16. małeho róžka 1634 narodźi so w Delnim Wujězdźe jako syn duchowneho ­Jana Šěrca pozdźiši farar a w swojim času jara woblubowany kěrlušer Jurij Šěrc, němsce so Scherz pisaše. Wón wopy­towaše Budyski gymnazij, hdźež matu­rowaše, a studowaše potom w Lipsku ewan­gelsku teo­logiju. Wot lěta 1655 hač do 1660 bě z diako­nom w Ketlicach pola ­Lubija a bu 1660 z wosadnym fararjom w Dubcu, hdźež 8. požnjenca 1674, hakle 40­lětny, zahe zemrě. W Dubcu je wón epistle, swjedźenske a njedźelske sćenja zeserbšćił, kotrež so pozdźišo pak lědma trjebać hodźachu. „Wjele lěpje ­běchu ­so jemu jeho serbske kěrluše ­poradźili, kotrychž je někotre přeło­žił a praja wo nim w tutym na­stupanju prěnim wu­dawarju serbskich spě­warskich, zo je wón tón najprěniši był, kiž je do praweho hrona prawych składow ze­stajene serbske kěrluše wudźěłał.“ – Tak pisa farar, ­literarny historikar a bi­­bliograf Korla Awgust Jenč w při­nošku „Spi­sowarjo serbskich rukopisow hor­njołužiskich ewangelskich Serbow hač do lěta 1800“ w Časo­pisu Maćicy Serbskeje 1875.

Manfred Laduš

Serbski hudźbny widejo „To njejo kóńc“ słuša k 20 wuzwolenym filmam, kotrež so na wubědźowanju „Sej wótře hudźbne wideja wobhladać“ wobdźěla. W cyłku mějachu zarjadowarjo „Filmverband Sachsen“, „Kreatives Sachsen“ und „Wir gestalten Dresden“ z 112 zapodatych produkcijow najlěpšich 20 wuzwolić.

Drježdźany (SN). Clip w dołhosći njecyłeju dwě a poł minuty je w nadawku rbb a serbskeho magacina Łužyca nastał. Pask wojuje we wubědźowanju wo titul „Najlěpše hudźbne widejo Sakskeje 2023“, „Najlěpše hromadźeskutkowanje wobraza a zwuka“, „Najlěpši animaciski widejo“ a wo „Myto publikuma“. To zdźělitaj So­phie Riedel a Erik Šysko z LUSATIA FILM.

Zarjadowanje k wubědźowanju wotměje so přichodny pjatk w Drježdźanach, w Europskim centrumje wuměłstwow Hellerau. Filmy maja so na něhdźe dźesać metrow wulkej sćěnowinje a ze zwukom w kwaliće koncertneho sounda prezentować.

18. małeho róžka 1939 zemrě w Berlinje pola swojeje dźowki hajnik, spisowaćel a narodny prócowar Jakub Lorenc-Zalěski. Wón bu w ródnym Radworju na kěrchowje w rowje pochowany, w kotrymž pozdźišo tež jeho mandźelska, jeho sotra Kata Čornakowa a jeje mandźelski posledni wotpočink namakachu. Po wotstronjenju narowneho kamjenja na Čornakec swójbnym rowje da Maćica Serbska w lěće 2009 za Jakuba Lorenca-Zalěskeho, kotryž bě wot 1907 z jeje čłonom, narownu taflu postajeć. Na njej steji w złotych pismikach: „Jakub Lorenc-Zalěski“, jeho žiwjenske daty a „narodowc a spisowaćel“.

Narodźi so 18. pražnika 1874 do žiwnosćerskeje swójby a bu chowanc Serbskeho seminara w Praze. Njestudowaše pak teologiju, ale rozsudźi so za wukubłanje na hajnika a dźěłaše jako tajki w kónčinach nad Rynom. Hižo w tutym času spisa Lorenc někotre mjeńše literarne dźěła za „Kwětki“ a za časopis „Łužica“, w kotrymž wozjewi tež 1898 wjetšu wuměłstwowu bajku „Wostašan“ a stawizniske powědančko „Serbscy rjekojo“ (1900 a 1922). 1920 nawróći so do Łužicy, zasydli so do Běłeje Wody a po tym do Slepoho, hdźež kupi sej rězak.

Stawizny prěnjeje serbskeje beatoweje skupiny z předłohu za aktualnu inscenaciju NSLDź na hłownym jewišću

Hudźba drje bě čerwjena nitka, kotraž so po nowej hornjoserbskej inscenaciji Němsko-serbskeho ludoweho dźiwadła na hłownym jewišću „Na tamnym boku měsačka – Hercy“ ćehnješe. To wšak njesměło nikoho zadźiwać, wšako wobswětluje hra z pjera Lubiny Hajduk-Veljkovićoweje stawizny prěnjeje serbskeje beatoweje skupiny. Ale što po skoro tři hodźiny trajacym kruchu zwostawa? Na kóždy pad hłubši dohlad do žiwjenja kónc 1960ych lět w Němskej demokratiskej republice. W „dole tych, kotřiž ničo njewědźa“ bydla młodźi Serbja a Serbowki, kiž chcedźa „won“. Won do swěta, ale tež won do swójskeho hudź­bneho orbita. Štož doma w pincy nastawa, je wjace hač jenož wotpowědowanje duchej časa – tu w cyle nowym žiwjenskim stilu. Tute žiwjenje je přewulke za krute hranicy małeho kraja. Teksty skupiny Hercy powědaja wo swobodźe, wo swěće a wězo tež wo lubosći.