Wjesnjanosća su wažni

Mittwoch, 27. August 2025 geschrieben von:
Kak jednore rozrisanje kompleksnych problemow je, nam aktualnje wosebje nazornje AfD pokazuje: Wětrniki jako estetiske zanjerodźenje krajiny wotpokazuja. Město toho chce módra strona dlěje brunicu wudobywać – a za to dale a wjac łužiskeje krajiny kompletnje wotbagrować. Kaž wšudźe njeje jenož čorneho a běłeho – kóždy konkretny pad maš wotwažować. A tež natwar noweje hospodarskeje a wědomostneje swětłownje serbskeho kraja, astrocentruma, njebudźe bjez konfliktow. Zamołwići zarjadnišća chcedźa drje hoberske mnóstwo wotrywankow přichodneho wulkotwarnišća podzemskeho labora ze železnicu wotwožować. Ale cyle bjez nakładnych awtow na dróhach to najskerje tež njepóńdźe. Hač wětrniki, astro­centrum abo druhe konflikty cilow a zajimow – rjekojo demokratije su woleni wjesnjanosća, kotřiž maja procesy moderěrować a na kóncu rozsudy gremijow zastupować. Njech zdwórliwje a přećelnje z nimi wobchadźamy! Marcel Brauman

To a tamne (27.08.25)

Mittwoch, 27. August 2025 geschrieben von:

Superstar popoweje hudźby Taylor Swift a hrajer ameriskeje ligi footballa Travis Kelce staj so slubiłoj. „Waša wučerka jendźelšćiny a waš wučer sporta so woženitaj“, pisaštaj wonaj w zhromadnym přinošku na platformje Instagram. Galerija wobrazow tam pokazuje, kak Kelce w zahrodźe z wjele kwětkami před Swift kleći. Z tym wobkrućištaj wonaj, štož běchu sej ­mnozy fanojo Swift a Kelce hižo dołho myslili.

Wosrjedź Elsaskeje w měsće Sainte-Marie-Aux-Mines njedaloko němskeje mjezy maja nětko małku wersiju sławneje Eiffeloweje wěže, kotraž wšak steji poprawom we wjace hač 400 kilometrow zdalenym Parisu. Wuměnkar Jean-Claude Fassler je w běhu wosom lět model w poměrje 1:10 natwarił. Při tym su jeho swójbny zawod a mnozy dobrowólni pomocnicy podpěrowali.

Prěni nadawk koalicije

Dienstag, 26. August 2025 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Sakske mjeńšinowe knježerstwo chce po schwalenju dwójneho etata ambicioněrowane koaliciske zrěčenje zwoprawdźić, rjekny šef sakskeje SPD Henning Homann w Drježdźanach. Prěni a najwažniši nadawk je nětko realizowanje tak mjenowaneho sakskeho fondsa, kotryž ma pjenjezy z wosebiteho zamóženja Zwjazka w Sakskej rozdźělować. Pjenjezy chce knježerstwo za wjacore projekty wužiwać.

Trump pušći guwernerku Fed

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je připowědźił, zo guwernerku notoweje banki Fed Lisu Cook pušći. To zdźěli wón na swojej platformje Truth Social. Jako přičinu mjenowaše wón w swojim lisće na Cook dosć dopokazow za to, zo je wona w zrěčenjach wo hypotekach wopačnosće podała. Personelny rozsud Trumpa je dźěl jeho kampanje přećiwo Fed, wšako chce wón wodźacu dań znižić.

