Mjenje ćěkancow z Ukrainy
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Wjace hač 300 000 ukrainskich ćěkancow je tuchwilu w Čěskej, 233 000 z nich je hač do minjeneje soboty wizum za susodny kraj dóstało, informowaše ministerski prezident Petr Fiala njedźelu swojich krajanow w zjawnoprawnej telewiziji ČT. Tuchwilu zwěsća přisłušne zarjady skerje spadowacu ličbu ćěkancow. A přestanje-li ruska strona dalše města nadpadować, liči politikar samo z tym, zo budźe dźeń a mjenje ludźi z wuchodneho kraja do Čěskeje zapućować.
Fiala wospjet podšmórny, zo nježada sej knježerstwo w Praze přerozdźělenje ćěkancow mjez krajemi Europskeje unije, ale zo liči z financnej podpěru z Brüssela.
Wjetšeje sumy z belgiskeje stolicy nadźija so tež Petr Gazdík, čěski minister za kubłanje. Po jeho wobličenju je za integraciju ukrainskich dźěći do čěskeho šulskeho systema hač do kónca lětušeho žnjenca wokoło 5,2 miliardźe krónow (212 milionow eurow) trěbnych. Tuchwilu je přibližnje 150 000 ukrainskich dźěći w susodnym kraju. Tohodla trjebaja dale přidatnych wučerjow kaž tež wjace rěčnych kursow.
Wojerske kubłanje w šulach
Pólska liči dale z nadpadom Ruskeje a hotuje so na zakitowanje
Waršawa. Pólska je sej wěsta, zo ma ju ruski prezident Wladimir Putin we wizěrje a zo chce ju nadpadnyć. Wotpowědnje tomu so předewšěm wojersce na najhórši scenarij hotuja. Knježerstwo je připowědźiło, zo chcyło ličbu wojakow wot tuchwilu 150 000 na 300 000 podwojić. Wotpowědny wojerski etat su hakle njedawno na tři procenty nutřkokrajneho bruttoprodukta zwyšili.
Zajim ludźi, swój kraj zakitować, je dźeń a wjetši. Tak maja tuchwilu 40 procentow wjace dobrowólnych, kotřiž chcedźa we wójsku słužić, hač bě tomu hišće před lětom. Wosebje wulki je nawal muži kaž tež žonow na třělnišća po cyłym kraju, zo bychu so we wužiwanju bróni wukmanili. W Pólskej je něhdźe 450 ciwilnych zwučowanišćow, nimo wojerskich a policajskich. Mjeztym dyrbja so ludźo za třělenske zwučowanja přizjewić a wo termin prosyć. Někotři čakaja na njón dlěje hač tydźeń, byrnjež objekty wot 6 do 24 hodź. wotewrjene byli.
Bywši premier wobskorženy
Praha (dpa/SN). Statne rěčnistwo w Čěskej je po lěta trajacych přepytowanjach bywšeho ministerskeho prezidenta Andreja Babiša wobskoržiło. Předewzaćelej a miliardarej wumjetuja jebanstwo pola subwencijow a zeškodźenje pjenježnym zajimam Europskeje unije, kaž zastupnik statneho rěčnistwa w Praze zdźěli.
Babiša wobwinuja, zo je sej w lěće 2008 spěchowanske srědki za twar wellnessoweho wočerstwjenišća „Baćonjace hnězdo“ wulišćił. Fonds dweju milionow eurow bě za małe a srjedźostawske zawody mysleny. Babiš pak steješe na čole firmoweho konglomerata nimale 200 předewzaćow ratarskeje, žiwidłoweje a chemiskeje industrije. Bywšu sobudźěłaćerku su wobskoržili, dokelž bě Babišej při wobšudnistwje pomhała.
Andrej Babiš sam je wumjetowanja zas a zaso prěł. 67lětny załožer populistiskeje strony ANO bě wólby parlamenta loni w oktobrje přěhrał. Wobkedźbowarjo na to tukaja, zo chcył wón za prezidenta kandidować. Druha doba zastojnstwa prezidenta Miloša Zemana so klětu w měrcu kónči. Prezident w Čěskej je před přesćěhanjom justicy škitany.
Baletnicy z Kijewa azyl dóstali
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Přibližnje 30 čłonow Statneho baleta Kijew je w Morawskim dźiwadle města Olomouca azyl dóstało. Baletnicy běchu runje na turneji we wukraju, jako wójna na Ukrainje wudyri. Olomoucske dźiwadło chce wuměłcam w swojich rumnosćach proby zmóžnić, a zamołwići znateho kulturnišća planuja samo hižo programy Kijewskich rejowarjow w Olomoucu a dalšich čěskich městach.
Čěska zběhnje wobmjezowanja
Praha (dpa/SN). Čěska je dotal płaćiwe wobmjezowanja koronawirusa dla za pućowacych z čłonskich krajow Europskeje unije zběhnyła. Winowatosće přizjewjenja, šćěpjenskich a testowanskich dopokazow nětko wotpadnu. To je strowotniske ministerstwo w Praze minjeny pjatk zdźěliło. Wolóženja płaća mjez druhim tež za dowolnikow z Norwegskeje, Islandskeje, Liechtensteina a Šwicarskeje. Staćenjo EU, přijěducy z kraja, kotryž njeje z čłonom EU, dyrbja dale šćěpjeni, testowani abo wotchorjeni być.
