90 procentow mjenje emisijow

Dienstag, 06. Februar 2024 geschrieben von:
Straßbourg (dpa/SN). W boju přećiwo klimowej krizy měł so wustork klimje škodźacych płunow w Europje hač do lěta 2040 po woli komisije EU drastisce znižić. Dźensa su zamołwići EU w Straßbourgu swoje poručenja nastupajo klimowe zaměry hač do lěta 2040 před­stajili. Kaž z naćiska wuchadźa, komisija namjetuje, emisiju škódnych płunow wo znajmjeńša 90 procentow porno lětu 1990 znižić. Zo móhli naročny zaměr docpěć, měli so wobnowjomne energije dale wutwarić a podźěl fosilnych ener­gijow w cyłkownej bilancy znižić. Tež w ratarstwje chcedźa emisije znižić. Radikalne zniženje wustorka škódnych płunow je rozsudny element při zniženju wuskutkow klimoweje krizy, EU zdźěla.

Róčnicu katastrofy wopominali

Dienstag, 06. Februar 2024 geschrieben von:
Istanbul (dpa/SN). Přewodźany wot razneje kritiki přećiwo knježerstwu su w Turkowskej zahubne zemjerženje runje před lětom wopominali. W centrumje w dalokej měrje zničeneho města Antakya na samym juhu kraja su so dźensa rano tysacy ludźi zhromadźili. Wobdźělnicy knježerstwo kraja wuhwizdachu a mjenowachu je zdźěla „mordarjo“. Knježerstwu demonstranća wumjetowachu, zo njeje swoje slubjenje nastupajo spěšny nowonatwar kónčiny dodźeržało. Tysacy dyrbja přeco hišće w nuzowych kwartěrach žiworić. Ludźo stajachu swěčki na rozwa­liny. Při katastrofje 6. februara 2023 bě po oficialnych informacijach 53 000 wobydlerjow žiwjenje přisadźiło. Pomocnicy rěča wo dwójce telko woporach.

UNO: China namołwja USA

Dienstag, 06. Februar 2024 geschrieben von:

New York (dpa/SN). China je zjednoćenym statam wumjetowała, zo konflikt na Bliskim wuchodźe z wjećbowymi nadpadami na Irak a Syrisku dale přiwótřeja. Postupowanje USA w regionje zesylnja „čertowske koło namocy a přećiwneje namocy“, rjekny zastupnik Chiny pola UNO, Zhang Jun. Ludowa republika namołwja wšitke wobdźělene strony, měr wobchować, teritorialnu integritu krajow respektować a „ilegalne wojerske akcije skónčić“. Wójsko USA bě minjene dny wjace hač 85 objektow w Syriskej a Iraku bombardowało. W srjedźišću stejachu po informacijach USA rozkazowanišća, objekty tajneje słužby a składy bróni, kotrež iranske rewoluciske gardy a z nimi zwjazane milicy wužiwaja. USA reagowachu na nadpad Iranej přichilenych milicow 28. januara w Jordaniskej, při kotrymž su třo wojacy USA žiwjenje přisadźili.

Wonkowny minister USA Antony Blinken je znowa na Bliskim wuchodźe po puću, zo by móžnosće „trajaceho kónca krizy“ w Gazaskim pasmje pruwował. Dźensa bě wón w Sawdi-Arabskej.

Młodźina politice njedowěri

Dienstag, 06. Februar 2024 geschrieben von:

Woprašowanje Bertelsmannoweje załožby fachowcam alarmowacy signal

Gütersloh (dpa/SN). Byrnjež dowěra do demokratije mjez młodymi ludźimi w Němskej poměrnje derje wuwita była, mnozy z nich knježerstwu a parlamentej njedowěrja. Kaž z dźensa předstajeneho přepytowanja Bertelsmannoweje załožby wuchadźa, sadźa z 59 procentami woprašanych ludźi w starobnje 18 do 30 lět drje wjace ludźi dowěru do demokratije, hač w druhich europskich krajach. Njedowěra přećiwo skutkowacym politikarjam pak je tule jara rozšěrjena: Wjace hač kóždy druhi woprašany młody dorosćeny z Němskej rjekny, zo knježerstwu njedowěri. 45 procentow njedowěri parlamentej.