Parlament so wotpalił

Přewšo wulki wichor z tójšto prochom je wčera, póndźelu, žiwjenje w US-ameriskej metropoli Phoenix haćił. Tajke wulke ­wichory w regionje často nimaja, mjeńše pak su tam zwučeni. Wosebite prudźenje wětřika jě přičina za wulke mnóstwo procha we wichorje. Foto: pa/AP/Ross D. Franklin

Wjace pjenjez za nadhodźiny

Dienstag, 26. August 2025 geschrieben von:
Drježdźany (dpa/SN). Sakski kultusowy minister Conrad Clemens (CDU) chce tomu zadźěwać, zo wupadnje na šulach w swobodnym staće wučba. Za to je łónco naprawow nadźěłał (SN wospjet rozprawjachu). „Wuńdu z toho, zo budźe zastaranje z wučbu hižo w tutym šulskim lěće wo wjele lěpše“, rjekny wón nowinje Freie Presse. Za to njedeleguja jenož wučerjow druhich šulskich družinow na wyše šule. Tež za přidatne hodźiny nětko wjace pjenjez zaplanuja. „Při wuradźowanjach spočatk šulskeho lěta smy zwěsćili, zo dyrbimy při wučbje z přidatnym dźěłom, tak mjenowanych MAU-hodźinach, něštožkuli polěpšić. Tohodla planujemy wot spočatka septembra jasne wyše přiražki“, Clemens připowědźi. Šulam chcedźa wot 1. septembra nimale dwójce telko pjenjez za MAU-hodźiny k dispoziciji stajić, hač dotal planowane. W etaće za lěto 2025 su něhdźe 11,2 miliardźe eurow zaplanowali. Dźěłarnistwo za kubłanje a wědomosć (GEW) w Sakskej wita při­powědźenu „korekturu kursa“ kultusoweho ministra. „Tutón krok bě nuznje trěbny“, rjekny Burkhard Naumann, předsyda sakskeje GEW.

Strašny woheń na terenje přistawa

Dienstag, 26. August 2025 geschrieben von:
Hamburg (dpa/SN). Po tym, zo bě wčera, póndźelu, popołdnju wulki woheń w Hamburgskim přistawje wudyrił, su wohnjowi wobornicy hač do redak­ciskeho kónca přeco hišće hašeli. Woheń je palace so awto w składźe zawiniło. Dokelž pak stejachu w hali z awtom tež wjacore tanki z płunom, móžachu wohnjowi wobornicy z wěstotnych přičin hakle po wjacorych hodźinach woheń hašeć. Tanki z płunom přeco zaso rozbuchachu, a tak lećachu palace so powostanki zdźěla wjacore stotki metrow po terenje při­sta­wa. Tute dźěle zawinichu wjacore dalše wohenje. „Eksplozije a intensita wohenja běštaj tak wulkej, zo so nawoda wo­hnjoweje wobory po prěnjotnej ewa­kuaciji a wuchowanju čłowječich žiwjenjow za cofnjenje rozsudźi“, zdźěli wohnjowa wobora. Palace so dźěle su tež jězdźi­dła wohnjoweje wobory wobškodźili, rjekny rěčnik wobory Lorenz Hartmann póndźelu. Wjacore stow metrow dyrbjachu so wobornicy cofnyć, zo bychu so před jara strašnym wohenjom škitali.

Habeck sejm wopušći

Dienstag, 26. August 2025 geschrieben von:

Spočatk septembra kónči so politiska karjera něhdyšeho wicekanclera

Berlin (dpa/SN). Něhdyši wicekancler a hospodarski minister Robert Habeck (Zeleni) wopušći zwjazkowy sejm. „Póndźelu sym prezidijej zwjazkoweho sejma zdźělił, zo swój mandat zwjazkoweho sejma 1. septembra wróću“, rjekny 55lětny nowinje taz. Prominentni politikarjo Zelenych jeho rozžohnowanje z politiku wobžaruja a jeho dźěło hódnoća. Habeck, kotryž bě kandidat na zastojnstwo kanclera w zašłych wólbach, zastupjerjow Unije wospjet raznje kritizowaše.

