×

Nachricht

Failed loading XML...

Sorabisća na konferency

Mittwoch, 21. September 2022 geschrieben von:

Bochum (SN/CoR). Wot dźensnišeho hač do soboty wotměje so w Bochumje 14. němski dźeń slawistiki, na kotrymž so wja­cori wědomostnicy Serbskeho instituta wobdźěla. Dohromady je wjace hač 260 přednoškow na třoch dnjach planowane. Fokusowa tema konferency, kotruž předewšěm na podijowych diskusijach ­wobjednaja, je „Gender – diwersita – prestiž“.

Na podijowej diskusiji wo temje, w kotrej měrje rěčny prestiž, pochad a iden­tita situaciju słowjanskich rěčow na šulach wobwliwuja, wobdźěli so dr. Jana Šołćina jako diskutantka. Dale přednošuje dr. Thomas Menzel wo genderowej linguistice serbšćiny a dr. Leńka Šołćic přirunuje hromadźe z prof. dr. Tanju Anstatt z Bochuma hornjoserbsku wobchadnu rěč z pólšćinu w Němskej. Nimo nich staj dalšej sorabististaj z přinoškami w programje.

Tež wo wuslědkach ruskeje wójny přećiwo Ukrainje chcedźa jutře w Bochumje diskutować, a to pod nawodom čłona wědomostneje přirady Serbskeho instituta prof. dr. Tilmana Bergera z Tübingena.

Nowa protyka

Dienstag, 20. September 2022 geschrieben von:
Budyšin (SN). Dypkownje ze spočatkom nazymy dóńdźe tež lětsa najnowši lětnik Serbskeje protyki čitarjam do domu. Tónraz přeprošuje protyka do Budyskich horow, hdźež chowaja so najwšelakoriše stawiznički a powěsće, zajimawostki a překwapjenki, wosobiny abo chiba samo zadźěraty hórski ludźik? Dale podawaja so zajimawosće ze swěta a w praktiskej rubrice so sportuje. Na lochke zwučowanja k sćoplenju ćěła slěduje „power-trening“, při kotrymž móžeš so prawje wudźěłać, a na to skića so móžnosće k wotpinanju a wodychnjenju. Protyka so wot tutoho tydźenja roznošowarjam dodawa.

Něhdźe 2 400 zajimcow je zašłu sobotu wužiło składnosć, za kulisy Budyskeho Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła pohladnyć a so wo planowanych premjerach a inscenacijach wobhonić. Nawodnica wuhotowarnje Katharina Lorenz (srjedźa stejo) je roz­jimała, na kotre wašnje móža sej hrajerki spěšnje nowy kostim zwoblěkać. Nastupajo serbsku narodnu drastu je sobudźěła­ćerjow NSLDź Jasčanka Monika Cyžowa poradźowała. Foto: Carmen Schumann

Nadźija z apokalypsy

Montag, 19. September 2022 geschrieben von:
Serbja a inowacija – nažel nadal to kaž kniha ze sydom pječatami. Hinak so rozumić njemóže, čehodla njebě prapremjera inscenacije „Z nadźiju do přichoda“ wupředata. Cyłowječorny program, zwoprawdźeny bjez jeničkeho rěčaneho słowa, ale ze znatymi wurězkami wuznamnych oratorijow Kocora a Zejlerja (w jimaj wěnowanym swjedźenskim lěće!), spěwom a reju, potajkim ryzy wobrazowje a akustisce na brilantnje wuhotowanym a wuswětlenym jewišću, w tej formje „serbsce“ hišće widźeli njejsmy. Nic jenož hladajo na wjace hač dwě lěće trajace ­nazwučowanje (nanuzowaneho razu), personalnu fluktuaciju, sćerpnosć a planowansku njewěstotu smě so wšitkim ­sobuskutkowacym wulki kompliment wuprajić. Kak skutkownje móže wuzwo­leny format być, pokazuje klučowa scena z wobradźenjom dźěćatka pod kwaklu nacijow – tak wusko so na tudyšim jewišću apokalypsa a nadźija dotal spletłoj njejstej. Chapeau! Bosćan Nawka

Porjedźenka

Montag, 19. September 2022 geschrieben von:
We wudaću SN z minjeneho pjatka je so w přinošku „Kónc rozswětlerstwa ... “ mylnje wopačne mjeno podało. Spisowaćelka rěka Irina Liebmann, nic Liebermann. Redakcija prosy wo wodaće za misnjenje.

