27 lět jastwa za bywšeho prezidenta

Freitag, 12. September 2025 geschrieben von:

Brasília (dpa/SN). Bywši prezident Bra­zilskeje Jair Bolsonaro dyrbi pospytaneho wojerskeho puča dla 27 lět do jastwa. Z pjeć wosobow wobstejace najwyše sudnistwo kraja je 70lětneho wčera zasu­dźiło. Po přeswědčenju statneho rěčnistwa a sudnikow bě Bolsonaro po swojej wólbnej poražce kónc 2022 z wójskom a dalšimi zwjazkarjemi planował, stat namócnje powalić a nowowólby wukazać. Wójsko pak njebě jeho plany podpěro­wało. Dnja 8. januara 2023, něšto dnjow po tym, zo bě naslědnik Bolsonara Luiz Inácio Lula da Silva swoje zastojnstwo nastupił, su přiwisnicy prawicarskeho populista parlament kraja a najwyše sudnistwo w stolicy Brasília nadběhowali. Sudnistwo bě sej wěste, zo je Bolsonaro namócnosće naškarał.

Prawiznicy Bolsonara wšitke wumjetowanja wotpokazachu, dokelž njeje pječa žanych dopokazow.

Přećiwnicy bywšeho prezidenta swjećachu wusud jako dobyće demokratije, kotraž je dopokazała, zo móže so nadpadam přećiwo njej wobarać.

To a tamne (12.09.25)

Freitag, 12. September 2025 geschrieben von:

Swoju awtobiografisku knihu „Inside. Dobyć – přěhrać – znowa započeć“ je bywši tenisowy profi Boris Becker wčera w Berlinje předstajił. Při tym jeho wjacori swójbni přewodźachu. Becker rozpra­wješe, kak su jemu telefonaty z dźěćimi a přiwuznymi čas jatby přetrać pomhali. Nimo toho je wón swoje nastajenje wo tym změnił, što je w žiwjenju wažne. Becker bě wjacore měsacy we Wulkej ­Britaniskej w jastwje, dokelž bě při insolwency dźěl swojeho zamóženstwa zatajił.

Ze 14 kilogramami kokaina w awće lepjeneho muža je sudnistwo w Neubrandenburgu k třom lětam a třom měsacam jastwa zasudźiło. Sudnistwo bě sej wěste, zo 43lětny z drogami wikuje. Muža běchu w februaru na němsko-pólskim pomjeznym přechodźe kontrolowali. Pječa njeje wón wědźał, zo ma kokain w hódnoće 900 000 eurow we wačokach.

Miliony z přesnadnej rentu

Donnerstag, 11. September 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Na wšěch 42 procentow wšěch 19 milionow starobnych rentnarjow w Němskej ma měsačnje mjenje hač tysac eurow renty. Tole wuchadźa z wotmołwy zwjazkoweho ministerstwa za dźěło na naprašowanje zapósłanca AfD Renéja Springera. Ličby poćahuja so na 31. december 2024. Z tym ma wjace hač wosom milionow rentnarjow mjenje pjenjez, hač zakonske zakładne zawěsćenje, kotrež wučinja aktualnje 1 011 eurow.

W Berlinje dale bjez miliny

Berlin (dpa/SN). Bój wo přewinjenje hoberskeho wupada miliny na juhowu­chodźe Berlina je wčera wječor nowu ­poražku poćerpjeł: Wokoło 20 hodź. je prowizoriska milinowa syć wupadnyła. Tak bě znowa 6 100 domjacnosćow a 200 předewzaćow w Adlershofje, Glienicke, Köpeniku a Niederschöneweide bjez miliny. Cyłkownje potrjechi to 20 000 ludźi. Přičina za hawariju bě nadpad lěwicarskich ekstremistow na milinowej sćežoraj zwjazkoweje stolicy.