Rozsud, zo chce swój mandat spušćić, njebě za njeho „docyła lochki“. To rjekny Habeck we wideju, kotryž bě online wozjewił. Dołho bě wo tym rozmyslował. Wo swojich planach do přichoda rjekny wón taz: „Budu na wšelkich kubłanskich a slědźerskich zarjadnišćach we wukraju slědźić, wuwučować a wuknyć.“ Wón mjenowaše danski institut za mjezy­narodne slědźenja a uniwersitu Berkeley w Kaliforniskej. Jemu je wažne, zo „wotstawk k wuskemu korsetej Berlinskeje politiki dóstanje“.

Rozwažliwy wotchad?

Dienstag, 26. August 2025 geschrieben von:
Z Robertom Habeckom zhubi němska politika sprawneho wojowarja. Wón bě zeleny politikar, kotryž je wjele ludźi za swoje ideale a za swoju politisku wiziju zdobył. Stajnje pak bě wón tež płonina projekcije swojich politiskich njepřećelow. A haj, jeho zastojnstwo za čas koalicije ample jemu a jeho stronje snano na kóždy pad tyło njeje. Jako hospodarski minister a wice­kancler běše drje wón stajnje tón, kotryž měješe to njerjane na kóncu zwrěšćeneho zwjazka znjesć. Wón je swoje konsekwency z toho sćahnył a politiski cirkus Berlina nětko wopušći. Sprawnych politikarjow kaž jeho w Němskej bohužel dosć nimamy. Reflektowane wašnje, z kotrymž staj wón, ale tež jeho wjelelětna přewodźerka po wólbach wustupowałoj, bě přikład za rozwažliwe postupowanje. Zo je wón nětko cyle na kóncu hišće toho abo tamnu politikarku womazał, to njech jemu jako wentil lěta dołho trajaceje kampanje hidy jemu napřećo wšitcy raz popřejmy. Maximilian Gruber

Delanskim Sokołam nowe trikoty darił

Dienstag, 26. August 2025 geschrieben von:
Sven Šołta z delnich Sulšec (naprawo stejo) je njedawno młodźinje B Sokoła Ralbicy/Hórki, kotraž ma hrajne zjednoćenstwo ze ST Marijinej hwězdu, nowe trikoty přepo­dał. Njedawno je so rodźeny Ralbičan na polu finančneho poradźowarja zesamostatnił. A dokelž měješe Sven Šołta hižo přeco sylny poćah k Sokołej, je so wón rozsudźił, zo młodźinje B nowe trikoty přepoda. Nad wulkim darom so wězo tež trenar Matthias Šnajder (druhi wotprawa) a sportowy direktor delanskich Sokołow Steffen Frencl ­(nalěwo stejo) wjeseleštaj. Swoju prěnju hru w nowych trikotach Sokoljo we wubě­dźowanju wo wokrjesny pokal přećiwo FSV Budissy Budyšin drje přěhrachu, prěnju dypkowu hru pak w Lubušu 4:1 dobychu. Jurij Bjeńš/Foto: Konstantin Hrjehor

To a tamne (26.08.25)

Dienstag, 26. August 2025 geschrieben von:

Wobsedźer kioska je w měsće Wuppertal dwaj rubježnikaj, kotrejž běštaj z nožomaj wobrónjenaj, do swojeho wobchoda zamknył. Město toho, zo by jimaj pjenjezy dał, bě durje swojeho kioska z pomocu dalokoposłužowaka zamknył, zdźěli policija. Muža běchu hižo dwójce spytali wurubić. Tohodla je sej wosebity mechanizm do duri zatwarił, z kotrymž móže je tež zdaloka zamknyć.

Šulerjo w awtoritarnje wobknježenym kraju El Salvador maja zdwórliwi być, hewak hroža jim konsekwency. Štóž w přichodźe „dobre ranje“, „dźakuju so“ abo „prošu“ njepraji, so pochłosta. Jeli nowe regule kubłanskeje ministerki Karla Tigueros přeńdu, potom dóstanu dźěći dypki. Su-li tři dypki nahromadźili, maja chłostanske dźěło napisać. Hdyž maja 15 nahromadźene dypki, dyrbja šulske lěto wospjetować.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND