27. jutrownika 1764 narodźi so w Chelnje jako syn serbskeho ewangelskeho ratarja pozdźiši wjelelětny Njeswačanski wučer a kantor Jurij Wanak. Wot 1781 bě wón šěsć lět chowanc wučerskeho wustawa we Wulkim Wjelkowje, kotryž běchu hornjołužiscy w duchu pietizma a rozswětlerstwa kubłani zemjenjo kaž August Adolph von Below załožili a wudźeržowali. Hłownje tam wučerjo kaž Michał Haupt serbskich młodostnych na wjesnych wučerjow wukubłachu. Wanak bě na wustawje tež pomocny wučer. Wot lěta 1787 hač do swojeje smjerće 2. požnjenca 1837 wu­čerješe wón w Njeswačidle, hdźež bě to­horunja woblubowany kantor. Jeho narowny pomnik steji za hłownym zachodom kěrchowa. Wón zeserbšći dwě nabožnej knižce, a to „Krasny puć Boži do Krystusoweho naroda“ a „Krótka powěsć wot toho žiwjenja ­a smjerće knjeza Jana Gottloha Contiusa“, kotrejž buštej w Budyšinje ćišćanej. Jurij Wanak wučeše swojich šulerjow w 1. a 2. rjadowni wšitko serbsce a čitanje dale serbsce. Paćersku wučbu je dwójce wob tydźeń serbsce po­dawał. Jeho 1817 w Njeswačidle rodźeny syn Jurij Arnošt Wanak sta so z fararjom a spisowaćelom. Manfred Laduš

Dóšła je zrudźaca powěsć, zo je Jurij Šołta-Nowowješćanski 89lětny zemrěł.

Wobstajnje je so Jurij Šołta za naš narod zasadźował. Hižo jako student slawistiki a pedagogiki w Lipsku bě wón městopředsyda Lipšćanskeje Sorabije. Na čole agilneje Nowowješćanskeje Domowinskeje skupiny skutkowaše dwaj lětdźesatkaj. Šěsć wólbnych periodow přisłušeše předsydstwu Kamjenskeje župy „Michał Hórnik“, pjeć lět bě čłon Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny. Za za­jimy swojich kolegow – serbskich wučerjow – zasadźowaše so 25 lět we wokrjesnym wjednistwje dźěłarniskeho zwjazka.

Tež w serbskim kulturnym žiwjenju so wón angažowaše. 25 lět je jako spěwar z chórom Lipa we Łužicy a susodnych krajach našu spěwnu kulturu šěrił. Pjeć lět běše předsyda tutoho spěwneho towarstwa a iniciěrowaše dostojne wopominanje 90. róčnicy załoženja chóra Lipa Serbska. Tehdom wudachu kasetu ze spěwami dźensnišeje Lipy kaž tež informaciske łopjeno a knižku wo chórje.

Mały Wjelkow (SN/bn). „Naš kraj – Unser Land“ rěka „performatiwna dźiwa­dłowa hra wo serbsko-němskim poměrje“, kotruž dohromady wosom lajskich hrajerkow a hrajerjow wčera w bywšej „serbskej jědźerni“ Małowjelkowskeje sotrownje prěni raz předstajichu. Scenarij běchu na zakładźe swójskich nazhonjenjow kaž tež złožujo so na woprašowanja a slědźenja na přikład Arnošta Muki a Cordule Ratajczakoweje sami spisali. Nastała je w běhu dweju lět inscenacija, wotbłyšćowaca aktualne podawki we Łužicy runje tak kaž historiske mězniki, kotrež „ambiwalentne zhladowanje Serbow na Němcow a nawopak kaž tež z toho rezultowace kompleksne prašenje za swójskej identitu do dźensnišeho wobwliwuja“. Publikum je aktiwnje do hry zapřijaty. Tak stachu so něhdźe 50 wopytowarjow mjez druhim z wobdźělnikami krawneje hosćiny markhrabje Gera; tezy „Serbja su indigeny lud“ mnozy njepřihłosowachu, prjedy hač so jednotliwy přihladowar wopraša, što tele wopřijeće scyła woznamjenja.

Budyšin (SN/bn). Pod nadpismom „Krajina wutroby – basnje wo Serbach“ staj Smolerjec kniharnja a čěske Towarstwo přećelow Serbow (SPL) wčera dwójnu knižnu prezentaciju w Budyšinje wuhotowałoj. Najprjedy předstaji Milan Hrabal něhdźe 50 zajimcam w kopatym połnym předawanišću swoju nowu zběrku poezije „Domluvená šifra“, wopřijimacu 40 mjez druhim Benediktej Dyrlichej, Hance Krawcec a Benej Budarjej wěnowanych basnjow. Na to čitaše Ondřej Šrámek wurězk ze swojeho přełožka libreta spě­wohry „Wodźan“ Handrija Dučmana, ­wudateho runja Hrabalowej zběrce jako ­publikacija rjadu „Łužickosrbská poezije“.