starobje 77 lět doma w Hornim Hajnku zemrěł.

Z nim zhubi serbski lud jednoho z najwuspěšnišich literatow, kotryž je z wobšěrnym, zajimawym a pilnym tworjenjom čitarstwu w serbskej a němskej rěči kaž z přełožkami z rušćiny a pólšćiny darił pozbudźowace twórby. W jeho literarnych wupłodach chowaja so filozofiske rozmyslowanja, žortniwosć, wosudy, satira a kritika, zwjazane z lubosću k swojemu ludej a ze starosću wo jeho přichod.

Budyšin (SN/bn). Pod hesłom „Juro Mětšk – Spominanja“ bu předwčerawšim lětuši, wot Załožby za serbski lud wuhotowany koncertny rjad „Musica nova sorabica – Tradicija + eksperiment“ na žurli Budyskeho Serbskeho muzeja zahajeny. Něhdźe 40 wopytowarjow mytowaše naročny, wuběrnje interpretowany program na česć loni zemrěteho „wusahowaceho serbskeho wuměłca, kiž słuša k najwuznamnišim komponistam swojeje generacije“, kaž moderator Sebastian Elikowski-Winkler wuzběhny, ze sylnym přikleskom. Nimo twórbow Mětška, kaž na přikład „SENZA ...“ za sopranowy saksofon solo, „Gaby ja kśidła měł“ za sopran a klawěr a dwě z „Třoch ludowych spěwow za hłós a klawěr“, předstajichu spěwarka Anna Korondi, husler Malte Hübner, bračist Martin Flade, saksofonist a klarinetist Gerold Gnausch, pianist Martin Schneuing a rěčnica Lisa Čornakowa „kruchi komponistow, kotrychž bě Mětšk wobwliwował“, kaž Elikowski-Winkler rozłoži.

Nowy wotrjad Serbskeho instituta

Freitag, 06. Oktober 2023 geschrieben von:

Nowy wotrjad Serbskeho instituta (SI) za regionalne wuwiće a škit mjeńšin je wčera w Choćebuzu oficialnje swoju dźěławosć zahajił – z přednoškom wo rewitalizaciji serbšćiny.

Choćebuz (SN/mb). Nowy wotrjad pod nawodom dr. Lutza Laschewskeho ma předewšěm dwaj wobłukaj na starosći: wožiwjenje serbšćiny, wosebje delnjoserbšćiny, a skrućenje hódnoty serbskeje kultury (tak mjenowana walorizacija). Při tym chcedźa sobudźěłaćerjo ze skupinami zajimcow a lokalnymi akterami kooperować.

Do teama słušeja wědomostni sobudźěłaćerjo Julija Běrinkowa, dr. Jean-Rémi Carbonneau, dr. Jenny Hagemanowa, dr. Fabian Jacobs, Sophie Rädel, Gregor Schneider, Hannah Wellpott a projektna managerka Susann Vogel. Rěčny niwow je wšelaki, ale wšitcy chodźa na intensiwne kubłanje w delnjoserbšćinje, kaž referentka SI za zjawnostne dźěło Madlen Domašcyna našemu wječornikej na naprašowanje zdźěli.

Hory (AK/SN). Něhdźe 30 wćipnych připosłucharjow je knižna premjera na žurli na Horach přiwabiło. Serbski spisowaćel Křesćan Krawc předstaji tam wčera swój nowy roman „Der Wassermannräuber – Ein Oberlausitzkrimi“. Hosćićelej běštej tradiciske towarstwo Halštrowski kraj a publikaciju wudawace nakładnistwo Oberlausitzer Verlag.

Jan Brězan je přewšo hibićiwy hudźbnik a takrjec wobstajnje na wjacorych kwasach z hosćom, kaž na přikład jako čłon skupinow Focus a JANKAHANKA. Zajutřišim, njedźelu, přewodźi wón w Budyšinje jenički „romantiski koncert z baletom a solistami“ aktualneje hrajneje doby Serbskeho ludoweho ansambla „Tam, hdźež tón měsačk swjeći“ na křidle. Foto: priwatne

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND