Bochum (SN/CoR). Wot dźensnišeho hač do soboty wotměje so w Bochumje 14. němski dźeń slawistiki, na kotrymž so wjacori wědomostnicy Serbskeho instituta wobdźěla. Dohromady je wjace hač 260 přednoškow na třoch dnjach planowane. Fokusowa tema konferency, kotruž předewšěm na podijowych diskusijach wobjednaja, je „Gender – diwersita – prestiž“.
Na podijowej diskusiji wo temje, w kotrej měrje rěčny prestiž, pochad a identita situaciju słowjanskich rěčow na šulach wobwliwuja, wobdźěli so dr. Jana Šołćina jako diskutantka. Dale přednošuje dr. Thomas Menzel wo genderowej linguistice serbšćiny a dr. Leńka Šołćic přirunuje hromadźe z prof. dr. Tanju Anstatt z Bochuma hornjoserbsku wobchadnu rěč z pólšćinu w Němskej. Nimo nich staj dalšej sorabististaj z přinoškami w programje.
Tež wo wuslědkach ruskeje wójny přećiwo Ukrainje chcedźa jutře w Bochumje diskutować, a to pod nawodom čłona wědomostneje přirady Serbskeho instituta prof. dr. Tilmana Bergera z Tübingena.
16. septembra před 150 lětami narodźi so w Chelnje wyši wučer a muzejownik Maćicy Serbskeje Michał Wjerab jako syn bura. Wón wopyta w Budyšinje Tachantsku šulu a Katolski wučerski seminar a započa w Zdźěri swoju pedagogisku słužbu. Wot lěta 1892 do 1920 wučerješe na Tachantskej šuli a bě potom dwanaće lět jeje nawoda. 1895 zastupi Wjerab do Maćicy Serbskeje. Wón bě jeje pokładnik a měješe jako zarjadnik tež čestnohamtsce jeje ležownosć ze Serbskim domom na Lawskich hrjebjach na starosći. Zaběraše so z kulturnostawizniskimi temami. Dopisowaše do Katolskeho Posoła za rubriku „Z cyrkwje a swěta“ a do časopisa Łužica. Z jeho pjera su „Serbski dom“, „Čornobóh – prastare mjeno abo snadź wupłód romantiskeje doby?“, „Stawizny serbskeje Łužicy“, „Wućahi z protokolow Maćicy Serbskeje“ a zeserbšćenje ruskeje bajki „Maruška“. Za protyku Krajan bě kalendarij zestajał. Wjerab bě čłon TCM a je 1902 sobu Budysku „Jednotu“ załožił, kotrejež pokładnik bě. Zemrě 2. měrca 1932 w Zhorjelskej chorowni a bu na Budyskim Mikławšku při zapadnej muri blisko rozwalinow Próšneje wěže pochowany.
Manfred Laduš
Bywši serbscy nowinarjo starosća so přichoda Serbskich Nowin. To w zjawnym lisće z 8. septembra zwuraznja. Dokumentujemy jón posłownje.
Wokoło Serbskich Nowin so njemało pali. To zhoni mjeztym čitarstwo němskorěčneho wudaća Serbskich Nowin runje tak kaž přihladowarstwo telewizijneho magacina Wuhladko. Hrozy strach, zo je – doniž so hnydomne a daloko sahace rozrisanje njenańdźe – wosud wažneho hłosa serbskeje spisowneje rěče dale jara njewěsty.
Serbske nowinarstwo je hižo w zašłym lětstotku w krizy tčało, tak 1937 ze zakazom Serbskich Nowin přez nacistiski režim a 1990 za čas towaršnostneho přewróta. Mocy zwonka serbskeho žiwjenja su so nanajwšelakorišo do serbskich naležnosćow tykali. Mjeztym pak je w Serbach samych wažny organ serbskeje rěče wohroženy. Přičiny nowočasneje mizery njech su rozdźělne, njeměło pak ničo k tomu wjesć, zo wšědne wudaće Serbskich Nowin zańdźe, štož móhło bórze być.