Šok z připowědźu

Dienstag, 06. Februar 2024 geschrieben von:
Dowěra do knježerstwa, do politikarjow, do demokratije woteběra. Šok, móhłrjec z připowědźu. Młodźi ludźo so wjace z politiskimi stronami njeidentifikuja. To štož „ći tam horjeka“ rozsudźa, nima za młodu generaciju hižo wjele zmysła. Zakonje, debaty a rozkory zdadźa so kaž wadźeńca w druhim swěće. Ludźo, kotřiž maja rozsudźić su po starobje, ale tež po žiwjenskej realiće tak daloko wot młodostnych a młodych­ dorosćenych zdaleni, zo njeměło zadźiwać, zo wěsta politiska wobužnosć přeco bóle přiběra. Zda so, jako bychu politikarjo w přiběracej měrje zabywali, zo maja swoju politiku tež za přichodne generacije činić. W času multiplych krizow je politika pola mnohich problem podrjadowaneje wažnosće. A tola njebych prajił, zo je tuta generacija za politiku zhubjena: Masy wosebje młodych ludźi, kotřiž demonstruja hižo tydźenje dołho za demokratiju, su ­nadźija na nowe wotkryće politiki za tych, kiž maja něhdy jónu rozsudźić, dokal naš kraj dźe. Maximilian Gruber

Lěkarka atestow dla zasudźena

Dienstag, 06. Februar 2024 geschrieben von:
Duderstadt (dpa/SN). Wopačnych atestow nahubnikow za čas koronapandemije a dalšich wumjetowanjow dla su lěkarku z Duderstadta pola Göttingena k pruwowanskemu časej zasudźili. Na pruwowanski čas přeměnjeny čas jatby wučinja lěto a dwaj měsacaj, sudnistwo w Duderstadtće wčera zdźěli. Lěkarku su nimo toho našćuwanja ludu a ranjenja zastojnikow dla zasudźili. Wona bě njeskutki přiznała. Ze swojim wusudom ­sćěhowaše sudnistwo žadanju statneho rěčnistwa a zakitowanja. Lěkarka dyrbi nimo toho tysac eurow dźěćacemu ­a młodźinskemu hospicej přepokazać. Sudnistwo měješe za dopokazane, zo je lěkarka 16 atestow wupisała, z kotrymiž njetrjebachu ludźo škitny nahubnik přećiwo koronawirusej wužiwać. Při tym wona wědźeše, zo nimaja pacienća žanu chorosć, kotraž by tomu zadźěwała. Na zarjadowanju w Herzbergu pod Smolinami přirunowaše wona šćěpjenje přećiwo koronawirusej z holocaustom a ranješe zastojnikow. Dalši dypk skóržby je sudnistwo zběhnyło. To potrjechi wumjetowanja přećiwo lěkarjej, kiž je ludźi přećiwo wirusej šćěpił.

Młodźina štyri dny camprowała

Dienstag, 06. Februar 2024 geschrieben von:
Z wulkim zapalom a młodźinskim elanom su minjenu srjedu w Nowej Niwje lětuše camprowanje zahajili. Młodźinski klub kładźe wulku wažnosć na to, zo tradiciju njepěstuja, dokelž sej to wot nich žadaja, ale dokelž je jim to wutrobita naležnosć – wšako su jim to hižo starši swój čas pokazali. Lětušu sezonu zahajili su z tradicionalnym přityknjenjom wěnčkow. Dźeń na to ćehnjechu wšitcy zhromadnje po wsy, zo bychu so pola wobydlerjow zastarali a wječor w młodźinskim klubje wuklinčeć dale. Pjatk wječor běchu kaž kóžde lěto reje we wjesnym hosćencu. Jeničce wjedro nochcyše so na kalender camprowanja dźeržeć a młodostnych chětro trapješe. Foto: Peter Becker

Španiska pomha Palestinjanam

Dienstag, 06. Februar 2024 geschrieben von:

Madrid (dpa/SN). Španiska chce naposledk wjele kritizowany pomocny skutk UNO na dobro Palestinjanow na Bliskim wuchodźe (UNRWA) z wurjadnym popłatkom 3,5 milionow eurow podpěrować. Po tutym puću chcedźa zaručić, zo móže tuta „njeparujomna organizacija“ swoje aktiwity krótkodobnje zachować, rjekny wonkowny minister José Manuel Albares wčera před wuběrkom za mjezynarodnu kooperaciju w delnjej komorje parlamenta. Wón je nawodu UNRWA Philippa Lazzarinija hižo minjeny pjatk wo tym informował. Połoženje ciwilneje ludnosće w Gazaskim pasmje je „zadwělowane“, Albares rjekny.

UNRWA bě minjene dny warnowała, zo dyrbi swoje dźěło snano hižo za štyri tydźenje skónčić, hdyž připrajene pomocne srědki njedóstanje. Wjace hač dźesać krajow, mjez nimi najwjetši darićeljo USA a Němska, běchu wjace hač 400 milionow eurow připłatkow za ­UNRWA blokowali. Pozadk su wumjetowanja, zo běchu sobudźěłaćerjo organizacije na nadpadźe Hamas na Israel 7. oktobra 2023 wobdźěleni. Israelska tajna słužba bě tole pječa wuslědźiła.

To a tamne (06.02.24)

Dienstag, 06. Februar 2024 geschrieben von:

Na žeńtwu hotuje so 70lětny Dieter ­Bohlen ze swojej přećelku Carinu, z kotrejž je mjeztym 18 lět hromadźe žiwy. Tole je Bohlen nowinje Bild přeradźił. Pječa je datum hižo postajeny. 30 lět młódša Carina pak sej žada, zo Bohlen ju porjadnje wo mandźelstwo prosy. Bohlen sam je kedźbliwy: „To by třeće mandźelstwo było, te ma hač do kónca žiwjenja dźeržeć.“ Pola swojeje přećelki pak je sej Bohlen tónkróć dospołnje wěsty.

Dwanaće metrow do hłubiny padnył je štyrilětny hólc w sewjerorynsko-westfalskim Lünenje – a je přežiwił. Hólc bě wčera popołdnju w štwórtym poschodźe wjaceswójbneho domu zawrjene wokno wočinił, z woknom zalězł a do hłubiny zrazył. Helikopter dowjeze hólca do chorownje, hdźež jeho operowachu. Policija wuchadźa z „tragiskeho njezboža“. Pokazki na njeskutk nimaja.

Syć muslimskich dušepastyrjow

Montag, 05. Februar 2024 geschrieben von:

Halle (B/SN). Krajna syć migraciskich organizacijow Saksko-Anhaltskeje (Lamsa) čestnohamtskich muslimskich dušepastyrjow wukubłuje. W aprylu započnje so kurs z projektom „Amussa“, kiž ma syć dušepastyrjow wutworić a w statnych zarjadnišćach etablěrować.

Rozdźělny póstny čas

Berlin (B/SN). Pola ewangelskich a katolskich wěriwych započnje so póstny čas lětsa 14. februara a skónči so jutry, 31. měrca. Pola muslimow započnje so tón spočatk ramadana 11. měrca a skónči so 10. apryla ze swjedźenjom cokora. Ortodoksni křesćenjo maja w běhu lěta štyri razy čas posćenja, 46 dnjow do jutrow, po swjatkach, w awgusće a w adwenće stajnje tydźeń.

Tydźeń za žiwjenje

Hannover/Bonn (B/SN). 13. do 20. apryla zahajitej ewangelska a katolska cyrkej 30. raz wosebity tydźeń pod hesłom „Generacija přichoda: Zhromadnje, rozdźělnje a derje“ za młodźinu a młodych dorosćenych, předewšěm zbrašenych. Ewangelska cyrkej w Němskej wšak je připowědźiła, zo so klětu wjace njewobdźěli. Tuž cyrkwi wo přichodnej strukturje wuradźujetej.

Ekumena z bibliju

Neuheiten LND