Eksport dale woteběracy

Charlie Kirk, w interneće přewšo prezentny podpěraćel prezidenta USA Donalda Trumpa, rěči na zarjadowanju uniwersity Utah Valley w měsće Orem w zwjazkowym staće USA Utah. Krótko po tym je dotal njeznaty Kirka zatřělił. 31lětny měješe miliony ­přiwisnikow a je Trumpej tójšto hłosow młodych wolerjow přinjesł. Tón mjenuje Kirka „martrarja“. Foto: dpa/Tess Crowley

Katar žadanje Israela zasudźa

Donnerstag, 11. September 2025 geschrieben von:

Doha/Tel Aviv (dpa/SN). Na žadanje ­israelskeho ministerskeho prezidenta Benjamina Netanjahuwa, nawodow islamistiskeje organizacije Hamas z kraja wupokazać, je emirat Katar w Persiskim zaliwje jara raznje reagował. Katar „hrube wuprajenja Netanjahuwa“ nastupajo rólu Katara jako hosćićela za běrow Hamas najraznišo zasudźa, rěka w stejišću katarskeho wonkowneho ministerstwa. Netanjahu bě do toho warnował: „Praju Katarej a wšitkim krajam, kotrež teroristow hospoduja: Pak wy jich wupokazaće abo jich chłostaće, pak činimy to sami.“

Wojerske lětadła Israela běchu wutoru spytali, nawodnistwo Hamas w Doha morić. Po informacijach Hamas pak je nadpad zwrěšćił. Akciju w Kataru běchu mjezynarodnje zasudźili.

Spahn njepřińdźe na rozmołwy

Donnerstag, 11. September 2025 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Předsyda frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Jens Spahn je přeprošenje Zelenych na rozmołwy wo móžnym zakazu AfD wotpokazał. Město toho chcył wón najprjedy raz w koaliciji CDU/CSU a SPD wo tym rěčeć, što zastopnjowanje strony jako prawicarsko-ekstremistiska přez wustawoškit woznamjenja, rjekny politikar CDU powěsćerni dpa. Hakle po tym móhł sej wón formalne rozmołwy z druhimi předstajeć. Spahn kritizuje, zo su Zeleni swój namjet jara spěšnje w medijach rozšěrjeli, město toho zo bychu swojich rozmołwnych partnerow najprjedy raz internje informowali. SPD a Lěwica chcetej so na rozmołwach ze Zelenymi wobdźělić.

Nowa namóc w Francoskej

Donnerstag, 11. September 2025 geschrieben von:

Paris (dpa/SN). Při masiwnych protestach po wšěm kraju z něhdźe 200 000 wobdźělnikami su w Francoskej po informacijach nutřkowneho ministerstwa 540 ludźi zajeli. Jeničce w Parisu zličichu wčera wječor wjace hač 200 zajatych. Cyłkownje 23 policistow so při rozestajenjach zrani. Nutřkowne ministerstwo ­rěči wo stach wohenjach na zjawnych dróhach a wo „kaženju zjawneho porjada“. Demonstracije su w běhu dnja rozrostli, tójšto radikalnych aktiwistow so na nich wobdźěli. Wosebje napjata bě situacija w stolicy Parisu, w městomaj Nantes na zapadźe a Rennes na sewjerozapadźe kraja, hdźež běchu demonstranća wěstotne mocy masiwnje nadběhowali.

Na widejach běchu rozestajenja widźeć. Demonstranća atakowachu poli­cistow, powalichu policajske awta a je ­zapalichu. W Parisu su nakupowanski centrum z wěstotnych přičin zawrěli.

Protesty pod hesłom „Blokujmy wšitko“ měrja so wosebje přećiwo hižo dlěši čas připowědźenym lutowanskim planam knježerstwa w Parisu.

Kak na ruske truty reagować?

