Pjeć wustupow w Strakonicach

Montag, 29. August 2022 geschrieben von:
Rejowarki a rejowarjo Smjerdźečanskeje rejwanskeje skupiny kaž tež hudźbnicy wokoło dudakow Steffena Kostorža a Tomasza Nawki su so w minjenej nocy z mjezynarodneho dudakoweho festiwala w Strakonicach nawróćili. Z pjeć wustupami su wot pjatka hač do njedźele přihladowarjam postrow z Łužicy sposrědkowali. Zdobom kročachu w přećahu po měsće před wjacorymi tysacymi přihladowarjemi. ­15 mjezynarodnych skupin bě na štyridnjowskim festiwalu wobdźělene, tak ze Španiskeje, Francoskeje, Běłoruskeje a Šotiskeje. Přichodny wustup Smjerdźećanow budźe 10. sepembera na wikach přirody w Stróži. Foto: Katka Pöpelec

Budyšin (SN/bn). Dwójce bě dešć koncertej zadźěwał, z třećim pospytom pak so wustup spěwytwórca Rokotak na Kulturnej zahrodźe Serbskeho ludoweho ansambla wuspěšnje zešlachći. „Čakać a wjedro wobkedźbować bě kaž emocionalne krosnowanje po horach a dołhach, koncertaj krótkodobnje wotprajić dyrbjeć bě přewšo ćežko. Ćim bóle so wjeselu, zo móžu swoje spěwy skónčnje tu předstajić“, gitarist a spěwar spočatnje něhdźe 40 wopytowarjow – na kóncu bě jich něhdźe 70 – wčera wječor pod Budyskej Röhrscheidtowej baštu powita.

Wjace hač proste frazy

Freitag, 26. August 2022 geschrieben von:
Dobry spěw je dobry spěw, wšojedne, wo kotry žanr so jedna, kaž (nic jenož) mjez hudźbnikami často rěka. Dobry je spěw potom, hdyž tež bjez perfektneje produkcije a ryzy na gitarje funguje, je dalša tajka fraza. Zo stej tejle wuprajeni wjace hač proste floskle, je Rokotak w Budyšinje na kedźbyhódne wašnje dopokazał. Publikum měješe mjenujcy skerje rědku składnosć, jeho pěsnje raz ryzy akustisce, raz w rockowej wobsadce słyšeć – a twórby skutkowachu, byrnjež stilistisce mjez druhim šanson, swing, country a samo walčik wopřijimałe. Zdobom koncert wujewi, kak elementarny bě a je wliw bluesa na bjezmała dospołne rozhałužkowanje toho, štož dźensa popowu hudźbu mjenujemy. Nimo muzikologiskeho aspekta po­trjechi to předewšěm prezentaciju: Hudź­b­nik jenož přeswědči, hraje-li z wutrobu. Su-li potom tež teksty kmane, štož je wosebje hladajo na spěwytwórcow esencielne, móže z toho wurosć magija, kajkejež so Rokotak wčera dótkny. Bosćan Nawka

„Jazz je moje žiwjenje“

Freitag, 26. August 2022 geschrieben von:

Budyšin (CRM/SN). Jazzowu hudźbu na dwojimaj pišćelomaj – dožiwjenje to połne ekstremnych začućow, kotrež poskići so minjenu njedźelu popołdnju w rjedźe Łužiskeho hudźbneho lěća, zarjadowaneho wot Budyskeho kulturneho zarjada. W kopaće połnej cyrkwi w Chróstawje pola Šěrachowa, znatej přez jeničke Silbermannowe pišćele we Łužicy, móžeše Budyski kulturnik Andreas Hennig wšón rozradowany pišćelerku Barbaru Dennerlein wutrobnje witać – němsce kaž tež serbsce. Jeje fanojo mjenuja ju „Grand Lady of Organ“. Tutón titul nje­zwudoby sej wona jako snadź wusahowaca interpretka klasiskeje pišćeloweje literatury na klasiskich pišćelach, ale jako jazzowa organistka, kotraž njepředstaja jenož swójske kompozicije w stilu jazza, ale tež swójske improwizacije – potajkim runje z hłowy nastate, nihdźe njenapisane tematiske twórby. Njekonwencionelne změny harmonijow a takta kaž tež spěšne tempi su přiznamjenja jeje tworjenja. Tak ma wulku fanowu swójbu nic jenož w Němskej a Europje, ale přeprošuja ju tohorunja do New Yorka a druhdźe.

Čitajće w nowym rozhledźe (26.08.22)

Freitag, 26. August 2022 geschrieben von:
Na titulu serbskeho kulturneho časopisa wuhladamy wobraz „Dypki“ Mateja Dźisławka. Je to dźěl projekta „Studijo Lipsk“, za kotryž spožči so jemu lětsa při wubědźowanju „Simul+ – čiń sobu“ myto w kategoriji „Łužica – žiwa dwurěčnosć“. Dale wozjewi so dalši přinošk Evelyn Fiebiger we wobłuku serije wo serbskich chowancach Krajnostawskeho wučerskeho seminara w Budyšinje. Tutón króć wěnuje so wona Handrijej Wujancej (1814–1877). Na přikładomaj Bjarnata Krawca a Marjany Domaškojc rysuje Ladislav Futtera w swojim nastawku, kak su so serbscy wuměłcy w prěnjej Čěskosłowakskej republice zaznawali. Při tym złožuje so hłownje na žórła z Mladeje Boleslavy a přińdźe k facitej, zo hraješe přisłušnosć k serbskej ludowej kulturje pola wuměłcow wjetšu rólu hač jich konkretne wuměłske tworjenje. Nimo toho su tři recensije wozjewjene: Christoph Sramek pisa wo koncerće gitaroweho duwa Stefana Conradija a Bernda Gehlena w Podstupimje, hdźež předstaji so mjez druhim kompozicija Jana Cyža.

Serbski dom a Smolerjec ćišćernja wobsadźenej

Donnerstag, 25. August 2022 geschrieben von:

Dźensa před 85 lětami, 25. žnjenca 1937, wobsadźi fašistiska tajna policija gestapo Serbski dom na Budyskich Lawskich hrjebjach. Dwanaće gestapowcow zawrěchu wšitke durje 1904 dotwarjeneho doma a tež rumnosće Smolerjec nakładnistwa, ćišćernje a kniharnje. Pismikistajerjo, ćišćerjo a dalši přistajeni dyrbjachu so při sćěnje zestupać. Kóždeho jednotliwca woni přesłyšowachu a přepytowachu. Dr. Jana Cyža, kotryž přewza wot swojeho přichodneho nana Marka Smolerja nawod nakładnistwa a ćišćernje, nacije zajachu a do Drježdźan do přepytowanskeho jastwa dowjezechu. Dyrbješe tam dobre lěto wostać. Wón bu wulkopřerady dla přesłyšany a hakle po schorjenju pušćeny.

Arnošt Krygar

Donnerstag, 25. August 2022 geschrieben von:
Farar Arnošt Krygar narodźi so 18. žnjenca před 175 lětami jako syn duchowneho Hendricha Awgusta Krygarja w Poršicach. Z Krygarjec swójby pochadźeše šěsć fararjow a třo kantorojo. Po maturiće na Budyskim gymnaziju studowaše Arnošt Krygar w Lipsku teologiju a bě potom najprjedy domjacy wučer w Durinskej a wot lěta 1874 wuwučowaše na Budyskim wučerskim seminarje. 1877 bu přistajeny jako duchowny w Kamjencu, po tym w Budyšinku a wot lěta 1886 do 1914 bě z fararjom w ródnej Poršičanskej wosadźe. Chorosće dla poda so na wuměnk do Budyšina a wupomhaše tam składnostnje jako duchowny. Zemrě patoržicu 1923 w sprjewinym měsće. Wot 1889 bě z čłonom Maćicy Serbskeje a tři lěta je zhromadnje z fararjom Michałom Domašku časopis Misionski Posoł redigował. Farar Arnošt Krygar je wo serbskich kěrlušerjach slědźił a pisał, serbske modlitwy hromadźił a tójšto swojich wuběrnych prědowanjow zestajał. Spisał je „Serbsku kěrlušowu konkordancu abo klučik serbskim spěwarskim“, na čimž je wjele lět dźěłał. „Zapisk serbskich prajidmow“ swojeho 1858 w Poršicach zemrěteho nana je wón rozšěrjał. Manfred Laduš

Chcedźa swójsku komisiju wutworić

Donnerstag, 25. August 2022 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). W krizy sćelaka RBB wokoło wumjetowanjow nastupajo pušćeneje intendantki Patricije Schlesinger chcedźa sobudźěłaćerjo sćelaka ze swójskej komisiju njedostatki wotkryć. W rezoluciji, kotraž je na intraneće sćelaka wozjewjena a powěsćerni dpa wčera předležeše, rěkaše, zo chcedźa přistajeni přichodne dny wosobiny ze zawodneho kolektiwa a wotwonka pomjenować.

Woni maja njewotwisnje wujasnić, „kak móžachu so njedostatki w jednaćelstwje tak dołho tolerěrować, kak móžeše so předewzaćelska kultura wuwić, w kotrejž su so samo wočiwidne přeńdźenja a dwělomne rozsudy wjednistwa akceptowali.“ Komisija ma sobudźěłaćerjam běžnje rozprawjeć. Tohorunja měł gremij doporučenja zdźěłać, kak móhli přichodnje přirunajomnym po­dawkam zadźěwać. Nimo toho žadaja sej sobudźěłaćerjo sćelaka Rozhłós Berlin-Braniborska (RBB) w rezoluciji prawo na to, noweho intendanta sobu postajić směć. To měło w statnym zrěčenju RBB sobu zakótwjene być.

Konsekwentne žadanje

Donnerstag, 25. August 2022 geschrieben von:
Kak wažna je transparenca we wšitkich zjawnych wobłukach, to pytnjemy znowa z aktualneho skandala Rozhłósa Berlin-Braniborska. Štož je so tam na šefowej etaži wothrawało, rozhłosownikow a techniskich sobudźěłaćerjow sćelaka woprawnjenje rozhorja. Hdyž kontrolne gremije zaprajeja, abo, kaž w konkretnym padźe, předsyda zarjadniskeje rady machinacije mjeztym pušćeneje intendantki RBB Patricije Schlesinger pozadki skandala scyła njewotkrywa, potom su přistajeni do njedźakowneje róle přihladowarja stłóčeni. Škoda za zjawnoprawniske sćelaki w Němskej je hoberska. Byrnjež mjeńši był, RBB žadyn někajkižkuli sćelak njeje. Wón zaruča z delnjoserbskej redakciju w Choćebuzu prawidłowne wusyłanja w našej maćeršćinje. Hdyž sobudźěłaćerjo RBB sej jako sćěh swójskich poražacych rešeršow nětko wjetše prawa sobupostajowanja žadaja, je to jenož prawe a konsekwentne. Rozsud wo nowej intendantce, nowym intendanće jasnje k tomu słuša. Axel Arlt

Lětni serial SN

6. dźěl

Załožba za serbski lud je loni idejowe wubědźowanje „Rěč wjaza. Rěc zwězujo. Sorbisch verbindet.“ přewjedła. 27 projektow su z pjenježnym dobyćom w pjeć kategorijach 500 do 10 000 eurow mytowali. W našej lětnjej seriji předstajamy wubrane dobyćerske projekty, dźensa: „Serbowanje we wšědnym zjawnym žiwjenju Wojerec“.

Hižo 2019 je społnomócnjena za serbske naležnosće města Wojerecy Gabriela Linakowa organizowała rěčne dźěłarnički pod hesłom „Rěčna swětłownja Wojerecy“. W projekće dźěše wo to, serbowanje we wšědnym žiwjenju města wozrodźić a dale wjesć.

W idejowym wubědźowanju „Rěč wjaza“, kotrež je Załožba za serbski lud nastorčiła, chcychu projekt zhromadnje ze župu „Handrij Zejler“ dale wukmanić. K tomu je Gabriela Linakowa, kotraž je ko-županka Wojerowskeje župy, nawjazała styki k regionalnej rěčnicy Domowiny za Wojerowski region Sonji Hrjehorjowej. Ta wopokaza so jako nazhonita pomoc a tak ideju spěšnje dale rozšěrichu. Wobě organizatorce wědźeštej, zo čakaja mnozy na to, so znowa zetkać, serbske zynki słyšeć a so serbsce rozmołwjeć móc.

Neuheiten LND