Hižo z časa dźěćatstwa je 51lětny Radworčan Michał Glücklich kopar z ćěłom a dušu. W tamnišim sportowym zjednoćenstwje běše dołho w kopańcy aktiwny. Nětko angažuje so tu na druhe wašnje – čestnohamtsce.
Zetkam Michała Glücklicha na terasy „Zeleneje hałužki“, hosćenca bjezposrědnje pódla sportnišća Sportoweho towarstwa 1922 Radwor. Zo je towarstwo jemu móhłrjec druha domizna, to pytnu mjez druhim na tym, zo mnje hnydom na turu přez towarstwowe rumnosće wozmje a mi z wulkej zahoritosću a jara nazornje rozprawja. Wón so tu wuznaje.
„Wot toho časa, zo za tele dźiwadło dźěłamy, pytamy stajnje za regionalnymi temami. W tym zwisku je powěsć wo Krabaće wězo wšo druhe hač njebliska“, powěda Franciska Benack, mjeztym hižo tři lěta skutkowaca jako jednaćelska dramaturgowka a ko-direktorka dźiwadźelenja w Choćebuskim statnym dźiwadle. Tuž bě za nju a jeje team ideja, předstajeć „Krabata“ we wobłuku lětnjeho dźiwadła, takrjec ze smjetanu do butrobasa. „So wě smy so najprjedy raz chětro nad tym dźiwali, zo njeje Choćebuske jewišćo w minjenych dźesać lětach tutu temu wobkedźbowało. Jako smój wuslědźiłoj, zo tomu tak było, smy so hnydom za to rozsudźili, tónle maćiznu inscenować!“
Wuběrny a znaty serbski organist Tomaš Žur woswjeći 19. junija w Berlinje swoje 70. narodniny. W Kulowje bě so narodźił a w Baćonju w serbskej swójbje wotrostł. Alfons Wićaz je so z nim rozmołwjał.
Hladajo na jubilej mysliće zawěsće tež na čas swojeho dźěćatstwa a młodosće, na spočatk swojeho hudźbneho wukubłanja. Kak je scyła k tomu dóšło?
Štóž Wórši Wićazowej do wočow hlada, tomu njewěri, zo je wona tele dny swoje 75ćiny woswjećiła. Wšako so wóčce błyšćitej a hladatej wćipnej a z wutrobitosću tomu napřećo, kiž ju wopyta.
Ze swojim mandźelskim dopomina so Wórša Wićazowa na rjane kaž tež zrudne časy, kotrež staj w běhu lětow dožiwiłoj. Nimale mi wonaj wupowědataj, kak staj so zeznałoj. To pak słuša do swójbnych dopomnjenkow a njeje za zjawnosć myslene. Swójba je jimaj to, štož žiwjenje wučinja. Wórša Wićazowa je w kruhu sotrow wotrostła, pjeć holcow wone běchu. Staršej staj so wo lubozny mjezsobny wobchad starałoj a wo to, zo bychu dźěći wědu nabyli. Hódnoty to, kotrež so stajnje pokazuja, hdyž sotry telefonuja a so zetkawaja. „Harmonija w swójbje je zakład zhromadneho žiwjenja“, je sej Wórša Wićazowa wěsta, „a k tomu słuša tež lube a přećelne wašnje, wosebje pak pozitiwny wid na žiwjenje.“
Na cyle wosebite wašnje sej Michał Haniš swoju staru nowu domiznu wotkrywa. Sobudźěłaćer Ludoweho nakładnistwa Domowina w Budyšinje je před dwěmaj lětomaj ze Zhorjelca zaso do sprjewineho města přićahnył. Loni je wón připadnje, jako bě pola lěkarja, knihu „Sühne- und Mordsteine in der Oberlausitz“ wuhladał. W njej su kamjentne křiže, tafle a stołpy cyłeje kónčiny woznamjenjene a wopisane. A tak wozrodźi wón ideju, wšelake tury zestajeć, na kotrychž móžeš sej na kole ke kamjenjam dojěć. Předewšěm informacije a stawizny, čehodla na wotpowědnych městnach kamjentne křiže steja, jeho zahorjeja. Potajnstwa su fascinowace.
Što je poprawom Europski parlament?
• Europski parlament (EP) je jenički woleny organ
Europskeje Unije a jenički supranacionalny (=nadstatny, wot nacionalnych knježerstwow njewotwisny) parlament
• EP zastupuje 447 milionow staćanow EU
• woli so na pjeć lět
• za dobu 2024-2029 woli so dohromady 720 zapósłancow do EP
• 96 zapósłancow z Němskeje
• politikarjo ze wšelakorich krajow dźěłaja w frakcijach zhromadnje, kotrež rozdźělne směry w politiskim spektrumje reprezentuja
Takle woliš:
• wólby do Europskeho parlamenta su njedźelu, 9. Junija 2024
• wolić móžeš we wólbnych lokalach twojeje gmejny. Hdźe te su, steji
w namołwje k wólbam
• namołwu k wólbam sy před něšto časom z póštu dóstał/a, tam su wšitke wažne informacije tež hišće raz napisane
• we wólbnym lokalu trjebaš swoju namołwu k wólbam kaž tež
płaćiwy wupokaz, zo by wolić móhł
• po tym, zo sy swoju namołwu předpołožił (je-li trjeba, tež wupokaz), dóstanješ wólbny lisćik
> na tutym su wšitke strony napisane, kotrež nastupja k wólbam
Za što steji Waša strona w Europje?
CDU/CSU
Stejimy za Europu, kotraž zawěsćuje měr
a derjeměće, so njezadołži, migraciju wobmjezuje a wěstotu swojich wobydlerjow garantuje.
Zeleni
Zo bychmy škitali a wěstotu stworili, wobnowjamy derjeměće a měr w Němskej a Europje. Zesylnjamy EU, zo by wona nas zesylniła.
SPD
Za sylnu Europu, kotraž rěči z jednym hłosom. SPD mysli tež w Europje jako jenička strona socialne, klimu a hospodarstwo stajnje hromadźe.
AfD
Za suwerenu Němsku w Europje narodow, škit našeje kultury a hospodarstwa přez mjenje připućowanja a mjenje wliwa EU.
Lěwica
Za Europu, w kotrejž njedyrbi nichtó chudy być. Kóždy měł runoprawny być a njetrjeba so ani přesćěhanja ani diskriminacije bojeć.
FDP
Chcemy EU, kotraž so na swoje jadrowe nadawki koncentruje, kotraž rosćace hospodarstwo, šansy postupa a swobodu zaruća.
BSW (Bündnis Sahra Wagenknecht)
Swjatki sobotu su sej štyri pory dwójnikow ze swojimi staršimi do Dubrjenskeho bahna wulećeli. To měješe swoju přičinu, dokelž su Serbske Nowiny z tutym podawkom swoju seriju „dwójniki“ k planowanemu „poslednjemu zelenemu štwórtkej“ zakónčili. Mjeztym su Richard a Ludwig Dittrichec z Ralbic, Lena a Luis Suchec ze Sulšec, Christian a Frederic Langec z Ralbic kaž tež Cosimo a Casper Brězanec ze Serbskich Pazlic štyrnaće lět. Zapřahnył je Handrij Krječmar na dworje swojeho burskeho statoka w Dubrjenku koble a zdypkom w dwěmaj so něhdźe 15 kilometrow dołha kołojězba po daloko znatym bahnje započa. Něhdyši braška wědźeše na wulkim kremseru sedźacym hosćom wjele wo tutym přirodoškitnym pasmje powědać. Bórze pak počachu tołste a tučne kuntwory kusać a dokelž machanje ničo njepomhaše, wědźeše sej wosebje młoda bobrija z wotpowědnej žałbičku pomhać. Pomhała pak znajmjeńša w tym nastupanju ničo njeje, zo by so jim kusk bóle huba čumpała.
By-li sej Serb časowu mašinu wobstarał, z njej wróćo do zymskeho semestra 2023 do Lipska mjez serbskich studentow lećał a z nimi w Centrifuze piwko pił, by najskerje slědowacu scenu dožiwił: Na konopeju sedźi črjóda Serbow w čiłej rozmołwje. Bachtajo Serbja kopańcu hladaja abo někajki wuznamny wupłód němskeje popoweje kultury – Germany’s Next Topmodel, Bur sej žonu pyta, Der Bachelor a druhe pokłady. Wosrjedź tuteje wjesołeje bobrije sedźi „typ“, kotryž je přišoł, mjelčo strowił, so sydnył a potom jednu, dwě abo tři hodźiny ničo njeprajił. Cyły čas na swojim piwje coma, hdys a hdys so njewěsće posměwknje, potom na wobrazowku abo do handyja hlada, doniž njestanje, „dobru nócku“ praji a woteńdźe. Tuta scena so prawidłownje wospjetuje. Woprawdźe, prašejće so někoho, kotryž je w tutym času w Lipsku studował a w Sorabiji aktiwny był! Hišće zajimawšo by było, tutomu „typej“ – młodemu čěskemu kadli – do mozow hladać, kotrehož jenički zaměr tehdy bě: ze Serbami so přećelić.