Merz: Němska na dobrym puću

Mittwoch, 01. Oktober 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler ­Friedrich Merz je sej wěsty, zo je hospodarstwo Němskeje na dobrym puću a zo tuchwilnu krizu přewiny. Němska je zaso atraktiwna městnosć za inwesticije, ­rjekny předsyda CDU wčera do zahajenja klawsury kabineta w Berlinje. To poka­zuja mnohe inwesticiske přilubjenja ­předewzaćelskeje iniciatiwy „Made for Germany“. Zawody chcedźa hač do lěta 2028 něhdźe 735 miliardow eurow w Němskej inwestować. Njejasne při wšěm je, kelko srědkow su woprawdźe nowe ­inwesticije a kajke projekty hižo dlěje planuja.

„Koncentrujemy so na to, zo so němske hospodarstwo zaso zhraba a rozrosće. Němska dyrbi za inwestorow zaso atraktiwna być. Sylnjenje hospodarstwa, kmanosć wubědźowanja, wottwar běrokratije a socialne reformy su ćežišća, na kotrychž ma knježerstwo přichodnje dźěłać. Statne wudawki chcedźa pruwować.

Knježerstwo chce z 80 projektami běrokratiju wottwarić a z tym 16 miliardow eurow zalutować.

Brunčenje a juskanje

Mittwoch, 01. Oktober 2025 geschrieben von:

Sedźo we wosobowym awće so hustohdy hóršiš, hdyž dołhi rynk motorskich přesćehnješ. Wšako je dołha kolona zwjetša tež pomału po puću. Dohladaja-li pak ­so šoferojo awtow sobujěducych na motorskich, to so njemało dźiwaja. Přetož na sociusu abo w pódlanskim wozu brunčakow sedźa dźěći a młodostni. Z woči­njenym woknom, jich juskanje słyšiš. Mali a młodźi husto tež nimo jěducym kiwaja. Tak so trochu zmoršćene čoło spěšnje zhubi. Za to pak je w mjezwoču posměwk widźeć. Abo njebyšće tež wy rady w tutej kolonje sobu jěli? Kajka to rjana tradicija, kotruž bikerojo z bliska a daloka, ale tež tójšto Serbja, wuhotuja.

Za chowancow dźěsćownje we Wuježku a Marije Mar­ćineho domu w klóštrje ­Marijina hwězda w Pančicach-Kukowje je to kóždolětny wjeršk. Přewšo drohotny to dar bikerow, policije a socialnych za­rjadnišćow tym, kotrychž swět je husto wobmjezowany.

Milenka Rječcyna

Čěscy šulerjo w Serbskim muzeju

Mittwoch, 01. Oktober 2025 geschrieben von:
Šulerki a šulerjo z čěskich Mikulášovic w Dečinskim wokrjesu su minjeny pjatk ­Budyšin wopytali. Tam pobychu mjez druhim w Serbskim muzeju, hdźež jich ­Christiana Dubawic witaše. Šulerjow přewodźeštaj wučerjej Petr Pánek (3. wot­prawa) a Veronika Englerová (2. wotprawa). Wobaj běštaj hižo loni we Łužicy přebywałoj. Po nawróće do domizny bě jimaj jasne, zo dyrbitaj serbsku kulturu na kóždy pad tež swojim šulerjam zbližić. Dokelž běštaj hižo loni w meji wot Serbskeho ­muzeja zahorjenaj, bě wopyt w tutej serbskej instituciji samozrozumliwy. Tam ­nawuknychu tež někotre zakładne serbske zapřijeća. Foto: SN/Bojan Benić

Elektroniska akta nětko winowatosć

Mittwoch, 01. Oktober 2025 geschrieben von:
Lipsk (dpa/SN). Wot dźensnišeho su lěkarske praksy w Němskej winowane, zo elektronisku pacientowu aktu (ePA) wužiwaja a wšitke diagnozy, wuslědki přepytowanjow abo podaća wo medikamentach w njej zapisaja. Wona ma pacienta čas ­žiwjenja přewodźeć a wuměnu informacijow mjez lěkarskimi praksami kaž tež apotekami wolóžić. Zjednoćenstwo kasowych lěkarjow (KV) zdźěli, zo móža 90 procentow dohromady 6 946 lěkarskich sakskich praksow nowy system hižo wužiwać. W minjenych měsacach pak su ­přeco zaso techniske ćeže dožiwili. Tohodla móžachu ePA jenož we wobmjezowanej měrje wužiwać. Feedback ze stron lěkarkow a lěkarjow nastupajo ePa je dosć rozdźělny, tak KV rozprawja. Někotři skedźbnichu na wjace časa, kotryž sej ­wužiwanje noweho systema žada. Tamni pohódnoćichu elektronisku aktu pacientow pozitiwnje a zwěsća hižo prěnje lěpšiny we wšědnym dnju. Mjez druhim ­mjenuja w tutym zwisku přidatne informacije a diagnozy dalšich lěkarjow w akće, kotrež nětko za anamnezu pacienta k dispoziciji steja a kotrež njetrjebawšim dwójnym přepytowanjam zadźěwaja.

To a tamne (01.10.25)

Mittwoch, 01. Oktober 2025 geschrieben von:

Wo wodaće prosył je Mnichowski wyši měšćanosta Dieter Reiter wopytowarjow Oktoberskeho swjedźenja, kotřiž dožiwjachu minjenu sobotu wuskutki přepjelnjeneho swjedźenišća. Syły ludźi dla běchu mjez druhim swójby z dźěćimi ­panisce reagowali, dokelž čujachu so wohroženi. „Tole njesmě so stać“, rjekny politikar SPD w internetnym poselstwje. Dźensa dopołdnja bě swjedźeń hroženja z bombu dla znowa zawrjeny.