Wot decembra knježaca čěska liberalno-konserwatiwna koalicija pjeć stron je nimale wštike koronanaprawy zběhnyła – hač na winowatosć škitnych nahubnikow w busach a železnicach, chorownjach a hladarnjach. W běhu sydom dnjow su tam 502 nowej infekciji na 100 000 wobydlerjow zličili.
Čěska turistiska branša je dotal wosebje pod koronapandemiju ćerpjeła. Ličba wukrajnych přenocowacych hosći je so loni přirunujo z niwowom do pandemije lěta 2019 na štwórćinu zeškrěła. Najwjace turistow bě z Němskeje. Čěscy turisća njemóžachu straty wurunać.
Z luksurioznym ćahom po puću
Wulki wothłós na wopyt štyrjoch politikarjow w Kijewje
Waršawa. Jězba ministerskeho prezidenta Pólskeje Mateusza Morawieckeho z dalšimi politikarjemi do ukrainskeje stolicy Kijewa zbudźa w medijach přewšo wulki wothłós. Wobšěrnje wone analyzuja, što je wopyt štyrjoch politikarjow wunjesł – nimo Morawieckeho běchu tam hišće pólski wicepremier Jarosław Kaczyński, čěski ministerski prezident Petr Fiala a słowjenski ministerski prezident Janez Janša. Powšitkownje pak su sej wšitke přezjedne, zo bě zetkanje z ukrainskim prezidentom Wolodymyrom Zelenskim „wulka gesta solidarity“.
Po nawróće politikarjow do Pólskeje je šef běrowa Morawieckeho Michał Dworczyk zwuraznił, zo bě jězba „indiwidualna a dobrowólna“. Wšako bě wšitkim wobdźělenym wědome, zo bě pobyt w měsće, kotrež ruske wójsko wobtřěla, bjeze wšeho strašna naležnosć. Sebjewědomje je Morawiecki němskeho zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza, prezidenta USA Joewa Bidena a francoskeho prezidenta Emmanuela Macrona namołwił, so nětko tohorunja do Kijewa podać.
Wusyłaja w ukrainskej rěči
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Čěski minister za nutřkowne naležnosće a zdobom zastupowacy ministerski prezident Vít Rakušan chce skupinu ekspertow wutworić, kiž ma srjedźodobnu resp. dołhodobnu strategiju za zadomjenje ukrainskich ćěkancow wuwić. Politikar je wobydlerjow minjenu sobotu w Čěskim rozhłosu informował, zo maja na tutym projekće nimo wosom zastupjerjow nutřkowneho ministerstwa tež sobudźěłaćerjo njeknježerstwowych organizacijow a eksperća za mjezynarodne migraciske krizy dźěłać. Po słowach Rakušana nastanje w aprylu wosebity program, kiž ma Ukrainjanam pomhać so spěšnje do šulskeho, socialneho a strowotniskeho systema Čěskeje zarjadować. Přibližnje 105 0000 ludźi z krizoweho kraja su mjeztym w Čěskej registrowali, wjace hač połojca z nich su dźěći.
W Čěskej nuznje kwartěry pytaja
Spontany poskitk wotpokazany
Solidarita Pólskeje z ukrainskimi ćěkancami dale njezlemjena
Waršawa. Z wěstym zadźiwanjom je Pólska reakciju NATO na wědomje brała, po tym zo bě Ukrainje wojersku pomoc poskićiła. Do toho bě ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj hladajo na zničenja a ciwilne wopory naležnje wo tajku pomoc prosył. Spontany plan Pólskeje bě, Ukrainje wšitke wojerske lětadła MiG-29 přewostajić, kotrež pólske wójsko hišće wobsedźi. Mašiny z ruskeje produkcije móhli ukrainscy piloća bjez problemow wužiwać. Zo njebychu lětadła ruskim nadpadam wustajene byli, dyrbjeli wone na ameriskim lětanišću pola němskeho Ramsteina stać a wottam přez Pólsku do Ukrainy lećeć, zo by je tamniše wójsko přećiwo ruskim jednotkam zasadźiło.
NATO poskitk „překwapjena“ wotpokaza. Nimo hoberskeho logistiskeho wužadanja widźa zamołwići w Brüsselu wulki problem, zo bychu čłonske kraje wojerskeje aliancy kaž Pólska, Němska a USA potom na wójnskim konflikće direktnje wobdźělene byli. Pólskej je to w prěnim rjedźe dopokaz, zo nochce so nichtó z Ruskej nasadźować.
Zelenski Běłeho lawa dóstał
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Minjenu sobotu su w Praskej koncertowej hali Rudolfinum Čěskeho lawa, filmowe myto našich južnych susodow, swjatočnje spožčili. Wójna na Ukrainje běše na tymle kulturnym wjeršku, kotryž čěscy filmotwórcy kóžde lěto w měrcu swjeća, z dominowacej temu.
