Poselstwo do přichoda
Za profesorom Rafałom Leszczyńskim
Z Łódźe dóńdźe njedawno zrudna powěsć, zo je 13. awgusta zemrěł přećel a znajer Serbow, jich rěče a kultury, prof. dr. Rafał Andrzej Leszczyński, uniwersitny profesor zapadnosłowjanskeje filologije, čłon Maćicy Serbskeje a dwójny nošer Myta Domowiny. Jeho zajim za Serbow bě hišće w šulskich lětach zbudźiła lapidarna nowinska powěsć wo serbskej delegaciji, hotowaceje so na posedźenje UNO. Bě to prěni nastork za pozdźišu intensiwnu wědomostnu zaběru, kotrejž wěnowaše njebohi, kaž pisaše składnostnje jeho 75ćin E. Wrocławska, wjac hač połojcu swojeho žiwjenja. Prof. Leszczyński bě šěroko zajimowany filologa, polo jeho dźěławosće wopřijimaše stawiznisku a literaturowědnu tematiku runje tak kaž leksikografiske předewzaća. Nawukny hornjo- a delnjoserbšćinu a wot srjedź 1960ych lět wozjewješe sorabistiske nastawki – w serbskich runje tak kaž w pólskich časopisach, šěrjo zdobom wědu wo Serbach a sorabistice w swojim kraju. Přiwšěm poradźi so jemu hakle 1973 Łužicu sam wopytać, hdźež nawjaza spěšnje wutrobite wosobinske kontakty.
Fota a stawizny
Historisku kładźitu chěžu wosrjedź sakskeje stolicy njedaloko ...
Pod hesłom „Smój wróćo“ wustajatej Rebekka a Aron Rauschhardt, ...
Wo knihach a kniharni (08.09.23)
Dźens tydźenja wotewri so w Dešnje rěčne hnězdo k wožiwjenju delnjoserbšćiny. Serbske Nowiny wězo wo tym hnydom póndźelu rozprawjachu a na foće dźerži nawoda pilotoweho projekta „Zorja – serbska imersija za dorosćonych“ Nowy Casnik w rukomaj. Zwurazni so z tym nadźija, zo měli kursisća prawje bórze delnjoserbski tydźenik čitać (móc). W běhu kursa wšak stejitej tež čitanski kružk a samo zaběra z delnjoserbskej literaturu na programje. Tuž móžu wobdźělnikam, jich njemaćernorěčnym trenarjam a (zdźěla) maćernorěčnym mentoram cyle čerstwu lekturu doporučić: najnowšu Pratyju.
Twórba jako dupa w cyrkwi
Mjezynarodnosć skutkuje z myslemi za zrozumjenje mjez ludźimi
Claudija Zanaga z italskeho Carrera je ze swojej temu „Rozmysluj wo sebi“ wopytowarjow k tomu pohnuła, wo swójskim pochadźe rozmyslować.Móhli rjec, zo je kóždy hižo jónu po antice pućował, na šuli, w bibliotece, w cuzym kraju abo na hinaše wašnje. Cyle blisko stupi nam wona tuchwilu w Miłočanskej skale „Při Krabatowym kamjenju“. Ukrainski wuměłc Volodymyr Kochmar předstaji tam Centawra. Ze zornowca wurězbowane stworjenje je dźělene. Prědni ma podobiznu čłowjeka a pokazuje na swójske „Ja“. Zadni dźěl pak je zwěrjeći, předstajacy animalisku stronu čłowjeka. Zajimawe na twórbje je, zo stejitej dźělej z małym wotstawkom wot so zdalenej, nic pak tajkim, zo by so wobhladowar přez škałobu tłóčić móhł. „Smy wšitcy dźěleni. Zaměr pak je, animaliski dźěl za sobu wotstajić, wšědnje trochu wjace“, wuměłc rjekny. Volodymar Kochmar bě druhi króć w Miłoćicach, tónkróć z wosebitej wolu ukrainskeho knježerstwa, zo by njesł tamniše kulturne herbstwo do swěta.
Hra z rěčomaj
Dwójny jubilej kulturneho herbstwa woswjećili
Drježdźany (CŠ/SN/bn). Składnostnje 20. róčnicy schwalowanja konwencije wo škiće UNESCO – imaterielneho kulturneho herbstwa swěta (IKH) je sakska ministerka za wědomosć, kulturu a turizm Barbara Klepsch (CDU) předwčerawšim swjedźenske zarjadowanje w Europskim centrumje wuměłstwow Hellerau wuhotowała. Zdobom swjećachu 10. róčnicu přistupowanja Němskeje mjenowanej konwenciji. Mjez přeprošenymi hosćemi bě tež serbska delegacija, wšako su wot lěta 2014 „Swjedźenje a nałožki łužiskich Serbow w kołoběhu lěta“ do zwjazkoweje lisćiny IKH zapisane.
Barbara Klepsch wuzběhny ze swojimi witanskimi słowami mnohostronskosć kulturnych formow w Sakskej a dźakowaše so přitomnym nošerjam za jich skutk, herbstwo hajić a pěstować: „Konwencija je imaterielnym kulturam Němskeje po cyłym swěće widźomnosć spožčiła a čiłu diskusiju wo našim kulturnym sebjezrozumjenju zbudźiła. Jubilej bě nam tuž přiležnosć, ludźi, kotřiž su takrjec aktiwni nošerjo tohole namrěwstwa, hromadu wjesć a so jim za jich často čestnohamtske skutkowanje dźakować.“
„To běštej mi wulka česć a zbožo“
Lubina Žurec-Pukačowa je 27 lět chór „Łužyca“ nawjedowała
Znate je, zo su wosebje w lětach po 1945 Serbja z Hornjeje Łužicy wožiwjenje serbskeho žiwjenja w Delnjej Łužicy podpěrali. Serbske wučerki a wučerjo z Kamjenskeje a Budyskeje kónčiny běchu ći, kotřiž su wot lěta 1952 wuknjacych na nowozałoženej Serbskej wyšej šuli w Choćebuzu wuwučowali. Jurij Pěčka, Jurij Wrobl, Marja Rječkec, Alfred Simon, Józef Frencel, Korjenkec bratraj, Jurij Šołta, Bejmakec bratraj a dalše mjena za to steja.
Runje tak su młode serbske wučerki a wučerjo z Hornjeje Łužicy w delnjołužiskich wjesnych šulach dźěłali a tu wosebje w 1950tych lětach započatki serbskeje wučby spěchowali. Z tym su mjena Mikławša Krawca, Bena Pěčki, Bjarnata Rjentša a mnohich dalšich zwjazane. Tež w kulturnym wobłuku bě pomoc z Hornjeje Łužicy přišła. Na přikład je Gerat Hantška z Brěmjenja (Brehmen) něšto lět redakciju Noweho Casnika nawjedował. A za čas NDR je Janka Cyžec (dźensa Rögnerowa) z Budyšina wjele lět Delnjoserbski dźěćacy chór nawjedowała.