Betonowu platu a zdónk na awtodróhu mjetałoj staj mužej z Durinskeje. Nětko je jeju statne rěčnistwo w Lüneburgu wobskoržiło. Jimaj wumjetuje pospyt mordarstwa. Wobaj běštaj wot kónca meje hač do srjedź junija we wjacorych zwjazkowych krajach strašne objekty na awtodróhu mjetałoj. Na zbožo njeje so nichtó zranił. Zawinowałoj pak staj při­wšěm wěcne škody a snadne zranjenja.

Chinski spion dyrbi do jastwa

Dienstag, 30. September 2025 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Bywši sobudźě­łaćer Drježdźanskeho zapósłanca AfD w zwjazkowym sejmje Maximiliana Kraha, Jian G., dyrbi spionaže dla štyri lěta a dźewjeć měsacow do jastwa. Drježdźanske wyše krajne sudnistwo je dźensa dopokazało, zo je Jian G. w nadawku chinskeje tajneje słužby zaměrnje dowěrliwe dokumenty zapósłanca zběrał a Chinje dale dawał. Nimo toho je chinskich disidentow w Němskej wobčušlił.

Namóc mjeztym wšědny zjaw

Berlin (dpa/SN). Němski dźěłarniski zwjazk DGB skorži přiběraceje namocy přećiwo sobudźěłaćerjam zjawneje słužby dla. Ta je mjeztym dźěl wšědneho dnja dźěłaćerjow, rjekny DGB na konferency wo problemach sobudźěłaćerjow zjawneje słužby w Berlinje. Nowe naprašowanje DGB pokazuje rozměr digitalnych ranjenjow, wumjetowanjow a hroženjow. Tak je 13 procentow přistajenych w swojim dźěle hižo raz pod tak mjenowanej digitalnej namocy ćerpjeł.

Wiki drogow njezměnjene

Na sewjeru Vietnama je tropiski tajfun „Bualoi“ ze sylnymi zliwkami wulke zapławjenja zawinował a sej znajmjeńša 19 smjertnych woporow žadał. Wjace hač 120 000 domow je wobškodźił abo zničił. Potrjechene je tež mjez turistami woblubowane stare kejžorske město Hue ze swojimi templemi a pagodami. Foto: dpa/Thinh Nguyen

YouTube płaći Trumpej pjenjezy

Dienstag, 30. September 2025 geschrieben von:
Mountain View (dpa/SN). Widejowa platforma Youtube, wotnožka internetneho koncerna Google, płaći 24,5 milionow ­dolarow na prezidenta Donalda Trumpa. Z tym skóržbu nachwilneho blokowanja accounta prezidenta Donalda Trumpa dla skónči. Z toho chcedźa 22 milinow dolarow za twar noweje baloweje žurle w Běłym domje, kotruž je Trump sam planował, nałožować. Youtube bě runja druhim internetnym platformam internetne konta Trumpa blokowało, po tym zo běchu toho přiwisnicy 6. januara 2021 Kapitol we Washingtonje namócnje wobsadźili. Trump bě přećiwo tomu skoržił. Po jeho znowawuzwolenju za prezidenta měnja potrjecheni, zo je mudrišo hdyž Trumpej wotškódnjenje płaća. Tak so hišće wyšim pjenježnym žadanjam wuwinu.

Šwikaja znowa brojenje dawkow

Dienstag, 30. September 2025 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Zwjazk płaćerjow dawkow je dźensa w Berlinje zaso swoju kóždolětnu zběrku brojenych dawkowych pjenjez za 2025/2026 předstajił. W nim naliča awtorojo z jich wida zaso sto nazornych přikładow, za njezamołwite wobchadźenje z pjenjezami wobydlerjow. Tónkróć šwika zwjazk wosebje „drohe sćiny“ inwesticijow: Naslědne kóšty za wudźeržowanje, ponowjenje a dohladowanje projektow móža so na „drohe etatowe pasle“ wuwić. Tuž dyrbja tajke inwesticije w přichodźe do toho swědomiće wotwažować. Naličili su mjez druhim awtodróhu A 44 na sewjeru Hessenskeje jako sobu najdróši projekt po wšej Němskej. Tam planuja hižo 30 lět runje 70 kilometrow dołhu čaru mjez Kasselom a Herleshausenom.

Knježerstwo skruća zhromadnosć

Dienstag, 30. September 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Nimale pjeć měsacow po swojim spřisahanju je so zwjazkowe knježerstwo CDU/CSU a SPD dźensa na swoje prěnje klawsurne posedźenje zešło. Po wobćežnym spočatku dźěła ­chcedźa nětko wosebje swoju zhro­madnosć skrućić. Na dwaj dnjej trajacym zetkanju we wili Borsig nad Tegelskim ­jězorom na sewjerozapadźe Berlina ­wuradźuja wosebje wo wottwarje běrokra­tije a wo nowych impulsach za woži­wjenje hospodarstwa Němskeje. „Předewzaća su w jara chutnym poło­ženju. Tohodla dyrbimy spěšnje roz­sudźić“, rjekny zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) do zahajenja zetkanja. Jutře wobzamknu „agendu moderni­zowanja za stat a zarjadnistwa“. Z njej chcedźa kóšty běrokratije wo 25 procentow znižić a po tutym puću 16 miliardow eurow wu­zbytkować. Mjez druhim ličbu přista­jenych stata wo wosom procentow zniža.

W hóstnym domje wonkowneho ministerstwa je njedawno francoski prezident Emmanuel Macron přenocował.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND