Program za mjeńše pišćele so hodźał
Budyšin (SN/bn). „Wjeselu so, tak krótkodobnje tu hrać směć. Jako předwčerawšim naprašowanje dóńdźe, hač njemóhł za nažel schorjeneho Tomaša Žura zaskočić, sym hnydom a z wulkej radosću program zestajił, kotryž so za tele mjeńše bóle rjeńše pišćele hodźi.“ Z tymle słowami powita Zhorjelski organist Reinhard Seeliger wčera něhdźe 50 wopytowarjow wosmeho koncerta lětušeho rjadu Budyske pišćelowe lěćo w tamnišej tachantskej cyrkwi. Wjelelětny rektor a docent Wysokeje šule za cyrkwinsku hudźbu Zhorjelc a kantor cyrkwje swj. Pětra a Pawoła mjenowaše změnu z „wulkich ‚słónčnych byrglow‘ w Zhorjelcu na Kohlowy instrument“ w sprjewinym měsće wužadowanje, na kotrež pak so „rady zwaži“. Komponistow a twórby swojeho programa skrótka předstajiwši wón publikumej mjez druhim rozłoži, zo „je passacaglia wosebita forma wariacije, w kotrejž so pedalowa basowa tema wobstajnje wospjetuje, mjeztym zo ruce swobodnje po manualach spěchatej“ a zo bě „w dobje baroka z wašnjom, sej kompozicije kolegow takrjec wupožčić a w swójskim wobdźěłanju předstajić“.
Wo „lětach baseballowych bičkow“ a trajacych sćěhach ...
„Je přewrót zdokonjany?“ rěka interaktiwna pućowaca wustajeńca, kotraž je tele dny z hosćom w „Serbskim woknje“ na Budyskej Bohatej. Dobreho wothłosa dla spřistupnja ju hač do spočatka awgusta, předwčerawšim planowane zawrjenje sta so njejapcy z midisažu.
Budyšin (SN/bn). „Zakład přehladki twori wědomostny projekt, dokumentowacy dopomnjenki časowych swědkow wo politiskim přewróće w lěće 1989. Wona wopřijima dźěl interviewow a fotografijow, kotrež smy w tym zwisku nahrawali resp. zezběrali. Wopytowarjo ju wobstajnje ze swójskimi přinoškami wudospołnjeja. Wotpohladnje smy so rozsudźili, ju předewšěm w mjeńšich městach w Durinskej, Sakskej a Braniborskej pokazać; rady pak prezentujemy ju tež na zapadźe Němskeje, wobsteji-li wotpowědny zajim“, rozłoži iniciator projekta prof. Mathias Berek ze Slědźenskeho instituta za towaršnostnu zwjazanosć powitawši něhdźe 40 wopytowarjow. Jako wosebiteho hosća předstaji wón Wojerowsku awtorku Grit Lemkowu, kotrejež roman „Kinder von Hoy“ so „tematisce wuběrnje hodźi“.
„Oda na wjeselo“ a prašenja našeho přežiwjenja
Zhorjelc (AK/SN). Łužiski festiwal wotměje so lětsa wot 24. awgusta do 14. septembra. Hesło lětsa pjaty raz wuhotowaneho zarjadowanja „Anderselbst“ steji za „swójske pytanje identity znutřka a tolerancu zwonka. Steji za mnohostronske inspiraciske městna. Nade wšěm steji strukturna změna“, podšmórny intendant festiwala prof. Daniel Kühnel minjeny štwórtk we wobłuku nowinarskeje rozmołwy w Zhorjelcu. „Namakamy hakle k sebi, zetkawamy-li so respektnje, připóznawajo a tolerantnje z druhimi.“
Cyłkowny budget festiwala wučinja 4,5 milionow eurow. Program wopřijima něhdźe 60 zarjadowanjow w dźesać spartach a wosom originalnych produkcijow. Spěchowarjo festiwala su społnomócnjena zwjazkoweho knježerstwa za kulturu a medije Claudia Roth (Zeleni), Ministerstwo za wědomosć, slědźenje a kulturu Braniborskeje kaž tež Sakske statne ministerstwo za wědomosć, kulturu a turizm. Patronaj staj ministerskaj prezidentaj Braniborskeje Dietmar Woidke (SPD) a Sakskeje Michael Kretschmer (CDU).
Wudaće kriminalki same kaž kriminalka
Budyšin (SN/bn). „Prašeć so, čehodla so što stawa, drje słuša zasadnje k nadawkam awtora. W kriminalce pak je wotmołwa na tele prašenje hišće trochu wažniša hač w hinašich žanrach“. Z tymle słowami zahaji Křesćan Krawc minjeny pjatk prezentaciju swojeje noweje knihi „Der Wassermannräuber“ w Budyskim ekumeniskim tachantskim wobchodźe. Nastork, so prěni raz tejle literarnej družinje wěnować, bě Krawcej „rozmołwa ze swojim wnučkom, kiž mi raz rjekny, zo knihi nječita. Tuž spisach ekspozej a prošach jeho wo to, jón přehladać, na čož naposledk přizna, zo by tajke něšto čitał.“
Wo knihach a kniharni (05.07.24)
Julius Paška: Přińdźće do redakcije!
Za bulom honi 17lětny Julius Paška w mustwje SJ Chrósćic abo w lěćnej přestawce z bratromaj na sportnišću – za čas swojeho prózdninskeho dźěła w našej redakciji je so samo wo europskim mišterstwje pjera jimał a přilopk pisał. Kaž je we Worklecach bydlacy šuler 11. lětnika Serbskeho gymnazija sam prajił, „tu pisaš teksty a něšto noweho nazhoniš, njewariš kofej abo njerjedźiš kamorčki.“ Sobustaw Chróšćanskeho a dekanatneho młodźinskeho kružka a Worklečanskeho młodźinskeho kluba spěwa w 1. Serbskej kulturnej brigadźe a pisa tež priwatnje rady teksty. To pytnješ na jeho rjanej dobrej serbšćinje, tohodla so wjeselimy, zo smy w perspektiwje Juliusa na powołanske žiwjenje – „něšto z dźěćimi abo redaktor Serbskich Nowin“ – jedna opcija.
„Je to měznik w mojim dźěle“
„Na spočatku je swětło“ – nowa saga Krabata zahorja
Lětsa hižo pjaty raz je rodźeny Wojerowčan a w Drježdźanach bydlacy a skutkowacy Michael Kuhn za lěćne předstajenje pod hołym njebjom na Krabatowym młynje w Čornym Chołmcu scenarij za Krabatowy kruch spisał a inscenował. Po wčerawšim předstajenju je so Milan Pawlik z nim rozmołwjał.
Knježe Kuhno, powěsć wo dobrym kuzłarju Krabata je so literarisce na jara wšelakore wašnje interpretowała. Kak sće so Wy wuměłsce z njej rozestajał?
Dotal drje nihdy njesłyšane zynki
We wobłuku rjadu „Budyske pišćelowe lěćo“ staj organistaj-kantoraj Michael Vetter a Kamil Maksymilian Kulawik wčera zhromadnje w (tachantskej) cyrkwi swj. Pětra koncertowałoj. Něhdźe sto wopytowarjow je zrědka hrate twórby za dwoje pišćele a wukon interpretow ze sylnym přikleskom mytowało.
Budyšin (SN/bn). „Hrajetaj-li organistaj zhromadnje, skići so składnosć, akustiski rum cyle swojoraznje wuhotować. Dołho smój rozmyslowałoj, kak koncert wuhotujemoj, byrnjež hrajne blido wulkeho Euloweho instrumenta nadal trajaceje reparatury dla k dispoziciji njebyło. Ale mamy dźě tu štwore dalše pišćele. Mjeńše byrgle drje njejsu nastupajo spektrum zynkowych barbow cyle tak pisane a wo wjele mjelčišo hač instrument ze 60 registrami, smój pak zwěsćiłoj, zo hodźa so w kombinaciji přiwšěm wuběrnje za wuhotowanje mjenowaneho ruma“, Vetter koncert zahajiwši podšmórny.
Fasety serbskeje mytologije
„Bě za mnje překwapjenka“
Spisowaćelka Jěwa-Marja Čornakec bu z Mytom Zejlerja 2024 wuznamjenjena. Wozjewjamy na tymle městnje jeje dźaknu narěč z ceremonije 17. smažnika w Kamjenskej cyrkwi swj. Hany w lochce skrótšenej wersiji.
Bě to za mnje woprawdźita překwapjenka, jako zhonich, zo spožči so mi lětsa Myto Zejlerja. Wězo wjeselu so nad tutym wysokim hódnoćenjom swojeje literarneje a publicistiskeje dźěławosće. Sakske statne knježerstwo pokazuje z tajkim hódnoćenjom, zo kulturne skutkowanje Serbow jako awtochtony lud spěchuje a podpěruje.
Handrij Zejler, po kotrymž bu myto pomjenowane, je generacije basnikow a spisowaćelow hač do dźensnišeho inspirował, tak tež mje. Jako wuńdźe 1972 prěni zwjazk Zejlerjowych „Zhromadźenych spisow“, fascinowaše mje jako 13lětnu wobsah jeho lyriki kaž tež jeho zrozumliwe wašnje pisanja. W jeho basnjach nadeńdźech wony swět kaž tež swětonahlad, w kotrymž so doma čujach: jeho lubosć k přirodźe, domiznje, maćeršćinje a Bohu. Tehdy započach – najprjedy jenož tak za mnje – ze swojimi prěnimi literarnymi pospytami.