Donnerstag, 11. September 2025 geschrieben von:

Pólska prosy zwjazkarjow NATO wo wuradźowanja

Waršawa/Berlin (dpa/SN). Pólska pyta zhromadnje ze swojimi zwjazkarjemi za wojerskej wotmołwu na masiwne zadobywanje ruskich trutow do teritorija ­NATO. We Waršawje je nowy prezident Karol Nawrocki dźensa pólsku radu za narodnu wěstotu zwołał. Jej přisłušeja tež ministerski prezident, ministraj za nutřkowne a wonkowne naležnosće, wěstotne słužby a nawodnistwo parlamenta.

W europskich stolicach je eskalacija mjez Ruskej a NATO wulke starosće zbudźiła. Prěni króć w mjeztym dlěje hač tři lěta trajacej wójnje Ruskeje přećiwo Ukrainje su w nocy na srjedu wjetšu ličbu ruskich trutow w powětrowym rumje Pólskeje zwěsćili. Po informacijach ministerskeho prezidenta Donalda Tuska jednaše so wo znajmjeńša 19 lětacych objektow. Pólske wojerske lětadła su truty zhromadnje z mocami NATO wottřělili. Hač do srjedy wječora su zbytki 16 trutow namakali, kiž běchu w zdalenosći sta kilometrow wot wuchodneje mjezy rozbrojene.

Rozum abo hysterija

Donnerstag, 11. September 2025 geschrieben von:
A nětko hišće truty nad Pólskej – što to woznamjenja, běše w nadpismach powěsćow hižo wčera jasne. Dźens rano z erta něhdyšeho generala zwjazkoweje wobory na info-sćelaku MDR to hinak klinčeše: Je lědma jasne, što je so dokładnje stało. Ale to móže so chětře změnić, snadź budźe po redakciskim kóncu našeho wječornika tola wšo jasne. To jeničke, štož wěm: Sym dźakowny, zo njeje za čas zymneje wójny, hdyž stej so wuchod a zapad z atomowymi raketami wohrožowałoj, tajka komunikaciska hysterija knježiła kaž dźensa, hewak by swět dawno w finalnej nuklearnej wójnje zašoł. Najebać komunistisku njeprawdu a inwaziju do Afghanistana su tež na zapadźe Němskeje swoje domjacnosće ze sowjetskim płunom tepili. A Israel a Palestinjenjo su so mjez sobu připóznawali a sčasami je tam měr knježił, hdyž su so načolni politikarjo Israela z nawodu terora přećiwo židowskej ludnosći Jassirom Arafatom dojednali. Takle strózby rozum skutkuje. Marcel Brauman

Drogowu cwólbu zajeli

Donnerstag, 11. September 2025 geschrieben von:

Bamberg (dpa/SN). Zastojnicy bayerskeje policije su z tójšto pomocnikami přećiwo cwólbje wikowarjow drogow postupowali. Při přepytowanjach w Sakskej a Sewjerorynsko-Westfalskej su šěsć podhladnych zajeli. Wjace hač 200 policistow, ­wosebite jednotki kaž tež policajske psy bě na akciji wobdźělenych, Bambergske generalne statne rěčnistwo zdźěla.

Mužojo su za wikowanje z drogami wjacore internetne strony kaž tež strony w darkneće – to je zakazny dźěl interneta – wužiwali. Po dotalnych přepytowanjach je skupina wjace hač 500 kilo­gramow cannabisa a kilogram kokaina předała. Drogi su w Lipsku zapakowali a w małych pakćikach do Sewjerorynsko-Westfalskeje pósłali. Wottam su je kupcam wozyli. Dotal móžeše policija dźewjeć muži w starobje mjez 26 a 32 lětami jako wobdźělenych zwěsćić.

Při přepytowanjach na dźewjeć městnach w Sakskej a Sewjerorynsko-Westfalskej su zastojnicy drogi kaž methamphetamin, heroin, kokain, ecstasy a wulke mnóstwa cannabisa sćazali. Nimo toho namakachu kompjutery, pjenjezy, brónje a cyłe plantaže marihuany.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND