Swój prěni album wozjewili
Jaseńca (JBo/SN). „Stara šula“ rěka prěnjeho julija wozjewjeny debitowy album serbskeje hiphopoweje trójki Nowa Doba, ke kotrejž słušeja Pětr Dźisławk (Lil Handrij), Florian Kießlich (FloJ) a Syman Hejduška (SMAN). Składnostnje wozjewjenja noweho zynkonošaka přeprosychu młodźi Serbja minjeny pjatk swojich přećelow a znatych k prěnjemu poskanju do Jasčanskeje Bjesady.
„Pólskej nocy“: Z fulminantnym přednoškom wo nowum so postarali
Smochćicy (SN/bn). Pod hesłom „Pólskej nocy“ stej kubłanišćo swj. Bena a Serbski ludowy ansambl minjenej pjatk a sobotu Smochčanski hudźbny swjedźeń pod hołym njebjom wuhotowałoj. Nawoda kubłanišća Sebastian Kieslich postrowi publikum citujo pólskeho aforistikarja Stanisława Jerzyja Leca: „Njejsym měnjenja matematikarjow. Mam sumu nulow za strašnu ličbu.“ Hladajo na woběmaj wječoromaj dosć derje wobsadźene wopytowarske městna – dohromady zličichu něhdźe 700 hosći – wón doda: „Wo nuli wšak njemóže tu rěč być.“ Intendant SLA Tomas Kreibich-Nawka wabješe wospjet za bonusowu akciju „Sakske dźiwadłowe lěćo“ Němskeho jewišćoweho zjednoćenstwa, wuzběhnywši „nadal napjate financielne połoženje kulturnišćow“ w swobodnym staće. „Znajmjeńša pjeć jewišćam hrozy w přichodźe insolwenca. Stajnje rěčimy wo změnje strukturow, ke kotrejž pak wjace słuša, hač porjadne drohi a nowe přemysłownišća. Za dušu a wutrobu trjebamy tež kulturu“, intendant pod přikleskom publikuma podšmórny.
Wědomostny dorost so zetkał
Přednoški slědźerkow a slědźerjow w serbskej tematice słyšeli
Budyšin (JBo/SN). Mjeztym štwórty króć bě Serbski institut slědźerki a slědźerjow, kotřiž so ze serbskej tematiku zaběraja, na zhromadnu wuměnu do Budyšina přeprosył. Něhdźe 30 zajimcow je minjeny pjatk a sobotu na 12 přednoškow ze šěrokeho wobłuka sorabistiki słuchało. Rěčespyt bě runje tak zastupjeny kaž kulturne wědomosće a stawizny. Bohužel bě so wospjet jeno mało wědomostneho dorosta z Lipska wobdźěliło, za to pak móžachu skupinu serbšćinarjow z Techniskeje uniwersity pod nawodom Lubiny Hajduk-Veljkovićoweje w Drježdźanach witać. Dale wobdźělichu so na zarjadowanju we Łužicy mjez druhim dr. Ladislav Futtera z Techniskeje uniwersity w Liberecu, wučer serbochorwatšćiny Mihailo Jelic z Poruhrskeje uniwersity w Bochumje, absolwentka socialneho dźěła Karoline Brützel z fachoweje wysokeje šule w Dortmundźe a doktorandka Karoline Schneider z Bauhaus Uniwersity we Weimarje.
Serbja so słowjanskeho ducha w Słowakskej nasrěbali
Vychodna (SN/MiR). Folklorny festiwal we Vychodnej, lětsa 68., je najstarši a po wobsahu najwobšĕrniši swojeho raza po cyłej Słowakskej. K załožićelam, kotřiž su w 1950tych lĕtach ideju zrodźili, słušeše słowakski choreograf Juraj Kubánka. Jeho rukopis je w předstajenych programach hač do dźensa spóznać. To wobkrući Štefan Kocák, kotremuž bĕše lětuši hłowny program pod hesłom „Čl’ovek“, minjeny pjatk w amfiteatru na festiwalnišću wěnowany. Na naprašowanje SN wón rjekny: „Sym wot Juraja Kubánki wuknył. Znaju jeho reju ,Skałarska‘, kotruž je wón we Łužicy na jewišćo stajił a mam ju za wurjadnu.“
Spěwajo ducy do Słowakskeje
Kraków (SN/MiR). Skupina łužiskich Serbow je so dźensa w nocy do Východneje na Mjezynarodny folklorny festiwal Východná 2023 podała. Po puću do Słowakskeje su woni rano po Pólskej ducy, w Krakowje pozastali. Při wodźenju po měsće su sej Stare naměsto wohladali a so na sławnym Wawelu rozhladowali.
Mjez nimale 40 sobupućowacymi su so młodźi mužojo, po wjetšinje čłonojo skupiny Čłonstwo za integraciju ludoweje akordeonoweje kultury (ČILAK), ze swojimi instrumentami a hłosami wo dobru naladu postarali. Tuž běše nócny měr w busu chětro krótki. Wšako su młodostni štučku po štučce zakantorili a tak k sobu spěwanju pohnuwali. A to njedachu sej ludźo w busu dwójce kazać. Wšojedne hač dźesaćlětny šuler abo rentnar, kóždy je sobu spěwał, hdyž zaklinčachu serbske, čěske abo słowakske ludowe spěwy. Runje tak derje pak wědźachu woni młode hłosy podpěrać, hdyž tute spěwy Lózych hólcow, JANKAHANKI, Holaskow a druhich serbskich bandow a kapałow zakantorichu. Dźensa wječor pak budu wšitcy zhromadnje we Východnej sobu spěwać a rejować.
Z festiwalnej přiłohu
Mamy zaso festiwalne lěto. Po njezwučenej štyrilětnej přestawce koronapandemije dla su wšitcy, kiž so za folkloru, spěwy, reje a tradicije z druhich krajow horja, na Mjezynarodny folklorny festiwal „Łužica“ w Budyšinje, delnjołužiskej Hochozy a wězo w Chrósćicach wutrobnje přeprošeni. Wo hłownych akterach zhoniće wjace we festiwalnej přiłoze Serbskich Nowin, nastatej w zhromadnym dźěle z Domowinu. Pozadk bě, sobu na wobswět myslić a njeprodukować dwaj podobnej wudźěłkaj.
Festiwalna přiłoha je dźensnišemu wudaću Serbskich Nowin připołožena. Wona ma tónkróć zdobom raz kónctydźenskeje přiłohi.
Čitajće w nowym rozhledźe (30.06.23)
Dwójne wudaće serbskeho kulturneho časopisa sčasom do wulkich prózdnin předleži.
Tute lěćne 64stronske wudaće Rozhlada wěnuje so přewažnje serbskej literaturje. W nim namakaju čitarjo tójšto nowych powědančkow a basnjow w hornjo- a delnjoserbšćinje. Nimo literatury zastupjene su wšelake zajimawostki kaž serbske spěwarske z Texasa (napisała Trudla Malinkowa), serija archeologi Michaela Meyera wo paralelach delnjoserbskeho kokota z podobnymi nałožkami w druhich europskich krajach (Španiska, Belgiska a Pólska) a mjez druhim pola Baskow.
Serbscy chowancy Krajnostawskeho wučerskeho seminara w Budyšinje 1817–1837 je tema dalšeho přinoška Evelyn Fiebigeroweje. Wo poměrnje aktualnej temje w Maćicy serbskej (dorost) podawa swój wid Hartmut Leipner. K rekonstruowanju delnjoserbskeje drasty pólskeje Delnjeje Łužicy z wokoliny Žemrja (pl. Lubsko, ně. Sommerfeld) powěda Agnieszka Łachowska w rozmołwje z Justynu Michniuk. Agnieszka Łachowska pochadźa ze Žemrja a tuta zwjazanosć z pólskej Delnjej Łužicu je ju pohnuła, intensiwnišo wo drastach slědźić.
Spektakularne efekty, makaberny humor
Lěćne dźiwadło lětsa čorna musicalowa komedija z klasiskim konfliktom
„The Addams Family“ rěka inscenacija Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła, kotruž tuchwilu we wobłuku 27. Budyskeho dźiwadłoweho lěća jako spektakl pod hołym njebjom na dworje Hrodu sprjewineho města pokazaja. Hra je z pjera Marshalla Brickmana a Ricka Eliceho a złožuje so na cartoony Charlesa Addamsa z 1930tych lět. W Němskej naby swójba z telewizijnej seriju z 1960tych lět a předewšěm spočatk 1990tych lět z prominentnje wobsadźenymaj kinowymaj produkcijomaj Barryja Sonnenfelda takrjec kultowy status. Najnowše sfilmowanje pokazaja wot lońšeho jako wjacedźělnu adapciju na platformje Netflix. Wšitke mjenowane cineastiske wobdźěłanja kaž tež originalne rysowanki drje su inscenaciji w Budyšinje kmótřili, hdźež předstaja „The Addams Family“ w němskim přełožku Anje Hauptmann jako musicalowu komediju z hudźbu a spěwami Andrewa Lippy. W srjedźišću jednanja steji (jenička) dźowka wšemu makabernemu přewšo přichileneje swójby Addams, kotraž je so do młodeho pachoła zalubowała.