Wulka syła dźěći je prěni króć po lětnich prózdninach na probu za spěwohru „Z TOBU –Bohu swjećene lěto“ zašłu sobotu do Njebjelčanskeje Bjesady přichwatała. Wuměłski nawoda projekta Měrćin Weclich njeje pak jenož witał młode spěwarki a młodych spěwarjow, ale tež Malte Rogackeho, kiž spěwy aranžuje, a Józefa Donata, kotryž je komponistej poboku. Foto: Feliks Haza

Michał Wjerab

Montag, 19. September 2022 geschrieben von:

16. septembra před 150 lětami narodźi so w Chelnje wyši wučer a muzejownik Maćicy Serbskeje Michał Wjerab jako syn bura. Wón wopyta w Budyšinje Tachantsku šulu a Katolski wučerski seminar a započa w Zdźěri swoju pedagogisku słužbu. Wot lěta 1892 do 1920 wučerješe na Tachantskej šuli a bě potom dwanaće lět jeje nawoda. 1895 zastupi Wjerab do Maćicy Serbskeje. Wón bě jeje pokładnik a měješe jako zarjadnik tež čestnohamtsce jeje ležownosć ze Serbskim domom na Lawskich hrjebjach na starosći. Zaběraše so z kulturnostawizniskimi temami. Dopisowaše do Katolskeho Posoła za rubriku „Z cyrkwje a swěta“ a do časopisa Łužica. Z jeho pjera su „Serbski dom“, „Čornobóh – prastare mjeno abo snadź wupłód romantiskeje doby?“, „Stawizny serbskeje ­Łužicy“, „Wućahi z protokolow Maćicy Serbskeje“ a zeserbšćenje ruskeje bajki „Maruška“. Za protyku Krajan bě kalendarij zestajał. Wjerab bě čłon TCM a je 1902 sobu Budysku „Jednotu“ załožił, kotrejež pokładnik bě. Zemrě 2. měrca 1932 w Zhorjelskej chorowni a bu na Budyskim Mikławšku při zapadnej muri blisko rozwalinow Próšneje wěže pochowany.

Manfred Laduš

Zjawny list

Freitag, 16. September 2022 geschrieben von:

Bywši serbscy nowinarjo starosća so přichoda Serbskich Nowin. To w zjawnym lisće z 8. septembra zwuraznja. Dokumentujemy jón posłownje.

Wokoło Serbskich Nowin so njemało pali. To zhoni mjeztym čitarstwo němskorěčneho wudaća Serbskich Nowin runje tak kaž přihladowarstwo telewizijneho magacina Wuhladko. Hrozy strach, zo je – doniž so hnydomne a daloko sahace rozrisanje njenańdźe – wosud wažneho hłosa serbskeje spisowneje rěče dale jara njewěsty.

Serbske nowinarstwo je hižo w zašłym lětstotku w krizy tčało, tak 1937 ze za­kazom Serbskich Nowin přez nacistiski režim a 1990 za čas towaršnostneho ­přewróta. Mocy zwonka serbskeho ži­wjenja su so nanajwšelakorišo do serbskich naležnosćow tykali. Mjeztym pak je w Serbach samych wažny organ serbskeje rěče wohroženy. Přičiny nowočasneje mizery njech su rozdźělne, njeměło pak ničo k tomu wjesć, zo wšědne wu­daće Serbskich Nowin zańdźe, štož ­móhło bórze być.

We wobłuku wustajeńcy „Na slědach – Židowske stawizny w Hornjej Łužicy“ poskići Muzej Budyšin njedźelu, 25. septembra, w 15 hodź. wodźenje po židowskim kěrchowje na Mužakowskej. Muscy wopytowarjo njech njezabudu na wodźěće za hłowu. Foto: Hagen Schulz

Intensiwne proby su mjeztym zakónčili, nětko čaka prapremjera na rejwarkow a rejwarjow baleta Serbskeho ludoweho ansambla: Dźensa wječor předstaja woni zhromadnje z chórom, orchestrom a hosćemi inscenaciju „Z nadźiju do přichoda“ na hłownym jewišću Budyskeho Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła. Dalše předstajenje budźe 25. septembra. Foto: Martin Pižka

Neuheiten LND